cześć [Muzyka] cześć bo [Muzyka] [Muzyka] jest uznanie przez wielką brytanię i stany zjednoczone tymczasowego rządu jedności narodowej w polsce w którego skład uzgodniono w moskwie w czerwcu 1945 roku i automatyczne cofnięcia uznania dla rządu polskiego w londynie zmieniło sytuację polaków w wolnym świecie poza granicami kraju znalazł się dziesiątki tysięcy emigrantów przedstawiciela elit politycznych wojskowych literackich naukowych artystycznych czy sportowych siema 17 września 1939 roku po wkroczeniu armii czerwonej na terenie rzeczypospolitej rząd opuścił ich granice polski i przedostał się do rumunii opuszczając polskę władzę kierowały się zamiarem odtworzenia poza krajem strukturze rządowych które byłyby zdolne do kierowania walkę zbrojną z trzecią rzeszą i związkiem sowieckim władze rumuński internowany na swoim terytorium prezydenta ignacego mościckiego premiera oficjalna słabo ja skład polskiego ministra spraw zagranicznych józefa beka oraz naczelnego wodza marszałka edwarda śmiałego rycerza w tej sytuacji we francji ukształtowały się nowe władze rzeczypospolitej z prezydentem władysławem raczki wieczorem i premierem generałem władysławem sikorski naczelny po agresji trzeciej rzeszy na francję w maju 41 roku władze przeniosłem się do londynu z prezydentem i rządem na drugi brzeg kanału la manche że dostaliśmy również członkowie rady narodowej najwyższej izby kontroli liderzy partii i stronnictwa politycznych oraz kilkanaście tysięcy żołnierzy polskich formacji wojskowych które zdołano już reaktywować we francji po tragicznej śmierci generała sikorskiego stanowisko premiera objął w 43 roku stanisław mikołajczyk [Muzyka] 44 roku na czele rządu stanął przerzucony skraju tomaszewski chwili zakończenia działań wojennych prezydentem był nadal władysław reach a premierem arciszewskiego polskie siły zbrojne wy rozproszone niemal po całym świecie żołnierze z naszywką poland na mundurze dotarli na półwysep koreański stacjonowali we francji w krajach beneluksu [Muzyka] generał stanisław maczek ze swoimi czołgami doszedł do głównej bazy morskiej trzeciej rzeszy wilhelm haven polscy żołnierze nie stacjonowali również na bliskim wschodzie czerwcu 44 roku w bath w stanie nowy jork założono kongres polonii amerykańskiej listopadzie niewielką przewagą głosów roosevelt został wybrany jako prezydent usa na czwartą kadencję kluczem do tej wygranej były głosy jakie otrzymałam od 90 procent polonii nie znający jego rzeczywistego stanowiska wobec polski pojawiał się w lutym 45 roku roosevelt churchill i stalin zgodzili się na utworzenie zdominowanego przez związek sowiecki polskiego rządu tymczasowego 1945 obywatele w londynie doświadczają uroczyście zarówno w imieniu swoje jak imieniu swoich współobywateli którzy nie mają swobody mówienia że popierają bez zastrzeżeń stanowisko prezydenta rzeczpospolitej [Aplauz] i rządu polskiego edycję konferencji krymskiej nie mogę obowiązywać narodu polskiego [Aplauz] szanowni państwo 21 czerwca 44 roku papież pius v 12 przyjął na prywatnej audiencji generała władysława andersa który wręczył papieżowi laske ktora klasztoru na monte cassino znaleziona przez polskich żołnierzy udzielając błogosławieństwa papież powiedział błogosławimy szybkiemu zmartwychwstaniu bardzo drogi nam polski 28 lipca przyjął 500 żołnierzy drugiego korpusu polskiego do których odchodząc zawołał po polsku z bogiem do polski tysiące polaków aresztowanych i wywiezionych z kraju w latach 30 945 opuszczało wyzwalane obozy w niemczech zrobić przymusowych wszyscy stanęli przed problemem co dalej czy jest sens powrotu do kraju trzeba też pamiętać o tysiącach polaków którzy mieli za sobą pobyt w grach większość z nich nie miał dokąd