Hepiniz dersimize hoşgeldiniz. Bugünkü dersimizde zorlanıyor olabileceğinizi düşündüğüm, ÖSYM'nin hazırladığı YDS, YDT, YÖKTİL gibi sınavlarda sorulan cümle tamamlama sorularını nasıl çözeceğimize bakacağız. Cümle tamamlama sorularını 4 basit kuralla daha kolay nasıl çözeceğimizi görmek için bir an önce dersimize başlayalım.
Birinci kuralımız, zamirlere ve referans ifadelere dikkat etmeliyiz. Cümlenin bir yarısında verilen They, It, It There, this, these, he, she, him, her, his, such, other, another gibi zamirler ya da referans ifadelerin cümlenin diğer yarısında bir karşılığı olmalıdır değerli arkadaşlar. Yani soru kökünde bize bu tarz bir zamir ya da referans ifade verildiyse doğru olduğunu düşündüğümüz cevap seçeneğinde de onu karşılayan bir ifade olmalıdır. Yani onu karşılayan bir özne ya da nesne olmalıdır.
Ya da seçtiğimiz cevap seçeneğinde bu tarz bir zamir ya da referans ifade varsa, o zaman da soru kökünde yine bu ifadeyi karşılayan bir kişi ya da kavram olmalıdır. Özellikle soru kökündeki ya da cevap seçeneğindeki zamirleri karşıladığını düşündüğümüz ifadelerin tekil ya da çoğul olma durumu bile şüphelenmemize yardımcı olacaktır. Zamirlerin ve referans ifadelerin ne kadar önemli olduğunu görmek için örnek sorulara bir göz atalım. İlk sorumuz da Even before Europe started interfering in its local affairs diye cümlemizin ikinci bölümü verilmiş.
Yine burada da its ifadesi var. Bir possessive adjective verilmiş. Bu sefer bir sahiplik sıfatı. Ve onun local affairs'ları yani yerel meseleleri, iç meseleleri diyor. Avrupa onun yerel meselelerine karışmadan önce bile dediğine göre kimin yerel meseleleri olabilir?
Bir ülkeden bahsediyor olacağını düşünüyorum ben. Ona göre eşliklere bakacağım hemen. A şıkkında some countries demiş. Some countries'in yerel iç meseleleri olabilir.
Dursun. The 19th century was a time period. The 19th century dediğimiz ifadenin yerel meseleleri olamaz.
Direk geliyorum B şıkkına. Bu biraz anlamdan gitti. North Africa had many serious problems demiş. North Africa'nın yerel meseleleri, iç meseleleri olabilir. Kalsın.
D şıkkındaysa the potential for exploitation. of resources in Europe was limited diyor. Burada özne zaten the potential for the exploitation of resources in Europe.
Bunun da iç meseleleri olamaz. En şıkkına geldiğimizde ise Libya and Sudan had a peaceful period of economic development diyor. Libya and Sudan'ın da yine nesi olabilir? Local affairs'ları olabilir, iç meseleleri.
Kimle kaldık? Some countries, North Africa and Libya and Sudan. Burada işte yine zamirler kuralından şöyle yararlanacağız.
Tekil mi çoğul mu olduğuna bakacağız demiştik az önce. Some countries çoğul gitti. North Africa tekil kalsın. Libya'nın sudan iki tane ülkeden bahsediliyor.
Yine çoğul o da gitti. Dolayısıyla cevap North Africa had many serious problems. Bu soruyu da yine içten yararlanarak sadece tekil olmasından dolayı iki tane şifreleyerek yine ne yapmış olduk çözmüş olduk diyelim. Ve ikinci maddemize geçelim. İkinci maddemizde benim aslında hep bağlaçlar konusunu anlatırken de defalarca kez söylediğim bir maddeden bahsedeceğiz.
Cümle tamamlama bölümünde bazı sorularda sonu kökü bazı sorularda ise şıkların tamamı bağlaçlarla başlar değerli arkadaşlar. Ben bağlaç soruları sadece gramer sorusu çözdürmez, bağlaç soruları sadece bağlaç sorusu çözdürmez sınavların birçok bölümlerinde işe yarar derken işte bunu kast ediyordum. İzlemeyenler diğer videolarınızı izleyebilirler. Bağlaçlarla ilgili oldukça fazla video var kanalda.
O yüzden bu konuya çok fazla detaylı girmeyeceğim. O videolardan daha detaylı bilgi edinebilirsiniz. Fakat dediğimiz gibi bazı sorularda soru kökü, bazı sorulardaysa şıklar, bağlaçlarla başlıyorlar.
