Transcript for:
Orta Çağ'da Göçler ve Kavimler

Arkadaşlar selamlar yazılı hazırlık sürecimizde artık 3 üniteye geçiyoruz ve Orta Çağ'da yaşanan kitlesel göçlerden bahsediyoruz Bu da sizin ikinci dönem birinci yazılın zda gelecek konulardan bir tanesidir önemseyin bir konu Hemen başlayalım Orta Çağ'da yaşanan göçler diyoruz bir kere Göç ne demek ona bakalım bir topluluğun kendi yerini yurdunu terk ederek başka bir yere gitmesine veya yer değiştirmesine Biz ne diyoruz göç diyoruz Orta Asya biliyorsunuz Türklerin ana yurduydu ve Türkler Orta Asya'dan yani ana yurtlarından Göç Etmek Zor zorunda kaldılar Peki bu göçlerin sebepleri nedir neden göç ettiler Türkler ana yurdunu bırakıp gittiler bak nüfus çok arttığı için yani sosyal bir sorun var aslında ortada nüfus çok artarsa o bölgede insanlar fazla olursa kaynaklar yetersiz gelmeye başlar Bu göçlerin sebeplerinden bir tanesi Orta Asya'da İklim şartlarının iklim koşullarının Hatta coğrafi şartların Zorlu olmasından dolayı Türkler Orta Asya'yı bırakıp gitmişler otlaklar azalmış Zaten nüfus artarsa otlaklar ve kaynaklar yetersiz olacaktır hayvan hastalıkları yani salgınlar ortaya çıkıyor Türk boyları birbiriyle mücadele ediyor bence buna dikkat edin Türkler kendi aralarında neden mücadele ediyorlar Çünkü Türklerde cihan hakimiyeti anlayışı var ne demek cihan hakimiyeti yani her Türk boyunda büyük de olsa küçük de olsa dünyayı yönetme duygusu var Her boyda bu var Dolayısıyla birbirleriyle rekabet halindeler Bu da Türklerin Orta Asya'da ne yapıyor birbirini boyun e değmeden O bölgeyi bırakıp gitmesine sebep oluyor şöyle düşün Mesela ben Ardıç boyuyo usun Tabii bir mücadele yaşanıyor aramızda ve ben sana Üstün geliyorum Sen bunun üzerine oksuzlu yani bağımsızlığına düşkün olduğun için benim esaretimi kabul etmiyorsun bana Boyunu eğmiyorsun ve alıp başına gidiyorsun Demek ki burada oksızlık kelimesi bağımsızlık demek ve Türkler arasında cihan hakimiyeti anlayışının olması Türk boylarının Orta Asya'yı an yurtlarını bırakıp gitmelerine sebep olmuş dış baskılar da var Çinler ve Moğollar gibi olmaz olasıcalar da bize baskı yaptıkça bizi sindirmeye çalıştıkça biz ne yapıyoruz mücadele edemiyorsak başka bölgelere göç ediyoruz ama asla ve asla Neyimizi kaybetmiyoruz oksızlık bağımsızlığımızı kaybetmiyoruz Türklerde bağımsızlık duygusu çok yüksektir Peki Arkadaşlar bu göçlerin nedenlerinden bahsettik göçler yaşandıktan sonra ne oluyor sonuçlarına bakıyorum Türk tarihini belli bir coğrafyada incelemek zorlaşıyor Düşünsene Türkler buradaymış buraya gitmiş buradaymış buraya gitmiş Sen Türklerle ilgili bir araştırma yapacak olsan sürekli bir yerlere gitmek zorunda kalıyorsun çünkü Türkler hiçbir yerde durmamış E bu da onların tarihini araştırmakta zorluk çıkartıyor farklı uygarlıklarla kültürel etkileşime giriliyor Başka toplumlarla ne yapıyorsun tanışıyorsun Ticaret yapıyorsun savaşıyorsun kaynaşıyor musun bu Kültürel etkileşim anlamına geliyor göç edilen bölgelerde yeni devlet devletler kuruluyor mesela Türkler Avrupa'da devlet kurdu Anadolu'da devlet kurdu Suriye topraklarında ya bir sürü yere yayıldık ve devletler kurduk yeni yeni devletler ortaya çıktı Türk boyları arasında sosyokültürel farklılıklar oldu çünkü Gittiğin yerde Kültürel etkileşim yaşadığın için her topluluk nereye