wracać ich domy znalazły się w związku sowieckim w styczniu 47 roku do dramatycznych wydarzeń doszło w mój kanał gdy amerykanie siłą próbowali rozładować jeden z obozów i zmusić polaków do powrotu jak zanotował łącznik rządu rzeczypospolitej na obczyźnie w obozie działy się dantejskie sceny obawa przed powrotem do kraju wynikała z koszmarnych doświadczeń które stały się ich udziałem w sowieckim raju a wzmacniały ją docierające z żelaznej kurtyny informacje o zbrodniach sowieckich przepełnionych więzieniach i obozach wózkach na wschód skrytobójców mordach działaczy niepodległościowych i rządach moskiewskich marionetek [Muzyka] 1945 roku poza krajem przebywały około 2 i pół miliona polaków których wojna wyrzuciła z kraju [Muzyka] 126 generałów których koniec wojny został na zachodzie do polski wróciło tylko około dwudziestu po cofnięciu uznania przez usa i wielką brytanię w lipcu 45 roku rząd rzeczypospolitej na obczyźnie dotychczas rząd walki oporu musiał zmienić taktykę i większe znaczenie zwrócić na sprawy by to by emigracji [Muzyka] tylko 4 generałów władysław anders stanisław koreański jest śliski mateusz janicki otrzymało skromne brytyjskie emerytury kolejnych 15 doczekało się niewielkiego zasiłku wysokości tysiąca funtów pozostali musieli szukać miejsca zamieszkania i pracy ponieważ większość generałów i innych wysokich oficerów nie miała zawodów cywilnych podejmowali główne pracę fizyczną w fabrykach i na farmach no słynny dowódca pierwszej dywizji pancernej generała stanisław maczek był barmanem generał władysław bartoszewski zatrudnił się w szpitalu jako pielęgniarz generał klemens równicki założył antykwariatu generał stanisław musakowski który swój wielki talent dowódcy wykazał pod arnhem pracował jako magazynier po latach pisał przez 17 lat pracowałem w fabryce jak oficjalnie znany prowadzący żywot podwójny zwykłego robotnika przez 5 dni w tygodniu jako szeregowiec fabryczny przez resztę dni tygodnia prowadziłem dostojny żywot polskiego generała żona generała tadeusza komorowskiego bora dowódcy powstania warszawskiego założyła firmę produkującą firanki mąż jeździ z nią czasami do klientów i te firanki zakładał w tej chwili zakończenia ii wojny światowej na wyspach brytyjskich przybywało dziewięćdziesiąt pięć tysięcy polaków w tym blisko 75 tysięcy żołnierzy do nich w latach 40 547 dołączyło blisko 200 tysięcy żołnierzy polskich sił zbrojnych z drugiego korpusu generała władysława andersa dywizji pancernej generała stanisława maczka i dywizji spadochronowej generała stanisława sadowskiego część z nich powróciła do kraju część udała się w dalszą integrację [Muzyka] według brytyjskich danych w październiku 49 roku na terenie zjednoczonego królestwa przybywało około 160 tysięcy polaków już istotą były problemy bytowe imigrantów do najważniejszych należały problemy z nauką zawodu znalezieniu zatrudnienia nauką języka obcego umiejętność poruszania się w skomplikowanych przepisach prawa brytyjskiego wiele pracy wymagało organizacja życia codziennego imigrantów zdobycie mieszkania opieka nad sierotami opieka zdrowotna duży nacisk kładziono na kulturę edycję gazet i książek kultywowanie tradycji i obyczajów narodowych rozwój oświaty i nauki życia religijnego muzyka sprawa utrzymania ciągłości władzy nie była właściwie skomplikowana konstytucja z 1939 roku nadała prezydentowi prawo mianowania premiera i ministrów w czasie wojny następcy [Muzyka] zgodnie z ustaleniami władzy rzeczypospolitej na obczyźnie następcę prezydenta został wyznaczony tomaszewski nieoczekiwanie jednak w czerwcu 48 roku w ostatnich dniach życia prezydent gronkiewicz złamał przyjęte wcześniej ustalenia i na następne wyznaczył swojego szefa kancelarii