No to tak jak zapowiedziałem, będę robił odcinki i to jest pierwszy odcinek, a tematem jest reumatoidalne zapalenie stawów, czyli taka choroba o podłożu wieloczynnikowym, głównie autoimmunologicznym. która jest przewlekłą chorobą stawów i zajmuje stawy, ale też może zajmować inne narządy. I panie, kobiety są trzy razy częściej narażone na to, że zachorują i najczęściej ta choroba rozwija się między 40 a 50 rokiem życia. Czasami się mówi, że taka forma występująca... U dzieci to jest młodzieńcze, idiopatyczne zapalenie stawów. To zazwyczaj do tego rozpoznania dochodzi się z wykluczenia, że wszystkie możliwe przyczyny zapalenia stawów, wszystkie choroby autoimmunologiczne, reumatyczne są wykluczane i zostaje tylko to i wtedy stwierdza się, że to jest to. Określamy to reumatoidalne zapalenie stawów na dwie postacie. Wczesną, czyli to jest do 3 miesięcy od pojawienia się objawów i późną już powyżej 3 miesięcy. Wśród czynników genetycznych odpowiedzialnych za RZS są przede wszystkim tzw. MHC, MHC klasy II, głównie HLA, DRB1. Jeżeli chodzi o czynniki środowiskowe, dużo się mówi o wpływie nikotynizmu i palenie alkoholu. Przede wszystkim czynników hormonalnych, takich jak poziomy estrogenów, wysoki poziom prolaktyny też mogą stymulować za rozwój tego procesu. Odpowiada cytruinacja. pewnych peptydów, które wtedy stają się immunogenne i wyzwalają cały szlak reakcji zapalnych, gdzie właśnie te białka przez te komórki prezentujące antygen pokazywane są np. limfocytom helperowym i one potem pobudzają limfocyty B do produkcji przeciwciał, które uszkadzają stawy. Oprócz tego te limfocyty helperowe też rekrutują makrofagi, które wydzielają te wszystkie interleukiny zapalne, ten TNF, alfa, bardzo popularny i znany i to wszystko powoduje zapalenie i przerost błony maziów. maziówki w stawie. Ta przerośnięta maziówka nazywana jest łóżką tak zwaną, a oprócz tego dochodzi do uszkodzeń, bo pobudzane są też osteoklasty. i dochodzi do uszkodzeń kości wokół stawów, często mówi się o tym jako osteoporoza przystawowa, ale ona nie ma nic wspólnego z taką klasyczną osteoporozą. To jest tylko takie pojęcie. Takie pytanie było na leku, że którego typu osteoporozy nie leczymy biskosłonianami i chodziło właśnie o osteoporozę przystawową, bo to w ogóle nie dotyczy osteoporozy. Tylko właśnie to jest zmiana występująca w RZS. I tak jak mówiłem, zajęte są stawy, które niszczeją i zazwyczaj stawy zajęte są symetrycznie. Jest to określona liczba stawów, ich jest dosyć dużo. Charakterystyczne są małe stawy dłoni, stóp. W dłoniach charakterystyczne są zajęte stawy nadgarstka, stawy nadgarstkowo-śródręczne oraz międzypaliczkowe bliższe. Co jest ważne, stawy międzypaliczkowe dalsze nie są charakterystycznie zajęte w RZS. Jeżeli są tylko te stawy zajęte albo w ogóle te stawy, to raczej to nie jest RZS. Z czasem zajmowane są również duże stawy, takie jak stawy ramion, łokci, kolan, kostek, nawet szczytowo-obrotowy staw może być zajęty. Przewlekłe zapalenie i niszczenie stawów doprowadza do wielu deformacji, takich jak zgięcie łokciowe palców, że one są jakoś tak powyginane. Na pewno mogliście kiedyś widzieć pacjenta z RZS-em, który takie coś ma. Też tak zwane butonierkowate palce, że one są jakoś tak powyginane czy coś. I tak, zajęty staw jest obrzynknięty, bolesny, ucieplony i też dlatego charakterystyczną cechą reumatoidalnego zapalenia stawów jest sztywność poranna, która trwa no tak. powyżej godziny przynajmniej, że trzeba się najpierw wstać, rozruszać, żeby w ogóle dać radę. Przy rozpoznawaniu reumatoidalnego zapalenia stawów takie najważniejsze kryteria rozpoznawcze to są kryteria ACR. W ogóle ACR to jest amerykański tam kole, czy od reumatologii, coś tam, coś