Transcript for:
Buhay at Legacy ni Dr. Enverga

Intro Music Hello Envergans! Happy Anniversary to all of us! Hi!

I am Angelo. And I am Jade. Kabe, 75 years of existence, truly phenomenal.

From its humble beginning that started from a dream, it's now endowed with so many accomplishments and milestones. Make Enverga University as the only autonomous academic institution and the entire province. Palakbata na naman tayo dyan.

Yes, and Enverg University is still shining brightly at 75th. Diba? Just like diamonds that started as nothing special, but with enough time and pressure, it became polished stones that shines today.

Once again, Happy Founding Anniversary to all of us Envergans! Well, in line with the Founding Anniversary celebration, we are featuring the life story and journey of our founder, Dr. Tor Manuel Sarmiento and Virga through the documentary film, Kamaning. That's right, Jade. Not only we will watch the film, but for sure, we will also get inspired by his exhilarating life from his childhood days in his native land in Maoban, Quezon.

His adulthood, his studies, marriage, travels, the establishment of the school, and his political journey. Let's be part of an exciting story and find out the values that Kamaning wanted to impart on us. At ano pa nga bang inihintay natin Angelo, diba?

Let's stay foot, relax, and enjoy watching this coming the docu-film. Ayos. Mahalak na yung ate mo!

Ayos. Pagkain mo muna. Opo, buya. Ito mo na, ko patroon ha. Ha?

Ito mo na, bahala sa ate mo ha. Papokong yung ayan. Mahalak na to kasama ko.

Bubutok na ba ang pano, Bigan? Bubutok na po. Kailangan nang tingnan natin yun. Baka hindi na natin ang bata hubapas.

Isa na lang. Isa na lang. Masakit na.

Masakit na. Mama. Manuel Sarmiento Enverga Mananangoy at Educador Tunay na makabayan, makadyos, may malasakit at matulungin sa kapwa. May kababaang loob, mayaman ang pananaw para sa ikauunlad ng bayan at mapagkalinga sa kinabukasan ng mga kabataan. Siya ang itinuturing na dakilang ama ng pamantasan ng Enverga At magiting na naging kinatawa ng unang distrito noon ng Quezon At sa buong araw, Sa pagdiriwang ng ika-isandaang taong anibersaryo ng kanyang kapanganakan, ay muli nating gunitain ang kanyang katakilan.

Sa barangay Batu, sa makasaysayang bayan na mauban, Ipinapalagay. ang nanak si Manuel noong ika-isa ng Enero, 1909. Ito siya na bulat at hinubog ng kanyang amang si Jose Enverga na isang eskultor. At inang si Romana Sarmiento Nangunat ako sa pangaralaga ng aking amatina.

Ginabayan nila ako sa aking paglaki at tinuruan ng wastong paghukalip, sipag, tsaka, pagmamahal sa aking araw. ZUMBALIT BA AKO? Ang hilig ko ay ang pangingista at pamumulot ng mga kabibis sa dagat. Kasama ko yung aking mga kababata.

Lagi kami sa taning dagat tuwing walang pasok sa eskwela. Kadalasan din, sinasama ako ng aking masabukit at doon ako namulat sa mga gawain sa pagsasaka. Tayo, laro naman tayo. Eh, hindi ka na nga anak.

Naglalalo na tayo. Uy, talaga tayo? Oo. Yay!

Naglalalo na tayo. Ayan, doon tayo pupunta sa parang. Ha Paborito ko, manghuli ng tutabi at mamitas ng mga buwa. Sa murang edad ay kinakitaan siya ng kakaibang talino at katangian ng tunay na makabayan. Isang pangyayari ang hindi malilimot ng marami sa mga taga-maupad.

Thank you for watching! Manuel, tumayo ka! Dapat kumantakan kasabay ng iyong mga kaklase. Bakit naman po ako magpupugay sa watawat ng Amerika?

Di naman po ako Amerikano. Gasta! Kailangan kumantakan ang pambansang awit ng Amerika.

O Manuel, huwag mo nang uulitin yan. Halika na, dun ka sa unahan. Alright, that's the childhood part of Kamaning's story.