cywilnej ministra spraw zagranicznych z 1926 32 augusta zalewski jego przez polski londyn przeszła fala protestów na kompromis nie zdobyliście ani prezydent elekt august zalewski pani premier tomasz kaliciński pozwól mi to 47 roku na czele rządu stanął generał tadeusz komorowski ból były komendant armii krajowej i dowódca powstania warszawskiego który po zakończeniu walk w stolicy trafił do niemieckiego obozu w maju 41 5 roku został uwolniony przez amerykanów jego gabinet dużą wagę przykłada do spraw bytowych i społecznych oraz do załagodzenia konfliktu wewnętrznego na emigracji premier zajął się również problemem przyszłości polskich sił zbrojnych na zachodzie [Muzyka] rząd stał na stanowisku iż dla ratowania spójności wojska jego wartości bojowych można polskich żołnierzy wykorzystać w ramach organizacji narodów zjednoczonych wojsko miałoby się nazywać legionem płaskiego [Muzyka] propozycja została niewątpliwie zauważona ale ze względów politycznych nie zyskała aprobaty powód był czytelny rząd chociaż uznawany jeszcze przez kilka państw w tym stolicę apostolską nie cieszył się uznaniem usa i wielkiej brytanii kryzys który emigracja londyńska wyszła w połowie 47 roku nie sprzyjał podejmowaniu przez nią efektywnych działań politycznych mam w tej sytuacji zapadła decyzja o powołaniu do życia rady trzech ciała konkurencyjnego wobec prezydenta w jej skład wyszli najwybitniejsi przedstawiciele imigracji londyńskiej tomaszewski generał władysław anders i edward raczyński po śmierci arciszewskiego jego miejsce zajął generał tadeusz komorowski ból następca komorowskiego bora premier tadeusz tomaszewski reaktywować w działalność rady narodowej oraz powołał skarb narodowy jego prezesem został generał władysław anders były to atrybuty podtrzymujący ideę państwa na uchodźstwie imigracja dużą wagę przykłada do polityki informacyjnej której adresatem byli polacy na obczyźnie w kraju oraz światowa opinia publiczna z polskiego londynu francji niemiec hiszpanii włoch bliskiego wschodu i usa emigracyjny wydawcy i dziennikarzy wysyłali świat tysiące egzemplarzy polskich gazet czasopism najpotężniejszym był dziennik polski i dziennik żołnierza we francji największą popularnością cieszył się na lodowiec polacy na wyspach brytyjskich mogli sięgnąć po orła białego wiadomości polskę walczącą i pokrzywy w tych ostatnich komentatorem wydarzeń politycznych w krajach za żelazną kurtyną był niezastąpiony marian cher kto jest kim londynie funkcjonowało polskie szkolnictwo podstawowej średnie w londynie rozpoczęła działalność polski uniwersytet na obczyźnie i szkoła nauk politycznych i społecznych szczególnie silną pozycję miały nauki humanistyczne czy słynnym uniwersytecie w oksfordzie funkcjonował specjalny wydział prawa przeznaczonych wyłącznie dla polaków podobną rolę spełniał wydział lekarski przy uniwersytecie w edynburgu bardzo ważna stała się działalność organizacji kombatanci ich ze stowarzyszeniem polskich kombatantów naczelny dokumentowane udział polskich sił zbrojnych w walkach na frontach ii wojny światowej czyli wygranej przez polskę wojny i przegranego przez nią pokoju w londynie powstał instytut historyczny imienia generała sikorskiego i studiu polski podziemnej a w nowym jorku w instytucie józefa piłsudskiego z oddziałem w londynie i polski instytut naukowy londynie założono polską bibliotekę biblioteka polska w paryżu istniała wówczas już ponad sto lat gromadzimy one niemal wszystkie polskie publikacje wydane poza granicami kraju oraz bezcenne archiwalny ja życie teatralnej kabaretowy rozwijało się przede wszystkim na wyspach brytyjskich [Muzyka] najbardziej znany był teatr dramatyczny drugiego korpusu którego repertuarze polacy