Niyo! Niyo! Niyo! Nagihinga luman o agaw buhay. Saksi ang apat na haligin nito sa mga umaasang makakalampas sa piligro ang kanilang mga kaalak.
Isang silid na laging gising at nakatutok 24 oras. Handang gumamot? Ayaw ko na!
Handang sumagip ng buhay? Mayaman man o mahirap, Intro bata man o matanda, o ano paman ang estado mo sa buhay, gagawin ang lahat para isalba ang mga may sakit para ilayo ang lahat sa bingit ng kamatayan. Music Ayan! Bandang alas otso ng gabi, dalawang lalaki ang pumasok ng emergency room. Dahil nakaposa sa isa, Hello!
walang magawa ang lalaking naka-t-shirt, kundi ang sumunod na lamang sa namimilipit na mama. Ang lalaking bordado ay si Eric San Juan, 43 taong gulang. Si San Juan at ang kanyang kasama ay pinagihinala ang mga akyat bahay na nahuli din umano sa aktong nagnanakaw. Sige, sa kamas na tayo.
Sige. Sige. Sige. Sige tayo. Nahuli ron ang mga pulis nang tumalun ito mula sa ikatlong palapag.
Ilang hakbang lamang wala kay San Juan. Isang limampot siyam na taong gulang na lalaki naman ang nag-aagaw buhay. Music Ano po nararamdaman niyo ngayon?
Ang bali, pato po, bali. Bali? Ito po. Ito po, sa mukod. Sa bago po nito.
Sa dalawa. Sa dalawa po. Sa kabila ng hinaing sa sakit ni San Juan, Bantay sarado pa rin siya ng mga pulis dahil baka raw makatakas. Ba't po kasi kayo tumalon?
Hindi. Hindi po kayo makatayo. Siyempre. Saos mo yung buto. Si Tatay Alfredo naman, mga mahal sa buhay ang nagpabantay.
Kung umaagos ang luha ng mga kaanak ni Tatay Alfredo. Si San Juan naman dumadanak ang dugo mula sa mga tinamung sugat. Hindi pa malinaw sa puntong ito kung ano ang klase ng mga injury na tinamu ni San Juan.
Kaya naman isa sa ilalim raw ito sa x-ray. Thank you very much. Pero ang mga nurse at doktor na tumitingin kay Tatay Alfredo, alam na kung bakit hindi ito makahina.
Nanay, pinakain niyo ba ito? Bakit? Bakit? O, nanay, o. O, yung lugaw-lugaw.
Baka o, kasi pumunta mo sa baga. Sabi ko na, kapag pinapakainin daw namin ng lugaw-lugaw, kasi malamot naman daw. O, nanay, baka pumunta mo sa baga, kaya nahihirapan mo kuminga.
At akto. Thank you for watching! At dahil nahihirapan ng huminga, kailangan daw butasin ang lalamuna ni tatay. Mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga mga m Sa mga ganitong pagkakataon, kailangan ng pahintunot mula sa pamilya.
Kasi po, nahihirapan ko niya. So, parang siya makalingan ng maaari. Ang babalad naman po, baka hindi na pwedeng hindi bumalad.
Sa bawat segundo ng pagdududa, tumatakbo rin ang tsansa ni tatay na bubuhay. Hindi siya gay. Hindi siya gumaling.
Pero kasi po, kailangan namin dahil procedure po po, kailangan natin na pumirma kayo ng consent. Mukhang yung kinain po niya at ininom pumunta sa baga, kaya hindi siya mag-alinga. Opo, mag-de-decide po.
Kaya kasi po, mapangit na po yung pasyente natin. Music Mula sa pagkakalaglag sa ikatlong palapag ng bahay, natsyempuhan lang daw ng mga pulis ang insidente na kinasangkutan. Nakikita ko po, ito, na nalaglag doon. Actually, Pagkakataon ng mga mga pasyente namin dito na pumapasok sa Gatandres, wala kaming pinipili whether, basta ang pasok nila dito ay bilang pasyente. We don't treat them differently because suspect sila sa isang krimen or anything like that.
Ang kasama naman ni San Juan sinasabing nadamay lamang siya sa nangyari. Pagkakataon Kasi siya ba't napasama? Para sa kaya kami kung wala kaso.
Eh nakulat ako nagtatakbuhan sila. Eh dapat akbo na rin ako. ng mga Sa ngayon, ipapasok si San Juan sa operating room para ma-remedyohan at malapatan ng lunas ang mga sugat na kanyang tinamo.
Mahalaga ang papel na ginagampana ng emergency room o ER ng Gat Andres Bonifacio Memorial Medical Center dito sa unang distrito ng lungsod ng Maynila. Get up na. Takbuhan ng mga kapuspalad na walang kakayhang magbayad sa pribadong ospital. Mama!
Mama! Mama! Ayaw ko na!
