KPSS Tarih Genel Tekrarı

Genel Bilgilendirme

• 14-15-16-17-18. yüzyılların sonuna kadar olan dönem anlatıldı.
• Kamu Personeli Seçme Sınavında (KPSS) çıkan ve beklenen sorulara dair değerlendirmeler.
• Özellikle kuruluş ve yükselme dönemlerinden sorular gelme olasılığı vurgulandı.
• 2022 KPSS iptal edilen sınavda inkılap tarihinden 9, Osmanlı tarihinden 7 soru çıktı.
• Kuruluş ve yükselme dönemlerinin önemine dikkat çekildi.

Osmanlı Tarihi: Kuruluş Dönemi

Genel Bilgiler

• Osmanlı Devleti, uç beyliği olarak Söğüt ve Domaniç'te kuruldu.
• Tekfur denilen valilerin kendi aralarındaki mücadeleleri Osmanlı'nın hızlı büyümesine katkı sağladı.
• Müdahane politikası: Görünüşte dostça ilişkiler.
• Osmanlı padişahlarının yetenekleri ve Bizans'ın iç karışıklıkları kısa sürede büyümelerini sağladı.

Osman Bey Dönemi

• Kurucu padişah Osman Bey (1299'dan itibaren).
• İlk Osmanlı-Bizans savaşı: Koyunhisar Savaşı (1302).
• Karacahisar, Bilecik alındı, ilk kadı ataması: Dursun Fakih.
• Bursa kuşatıldı, fakat Osman Bey'in vefatından sonra Orhan Bey tarafından 1326'da alındı.
• İlk Osmanlı parasının basımı ve ilk vergi (bac).

Orhan Bey Dönemi

• Bursa'nın alınması (1326).
• 1329: Maltepe (Palekanon) Savaşı.
• İznik ve İzmit'in alınması, Karesioğullarına son verilmesi.
• Çimpe Kalesi'nin kazanılması: Osmanlı'nın Rumeli'ye ilk geçişi.
• Gelibolu'nun alınması: Süleyman Paşa.
• İlk kez iskan politikası uygulandı.
• İlk tersane.

Birinci Murat Dönemi

• ATSB (Anadolu Türk Siyasi Birliği) güçlendirmek için adımlar.
• Germiyanoğulları ve Hamitoğulları: toprak almak için evlilik ve para transferi.
• Edirne'nin fethi (Sazlıdere Savaşı).
• Birinci Kosova Savaşı (1389): İlk Osmanlı padişahı ölüm (şehit) savaş meydanında.
• Kosova'da top kullanıldı, Yeniçeri Ocağı kuruldu, pençik sistemiyle asker alımı başladı.
• Kazaskerlik, defterdarlık, sadrazamlık makamları kuruldu.
• Veraset sisteminde ilk değişiklik: Ülke, padişah ve oğullarına ait.

Yıldırım Bayezıt Dönemi

• 9 beyliği (Karesi, Saruhan, Menteşe, Aydın, Candar) sona erdirerek geniş ölçüde ATSB'yi sağladı.
• Niğbolu Zaferi (1396): Sultan-ı İklim-i Rum unvanı.
• İstanbul kuşatmaları (1391, 95, 97, 1401) başarısız.
• Anadolu Hisarı (Güzelce Hisarı) yapıldı.
• Timur'la Ankara Savaşı (1402): Yenilgi, Yıldırım Bayezıt'ın esareti.
• Fetret Devri (1402-1413): Çelebi Mehmet'in Osmanlı devletini yeniden kurması (ikinci kurucu).

Çelebi Mehmet Dönemi

• ATSB tekrar sağlama çalışmaları.
• Şeyh Bedreddin isyanı.
• Batı'da önemli zaferler.

İkinci Murad Dönemi

• Edirne-Segedin Anlaşması: 10 yıllık barış.
• Varna Savaşı (1444), İkinci Kosova Savaşı (1448): Balkanlar'dan Osmanlı'nın atılamayacağı kanıtlandı.

Ders Notları

• Osmanlı padişahlarının dönemleri, önemli savaşlar, fetih ve anlaşmalar, ıslahat çalışmaları detaylıca incelendi.
• Osmanlı Devleti, kuruluşundan yükselmesine kadar geçen sürede pek çok başarı ve yenilik gerçekleştirmiştir.
• Özellikle 15. ve 16. yüzyıllarda yapılan askeri, ekonomik ve idari reformlar devletin gücünü artırmıştır.
• Osmanlı tarihinin bu dönemleri KPSS'de sıklıkla sınav konusu olarak gelmektedir.

Önemli Kavramlar

• Müdahane Politikası: Osmanlı'nın tekfurlar arası mücadelelerden faydalanması.
• Pençik Sistemi: Savaş esirlerinin 5'te 1'inin asker olarak alınması.
• Kazaskerlik: Yargı ve eğitim işlerinden sorumlu makam.
• Sultan-ı İklim-i Rum: Niğbolu Zaferi sonrası Yıldırım Bayezıt'a verilen unvan.
• Fetret Devri: 1402-1413 arası otorite boşluğu ve taht kavgaları dönemi.