gittiyse oradan etkilendi ya da orayı etkiledi Bu da Türkler arasında farklılıklar oluşmasına sebep oldu bazı Türk boyları Tabii ki asimile oldu gittikleri yerde kendi özelliklerini kültürel benliklerini Ne yaptılar kaybettiler Türk kültürü farklı coğrafyalara yayılmış oldu burada arkadaşlar Güzel bir tablo var incelemenizi isterim bir kere okumanızı isterim tabii ki ezberlemek falan böyle bir şeyle işimiz yok sadece bir fikriniz olsun Hatta burada güzel bir haritamız var bu haritada da Türklerin göç ettiği bölgeler yönler gösteriyor bakarsan dikkat edersen Türkler gerçekten de birçok farklı bölgeye ve farklı coğrafyalara doğru yönelmişler ve bunun sonucunda da Kültürel etkileşim yaşanmış bunun sonucunda yeni Türk devletleri kurulmuş bu bizim için önemli Türk kültürü dünyaya yayılmış diyebiliriz Evet Kavimler göçüne geçiyorum arkadaşlar Kavimler Göçü Asya Hun devletinin parçalanmasının ardından yaşanıyor nasıl oluyor Asya hunları ikiye bölünüyor ve bir kısmı güneyde bulunan Hunlar Çin baskısına dayanamıyor ve Çin esaretine giriyor ama kuzeydeki Hunlar Balamir öncülüğünde Batıya doğru bağımsızlığını yani oksızlık kaybetmemek için hareket etmeye başlıyor Batıya doğru gittikçe önüne çıkan Barbar kavimleri de ne yapıyorlar hareket ettiriyorlar yerlerinden oynatıyorlar bu kavimlerin Batıya doğru göç etmesi hareketine Biz Kavimler Göçü diyoruz Peki Kavimler göçünde Arkadaşlar biz neye dikkat edelim Balamir öncülüğünde Batıya doğru başlayan bir göç hareketidir önüne çıkan Kavimler yani ostrogotlar vizigotlar gepit Vandallar gibi Barbar savaşçı Kavimler Hunların Türklerin baskısına dayanamamış Batıya doğru göç etmiş ve sonuçta da o dönemin Merkezi bir İmparatorluğu olan Roma İmparatorluğu Kavimler göçüyle ne yapmış ikiye bölünmüş Şimdi arkadaşlar kavimler göçünün sonuçlarından bahsedeceğim inanılmaz önemseyin bir nokta Kavimler Göçü yaşandıktan sonra Roma İmparatorluğu o merkeziyetçi güçlü devlet ne oldu ikiye bölündü Doğu Roma ve Batı Roma ortaya çıktı burada Doğu Roma dediğimiz devlet sizin bildiğiniz Bizans Aslında değil mi Ortodoks olan Bizans Batı Roma İsa Katolik yani Hristiyanlığın farklı farklı mezhebinde olan iki devlet ortaya çıktı Bunun dışında günümüz Avrupa milletlerinin temeli atıldı Nasıl yani Kavimler göçüyle bu Kavimler Avrupa'yı istila ettiler ve yeni bir toplum anlayışı yeni bir siyasi örgütlenme yeni bir sosyal yapı ortaya çıktı şöyle düşünün Barbar Kavimler Avrupa'nın yerli insanlarıyla evlendiler çocukları Oldu kaynaştı yüzlerce yıl içerisinde yeni bir Avrupa milleti ne yapmış oldu ortaya çıkmış oldu Avrupa Hun devleti kuruldu Avrupa hunlarının kurucusu balamiri Avrupalılar Türk kültürünü tanımış oldu yani Kavimler güçü sonucunda o Avrupa'da da Macaristan topraklarında büyük bir Avrupa Hun devleti kuruldu ve doğrudan ne yaptı Avrupa'ya hitap etti Avrupa'yı etkiledi aynı zamanda Avrupa'dan etkilendi Avrupa Hun Devleti Avrupa'da Feodalite güç kazandı Ve skolastik düşünce ortaya çıktı bundan bahsedeceğim Biraz sonra göçler Almanların nibelungen destanına konu oldu Kavimler Göçü bazı tarihçiler tarafından ilk Çağın sonlanması ve orta Çağın başlangıcı olarak kabul ediliyor bu bizim için önemli O zaman Kavimler Göçü ilk çağ sona ermiş orta Çağa başlamış İşte bu Orta Çağda ne olmuş skolastik düşünce