Overview
Deze les behandelt de invloed van veroveringen op Romeinse cultuur, godsdienst, bouwkunst en beeldhouwkunst, en beschrijft het verval van het Romeinse rijk en het belang van het christendom als factor van continuïteit.
Romeinse godsdienst en culturele openheid
- De Romeinen namen goden over van andere volkeren, zoals Juno (Etrusken) en Jupiter (Grieken).
- De Romeinse godsdienst was polytheïstisch (meerdere goden), in tegenstelling tot het monotheïstische christendom.
- Religie werd beleefd op individueel, familiaal en gemeenschappelijk niveau.
- Oosterse cultussen, zoals de Mithras- en Isiscultus, trokken Romeinen aan door mysterie en exclusiviteit.
- Christenen werden niet getolereerd omdat ze weigerden offers te brengen aan Romeinse goden en de keizercultus.
- Christenvervolgingen kwamen voor in Rome; straffen waren wreed (kruisiging, dieren, steniging).
- Vandaag worden christenen nog steeds vervolgd in islamitische staten en communistische regimes.
Romeinse bouwkunst
- Romeinen leerden bouwen met zuilen (Grieken) en rondbogen (Etrusken).
- Innovaties: koepel, tongewelf, metselwerk en betonvulling.
- Gebruikte slaven en natuursteen voor monumentale gebouwen.
- Voorbeelden van gebouwen: amfitheater (gladiatorenspelen), circus (paardenrennen), aquaduct (water), triomfboog (overwinning), basilica (handel/recht), viaduct (brug), tempel (offers).
- Ontspanning in Rome: gladiatorenspelen, paardenrennen, badhuizen, sport, toneel, feesten.
Romeinse beeldhouwkunst
- Romeinen importeerden en kopieerden Griekse beelden.
- Later creëerden ze eigen, realistische beelden zoals bustes en reliëfs.
- Voorkeur voor realisme en verhalen in beeldhouwwerken.
Het verval van het Romeinse rijk
- Vanaf 200: klimaatverslechtering leidde tot minder landbouwopbrengst, hongersnood en ziektes.
- Grote migratiestromen en druk op grenzen, dalende belastinginkomsten.
- Politieke chaos, machtige Germaanse koningen, uiteenvallen van het rijk.
- West-Romeinse rijk viel in 476, Oost-Romeinse rijk bleef tot 1453 bestaan.
Continuïteit van het christendom
- Christendom overleefde val van het Romeinse rijk en werd staatsgodsdienst.
- Latijn bleef de taal van de kerk in het westen.
- Christendom verspreidde zich verder onder Germaanse koningen.
- Voorbeeld van continuïteit tussen klassieke oudheid en middeleeuwen.
Key Terms & Definitions
- Polytheïsme — geloven in meerdere goden.
- Monotheïsme — geloven in één god.
- Keizercultus — verering van Romeinse keizers als goden.
- Oosterse cultussen — religies uit het oosten gericht op dood en herleven.
- Tolerantie — openstaan voor andere godsdiensten.
- Amfitheater — openluchttheater voor spelen.
- Koepel — halfronde overkapping.
- Reliëf — beeldhouwwerk op een vlak oppervlak.
- Continuïteit — iets dat door de tijd heen gelijk blijft.
Action Items / Next Steps
- Bestudeer schema’s uit les 10 en 11.
- Vergelijk de Romeinse godsdienst, het christendom, Egyptische en Griekse godsdiensten.
- Zoek informatie over actuele christenvervolgingen, o.a. in Laos.