Dzień dobry zapraszam na temat drugi z działu czwartego a dzisiejszy temat to wojny na wschodzie czyli opowiemy sobie o wojnach z Rosją w X wieku Księstwo moskiewskie na przełomie X1 wieku przychodzi bardzo trudną sytuację jest to tak zwany czas wielkiej smuty zaczyna się od tego momentu kiedy umiera syn cara Iwana IV Groźnego umiera Fiodor Co oznacza jednocześnie koniec dynastii rurykowiczów co prawda Iwan Groźny Mia J syna Dymitra ale ten Dymitr zaginął kiedy Fiodor umiera to władzę Po nim przejmuje nowy Car jest to doradca Fiodora Borys Godunow Borys Godunow jest krótk carem i po jego śmierci następuje walka o koronę i czas właśnie tak zwanej wielkiej smuty w latach 1598 16613 Polska trochę Wykorzystuje ten fakt że Rosja przeżywa dosyć trudną sytuację i rozmowy z Moskwą albowiem Polacy potrzebują Moskwę jako sojusznika przede wszystkim chcą zawrzeć sojusz przeciwko Turcji chcą również nie doprowadzić do zbliżenia pomiędzy Moskwą a Szwecją No i cały czas Zygmunt II Waza marzy o tym żeby zdobyć koronę szwedzką No i dlatego będzie potrzebował sojusznika niestety te rozmowy były nieudane po pewnym czasie w Rosji pojawił się człowiek zaczął mówić że jest cudownie ocalałym synem cara Iwana i groźnego jest to tak zwany Dymitr zwany samozwańcy on znalazł nawet sojuszników którzy go zaczęli popierać był to między innymi ród wiśniowieckich ale również popierał go wojewoda Sandomierski który nawet mu oddał swoją córkę za żonę i po cichu popierał Dymitra Samozwańca również Zygmunt II za król Polski w 1604 roku została zorganizowana pierwsza dymitriada czyli taka Zbrojna wyprawa ingerująca w sprawy wewnętrzne Moskwy i w wyniku tutaj Dymitr właśnie mając poparcie wśród tych sojuszników zebrał armię wyrusza na Moskwę i udaje mu się przejąć władzę i zostaje carem Niestety w 1606 roku otoczenie cara buntuje się przeciwko niemu ponieważ on otaczał się przede wszystkim obcokrajowc czyli Polakami i dochodzi do buntu Dymitr umiera a w jego miejsce zostaje powołany Wasyl szujski Wasyl szujski rządzący na dosyć duży problem ponieważ okazało się że pojawia się drugi Dymitr czyli tak zwany Dymitr II Samozwaniec który twierdzi że to on jest tym ocalałym synem i nawet ta żona pierwszego Dymitra czyli córka wojewody Sandomierskiego miała w nim rozpoznać cudownie ocalałego męża wasel szujski jest w kiepskim położeniu dlatego szuka sojuszników zawiera przez chwilę porozumienie rozejm z Rzeczpospolitą jednak szybko odrzuca to porozumienie i zawiera sojusz ze Szwecją oddając im prawo do użytkowania Inflant No i w tym momencie nasz władca nie może się na to zgodzić W 1609 roku organizuje wyprawę na Moskwę zdobywa Smoleńsk zostaje zawarte porozumienie z carem na mocy którego późniejszym władcą Rosji ma zostać syn Zygmunta Zygmunta I wazy Władysław I Waza No nie wszyscy się na to godzą oczywiście Wasyl szujski jest przerażony wysyła na odsiecz tutaj armię dochodzi bitwy pod Kłuszynem w bitwie pod Kłuszynem dowódcą jest Stanisław Żółkiewski jest to rok 160 jest to dla nas bitwa wygrana i kończy się tym że szujski zostaje zdetronizowany a również Dymitr dr Samozwaniec w momencie ucieczki też ginie No i władza w tym w tej sytuacji powinna trafić w ręce Władysława i wazy postawiono jednak Warunek że Wła karty Waza ma zmienić religię na religię prawosławną oraz ma osiąść w Moskwie ma przybyć po prostu do Moskwy na to nie zgodził się Zygmunt II Waza dlatego BT przeciwko Polakom rozgorzał na nowo w roku 1612 dochodzi do potężnego buntu w Moskwie który się kończy dla Polaków niekorzystnie ponieważ Polacy kapituluje jeszcze przez kilka bą próbowali wrócić do tej Moskwy i przejąć obiecaną wcześniej koronę ale są to próby nieudane w 1613 roku kończy się ten czas wielkiej smuty a kończy się z wyborem nowego cara i pojawieniem się nowej dynastii na tronie rosyjskim nowym carem zostaje Michał Romanow jest to Dynastia która będzie rządziła Rosją około 300 lat Michał