ortaya çıkmış ne demek bu kilisenin papanın dediğinin olduğu bir düzen yani din Egemen bir anlayış var Papa kilise insanları bu dönemde sömürüyor kandırıyor ve Dogmatik bir anlayışa sokuyor yani dini kavramlar kararlar sorgulanamaz kilise Papa sorgulanamaz onların dediği olur E bu süreçte de ne olur bu kadar Dogmatik kar bir ortamda şu olur bilim sanat teknik gelişemez Bu da Avrupa'da Orta Çağda karanlık bir dönemin yaşanmasında etkili oldu Hristiyanların din adamları tarafından sömürülmesine sebep oldu bu Türk tarihi açısından baktığın zaman Aslında olumlu bir gelişme Çünkü Orta Çağ avrupasında bu Skolastik düşüncenin olması onların geri kalmasına Türklerin onlar üzerinde egemenlik kurmasını sağladı Buna dikkat edersin Şimdi arkadaşlar bu feodaliteyi şöyle bir daha çizeyim biraz Sonra anlatacağım ve bu bizim için sınavda böyle Yıldız atmamız gereken noktalardan biri olacak soru getirebilir en son onu anlatacağım tamam mı Bak şimdi ben ne anlattım sana Kavimler göçünden bahsettim Kavimler Göçü nasıl yaşandı Asya hunları parçalandı dedik haritada bir inceleyelim Bunlar Batıya doğru göç etmeye başladı çünkü Çinlilerin baskısı vardı değil mi peki kimin öncülüğünde batıya doğru göç ettik dedim Balamir öncülüğünde bu bizim için önemli Bunun dışında Hunların önüne çıkan bazı Barbar kavimler işte gotlar ostrogotlar Vandallar gibi Barbar Kavimler ne yaptı hunlardan kaçıp Batıya doğru yöneldi biz bu harekete Kavimler Göçü dedik Peki Kavimler Göçü yaşanınca ne oldu Şu Avrupa'da çok güçlü bir durumda bulunan Roma İmparatorluğu parçalandı bu süreci bir haritada görmüş oldunuz hemen Germen göçlerine geçiyorum Şimdi arkadaşlar Germen göçlerinde Neyi bilelim anavatanları iskandinavya ve kuzey Almanya ymış bunlar bu bölgelerde yaşıyorlar kimler bu Germen Kavimler OST Otlar vizigotlar gepit Vandallar bunları Zaten duydunuz Siz isimlerini değil mi ostrogotlar vizigotlar Vandallar gepit Bunlar Germen Kavimler mii Ben diyorum ki bunların yaşadıkları bölge böyle yağışlı çok yağışlı istemedikleri kadar yağışlı Coğrafi olarak da baktığımız zaman istedikleri bir coğrafyaya sahip değiller çok soğuk bir bölge Dolayısıyla Bunlar zamanla Güney bölgelere doğru böyle göç etmişler ve orada Frank vizigot ostrogot sakson gibi yeni yeni devletler ortaya çıkarmışlar yeni siyasi yapılanmalar ortaya çıkmış Şimdi bunların gittikleri yerlere Bir bakalım Mesela bu göçlerden sonra yaşanan bu göçlerden sonra ne olmuş angıl ve saksonlar İngiltere topraklarında franklar Fransa ve Fransa'da bulunan Galya topraklarında burgondlar Güney Fransa ama bir kısmı da gitmiş İspanya'ya sü evlere bakıyorum İspanya ve Afrika bölgesine geçmiş Vandallar İsa İtalya ve İspanya topraklarını ne yapmışlar buralara hakim olmuş yerleşmişler paylaşım noktasına bakalım arkadaşlar Roma kaynakları Hun ve Germen kavimlerine karşı müthiş önyargılı olduğu için hunları ve germenleri şiddet yanlısı olarak ne yapmışlar kabul etmişler ve Roma uygarlığını tehdit eden istilacılar olarak tanımlamış şimdi bu normal tarihi anlayışta Sen de Romalı bir vatandaş olsan ya da Roma medeniyetinde yaşayan bir devlet adamı olsan Evet senin sınırlarına gelen ve ilerlemek isteyen Kavimler Tabii ki senin kaynaklarında da ne yapar olumsuz değerlendir ir ki kaldı ki Hunlar gerçekten Roma'yı Avrupa'yı özellikle