Ayaw ko na! Makara ng ilang oras sa operating room, inilabas na si PJ na may nakalagay ng splint sa binti. Dapat sana'y bakal ang pangsuporta sa baling binti ni PJ, ngunit sa panong yon, walang available na bakal ang hospital. Sa ganitong pagkakataon, nagiging malikhae ng mga doktor. Because limited tayo, pero binibigay natin lahat ng free eh.
So kung ano yung resources, we try to make do with kung ano yung available and then nagiging resourceful na lang kami sa mga kailangan ibigay yung pasyente sa pasyente. Mula umaga hanggang hapon, walang tigil sa pagdating sa ER ng mga nangangailangan ng agarang lunas. Sa kasagsagan ng pagdagsa ng pasyente, Nananangis ang mag-asawang ito sa sinapit ng kanilang sanggol na tatlong araw pa lang na ipapanganak. Mag-aalasing ko na ng hapon pero nandito pa rin sila sa ER. Wala na, wala na, wala na.
Kasi yung reason kasi na nasa taas, 39 meron silang general cleaning. Admitted na sila kanila pa. Yakat na lang.
Kaso nililinis yung kwarto. Ang Philippines may hospital bed to population ratio na 5 hospital beds sa bawat 10,000 tao. Yung Amerika po, isa sa mga pinakamayayamang bansa.
30 hospital beds sa bawat 10,000 tao. Pag-aaralan ng mga Actually, kahit dagdagan ko na ng more financing, more budget, more equipment, pagkatapos kung gamutin sa emergency room, kung kulang ka rin ng hospital bed, saan ko siya ilalagay? Isa rin sa pilit minabago ng mga doktor ay ang first-come, first-served na mentalidad ng ilang Pinoy. Hindi siya parang pila sa MRT na first come, first serve.
Kung nauna ka, ikaw ang unang sasakay. So merong sistema ng pag-prioritize kung sino ang dapat unang tingnan at kung sino ang pwedeng makapaghintay. Pag may nakita kang kondisyon na ang pasyente mamamatay within minutes, priority one yun or highest category.
Kaya kung madadat na na mahaba ang pila sa may emergency room, Habaan na lamang daw ang pasensya. Si Tatay Alfredo tuloy pa rin sa pakipaglaban sa kanyang buhay. Nilalapatan muna ng lunas ang hirap sa paghinga sa pamamagitan ng isang ambibag.
Pag ang pasyente nagkukulang po sa oxygen, so ang unang-unang muna aming gagawin is to secure the airways. So kailangan po namin na may access po kami sa lungs. So ang ginagawa po namin is through endothelial intubation or yung ambubagin.
Ang brain po natin, sabihin natin it can only survive ng walang oxygen up to 3 minutes lang, Music 3 to 5 minutes. So more than that, na walang oxygen supply ang brain natin, maraming malaki po ang madadamage. Sa alitan sa pagpisil ng ambibag ang magkakapatid habang hinihintay, ang ventilator na aarkilahin pa sa labas. Actually meron kami, kaya lang because of yung overuse ng mga makina namin, nagbabag down sila. So na-under repair sila ngayon.
Habang kumakalma na ang sitwasyon, kinatatay Alfredo. May humahangos na naman sa labas ng ER. Pagkakataon ng mga Tuliro at natatarantang sumugod ang isang ginang sa ER. Pitpit ang anak.
Tuyo. Tuyo, ano? Tuyo, ano? Joswa, lumabang ka, Joswa!
Lumabang ka, Joswa! Lumabang ka, ano? Ma'am, pakapry mo ako ng suero.
Kahit dalang suero, di pa'y pwede. Kaya na pala na. Nasaan ang bagay? Nangangalaman Nangangalaman Ang isang mga anak niya Ang isang mga anak niya Munso po yan?
Munso po Apat Pero ganyan ang isura niya? Hindi pa po. Hindi pa? Hindi pa. Pero gumagal ang mata?
Parang hindi na gumagal ang mata? Paano na po siya? Papikit na.
Parang patulog na. Dahil sa walang poknat na pagdating ng mga kapuspalad nating kababayan sa emergency room ng Gat Andres Bonifacio Memorial Medical Center, Pagkakataon isa ito sa mga pampublikong ospital na nakahanay sa listahan ng mga ipaparenovate. sa mga Ang findings, ang study ng mga...
Pagkakataon sa Profesor Nayupin, dito sa Maynila ang pinakamalaming may hirap, dito sa Maynila ang pinakamalaming walang trabaho. Malaking gastos. Pero pinangalagaan natin yung mga may natin, lalo na yung mga may hirap.
Walang pambayad sa gamot. Doktor dito, libre doktor. Libre eskita, libre doktor, libre gamot. Basta may hirap.
mga Sila ang dahilan kung bakit sa kabila ng maliit na sweldo, kinakaya ng mga doktor, nurse at mga staff ng emergency department ang hirap at pagod. Nakita naman po nila na ginagawa namin lahat ng paraan. Lahat ng pag-revive ginagawa po namin kahit gano'n pa po yung katagal.