tam. I oni ustalają takie różne kryteria do większości chorób reumatycznych. Więc kryteria ACR dla RZTS-u są następujące. Łącznie tych kryteriów jest 7. Jest 5 klinicznych, 1 radiologiczne i 1 immunologiczne. Czyli tak, z 5 klinicznych to jest tak, sztywność poranna, zapalenie minimum 3 stawów. Lub więcej, zapalenie stawów ręki, te o których mówiłem, nadgarstka, nadgarstkowo-śródręczne i śródręczno-paliczkowe i międzypaliczkowe bliższe. Oprócz tego symetryczne to zapalenie jest i mogą pojawiać się na skórze tzw. guzki reumatoidalne. kryteria immunologiczne, to jest występowanie czynnika reumatoidalnego, to jest taki pentamer z IgM zbudowanych, immunoglobulin, które chwytają inne, na przykład immunoglobuliny G, że to wygląda, że jest taki pięcio... taki pięcio utworzony pentamed, no nie, w taką śnieżynkę i one jeszcze łapią inne. A ostatnie jedno kryterium radiologiczne, to są zmiany charakterystyczne dla RZS-u, które są w badaniach radiologicznych. Charakterystyczne i bardzo ważne są również zmiany pozastawowe, ponieważ tak jak mówiłem na początku, to zajmuje ta choroba stawę, ale też nie tylko. Po kolei przejdę po układach narządów, w których RZS może sieć siać spustoszenie. W oczach mogą być zapalenia rogówek, spojówek, zapalenia twardówki, naczyniówki. Jeżeli chodzi o zajęcie ośrodkowego układu nerwowego, to są przede wszystkim występujące gorączki, zmiany zapalenia nerwów. Jeżeli chodzi o mięśnie, to jest osłabienie siły mięśniowej, rozpad białek mięśniowych. W skórze guzki reumatoidalne, charakterystyczne guzki. W nerkach może dojść do kłębuszkowego zapalenia nerek, również myloidozy. i też uszkodzeń polekowych w wyniku stosowanych leków na RZTS. Jeżeli chodzi o płuca, charakterystyczne jest włóknienie i śródmiąższa choroba płuc, zapalenie śródmiąższowe płuc. Również mogą być zapalone naczynie, więc tak może też również być. Przez to, że panuje ten ułoguniony stan zapalny związany z tymi przeciwciałami i tym zapaleniem stawów, to również jest dużo większa prędkość tworzenia miażdżycy w erzetesie. I charakterystyczne jest również to, że ze względu na ten przewlekły stan zapalny, to rozwija się niedokrwistość chorób przewlekłych, bo zwiększa się ilość tego białka hepcydyny, które wiąże żelazo i przez to dochodzi do niedokrwistości. Pamiętajmy też o innych zmianach, takich jak przede wszystkim złe samopoczucie, gorączka, utrata apetytu, utrata masy ciała. Oprócz tego zajęte może być osierdzie i sam mięsień sercowy, zapalenie osierdzia. A gdy jesteśmy przy okazji takich błon, to również może być zapalenie opłucne i z wysiękiem do opłuc. Występowanie takiej charakterystycznej triady, gdzie występuje RZS, splenomegalia oraz granulocytopenia, czy w ogóle leukopenia, nazywamy to zespołem Felty'ego. Ale jest też możliwość, że splenomegalia i RZS występuje z granulocytozą. I wtedy mówimy, że to jest zespół Stila. Jak rozpoznawać w badaniach diagnostycznych RZS? Najważniejsze rzeczy to jest określenie, czy we krwi występuje czynnik reumatoidalny, a oprócz tego, czy są przeciwciała przeciwko cytrylinowanym peptydom. Mówimy na to ACPA. W skrócie te przeciwciała nazywamy ACPA. Jeżeli chodzi o RZS, to te ACPA są dużo bardziej swoiste dla RZS-u. bo np. czynnik reumatoidalny może występować w wielu innych chorobach reumatycznych i nie tylko, np. w bakteryjnym zapaleniu wsierdzia, w gruźlicy, w kile, w śródmiąższowym włóknieniu płuc, w malskości wątroby, sarkoidozie, w niektórych nowotworach, ale również oprócz RZS-ów, zespole z fiu-grena, krioglobulinemii, zapaleniu HCV. również toczniu rumieniowatym układowym, więc... Ten czynnik reumatoidalny nie jest tak charakterystyczny. I też RZS może być na początku seronegatywny, czyli