We all noticed that at a young age, mulat na si Kamaning sa simpleng estado ng kanilang pumumuhay na may mayamang karanasan at wastong pagkalinga. Diba? At alam mo, nakakatuwa yung part na hindi siya pumila ng flag ceremony. Kasi diba nga, bakit nga naman natin kakantahin ang national anthem ng Amerika to think na tayo isang katutubong Pilipino? Tama ka dyan, partner.

At dito rin natin nalaman na aware talaga si Kamaning sa mga nangyayari sa bansang Pilipinas noong mga panahon iyon. At ito'y pagpapakita lamang ng kanyang pagiging makabayan sa murang edad. And I hope in Virgins we can also share our love for our country as much as how Kamaning show his love for our country, the Philippines.

And diba meron tayong moto ang Inverga University na for God and country. Let's continue the learning as we move forward to the teenage years of Kamanin. Kinakitaan si Manuel ng pagkakaroon ng tiyaga at sipag. Bagamat gunso sa pitong magkakapatid, ay inakong niya ang responsibilidad sa pagbubukid ng minsang magkasakit ng malubha ang kanyang ama.

Hinarap niya ang pangyayari ng buong tatag at lalong ipinamalas ang pagmamahal sa kanyang pamilya bilang tagapagpunyagi sa kanilang bukiri at pwesto sa paleki. Nakakatuwa, nakakabilib talaga ang ating deputadong si Kamaning. Dito natin may kita kung paano siya naging matatag para sa kanyang pamilya at ayun, naging mas masipag at masigasig din siya upang harapin ang hamon ng kanyang buhay.

At alam mo, mas naging madiskarte siya sa pagpapalago ng... Business nila ng kanilang pamilya, yung pagtitinda sa palengke at saka yung pagsasaka, diba? At alam mo, yun yung dapat ginagaya ng mga kabataan ngayon, lalo na marami sa ating generasyon ang lumaki na sa modernong pamamaraan. I agree with you, Jade.

Maybe not most of us have experienced hardships in life, but with Kamaning's parents, their perseverance and determination are truly evident. I can say na they are still managing to provide the family's needs through thick and thin. Yes, at ngayon naman, Let's witness more about him during his teenage years. Sa kanyang paglaki ay kinakitaan din siya ng hilig at husay sa musika. Magaling siyang tumugtog ng biyulin.

Ang bilis ng panahon. Hindi ko nga namalayan na nasa ikatlong antas na pala ako ng paralang sekundarya. At! Aktibong naging miyembro ng Philippine Symphony Orchestra, isang prestigyosong orkestra ng Pilipinas.

Kung saan saan din kami ang parte ng bansa pumupunta para pumugtog ha. Yeah! Music Music Music Ikaw ba partner?

Anong talent po? Nakita mo naman kung gaano kagaling si Kamany tumugtog ng violin. Pero yung sa akin naman, hindi naman pagdating sa musika, pagdating naman sa pag-arte yung sa akin.

Pero yung sa akin, dinedevelop ko pa lang. Kasi diba, kung gusto mo naman yung ginagawa mo at passionate kang gawin yung bagay na yun, makikita mo naman yung galing mo doon. Ikaw ba?

Ano bang talent mo, partner? Ako naman, meron akong talent pagdating din sa musika. Marunong naman akong kumanta. At ayun, masasabi ko na namanan natin yung mga Enverga sim-talent ni Kamaning pagdating sa sining at musika.

To prove, we have the Enverga concert singers, Banyuhay dancers, and Chamberwinds. Ayan, at hindi lang doon dahil may mga estudyante rin na nag-excel naman sa mga co-curricular activities at sa mga sports rin. Well, Anverka University produces creative and talented students. And mind you, mga globally competitive talaga.

Ayan naman, kaya naman tunghayan naman natin kung ano pa ang mga mangyayari sa pagmamahal ni Kamaninga sa musika. Dahil sa musika ay nakilala niya ang isang dalaga. Maligit pa lang ako Ang aarab ko nang maging isang abogad At nina din balakid ang pagkabulag ng aking ina Nagkamatay ng aking ama Upang mag-aral ng pag-abogas yan Kaya nag-sumikap ako mag-aaral ng mabuti para mabuti ang aking pangarap.

Ang kasabihan na communality will lead to love or even love at first sight. Abata mo nga naman, sa Love for Music Panikamani makikilala ang kanyang one and only great love na si Donna Rosario o kilala rin bilang Nana Chering. Ay, though, we can relate to their romantic escapade.