İşte bu tarz sorularda bağlaçların cümleye kattığı anlamları ve cümleler arası anlamsal ilişkileri iyi anlamak ve yorumlamak gerekir. Cümle tamamlama sorularına baktığımızda bağlaçları 3 temel grup olarak inceleyebiliriz. Bunlardan birincisi ve ÖSYM'nin en çok sevdiği zıtlık bağlaçları, ikincisi neden-sonuç bağlaçları ve üçüncüsü de şart bağlaçları değerli arkadaşlar. Tabii ki bir de zaman bağlaçları var, onlardan bir sonraki maddemizde bahsedeceğiz. Diyelim ve zıtlık bağlaçlarına bir kez daha şöyle hızlıca göz atalım.
Zıtlık bağlaçlarımız OLDO, DO. even though, despite, in spite of, much as, while, whereas, but, yet, however gibi bağlaçlardır. Bu bağlaçlardan bir kısmı taban tabana bir zıtlıktan bahsederken bazıları ise beklenmedik sonuç anlamı katmaktır cümleler.
Zıtlık bağlaçları bazen cevabın neden olacağını gösterirken bazen de neden olmayacağını da gösterebilir. Neden sonuç bağlaçlarına baktığımızdaysa bunlardan bir kısmı size tanıdık gelecektir yine. Because, as, since, because of, due to, thanks to, so, therefore gibi ifadeler iki cümle arasında bir nedensellik.
ve sonuç anlamı kaptırır. Yani bize soru kökünde neden mi verilmiş yoksa sonuç mu ona dikkat etmeliyiz. Ona göre cevapçılıklarında nedeni ya da sonucu aramalıyız.
Şart bağlaçlarına gelecek olursak if clause konusunda yine anlattığımız bağlaçlar bunlar. If, only if, unless, provided that, as long as, so long as ve on condition that bağlaçları da şart bağlaçlarıdır. Bir cümlenin diğer cümlenin şartı olduğunu gösterir. Bir de even if var ki arkadaşlar, even if'i bunlarla birlikte ele almak istedim.
İçinde if olduğu için şart bağlıcı gibi değerlendirebilirsiniz. Fakat even if olsa bile, olsa da hak atar ve even if'i de zıtlık bağlaçlarının arasına göndereceğiz. Tıpkı kim gibi?
Even though gibi. Hatta even though ile birbiri aynı anlamda olduğunu düşünebilirsiniz. O zaman hızlıca iki soruda bağlaçlarla ilgili çözelim ve bir sonraki videoda görüşelim. Although no one can predict the future for certain diye başlıyor sorumuz ve cümlenin devamını istiyor bizden. Beklenmeyen bir sonuç arayacağım.
Kimsenin geleceği kesin olarak tahmin edememesine rağmen demek ki birileri geleceği tahmin edebiliyor gibi bir şey arayacağım şıklarda. Weather forecasting is a combination of science and technology. Ve tabii ki hava tahminleri bilim ve teknolojinin bir kombinasyonudur. Ve şıkkında weather forecasters can be quite accurate at least 3 days in advance.
Diyor ki hava tahmincileri en az 3 gün öncesine kadar oldukça isabetli olabiliyorlar diyor. Gelecekle ilgili bir şeyden bahsediyor. Hava tahmincileri ne yapıyorlar? 3 güne kadar ne yapabiliyorlarmış? Oldukça isabetli tahminler yapabiliyorlarmış.
Bu benim cümleme zıplı gibi. ifade eden bir cümledir. Beklemiyordum ben böyle bir şeyi. Beklenmedik bir sonuçtur. Kimse tahmin edemiyor geleceği ama hava tahmincileri 3 gün önceden tahmin edebiliyorlar.
Cevap bu gibi duruyor. Extreme weather conditions impact ecosystems and societies diyor. Ekstrem hava şartları ekosistemleri ve toplumları etkiler diyor. Etkiler ama soru kökümle bir zıtlık teşkil etmez bu cümle.
Weather forecasting is important for trade and trade related businesses. Tabii ki ticaret ve ticaretle ilgili iş alanları için önemlidir hava tahmini. Ama kimsenin geleceği tahmin etmesiyle etmemesiyle alakalı bir durum yok.
The tropics are getting hotter due to a combination of deforestation and climate change. Tabii ki de ne yazık ki iklim değişikliği ve ormanların yok olmasından dolayı tropikler ne yapıyormuş? Sıcaklaşıyormuş etkide.