Romanów zostaje nowym carem to państwo moskiewskie i państwo polskie zmęczone tą dotychczasową wojną postanawia zawrzeć między sobą rozj i w 1619 roku dochodzi do zawarcia rozejmu w dywilinie Polska wówczas otrzymuje ziemię smoleńską siewiersk i czernichow ten raj miał funkcjonować przez 14 lat ale został zerwany został zerwany ponieważ umiera Zygmunt iiii Waza i po jego śmierci Car Michał Romanow postanowił odzyskać utracone ziemię i w 1632 roku wybucha na nowo wojna ziemie zostają utracone przez państwo Polskie ale zmęczone wojną strony polskie i strony moskiewskie zawierają w 1600 34 roku pokój w Polanowie Na mocy tego pokoju w Polanowie Polacy odzyskują ziemię ale też uznają Romanowa jako prawowitego cara i co za tym idzie Władysław IV Waza musi zrzec się pretensji do tronu rosyjskiego i tak też się dzieje i na chwilę jest sytuacja między Polską a Moskwą uspokojona te woj zostały zawieszone po tym pokoju w Polanowie teraz pojawia się Druga kwestia która będzie miała wpływ na odnowienie tych wojen na terenie państwa polskiego na południowo-wschodniej Ukrainie na tak zwanych dzikich polach mieszkali Kozacy Kozacy to była ludność to byli bardzo często zbiegli Chłopi byli to awanturnicy drobni przestępcy którzy tworzyli takie swoje wspólnotę zwane czyzn i ci Kozacy zamieszkiwali tak zwane Zaporoże czyli to były tereny za skalnymi progami czyli za takimi które utrudniały żeglugę na wodach i tam zaczęli zakładać swoje osady największa Osada to była to był obóz w miejscowości Sicz oni brali oczywiście udział w wojnach po stronie wojsk koronnych czasem urządzali też wyprawy rabunkowe ziemie [Muzyka] i jednak oni nie byli w dobrych kontaktach z państwem polskim z czego to wynikało Kozacy buntowali się z kilku powodów Po pierwsze pierwszym Powodem były przyczyny społeczno-ekonomiczne ponieważ kozaków traktowano jak chłopów więc mieli narzucono pańszczyznę i mieli narzucony to przywiązanie do ziemi a jako ludzie wolni oni się na to nie godzą po drugie bardzo duży bunt budzi w nich tak zwany rejestr kozacki jest to imienny wykaz kozaków którzy są powoływani do wojska koronnego i otrzymują za to zapłatę no i ten rejestr raz był większy raz mniejszy i To powodowało bunty kozackie po trzecie problemem było też wyznanie różnice wyznaniowe ponieważ Kozacy byli prawosławni i tutaj dochodziło bardzo często często do konfliktów na tle wyznaniowym jeszcze w niewielkim stopniu mówiono też o odrębności swojej etnicznej ale to poczucie odrębności dopiero się budziło i sytuacja zaognienie w X wieku w latach 40 kiedy padła propozycja ze strony naszego władcy tutaj Władysław I Waza planuje wyprawę na Turcję i na przeciwko też tatarom no i potrzebuje wojska proponuje zwiększenie licby rejestrowych Kozaków do 400 ale okazuje się że ten pomysł nie zyskał akceptacji sejmu i Kozacy poczuli się oszukani poczuli się w tym momencie wykorzystywani i wybucha bunt kozacki bunt kozacki zwany powstaniem Chmielnickiego jest rok 1648 na czele powstania staje Bogdan Chmielnicki który odwołuje się do tego że prawa kozaków są ograniczone ale również on ma pobudki osobiste ponieważ ma tutaj konflikt jednym ze szlachciców No i rozpoczyna się konflikt między Polską a Kozakami mamy kilka bitew bitwy pod żółtymi wodami pod korsuniem pod piławcami to są bitwy z roku 1648 wszystkie te bitwy Kozacy wygrywają po jakimś czasie umiera Władysław I nowy król Jan Kazimierz dąży do ugody on chce zawrzeć ugodę z Kozakami Jednakże ta ugoda jest odrzucona konflikt tu rozgorzał na nowo mamy Bitwę pod zbarażem zborów tu mamy obronę twierdzy i po Zborowie zostaje zawarta ugoda Zborowska na mocy której między innymi miał zostać zwiększony rejestr Kozaków czyli miało być więcej kozaków którzy będą opłacani przez państwo Polskie No i miały być zapewnione urzędy dla prawosławnej szlachty w województwach ukraińskich Niestety okazało się że ta ugoda Zborowska również nie przetrwała