Atilla döneminde ne yapıyor titretiyor ve zaten Atilla döneminde Hunlar ne yapıyor romalıları özellikle Doğu Roma'yı vergiye bağlamasıyla biliniyordu diğer paylaşıma geçiyorum Kavimler Göçü sonucunda Avrupa'da yaşanan gelişmeleri batılı tarihçilerin bir kısmı felaket olarak kabul ediliyor Bak bu çok ilginç evet Kavimler göç yaşandıktan sonra Avrupa'da müthiş bir kaos ortamı oluyor Ticaret durma noktasına geliyor savaşlar kan gözyaşı gerçekten öyle bir kaos ortamı oluyor işte böyle bir şeyin yaşanması Avrupa'yı 1000 yıl geriye götüren Karanlık Çağ olarak ifade ediliyor bazı tarihçiler böyle düşünüyor bir kısmı da Bakın bu da çok ilginç bir bakış açısı Roma ve barbar etkileşimi sonucunda Yorgun bitkin leşmiş yozlaşmış olan Akdeniz medeniyetinin savaşçı ve Kuzeyli bir medeniyetle değiştirilmesi onlara böyle bir dinamiklik getirdi onları böyle bir canlandırdı gibisinden yorumlamış Bence ikisi de doğru Gerçekten de şöyle diyebiliriz Kavimler Göçü yaşandı Avrupa'da müthiş bir karışıklık dönemi başladı Kaos e Savaş ortamı çatışmalar sürekli bu bilimi Tabii ki olumsuz etkiledi ticareti olumsuz etkiledi doğru ama gerçekten bu da doğru romalıların barbarlarla karışması sonucunda Avrupa'da o dinamik Yapı ortaya çıktı Roma'nın O köhnemiş hantallaşması biraz hareket kazandı böyle yorumlanabilir Evet arkadaşlar Avrupa Hun Devleti ile devam ediyorum Bu arada şu yukarıda ekran görüntüsünün bir yansıması var Onu düzeltemedim Aslında farkındayım öyle bir sorunun olduğunun ama e beceremedim Artık kusura bakmayın şimdi Avrupa Hun Devleti arkadaşlar Avrupa'da Macaristan topraklarında kuruldu hangi gelişmenin ardından kuruldu dersem Evet kavimler göçünün ardından kuruldu Peki kim öncülüğünde kuruldu dersek Balamir öncülüğünde kuruluyor buna dikkat edin Peki Macaristan topraklarında Hunlar kurulmuş Peki Macaristan topraklarında Avrupa hunları Balamir öncülüğünde kurulmuş sonra ne olmuş başa uldız geçmiş uldız Batı Roma imparatorluğu'na karşı barışçı bir politika izleyeceğini söylüyor Doğu Roma la mücadele edeceğini onları baskı altında tutacağını söylüyor şimdi Batı Roma Tamam Batı Roma ama Doğu Roma dediğimiz hangi devletti bizansı O zaman şöyle bir yorum yapabilirim uldız Avrupa hunlarında dış politikayı belirleyen Lider olmuş dış politikada nasıl davranacaklarını uldız belirlemiş arkadaşlar uldız 410 yılında ölmüş Avrupa hunlarının başına sırasıyla kraton gelmiş Sonra rua gelmiş Bu da ölünce İşte bizim beklediğimiz adam Atilla gelmiş Atilla ilk başta bileda la kardeşiyle birlikte yönetmiş ülkeyi sonra bileda ne olmuşsa ölmüş ve Atilla Tek başına Hun Hükümdarı olmuş devlete en parlak dönemini devlete en güçlü dönemini Atilla yaşatıyor Atilla'nın bir sürü unvanı var biliyor musunuz Avrupalılar atilla'dan çok korkuyorlar ve hristiyanları cezalandırmak için gönderildiğine inanıyor diyorlar Atilla'nın O yüzden tanrının kırbacı ya da tanrının kamçısı diyorlar Atilla'ya Bunun dışında Almanların Bir destanı var nibelungen Destanı Burada da atilla'dan etzel olarak bahsetmişler Bunun dışında kullandığı unvan Cesur kavimlerin Efendisi savaş tanrısı Ares'in kılıcına sahip hükümdar bunlar hep Atilla'nın unvanları dır zaten Avrupa'nın Avrupa edebiyatında en çok yer verilen Türk hükümdarlarından biri atilla'dan Atilla gerçekten Avrupa'yı