Fakat bunun da geleceği tahmin etmekle bir ilgisi yok. diyip gönül rahatlığıyla B şıkkındaki kimse geleceği tahmin edemez. Fakat kim eder?
Hava tahmincileri 3 gün öncesinden oldukça isabetli tahminlerde bulunabilirler diyelim. Bir sonraki soruya geçeyim. Because people usually do not want to participate in surveys.
Bu soruyu daha önce başka bir videoda çözmüştüm. Fakat 2020 YDT sorusu zaten. Diyor ki insanlar genellikle anketlerde yer almak istemezler.
Because olduğu için başında. Bunu biz ne olarak anlayacağız? Bu bir sebep. Biz bunun sonucunu arayacağız şıklarda.
Sebep ne? İnsanlar genellikle anketlerde yer almak istemedikleri için ne oluyormuş ona bakacağız. A şıkkında diyor ki some researchers offer participants a motivational reward to complete a survey. Bazı araştırmacılar motivasyonel bir ödül veriyorlarmış katılımcılara.
Cevap bu gibi duruyor açıkçası. Çünkü insanların diğer şıkları okumayacağım bile. Çünkü insanların katılmaması bir sebepse bunun sonucunda bir ödül verilebilir diyelim. İnsanlar katılmadıkları için ödül veriyorlar sadeleştirdiğimiz şekliyle. Oldukça mantıklı, aşık bir cevap diyoruz ve bir sonraki maddemize geçiyoruz.
Bir sonraki maddemiz az önce de söylediğim gibi bağlaçlardan aslında devam ediyor olacağız. Zaman umuruyla ilgilen. Az önce soruya bıraktığımız bağbaş grubu zaman bağbaşlarıydı. Dolayısıyla... Zaman bağlaçlarının bulunduğu cümle tamamlama sorularında %100 zaman uyumadayız değerli arkadaşlar.
ÖSYM'e daha az sormaya başladı gibime geliyor benim zaman uyumu sorularını yani zaman bağlaç sorularını. Fakat yine de şöyle hızlıca bir zaman bağlaçları kimlerdir bir hatırlayalım. After, before, as soon as, once, when, until, till, while, as, just as ve by the time gibi zaman bağlaçları zaman uyumu isterler değerli arkadaşlar. Zaman uyumu istemek ne demek onu bir hatırlamış olalım. Eğer...
Bu bağlaçlardan sonraki cümlem yani benim yan cümlemde bir present tense varsa bu bağlaçlardan sonra yani ana cümlemde benim yine present bir tense olabilir, future bir tense olabilir ya da present bir model olabilir arkadaşlar. Bunların dışında bir şey olmaz. Tekrar ediyorum.
Bakın present tense ile ayırmadım farkındaysanız. Present tense varsa present tense olacak. Belki future olabilir, belki present bir model olabilir.
Bu üç seçeneğin dışına çıkmaz. Eğer past tense varsa bu bağlaçların olduğu cümlede, ana cümlemde de benim ne olacak? Yine bir past tense olacak. Bunun dışına çıkmaz değerli arkadaşlar. Bu kuralın bir tek istisnası var.
O da since bağlayıcı. Bunu da present perfect'te anlatmıştık. Tüm tense'ler dersimizde ve soru çözümünde.
Since'den hemen sonra past simple gelebilir. Fakat benim ana cümlem ne olmalıdır? Present perfect ya da present perfect continuous olmalıdır.
Diyelim. Ve son maddemize geçelim. Son maddemiz yani dördüncü kuralımız zarf cümleciklerinin kısaltılmasına dikkat etmeliyiz arkadaşlar.
Unutmayın ki kısaltma yapılan cümlelerde özneler ortak olmalıdır. Yani cümle tamamlama sorularının büyük çoğunluğunun iki cümleyi birleştirdiğimiz aslında iki kılavuzu ama anlamanız için öyle söylüyorum. İki cümleyi birleştirdiğimiz soru tarzları olduğunu görürsek. Eğer...
Soru kökünde verb ayancı ya da having verb tree varsa, yani aktif, etken bir yapı varsa ya da direkt verb tree ya da having been verb tree, yani pasif bir şekilde verilmiş bir kısaltma varsa burada dikkat etmemiz gereken en önemli şey öznelerin aynı olması gerektiği. Bunu aslında bir soru üzerinden daha rahat göstereceğimi düşünüyorum size. Çünkü kısaltma olan cümlede aslında özne yok ama onun fiiline baktığımda İşte benim doğru cevap seçeneğimi bulduğum seçeneğin öznesi aynı zamanda buradaki fiilin de öznesi olmak zorunda.
