Republika Francuska i Rewolucja Francuska - Notatki z wykładu

Kontekst historyczny

• Temat: Republika Francuska, powrót do Rewolucji Francuskiej
• Rok 1789: kluczowe wydarzenia rewolucyjne we Francji
• Obawy sąsiadów Francji (Austria, Prusy, Hiszpania) przed rozprzestrzenieniem się rewolucji

Nastroje rewolucyjne

• Strach przed destabilizacją monarchii absolutnych
• Hasła rewolucyjne: wolność, równość, braterstwo
• Społeczne podziały: zwolennicy zmian głównie z niższych stanów

Wojna z Austrią i Prusami

• Żyrondyści: polityczne ugrupowanie dominujące w Zgromadzeniu Ustawodawczym
• Król Ludwik XVI: różne cele, nadzieja na porażkę rewolucji
• Kwiecień 1792: wypowiedzenie wojny Austrii

Porażki na froncie

• Podziały społeczne w armii: arystokracja kontra stan trzeci
• Maria Antonina: zdrada planów wojskowych Austrii
• Włączenie się Prus do wojny

Zmiana władzy

• Jakobini: mniejszość w Zgromadzeniu Prawodawczym, rosnąca władza
• Wrzesień 1792: rozwiązanie zgromadzenia, nowe wybory, dominacja jakobinów i kordelierów
• Proklamowanie Republiki, wrzesień 1792

Konflikt z monarchią

• Osądzenie Ludwika XVI przez Konwent, jego egzekucja 21 stycznia 1793
• Reakcje międzynarodowe: wielka koalicja przeciwko Francji

Pobór do wojska

• Nadzwyczajny pobór, armia 300 tys. ludzi
• Bunty i powstania, m.in. w Wandei

Dyktatura jakobińska

• Komitet Ocalenia Publicznego: pełnia władzy
• Demokratyzacja, redystrybucja ziemi
• Trybunał Rewolucyjny: terror, Maksymilian Robespierre

Rewolucyjne reformy

• Konflikt z kościołem: dechrystianizacja, nowy kalendarz
• Terror, egzekucje, niezadowolenie społeczne

Przewrót termidoriański

• 27 lipca 1794: aresztowanie i egzekucja Robespierre'a
• Władza burżuazji, konstytucja roku trzeciego (1795)

Znaczenie rewolucji

• Likwidacja systemu feudalnego
• Kształtowanie społeczeństwa obywatelskiego
• Trójpodział władzy według Monteskiusza
• Rewolucja jako inspiracja dla późniejszych ruchów w Europie

Skutki rewolucji

• Straty ludnościowe i majątkowe
• Negatywne skutki gospodarcze i kulturowe
• Niezrealizowane ideały rewolucji

Podsumowanie

• Rewolucja francuska jako pierwszy krok do oświeceniowych zmian w Europie
• Przygotowanie gruntu dla Napoleona