z londynu mogli odnaleźć zarówno przedstawienia klasyczne jaki sztuki lżejsze [Muzyka] [Muzyka] do rozproszonych w anglii i szkocji walii polskich żołnierzy regularnie docierał teatr wyjazdowy tak zwana sztafeta aktorzy na co dzień byli liderami w metrze murarza mi sklepu witam i farmerami a od święta przemierzali setki kilometrów zdezelowany autobusem i na zaimprowizowany miejsce nie grali najlepsze polskiej sztuki no to wracamy do domu z was był pionierem jazzu w polsce przeszedł szlak bojowy z armią generała andersa hollywood pisał muzykę filmową jego piosenki śpiewali między innymi link rozbije idoli zdejmij na emigracji rozwijało się również życie sportowy którym kierował generał kazimierz grabisz przedwojenny prezesa polskiego komitetu olimpijskiego w polskim londynie to czego się rozgrywki ligowe piłki nożnej i piłki ręcznej siatkówki tenisa stołowego i szachów odbywają się zawody pływackie i lekkoatletyczne dla najlepszych reaktywowana polską odznakę sportową najwybitniejsi polscy sportowcy na emigracji uczestniczyli również w prestiżowych zawodach międzynarodowych na przykład ignacy po chińsku i czesław spycha żołnierze drugiego korpusu z 46 roku wzięli udział w turnieju tenisowym na kortach wimbledonu na nic się zdały naciski dyplomacji warszawskiej na organizatorów turnieju że to czyni spytała to żołnierze faszystowskiej armii generała andersa bez względu czy był to polski londyn nowy jork czy pary kolacja na obczyźnie regularnie obchodzić święta i rocznicy narodowy zakazany w kraju obok instytucji rządowych i organizacji społecznych kulturalnych pielęgnowaniu tradycji narodowych istotną rolę spełniał kościół jego pracami na emigracji kierował arcybiskup józef gavrina ważną rolę odgrywają radia wolna europa które inauguracyjny audycję wyemitowała trzeciego maja 50 drugiego roku uwaga uwaga rocznicę konstytucji 3 maja słyszycie inauguracyjny program radiostacji która przemawiać będzie codziennie to rodaków w kraju władzy emigracyjny początkowo podeszły do sekcji polskiej w z dystansem obawiały się iż amerykanie którzy finansowali redakcje będą zachęcali polaków do nierozważnych zachowań w kraju po pewnym czasie kręgi emigracyjny przekonały się do intencji rwr demaskowania prawdziwej polityki sowietów wobec polski w audycjach emitowanych przede wszystkim do rodaków w kraju uczestniczyli najwybitniejsi przedstawiciele emigracji rozgłośnię którą kierował jana nowaka-jeziorańskiego legendarny kurier z warszawy korzystała z potencjału poetów pisarzy kazimierza wielkiego jan ale konia józefowi kina [Muzyka] w języku polskim nadawały również wizji głos ameryki radio madryt i sekcja polska radia francuskiego kręgi emigracyjny przywiązywały wielką wagę do informowania światowej opinii publicznej imigracji rodaków w kraju o wydarzeniach w polsce i za żelazną kurtyną o zbrodniach nazistowskich i stalinowskich popełnionych w latach drugiej wojny światowej o deportacji jak na wschód zbrodni katyńskiej jerzy giedroycia szef instytutu literackiego wesołych świąt pod paryżem wydawać książki i redagował miesięcznie kultura jego celem było oddziaływanie na kraj nie na emigrację inspirował dialog pomiędzy przedstawicielami narodów europy środkowo-wschodniej latem 55 roku 48 intelektualistów krajowych wystosował list wzywający do powrotu z migracji jeżeli kiedyś zaprosił sygnatariuszy domy z orbit zaproszenia wysłane pocztą nie dotarły do adresatów [Muzyka] biorąc pod uwagę całokształt działalności środowiska migracyjnych uprawnione wydaje się stwierdzenie iż polakom udało się stworzyć państwo g na obczyźnie był to jedyny na taką skalę przypadek w powojennej europie cześć [Muzyka] bo [Muzyka] [Muzyka] [Muzyka] bo [Muzyka] [Muzyka]