Di ba, mga Invergans? Di ba, we can see in their eyes talaga na totoo yung pagmamahal nila at yung chemistry nila sobrang intense. Ngayon, tingnan naman natin sa mga susunod na eksena at kabanata kung paano sila namuhay bilang mag-asawa. Thank you for watching!

Sa inyo, ilalagat ang pagpapunay ng siyempre, yung hindi mo'y magprabasasan, ipagkataling puso ng iyong pinagdipan sa mga nangalap ng Espiritu Santo. Amen. Sa puso ko'y natanim, pag-ibig na di magmamaliw Iaalay sa isang wagas ang pag-ibig sa akin Music Nayawan ko ang aking pamilya sa Lucena habang ako masigasig na nagtatrabaho bilang isang bagong abogado sa Lusot ng Maynila.

Music Intro Music Music We all noticed how supportive and understanding Doña Rosario is kay Kamaning and she is very compassionate. and loving pagdating naman sa pag-aalaga sa kanyang mga anak at sa kanyang asawang si Kamaning. That's amazing for me, partner. I think you do na secret sa isang happy marriage.

When you are both supportive and sympathetic with each other, that's one great love. Ayan, kaya naman ngayon let's find out and discover more more about in his colorful life. Sa pagtatapos ng ikalawang dingma ang pandaigdig, nakita ni Kamaning ang hirap na pinagdaraanan ng kanyang mga kababayan. Agad siyang kumilos at nagtayo ng isang paaralan upang matulungan ang mga kababayan na mabigyan ng dekalidad na edukasyon ang kanilang mga anak nang di kinakailangang tumustos ng malaking pera at lumuwas pa ng Maynila.

Malaki ang paniniwala ni Kamaneng na ang kaalaman at karunungan ang isa sa susi sa pag-ahon sa kahirapan. Taong 1947, nang mahirang si Kamaning bilang Pangulo ng Philippine Academy of Foreign Affairs, isang asusasyong nakatutok sa pag-aaral ng mga suliraning pandaigdig. Dito ay naging kinatawan siya sa Inter-Award Relation Conference sa New Delhi, India. Kasabay ng pagtatayo ng paaralan sa Lucena ay ang kanyang pagsusumikap at pagunlad sa napiling profesyon bilang isang mana ng buo.

Your Honor, I am Attorney Manuel S. Enverga, representing the plaintiff. Kayo po kayo manunumpan kung sasabi ng mga natawang kalusahanan sa kukumang ito? Totoo.

Mr. Cruz! Di ba't nasa inyong pahumahay at kasama mo ang iyong mga kapatid? No, sir. Objection, Your Honor. The judge is leading the witness.

The objection of the Attorney General is sustained. Ginoong Roberto Cruz, sinasabi mo sa hukumang ito na ikaw ay nasa inyong tahanan ng maginapang krimen. Ngayon, gusto ko lamang magkaroon ng ilang katanungan.

Ikaw ba ay mayroon ng asawa? Tama. Ilan ang iyong anak?

Tatlo. Tama. At ayon sa mga dokumento, ikaw ay ikinasal noong 1935. Tama. Ngunit, pagkalipas ng limang taon, ay niligawan mo ang biktima. Tama?

Kung gayon, noong mga panahon na naganap ang krimen, sino ang makapagpapatunay sa iyo na ikaw ay nasa iyong tahanan bukod sa iyong asawa at sa iyong mga anak? Inuulit ko, bukod sa iyong asawa at sa iyong mga anak, sino ang makapagpapatunay na ikaw ay nasa iyong tahanan nang maganap ang krimen? Kung gayon, Pinapaliwanag ko lang ako at hinihingi ko ang katanungan ito sa kanya upang malaman natin kung ang akusado ay nagsasabi ng totoo o hindi. Objection you all.

Objection overruled. Witness may answer. Pahayag ang atong nang-uuman sa nasasaktan. Dahil nandito, ikaw ay napatundayan Roberto Cruz sa hukumang ito na ikaw ay nakasala sa salang panggangasak at ikaw ay nakatula ng refusyon perpetua. Kamaning is a man of dreams.

