Transcript for:
Aspecten van de Tweede Wereldoorlog

Bij deze video over de Tweede Wereldoorlog pakken we weer twee kenmerkende aspecten samen. Dat hebben we bij de Eerste Wereldoorlog ook al gedaan. Nou, dat zijn dus de twee wereldoorlogen die gevoerd worden. Nu gaan we eens kijken naar die Tweede Wereldoorlog. En net als bij de Eerste Wereldoorlog zijn er ook hier weer verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal en de betrokkenheid van de burgerbevolking bij de oorlogsvoering. De hele maatschappij wordt er door getroffen, dus ik heb gewoon maar al die gekleurde vlakjes hier neergezet. Eerst gaan we weer eens kijken naar waarom die Tweede Wereldoorlog ontstaan is, wat daar de oorzaak van is. van zijn. Ja en dan denk je misschien wel meteen aan één persoon Adolf Hitler en aan een nationaal-socialistisch Duitsland. Nou wat Hitler en die nationaal-socialisten wilden was een levensruim voor het Duitse volk levensruimte voor het Duitse volk. Er waren mensen die behoorden allemaal tot het Duitse volk en die moesten een groot land hebben waar zij samen konden leven en daarom moest het Duitse grondgebied uitgebreid worden. Dat zie je op dat kaartje daar rechts. Dat kaartje komt uit een oud schoolboek uit de jaren 30 uit Duitsland. En dit was een idee dat veel Duitsers aansprak waardoor de naties ook aan populariteit wonnen. Maar iets waardoor de naties helemaal populair werden was de belofte voor wraak voor het verdrag van Versailles dat in 1919 na afloop van de Eerste Wereldoorlog werd gesloten. En in dat verdrag werd eigenlijk gezegd dat Duitsland de hoofdschuldige was voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. En daardoor moesten zij ook allerlei herstelbetalingen doen en mochten zij maar een heel klein eigen leger hebben en dergelijke. Duitsland werd heel erg beperkt, werd klein gehouden. En veel Duitsers waren daar boos over, die waren daar teleurgesteld over, want Duitsland was niet als enige schuldig geweest aan het uitbreken van die eerste wereldoorlog. En het voelde dan ook alsof het buitenland Duitsland met een dolk in de rug had gestookt. Hitler en zijn partij beloofden verbetering, zij zouden Duitsland weer groot en sterk maken. Zodat Duitsers weer trots konden zijn op hun eigen land. En daarom moesten landen als Frankrijk en Engeland die Duitsland eronder hadden gehouden gestraft worden. Nou en de laatste belangrijke oorzaak is de appeasement politiek van die twee landen Engeland en Frankrijk. En appeasement betekent zoiets als tevreden houden. En je ziet dat ik als symbooltje een bot heb gedaan. En dat is misschien een beetje een raar iets. Maar als je de spotprint daar rechts ziet. Die overigens van een veel latere tijd is dan de Tweede Wereldoorlog. Dan snap je het misschien wel. Daar zien we een hele gevaarlijke hond met daarop terror, terreur. En de man links in het hoekje die heeft een bot in zijn hand waarop staat appeasement. En hij zegt good boy, zie je ik geef deze vriendelijke hond, geef ik een bot en dan gaat hij wel weg toch? En dat is eigenlijk ook precies wat Engeland en Frankrijk hoopten te doen. In de jaren voor de Tweede Wereldoorlog gaven Engeland en Frankrijk Hilder steeds een beetje zijn zin. Toen hij bijvoorbeeld Sudetenland innam en toen hij allerlei andere afspraken schond. En Engeland en Frankrijk zeiden tegen Hitler, nou oké, doe maar, wij staan dit toe. En ze hoopten dat Hitler daarmee zou ophouden, dat hij dan genoeg had. Ze gaven hem dus dat ene bordje in de hoop dat die kwaadaardige hond dan zou stoppen. Maar dat deed Hitler niet. Hitler maakte juist gebruik van die appeasement politiek door steeds een stapje verder te gaan. Hij merkte dat Engeland en Frankrijk bang waren om in te grijpen en daar maakte hij gebruik van. Maar als Duitsland dan uiteindelijk op 1 september 1939... Polen binnenvalt. Dan is het genoeg voor Engeland en Frankrijk. Dan komt er een einde aan die appeasement politiek. En dan verklaart zij Duitsland de oorlog. Maar goed tot zover hebben we het alleen maar over Duitsland en over Europa gehad. En ook hier hebben we het weer over een wereldoorlog. Waarom is het dan een wereldoorlog? Nou dan pakken we even dit kaartje erbij. Wat was een wereldoorlog? Ook alweer een oorlog tussen veel staten die wereldwijd gevoerd wordt. En er wordt dus gevochten uiteindelijk tussen 1939 en 1945 in Europa. en ook in Noord-Afrika maar er wordt ook heel veel gevochten in Oost-Azië waar Japan een belangrijke bondgenoot was van Duitsland waar Japan probeerde om een groot Japans Rijk te creëren deze oorlog wordt op meerdere continenten uitgevochten en er is dus echt sprake van een wereldoorlog nou wat zijn dan de belangrijkste gebeurtenissen die weer even snel op een rijtje ik heb het even in tweeën verdeeld eerste periode tot 1942 nou ik noemde net al de Duitse inval van Polen Daarmee begint de Tweede Wereldoorlog in Europa. In het voorjaar van 1940 veroverd Duitsland dan grote gedeeltes van West-Europa, waaronder ook Nederland. Ik