Overview
Tinalakay sa lektura ang buhay, edukasyon, at mahahalagang ambag ni Emilio Jacinto sa Katipunan at sa himagsikan laban sa mga Espanyol.
Maagang Buhay at Edukasyon
- Ipinanganak si Emilio Jacinto noong 15 Disyembre 1875 sa Tondo, Manila.
- Naulila sa ama at ipinaampun kay Don Jose Dizon, miyembro ng Laliga Filipina.
- Nag-aral sa Kolehyo de San Juan de Letran at lumipat sa Universidad de Santo Tomas para sa abogasya.
- Naging kaklase niya sina Manuel Quezon, Sergio Osmeña, at Juan Sumulong.
- Hindi natapos ang kolehiyo at tumigil noong 1894 para sumapi sa Katipunan.
Paglahok sa Katipunan
- Gumamit ng sagisag-panulat na Pinkian na nangangahulugang “lumalaban.”
- Sumulat ng “Mga Aral ng Katipunan ng mga Anak ng Bayan” o “Kartilya ng Katipunan.”
- Sumulat din ng “Liwanag at Dilim,” koleksyon ng sanaysay laban sa kolonyalismo.
Papel sa Himagsikan
- Naging editor ng diyaryong Kalayaan sa pangalang Dimasilaw.
- Heneral ng Katipunan at tagapayo ni Andres Bonifacio sa usaping buwis at pananalapi.
- Naging kalihim ng pamahalaang rebolusyonaryo sa edad na 20.
- Tinuring na “utak ng Katipunan” at “kanang kamay” ni Bonifacio.
- Ipinagpatuloy ang pakikibaka matapos ang pagkamatay ni Bonifacio, tumangging sumama sa hukbo ni Aguinaldo.
Huling Yugto ng Buhay at Kamatayan
- Nanirahan sa Laguna, nagtayo ng karnehan, at nagpatuloy sa laban kontra Kastila.
- Namatay sa malaria noong 16 Abril 1899 sa edad na 23 sa Santa Cruz, Laguna.
- Inilipat ang labi mula Laguna papuntang Manila North Cemetery at kasalukuyang nasa Himlayang Pilipino Memorial Park.
Larawan at Alaala
- Walang naiwang buhay na larawan si Jacinto; ang imahe niya ay iginuhit batay sa pananaliksik.
- Aktwal na larawan lang ay ang “memento mori” — larawan sa kanyang pagkamatay.
Key Terms & Definitions
- Kartilya ng Katipunan — Gabay at prinsipyo ng Katipunan na isinulat ni Jacinto.
- Liwanag at Dilim — Koleksyon ng sanaysay ni Jacinto na tumatalakay sa demokrasya at laban sa kolonyalismo.
- Pinkian — Sagisag-panulat ni Jacinto na nangangahulugang lumalaban.
- Memento mori — Larawan ng isang tao sa oras ng kanyang kamatayan.
Action Items / Next Steps
- Basahin ang “Kartilya ng Katipunan” para sa mas malalim na pag-unawa sa prinsipyong itinaguyod ni Jacinto.