nie ma na początku w ogóle tych przeciwciał, o których mówiłem. L czynnik reumatoidalnego, a nie tych ACPA, może nie być na samym początku choroby. Jak leczymy w takim razie reumatoidalne zapalenie stawów? Najważniejsze leki to tzw. DMARDS, czyli Disease Modifying Anti-Reumatoid Drugs. To są takie leki, które spowalniają i łagodzą przebieg choroby. Pierwszym rzutem w ogóle ever forever w RZS-ie jest metotreksat. Inne leki z tej grupy również. Drugi rzut to jest leflunomid albo sulfasalazyna. Oprócz tego czasami są stosowane hydroksychlorochina, również sole złota. takim zaawansowanym, ostrym, silnym RZS-ie, który słabo się leczy, dodatkowo leki biologiczne różnego rodzaju przeciwciała, jak abatacept, rytuksymat, pamiętamy, on jest anty-CD20, antylifoncytą B, adalimumab, etanercet, lifliksimab, pamiętamy, że... to są anty-TNF-alfa. Oprócz tego jeszcze anakinra, tocylizumab, to są przeciwciała, które neutralizują interleukinę. Anakinra, interleukinę pierwszą, tocylizumab, interleukinę szóstą. I jeden z takich najnowszych inhibitorów jak 3 to jest tofacytyn. Tofacytynib. Tak, nie pomyliłem się w tej nazwie. Tofacytynib. Ale wracając do metotreksatu, który jest najważniejszym lekiem, warto parę słów wspomnieć na temat działań niepożądanych metotreksatu. Przede wszystkim są to objawy związane z zapaleniem wątroby, wzrost alatów, aspatów, ale też może dojść do włóknienia i do marskości. Oprócz tego wszelkiego rodzaju cytopenie. Metotrexat będący antymetabolitem kwasu foliowego zatrzymuje proliferację komórek, bo jest niezbędny do syntezyty, pirymidyn, polimidyn i tak dalej. I dlatego też jest ważne, że absolutnie przeciwwskazany metotrexat jest dla kobiet w ciąży i też dla kobiet karmiących piersią, ponieważ przechodzi do pokarmu. I dlatego, że jest antymetabolitem kwasu foliowego, który jest niezbędny dla rozwojcy w nerwowej płodu. Tak, i dlatego trzeba wykluczyć ciążę zanim włączamy metotreksat chorującej na RZS i też antykoncepcja musi być zapewniona 12 tygodni po zakończeniu leczenia metotreksatem, bo tak jak mówiłem jest niebezpieczny. Metotrexat zaczyna mniej więcej działać w RZS i widzimy już pierwszą poprawę między pierwszym a trzecim miesiącem od początku stosowania tego leku. W przypadku bólu w RZS stosowane są klasycznie NLPZ-y, czasami w silnym bólu również stosujemy sterydy. Czasami dla zmian stawowych utrudniających funkcjonowanie są też takie operacje wspomagające. chodzenie i życie z tymi stawami. Więc przypomnijmy, RZS jest to choroba wieloczynnikowa o podłożu autoimmunologicznym, która zajmuje symetrycznie najpierw małe stawy, a później stawy praktycznie całego ciała. Charakterystycznie nie zajmuje śródręczno-paliczkowych dalszych stawów i ma też działania, też obejmuje inne narządy i te objawy z innych narządów mogą być przeróżne. Zapalenie osierdzia śródmiąższowe, zapalenie płuc, zapalenie opłucnej, guzki na spórze, zwiększona ryzyko miażdżycy, polineuropatię, anemię, po prostu bardzo, bardzo dużo. I stosujemy klasyczne leki hamujące przebieg choroby, takie jak właśnie metotreksat, pierwszy rzut, albo leflunomid, sulfasalazyna, jeżeli jest nietolerowany albo przeciwwskazany. I oczywiście mamy teraz jeszcze cały zastęp leków biologicznych przeciwko albo ten w alfa, albo interleukinom przeróżnym, więc naprawdę jest z czego wybierać. To jest ważne. Dzięki, dotarliśmy do końca w ogóle pierwszego tego nagrywania i tego pierwszego odcinka. Ufff, dajcie znać w komentarzach czy taka forma rozmawiania i opowiadania o tych chorobach wam w ogóle odpowiada i czy jest sens to dalej robić, bo ja wierzę, że jest. W tym odcinku, w którym pokażę Wam, jak zbudować nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe, nowe