te postanowienia tej ugody nie weszły w życie bo przyjął ją sejm Okej ale sprzeciwili się tym razem senatorowie no i znowuż konflikt wybucha na nowo Bitwę pod beresteczkiem dla nas tutaj zwycięską i ona staje się punktem zwrotnym w tym powstaniu Chmielnickiego zostaje po tej bitwie jeszcze mamy jeszcze kolejne bitwy mamy pod białą cerkwią gdzie siły Chmielnickiego zostały tutaj doznały porażki mamy Bitwę pod batoche gdzie niestety armia Koronna została rozbita przez siły turecko tatarskie bo Tatarzy stanęli po stronie Przepraszam siły kozacko tatarskie bo Tatarzy stanęli po stronie kozaków No i w końcu dochodzi do zawarcia kolejnej ugody ugody w tak zwanym żwańcem i tutaj ta ugoda w żwańcem w tym całym konflikcie ponieważ on jest nierozstrzygnięty są pewne sukcesy Po pierwsze udało się pod koniec tego Powstania Chmielnickiego rozbić sojusz kozacko tatarski to był bardzo duży sukces i w tej sytuacji kiedy Kozacy tracą sojuszników Chmielnicki podejmuje pewną decyzję podejmuje że on przechodzi pod panowanie Moskwy oddaje też swoje ziemię pod panowanie moskiewskie i w tym celu w 1650 roku zawiera ugodę w Perejasławiu ugoda w Perejasławiu która mówi o tym że tracimy część Ukrainy z kijowem tracimy ziemię smoleńską Czernichowska ponieważ Ona przechodzi pod władanie Moskwy i tutaj ta rozpoczyna się taki moment że w tym momencie mamy wojnę już nie pomiędzy tylko Kozakami a państwem polskim ale rozpoczyna się wojna pomiędzy Rosją pomiędzy Moskwą a państwem polskim przez to że zostały te tereny po prostu przyłączone do państwa rosyjskiego rozpoczyna się nowa wojna tutaj Mamy również sytuację taką że Chmielnicki w tym momencie umiera mamy nowego hetmana kozackiego Iwana wychowski i on dąży do porozumienia polsko-litewskiego i zostaje zawarta ugoda Unia w hadziaczu na podstawie której w 1658 roku ma powstać nowe państwo Rzeczpospolita trojga Narodów miała się ta to państwo składać z trzech państw z państwa polskiego z państwa litewskiego ale jednocześnie z autonomicznej Ukrainy która będzie rządzona przez hetmana kozackiego będą osobne sądy osobny skarb osobna armia i skład tego państwa miały też wejść ziemie które zostały utracone w Perejasławiu I w tym momencie na to nie mogła zgodzić się Rosja ponieważ Ona poczuła się urażona taką ugodą w hadziaczu rozpoczyna się nowy konflikt ostatecznie ten konflikt przez to że siły są tutaj zmęczone zawarty rozejm w andruszowie rok 1667 wojna z Moskwą kończy się niekorzystnie dla państwa polskiego my jesteśmy w też w tym czasie kiedy mamy potop szwedzki więc naprawdę nasze siły są bardzo ograniczone a rozejm w andruszowie niestety potwierdza że tracimy na rzecz wschodniego sąsiada ziemie ukraińskie na wschód od Dniepru z kijowem oraz ziem smoleńską siewiersk czernichowskie przez Zygmunta I wazę ten spó toczy się nadal Ten roz nie zakończył konfliktu toczył się jeszcze kolejne 20 lat aż ostatecznie zawarto w 1586 1686 roku pokój grzymułtowskiego pokój grzymułtowskiego tutaj to nazwa pochodzi od nazwiska posła który właśnie był wysłany na negocjacje do Moskwy i pokój grzymułtowskiego stwierdził że Polska nawa na czas stały traci ziemię na rzecz Rosji czyli lewobrzeżny Ukrainę z kijowem oraz ziemię smoleńską Czernichowska dodatkowo państwo rosyjskie zobowiązuje się wypłacić nam odszkodowania za te utracone ziemie zobowiązuje się również Moskwę do tego że ona porzuci sojusz z Turkami i rozpocznie z nimi wojnę i obydwa państwa dają sobie gwarancję Wolności Religijnej dla innowierców i my tolerujemy prawosławie a oni będą tolerowali katolików Tak kończą się wojny X wieku z Rosją warto tutaj nadmienić że te wojne trwały od roku tak naprawdę od początku od pierwszej dymitriad 1604 rok a skończyliśmy na roku 1686 więc dlatego ten czas też nazywamy stuleciem wojen i te wojny na pewno nasze państwo bardzo osłabiły kolejne wojny i kolejne konflikty to już będzie na następnych zajęciach Dziękuję bardzo