Iksimula ang kanyang dedikasyon na tumulong sa kanyang kapwa sa pamamagitan ng pagtatayo ng paaralan at pagiging isang mananang goal sa mga taong nangangailangan. Diba, sobrang inspiring. His passion of helping underprivileged people makes him more grateful. Mas lumalawak ang kanyang mga pananaw sa buhay, ang kanyang mga pamilya, ang kanyang mga kaibigan. Pati na rin yung iba pang naniniwala sa kanya at sa kanyang advocacy.

I can say that Kamani is not only a man full of dreams, but also, he is a man with a bigger heart for the message. Nakapagtapos si Kamaning ng Master of Law sa Universidad ng Santo Tomas at doon ay nagkamit ng pinakamalaas na karangalan. Naging tanyag ang kanyang pangalan at dahil sa pagiging aktibo niya sa usaping pambansa, pangkabuhayan at pagkapilipino, hinikayat ni Speaker Jose Laurel si Kamaning na pasukin ang mundo ng politika. Thank you for watching! Thank you for watching!

Thank you for watching! Thank you for watching! Alam ko sa sarili ko na gusto ko rin namang pasukin ang mundo ng politika eh. Pero parang may gusto pa akong gawin at patunayan sa aking sarili.

Dahil maaari di naman ako maglingkod sa ibang pamamaraan. Minabuti muna niyang tanggapin ang isang scholarship grant sa Madrid sa Espanya. Baon ng determinasyon at tiwala sa Diyos, natapos niya ang doctoral sa Batas Sibil o Doctor of Law sa Universidad Central de Madrid.

Dahil sa angking katalinuhan, ay naggamit siya ng pinakamataas na marka, sobresaliente, premyo ekstraordinaryo. Naging bantog ang kanyang pangalan sa mga pahayagan ng Espanya na naglalaman ng mga papuri at paghanga sa kanyang mataas na pagbigkas ng wikang Espanyol at pagpapahayag ng kanyang pananaliksik sa harap ng Supremo Tribunal ng Espanya. Bago umuwi ng Pilipinas, nagpa siya si Kamaning na maglakbay sa iba't ibang bahagi ng Europa at Amerika tulad ng Paris, Vienna, Czechoslovakia, Heidelberg, Germany, Geneva, Holland, Copenhagen, Denmark, Sweden, New York, New Jersey, Washington, Chicago, San Francisco.

Sa kanyang paglalakbay ay iisa lang ang nasa sa isip niya. Ang pagpapaundad ng paaralan para sa mga kalalawigan sa Quezon, ang Luzonian Colleges. At sa pagbalik ni Kamaning sa Pilipinas, napakalaking pagbabago at proyekto ang masigasig niyang inilunsad sa Luzonian Colleges.

Ang pagdadagdag ng mga kurso at pagpapadala ng mga guro sa ibang-ibang bansa gaya ng Columbia University, Fordham University at University of Chicago upang mas mahasa sa kanilang galing sa pagtuturo. Inverga! E dahil sa darin ng mga lumalapit, nangangailangan at nagkikiwala sa akin, hindi ko na natanggiyan ng mapanghali ng kuway ng politika. Alam mo itong mas marami pa akong mapapaglingkuran ng mga kapabayan natin.

Pernal! Pernal! Pernal! Kinigiligong mga kababayan, larong lahat kayong mga kapatahan, nais kong kayong paglingkuran ng buong puso at katapatan.

Nais kong nagunungan ang lahat ng mga nananailangan dito sa ating lalawigan at dito sa ating bansa. Hangat ko po ang inyong pagpituwala Huwag po niyo mag-iimutan Manuel and Berga Maglilingkod sa inyong lahat Maglilingkod sa bayan Berga kami! Berga!

Berga! Berga kami! My opponents always harp on the issue of the rich and the poor.

And that should not be the issue in this election, in an election such as this. It is the capability of the candidate to serve that must be at stake. But if my opponent insists, I can only say that a poor candidate must know the poor man's work. Thank you for watching!

O diba, grabe talaga yung determination at passion na ipinakita ng ating founder na si Dr. Manuel S. Enverga. Siya talagang tunay na lodi. Precisely. Could you imagine how much he really wanted to leave something as genuine legacy to his people?