kom in een andere video nog op terug over de Duitse bezetting. En daarna is een van de doelen om ook Engeland, het Verenigd Koninkrijk, op de knieën te krijgen. En dan begint de zogenaamde Battle of Britain. Dat is vooral een luchtoorlog, waarbij Engelse steden in Engelse doelen bestookt worden, maar uiteindelijk weten de Engelsen... deze battle of britain te winnen en engeland blijft dus uit handen van de naties dat is dan ook een van de redenen waarom hitler zich steeds meer richting het oosten gaat begeven hij heeft net voor de oorlog heeft hij een pakt gesloten samen met stalin van de sovjetunies hij belooft dat ze elkaar niet aan zouden vallen Maar uiteindelijk doet hij dat in de zomer van 1941 toch. Met operatie Barbarossa begint de Duitse inval van de Sovjet-Unie. Hitler draagt dus opnieuw een grootmacht uit, de Sovjet-Unie. Japan doet in datzelfde jaar op 7 december hetzelfde als zij de Verenigde Staten uitdagen, wanneer zij een Amerikaanse marinebasis van Pearl Harbor aanvallen. En daarmee raken ook de Verenigde Staten betrokken bij de Tweede Wereldoorlog. Een dag later verklaren zij Japan namelijk de oorlog en verklaren zij ook Duitsland de oorlog. De Duitsers zijn ondertussen nog steeds bezig om te proberen de Sovjet-Unie in te nemen, maar goed, die is groot en het keerpunt komt dan ook bij de slag om Stalingrad. Een gruwelijke slag, hartstikke veel doden, maar uiteindelijk worden de Duitsers daar verslagen en dat is eigenlijk het keerpunt van de Duitse opmars in het oosten. Vanaf dat moment worden de Duitsers steeds verder teruggedrongen door de Russen. En dan komen we in de tweede periode van de oorlog terecht, 1943 tot 1945, we pakken er even de tijdbalken bij. En dan zien we een aantal gebeurtenissen, die slag om Stalingrad dus, 2 februari 1943 is die afgelopen. En zoals ik al zei, dat vormt dus de ommekeer. Zeker als dan ook nog in het westen een front wordt geopend, op 6 juni 1944 met de landing van geallieerde troepen op de stranden van Normandië, D-Day. Dan begint de bevrijding van West-Europa. Nou die leidt ertoe dat op 7 mei 1945 Duitsland zich overgeeft en dan is alleen nog de strijd in Azië bezig. bestrijd tegen japan en de amerikanen zetten in augustus 1945 twee atoombommen in om japan op de knieën te krijgen en dat leidt ertoe dat japan zich inderdaad op augustus ook overgeeft en daarmee komt er een definitief einde aan die tweede wereldoorlog en daarmee komt er dus ook een einde aan het verhaal over dat kenmerkend aspect van het voeren van die twee wereldoorlogen nu door naar dat tweede kenmerkend aspect bij deze video waaronder die verwoestingen of niet eerder vertoonde schaal. Nou ja, en deze foto die geeft wel aardig aan dat er weer veel verwoest werd, zagen we bij de Eerste Wereldoorlog ook al. Waarom werd er zoveel verwoest tijdens die Tweede Wereldoorlog? Nou, dat kwam opnieuw door het gebruik van massavenietigingswapens, en dan is er één wapen dat natuurlijk in het bijzonder eruit springt, en dat zien we daaronder ook, dat is de atoombom. Een vernietigende wapen was er nog nooit gebruikt in de geschiedenis. En die Tweede Wereldoorlog was sowieso een vernietigingsoorlog, veel meer dan die Eerste Wereldoorlog. Die Eerste Wereldoorlog was een soldatenoorlog waarbij vooral door die loopgraven gevochten werd, maar nu werden ook burgerdoelen heel vaak getroffen. Hier zien we het centrum van de Duitse stad Dresden dat door de geallieerden helemaal kapot gebombardeerd is. Hetzelfde gebeurde bijvoorbeeld met de Duitse stad Hamburg, maar de Duitsers hadden het zelf ook al gedaan in 1940 met het bombardement op Rotterdam. En zo is ook het centrum van Nijmegen door een vergissingsbombardement vernietigd. Dus er werden ook veel vaker burgerdoelen getroffen. En dat was ook niet per ongeluk, dat was de bedoeling. Om het moreel van de vijand te breken. Maar daardoor waren de verwoestingen dus nog wel een stuk groter. En het aantal slachtoffers was dus ook een stuk groter. En dat zie je dus ook terug als je kijkt naar de betrokkenheid van de burgerbevolking bij de oorlog. Er waren veel meer burgerslachtoffers tijdens de Tweede Wereldoorlog dan tijdens de Eerste Wereldoorlog. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was zo'n 5% van de slachtoffers burger. En hier op dit kaartje zie je al dat dat nu anders is. Die blokjes staan voor 30.000 doden, waarbij een zwart blokje staat voor militaire slachtoffers, soldaten dus, en een groen blokje staat voor burgerslachtoffers. En dan zie je al dat het aantal burgerslachtoffers behoorlijk groot is tijdens de Tweede Wereldoorlog. En opnieuw wordt er geprobeerd om de moreel van de burgerbevolking hoog te houden door middel van propaganda en censuur. En ook opnieuw net als bij die eerste wereldoorlog is er weer sprake van een staatsgeleide oorlogseconomie. En ook die tweede wereldoorlog is dus net als die eerste wereldoorlog een totale oorlog. Een oorlog waarbij het totale leven, de totale maatschappij in dien staat van die oorlog.