Overview
Tinalakay sa modyul na ito ang mga karapatan at tungkulin ng mamimili, pati na rin ang mga ahensiyang nagbibigay-proteksiyon sa kanila, ayon sa Republic Act 7394 (Consumer Act of the Philippines).
Mga Karapatan ng Mamimili
- May walong pangunahing karapatan ang mamimili ayon sa DTI.
- Karapatan sa mga Pangunahing Pangangailangan: sapat na pagkain, tirahan, edukasyon, at kalinisan.
- Karapatan sa Kaligtasan: proteksiyon laban sa mapanganib na produkto.
- Karapatan sa Patalastasan: proteksiyon laban sa mapanlinlang at hindi matapat na patalastas.
- Karapatang Pumili: pumili ng produkto o serbisyo ayon sa kalidad at presyo.
- Karapatang Dinggin: madinig ang hinaing sa paggawa ng patakaran.
- Karapatang Bayaran sa Kapinsalaan: mabayaran kung may pinsalang idinulot ang produkto.
- Karapatan sa Pagtuturo Tungkol sa Pagiging Matalinong Mamimili: tumanggap ng sapat na impormasyon.
- Karapatan sa Isang Malinis na Kapaligiran: mamuhay sa malinis, ligtas na kapaligiran.
Mga Tungkulin ng Mamimili
- Mapanuring Kamalayan: maging mausisa sa kalidad at halaga ng produkto.
- Pagkilos: magpahayag at kumilos para sa karapatan.
- Pagmamalasakit na Panlipunan: alamin ang epekto ng pagkonsumo sa iba.
- Kamalayan sa Kapaligiran: pangalagaan ang kalikasan sa bawat pagbili.
- Pagkakaisa: magtatag ng samahan para mapangalagaan ang kapakanan.
Consumer Protection Agencies
- BFAD: reklamo sa maling etiketa ng pagkain, gamot, kosmetiko.
- DTI: reklamo sa maling etiketa, mapanlinlang na gawain ng mangangalakal.
- ERC: reklamo sa maling sukat/timbang ng gas, LPG.
- DENR-EMB: polusyon sa hangin at tubig.
- HLURB: reklamo sa bahay, lupa at subdivision.
- FPA: maling etiketa ng pamatay-peste.
- SEC: reklamo sa pyramiding at iba pang investment scams.
Mahahalagang Paalala
- Responsibilidad ng mamimili ang maging maingat, mapanuri, at responsable.
- Basahin palagi ang etiketa, presyo at babala sa produkto.
- Ang pagbili ng lokal na produkto ay nakakatulong sa ekonomiya ng bansa.
Key Terms & Definitions
- Mamimili — taong bumibili o gumagamit ng produkto at serbisyo.
- Karapatan ng Mamimili — benepisyong dapat tamasahin sa bawat transaksyon.
- Tungkulin ng Mamimili — responsibilidad na dapat gampanan bilang konsyumer.
- Consumer Act of the Philippines — batas na nagbibigay-proteksiyon sa mamimili (RA 7394).
- Consumer Protection Agencies — mga ahensya ng gobyerno na tumutulong sa mamimili.
Action Items / Next Steps
- Gawin ang mga gawain sa modyul tulad ng Word Map, Idea Web, at Letter of Complaint.
- Basahin at unawain ang etiketa at babala ng mga binibiling produkto.
- Magpraktis ng pagiging mapanuri at responsable sa bawat pagbili.
- Sumali o makinig sa mga samahan ng mamimili para sa dagdag na kaalaman.