baskı altına almış ciddi anlamda titretmiş Atilla ne yapmış arkadaşlar Doğu Roma İmparatorluğunu vergiye bağlamış Doğu Roma la Margos ve anatolios anlaşmalarını yapıyor ve Doğu Roma'yı ne yapıyor vergiye bağlıyor önce Margos anlaşmasını imzalatıyor ve Ne yazıyor burada Romalılar Hunların hakimiyeti altında olan kavimlerle İşbirliği yapmayacak ticari ilişkiler belirlenen sınır kasabalarında eşit şartlarda devam edecek esir alınmış Bizans tebaası dahil hunlardan kaçanlara sığınma Hakkı verilmeyecek Bizans'ın ödediği yıllık vergi iki katına yani 750 lib altına çıkacak yapılan anlaşma devamlı olacak ve anlaşmaya Her iki taraf da uyacak anlaşmanın metni bu ama Doğu Roma ne yapıyor biliyor musunuz Margos anlaşmasına uymuyor işte romalıların bu anlaşmaya uymaması üzerine Atilla Doğu Roma üzerine 1 Balkan ve 2 Balkan seferlerini düzenliyor niye bu seferleri yapmış Doğu Roma anlaşmaya Margos anlaşmasına uymadığı için Atilla Doğu Roma'yı Bu sefer de anatolyus anlaşmasıyla ne yapıyor itaat altına alıyor Bu anlaşmayla Doğu Roma'nın ödediği vergi ü katına çıkarılıyor ve Doğu Roma için daha kötü bir senaryo söz konusu Atilla ne yapıyor Arkadaşlar daha sonra Batı Roma İmparatorluğu üzerine yöneliyor Galya seferine çıkıyor ama istediği sonucu alamıyor bir yıl sonra da Alp dağlarının üzerinden İtalya'ya giriyor Roma'ya yürüyor Atilla bu şekilde ilerleyince Hristiyan dünyasının lideri Papa Atilla'nın karşısına çıkıyor ve diyor ki bebişim bizi affet bizim üzerimize sefer yapma bizi rahat bırak diyor ve bunun üzerine zaten anlaşma yapıp ne yapıyor Atilla geri dönüyor yani burada hem Doğu Roma'yı baskı altına alıyor daha sonra Batı Roma'yı baskı altına alıyor itaat altına alıyor Hatta onlarla da anlaşma imzalıyor Atilla O yüzden unutmayacaksın Atilla Avrupa hunlarına en güçlü dönemini yaşatan lider olmuş Atilla öldükten sonra oğullarından ilek dengizik irnek gibi isimler ülkenin başına geçse de artık eskisi gibi güçlü değiller bulundukları topraklardan Avrupa'dan yavaş yavaş çekiliyorlar ne ne tarafa doğru Karadeniz'in kuzeyine doğru artık eski güçlerinde değiller Bir tane örnek sorumuz var Hemen birlikte çözelim Atilla'nın Alp Dağları üzerinden İtalya'ya girerek Roma'ya doğru ilerleyişi karşısında çaresiz kalan Roma imparatoru Papa 1 Leon başkanlığında bir Barış heyetini değerli hediyelerle birlikte Atilla'ya gönderiyor Papa Hristiyanlar adına atilla'dan Roma'yı bağışlamasını istiyor Atilla Batı Roma'nın ödediği vergiyi artıran bir anlaşma yapıyor ve geri dönüyor Buna göre Atilla ile ilgili olarak yargılarından hangileri savunulabilir Hristiyan birliğini parçaladığını ulaşamam Çünkü Hristiyanlar bak Papa öncülüğünde birlikte duruyorlar Atilla Hristiyan birliğini parçalamıyor Atilla hristiyanlarda hem Doğu Roma'yı hem de Batı Roma'yı baskı altına alıyor onlara üstünlüğünü kabul kabul ettiriyor ama Hristiyan birliğini parçalamak yok Roma imparatoruna karşı Papa la ittifak mı kurdu Atilla Hayır Papa la görüştü Papa Ondan bir ricada bulundu siyasi ve ekonomik kazanımlar elde etti mi Atilla Evet bak e Papa ile görüştükten sonra da Batı Roman'ın ödediği vergiyi artıran bir anlaşma imzalamış kazanım elde etmiş geri dönmüş cevabım Ne oldu o zaman B seçeneği arkadaşlar Kavimler Göçü ve Roma imparatorluğu'na yansıması şimdi bakın Kavimler Göçü 