Basta meron pa pong pintig ang heart, basta may konting respiration pa po, we still try to revive. At isa na yata sa pinakamahirap nilang trabaho ay ang maghatid ng balita na kahit sino hindi na naising marinig. Boom!
Boom! Parang wala na rin kong subukan puso, nandiyan na rito. Ha?
So tall! May matigas sa akin at pain na po. Bindutin na po natin ang CPR. Kasi wala na po.
Binagbigay na po tayo ng gamot. Nag CPR na rin po tayo. Hindi natin nag-revive. Yaswa! Joshua!
Aluna 25 ng madaling araw, e diniklarang dead on arrival si Joshua. Yes, sobrang dehydrated. Palang siya dito nakita namin parang potlang-potlang na at yung mata parang namumuhay na.
Sobrang dehydrated. Yes, severe dehydration po yan. Nang hapon pa raw po kasi nagla-diarrhea and then after yun.
So, pa-suka na po ng suka. So, pahapon pa yung... Oo.
Hindi po agad na tala ng nanay. Sayang. Mahirap po ba mag-provide ng ganyan ka pa para? Oo. Kasi po, mahirap na rin silang inserta ng line.
Kung hindi na pumapasok, pumuputok na rin yung ubrat nila. Yun yung parang, you can only do so much. Yes.
Ayon kay Dr. Ugalino, may hangganan din naman ang kanilang kakayahan sa panggagamot kaya hindi rin dapat iasa sa kanila ang milagro. Ayon kay Wilma, dalawang araw nang nagtatais si Joshua, pero hindi agad nadala sa ospital. Music Nalaman ko rin kay Wilma na ito na pala ang ikalawang pagkakataon na namatayan siya ng anak.
Bakit di mo naisipang ipatingin sa... Wala namang bayad ata yung pagpapatingin. Wipo pride. May bayad tong puto. Pakala mo may bayad.
Nang dito. Pakala niyo may bayad dito? Ang tatay ni Joshua, bandang alas 4 na nang dumating sa ER si Jumer. Doon natin yung ano. Ay, pwede kang pumasa ba ni asawa mo?
Ah, mauna rin. Magaling na tayo diba? Magaling mo!
Magaling sa bahay! Nagbigis ako! Ang arawin sa iyo, nalangon!
Diba? Arawin! Ayun, ayun. Ayun, ayun.
Nandito kita sa bahay, di ba? Ayun, papalitin. Gusto mo makita?
Sa pare? Ang bahay niya rin sulit. Ayun, ayun. Ang tagal ko naman rin sa bahay.
Pwede ba hindi? Wala nyo. Wala nyo. Wala nyo.
Wala kita. Kada binisiste ka na o. Opo. Kada rin ko na. Music Ngunit hindi pwedeng magtagal si Jumer sa loob dahil sa loob ng 6 na oras, kinakailangang alisin na ang bangkay.
Wala po kasi kami ng pressure dito. Alam niyo naman po ang patay. Pagka lumabas po ng 6 na oras, maaaring maamit po yan.
Kaya kung napipilitan po kami ng ilipat sa Purinaria. Hindi na tayo lumatay na nangyayari, hindi na pa rin din nila. Dali, ha?
Dito ba? O sa pala rin? At ano sa tinuloy?
At ito, kuya ko naman. At ito, sa isa? Oo. Parang may tapisinig sa pangalan mo ako mag-alakok sa magmahal.
Inabot pa ng dalawang oras bago nakahingi ng tulong si Najumer para mailabas ang anak sa morgue. Sa unang pagkakataon, nakita ni Jumer ang matigas ng katawan ng kanyang anak. Samantala, nanatili rin ang mahigit isang linggo sa Gut and Breast Bonifacial Memorial Medical Center si Erick San Juan.
Nito lamang August 11 ay nakalabas na ito ng ospital pero ikinulong naman ito sa presinto habang hinaharap nito ang kanyang kaso. Si PJ naman may apat na araw na na-admit sa ospital pero kailangan pa ng follow-up check-up sa kanyang kanang binti. At si Tatay Alfredo, tumagal ng siyam na araw sa public ward ng ospital.
Pero neto lamang nakaraang miyerkulis at dosya ng agosto, binawian din siya ng buhay, bunga ng komplikasyon. Music Hindi po gumagawa ng milagro ang mga doktor, Music nasa Diyos pa rin po yun. Any doubt, dali na po agad kasi hindi naman po mababayaran na ng pera ang buhay ng bata. Itinuturing ang emergency room na puso ng bawat ospital.
Sa bawat pintig, dumatalo yung buhay. Tumigil man ang pagtibok ng puso ng tao. Patuloy pa rin ang pagligtas ng buhay. Sa loob ng emergency room. Magandang gabi po sa inyong lahat.
Ako po si Jai Taruk at ito ang Eyewitness. Thank Music