Şu soruya baktığımızda biraz daha iyi anlayacaksınız ne demek istediğimi. In addition to having two airports, işte bu cümlede şu anda bir özne görmüyorum arkadaşlar. İki havaalanı olmasına ilaveten, iki havaalanı olmasına ek olarak diyor. İşte bu have two airports işini yapan yani iki tane havaalanına sahip olan kimdir? Onu biz şıklardan bulacağız.
Şu anda burada bize verilmeyen özneyi aslında şıklarda arayacağız. Yani şıklarda arayacağımız şey ne olacak? İki tane havaalanı olabilen bir şey olacak.
O da yine muhtemelen bir şehirdir diye düşünüyorum. Ve hemen şıklara bakıyorum. The best times to visit Rome öznesi bu cümlenin.
Roma'yı ziyaret etmek için en iyi zamanın iki havaalanı olamaz. Rome has grown diyor. Rome öznemiz burada dursun. Roma'nın...
iki tane havaalanı olabilir. One of the most famous landmarks in Rome yine Roma'daki en önemli landmarklardan birisinin iki tane havaalanı. Landmark dediğimiz şey bir yerdeki dikkat çeken tarihi binalar önemli anıtsal yapılar vesairedir. Bu da isimli onların havaalanı.
Rome is linked to yine Rome biraz rengine belli etti soru. Yine Roma'dan bahsediyor. Özlemiz yine Roma.
Bir alttaki eşlikle baktığımda ise Many of Rome's Fountains demiş. Roma'nın fıskiyelerinin birçoğu diyor. Onun da hava almaz.
B ve D seçeneklerinin ikisinin de özlesi Roma. Bunların ikisi de olabilir. En azından üç tane eşlikle elemiş olduk.
Buradan sonrası biraz anlama kalıyor. Rome has grown into a city of three million people. Anlama kalıyor, biraz da bağlıca kalıyor. İşin aslı.
İki havaalanı olmasına ilaveten mi 3 milyonluk bir şehir haline geldi? Yoksa Rome is linked to the rest of Europe by road and rail. Roma Avrupa'nın geri kalanına kara ve demir yollarıyla bağlanır diye mi tamamlayabiliriz? Tabii ki de havalimanları bir ulaşım şekli olduğu için bu iki havalimanı ilaveten ne yapıyormuş?
Kara ve demir yollarıyla da... Avrupa'ya bağlanıyormuş Roma diyelim ve D şıkkını eleyelim. Az önce bahsettiğimiz dördüncü kuralımızla dikkat ettiyseniz... Tam 3 şık ödedik arkadaşlar. Bu tarz zarf cümleciklerinin kısaltmasını içeren sorularda öznelerin aynı olması gerektiğini unutmayacağız.
Öznelerin aynı olması gerektiğinden kastımız ne? Bir kez daha söylüyorum. İşte şu having two airports ifadesinin öznesi bize soru kökünde verilmemiş kısaltma olduğu için.
Zaten özneleri aynı olduğu için bir kısaltma yapılabilmiş burada. Onu da unutmayalım. Değerli arkadaşlar bazı sorularda bu ipuçlarından... Sadece birinden yararlanarak doğru cevap seçeneğini bulabileceğimiz gibi bazense bir maddeden yararlanarak iki bazen de üç cevap seçeneğini eleriz ve iki cevap seçeneğiyle kalırız.
Bu durumda diğer bir ipucumuzu da kullanarak doğru cevap seçeneğine kolayca ulaşabiliriz. Tabi ki zaman zaman anlama bakmamızın gerektiği sorular olacaktır. Orada da ben size güveniyorum. Ama sizi bir konuda uyarmam gerekiyor ki sadece anlama bakarak gözümüze hoş gelen cevap seçeneğini işaretlemek...
Bu az önce anlattığım dört maddeden birisine aykırı bir ifade ya da yapı içeriyorsa doğru cevap seçeneği olma ihtimali yoktur ve sizi yanlış cevap seçeneğine götürecektir. Biz yine de benim yaptığım gibi doğru cevap seçeneğini bulduktan sonra soruyu şöyle bir baştan sona hızlıca okuyup her şeyin yerli yerinde olduğundan emin olalım ve ondan sonra cevap seçeneğimizi işaretleyelim diyorum. Umarım bu dersimiz faydalı olmuştur. Bir sonraki dersimize kadar kendinize çok iyi bakın.
Hoşçakalın. Good morning. Good afternoon. ve iyi akşamlar