Overzicht
Deze les behandelt de opkomst en kenmerken van de burgerlijke cultuur in Nederland tijdens de 17e eeuw, met nadruk op kunst, economie en maatschappij.
Economische en maatschappelijke ontwikkelingen
- De 17e eeuw wordt in Nederland de Gouden Eeuw genoemd door economische bloei en wereldhandel.
- Handel, scheepvaart en visserij zorgden voor rijkdom en een sterke burgerlijke klasse.
- Amsterdam groeide uit tot een belangrijk handelscentrum met een invloedrijke beurs en banken.
- Veel stedelingen werden rijk en kregen invloed op politiek en cultuur.
Kenmerken van de burgerlijke cultuur
- Kunst werd gefinancierd door burgers in plaats van kerk of adel.
- Er ontstond vraag naar schilderijen van het dagelijks leven, portretten en stillevens.
- Schilderijen waren bedoeld voor particuliere huizen, niet voor kerken of paleizen.
- Wetenschap werd gestimuleerd door burgerlijke nieuwsgierigheid en investeringen.
Kunst en schilderkunst
- Bekende schilders uit deze periode zijn Rembrandt, Vermeer en Frans Hals.
- Genre-schilderijen, stadsgezichten en landschappen waren populair.
- Symboliek in stillevens en schilderijen verwees vaak naar deugden en levenslessen.
- Kunstenaars werkten op bestelling of maakten werk voor de vrije verkoop.
Religie en tolerantie
- Nederland kende relatieve godsdienstvrijheid in vergelijking met omliggende landen.
- Veel religieuze minderheden vluchtten naar Nederland vanwege het tolerante klimaat.
- Protestants calvinisme was overheersend, maar vele geloofsgroepen leefden naast elkaar.
Wetenschap en kennis
- Er kwamen universiteiten en wetenschappelijke genootschappen.
- Wetenschappers als Christiaan Huygens droegen bij aan internationale kennis.
- Belangrijke uitvindingen en ontdekkingen vonden plaats in deze periode.
Kernbegrippen & Definities
- Burgerlijke cultuur — Cultuur gedragen en gevormd door de stedelijke burgerij.
- Gouden Eeuw — Periode van grote economische en culturele bloei in Nederland, 17e eeuw.
- Genre-schilderij — Schilderij met scènes uit het dagelijkse leven.
- Stilleven — Schilderij met een verzameling levenloze objecten, vaak symbolisch.
Actiepunten / Volgende stappen
- Lees het hoofdstuk over de Gouden Eeuw in het leerboek.
- Bereid een korte presentatie voor over een bekende schilder uit de 17e eeuw.