Diba, yung pagpunta niya ng ibang bansa sa Europe at sa United States, mas nagbibigay lawak ang kanyang mga kaalaman. Tunay nga ang Enverga University was conceived in the heart, mind, and will of Dr. Manuel S. Enverga. Even during the most difficult years after the dreaded World War II, nakakabilip taga yung pinakita niyang determination at dedication sa pagtulong sa kapwa at pagmamahal para sa edukasyon. That's why he became an epitope of love, wisdom, and service.

Taong 1969, nagtapuan ng maluhang karamdaman si Deputado Maning. Thank you for watching! Music Music Music Labing-anim na taon, siguro'y sapat ng panahon sa aking buhay politika.

Hindi dito dapat matapos ang lahat. Marami pa akong mithin at nais gawin sa buhay. Ako ay patuloy na maglilingkot. At maglilintod pa rin. Public service must be more than just doing a job efficiently and honestly.

And Dr. Manuel S. Enverga set a good example for the rest of the Quezonians and for the Filipinos in general. Look how he personified the meaning of a dedicated and committed public servant to his people and to his nation. Kumbaga, there's no a higher calling in terms of career than public services.

A chance to make a difference in people's lives and be an instrument for a change na ipinamala si Dr. Dr. Manuel S. Enverga. Tama. Kaya naman, it is just tried to celebrate his courage to be of service for his people in his community in the 1st District of Quezon, being him as a representative in Congress.

Dr. Manuel S. Enverga is a decent, good, and honest man, and I am honored enough to witness his legacy through the years. Intro Music Pasyas siyang talikuran ng mundo ng politika upang harapin ang kanyang unang adhikain, ang maglingkod sa paaralan at makatulong sa paghubog ng mga kabataan na siyang pag-asa ng kinabukasan. Ang pagbabalik ni Kamaning sa pamantasan ng Enverga ay nagbigay inspirasyon at lakas sa mga guro, manggagawa at mga mag-aaral.

Naging aktibo sila sa iba't ibang larangan lalo na sa sining, kultura at paglilingkod bayan. Sir Dr. Luis Sarmiento, N-1. Good morning, Mr. Inferno.

Good morning, students. Kumusta kayo, mga isang diyan? Good morning, sir. Good morning. As you can see, nakitatag ko ang mga isang diyan nito.

Isang ano ang pangalag ko? Gusto kong makatulong sa panungkubod ng mga kapataan upang maging mabuting mamangayan. Mula sa ikadalawang digma ang panday-dig, ay naisip ko na tumulong sa aking mga kapabayan sa pagkatayong ng paraan.

Kaya inaasahan ko na kayong mga estudyante, magtatapos dito sa paraan nito. Maging mabuting mga mamayaan na magtatagoyod sa ating bayan. At huwag natin sayangin ang inyong pinagtutustos, ginagastos ng ating pagbulang upang tayo matatag sa kataan. Kung hindi, mawawalan naman sa isa. Maraming maraming salamat sa inyo sa inyong patitiwala dito sa paaralan na ito at sana'y kasama ko sa kayong lahat sa aming pangarap na tayo ay maging mabuting mamamayan ang bawat isa ay maging isang mabuting mamamayan ng bayan ko hindi lamang ng bayan ng peso, hindi lang ng buong hindi Maraming salamat sa inyo Grabe talaga yung plans ni God, no?

Biruin mo. Maybe his loss during the national elections before was a blessing in disguise. Diba? Ako rin, nakita ko rin ang purpose in life ni Dr. Manuel S. Enverga.

At isa na ron ang napaganda niya ang kalidad ng ating edukasyon sa universidad. Cliche as it may sound, pero everything happens for a reason. Like yung commitment talaga ni Kamaning para sa ating university, along with his vision, mission, and goals, notwithstanding all his personal sacrifices.

At tingnan mo naman ngayon kung nasa na tayo. Dating pangarap lang ni Dr. Manuel S. Enverga. Ngayon, we are celebrating the 75th founding anniversary. It's truly amazing! Yes, tama ka guys.

75 fulfilling and fruitful years. Grabe, kudos to Kamani. Subalit buhay ay may gaano man kadakila. Luksa ang pamantasang enverga sa paglisan ni Kamaling na nagsilbing haligi at ama na ang...

Tangi at hikain ay tulungan ng kanyang mga kababayan at mabigyan ng dekalidad na edukasyon ang mga kabataan.