375 yılında yaşandı bu dönemde Roma zaten hiç iyi durumda değildi çünkü sasanilerle yapılan savaşlar orduyu yıpratmış ve ordunun modernizasyonu güçlendirilmesi için bayağı bayağı masraf edilmiş ve bu masraflarda halktan vergi olarak toplanmaya çalışılıyor Dolayısıyla halk iyi durumda değil motivasyonları düşük bu süreçte ülke içerisinde bir sürü iç karışıklık var ayaklanma var dini mücadeleler var Roma hiç iyi durumda değil o yüzden Kavimler göçünden sonra 395 yılında Roma İmparator zorluğu ikiye bölünmüş Doğu Roma Batı Roma bu Doğu Roma dediğimiz devlet neydi Bizans ne zaman yıkıldı 1453 Oo bayağı yaşamış ama Batı Roma dediğimiz devlet bak ne zaman yıkılıyor 476 da yıkılıyor önce Batı yıkılmış Tamam mı Şimdi geldik dönüm noktamıza çok önemli bir bilgi iyi dinliyorsunuz arkadaşlar Feodalite ya da feodalizm dediğimizde aklımıza ne gelsin bir kere Kavimler Göçü gelsin Neden Çünkü Kavimler Göçü yaşandı Avrupa'da merkeziyetçi bir devlet olan Roma İmparatorluğu parçalandı ve Avrupa'da artık Merkezi bir güç yok işte o yüzden Feodalite denilen kavram Orta Çağ Avrupa'sında batıya özgü Avrupa'ya özgü bir sistem olarak ortaya çıktı o zaman feodal sistemde neye dikkat Merkezi iktidarın yok olduğu karışıklıkların ve güvensizlikler yaşandığı ticaretin neredeyse durduğu Kent Yaşamının önemini yitirdiği bir ortamda ortaya çıkmış Avrupa'ya özgü bir sistemdir Şimdi arkadaşlar bakın burada mantık ne bu bir kral olsun şuraya yazayım da yazma gereği duydum resmimin üzerine Kral yazdım bak bu bir kral tamam mı ülkenin başında bu var bu adam o kadar güçlü ki mutlak bir güce sahip ki bu adam gücünü bir süre sonra feodal beylerle Dere beylerle yani Toprak ağlarıyla paylaşıyor diyor ki siz bana mutlak bir şekilde Sadakat göstereceksiniz bana bağlı olacaksınız başım derde girdiğinde benim için savaşacaksınız diyor tamam mı Ben de sizin mevcudiyetini varlığınızı kabul edeceğim ve topraklarınızı kendi yönetimin ii oluşturacaksınız diyor Gerçekten de öyle oluyor Bu lordlar kontlar dükler dediğimiz Dere Beyler yani Toprak ağaları şatolarda yaşamaya başlıyorlar kendi topraklarında birilerini çalıştırıyorlar onları eziyorlar ama bunları krala bağlı olarak yapıyorlar işte böyle bir Hiyerarşi ortaya çıkıyor Bir biz bu sisteme Feodalite ya da feodalizm diyoruz bu sistem hangi ortamda ortaya çıkıyor burası çok önemli Merkezi bir gücün olmadığı ortamda ortaya çıkıyor o yüzden Kavimler göçünden sonra yaşanan başlayan o Orta Çağ avrupasında Feodalite niye ortaya çıkmış Çünkü Roma İmparatorluğu gibi merkeziyetçi bir yapı ortadan kalkmış parçalanmış E bu Feodalite de ne yapmış güç kazanmış ortaya çıkmış Bir de neye dikkat ediyormuşsun bu Feodalite Avrupa'ya batıya özgü bir sistemmi od elizim bizim için önemli Şimdi arkadaşlar ünitelerimiz tamamladık Daha doğrusu sınav için 2 dönem 1 sınav için konularımız tamamladık Şimdi ben size bir genel tekrar yapacağım 9 sınıf 2 dönem 1 yazılının genel tekrarını yapıyoruz zaten zeda öğretmenleri olarak yapıyoruz lütfen zeda öğretmenlerini takip edin abone olun ve yazılı hazırlıklarınızı Hatta bundan sonraki süreçte 10 sınıf 11 sınıf 12 sınıf sürecinde ve YKS sürecinde birlikte çalışmaya devam edelim o zaman genel tekrar videomuzda görüşmek üzere güzelce çalışın 100 almanızı diliyorum Kolay gelsin görüşmek üzere