Transcript for:
Bakon, Benguet: Mga Tanawin at Kultura

Sir, dito maraming falls. Ano po yung mga falls na nakapalibot dito? Ayun, Sako Falls, Tikaw Falls, sa kabila may tigip falls dun, Patan Falls at saka Samangta Falls. Mayroon din to, Tis Maria Falls.

May tigisang uras, dalawang uras, atung uras. Oh! So, ita na? Ayun, Patan Falls.

Sa kalahati ng Mount Cabuñan. Nandito po tayo ngayon sa bahagyang ito ng Bugyas kung saan makikita yung konsentrasyon ng mga kabahayan mga gusali na nandito sa barangay Buyakawan Tingnan nyo naman o, yung mga vegetable terraces na nandito lang sa harapan natin at yung highest point. Kung saan makikita yung pinakamataas na kalsada dito sa Pilipinas.

So baga matabutan na po natin yung bundok ngayon, abutin pa tayo ng halos isang oras o higit pa bago mapuntahan yung kalsada nyo. So dito nga pala, mapapansin po natin na madami yung mga gusali dito sa bahaging ngayon ng Bugyas at dito kami madalas mag-stopover dahil nga sa mayroon dito mga kainan, hotel na pwede matulugan kung halimbawa abuti na tayo ng gabi sa biyahe. Sa tingin mo, alin ba yung mas mataas na gusali?

Yung nasa kabila o etong alpine geese? Tingin ko eto. Kasi tinan mo, tatlong palabag na siya.

Tapos, nandito ka sa lugar na to, mataas talaga siya. Eto yung... Ang tamang sagot niya, para sa mga nanonood sa atin, sa tingin niyo, alin ba yung mas mataas? Alpine G's Lodge o eto sa kabila?

So ang tamang sagot dyan ay, mamaya, pakita po muna natin etong Alpine G's para magkaroon kayo ng idea bakit na ikumpara ko etong dalawang gusali dito sa Bugyas. Silipin natin yung loob nito. Morning po. Pangilang palapag po ba to? Pangatlong.

Ito yung kakaiba kasi sa gilid lang ng kalsada, yung unang matutungtungan natin ay yung pangatlong palapag. So, imbis na pataas, pababa yung direction natin. Sir, okay lang ba tingnan namin yung kwarto na tinluba namin?

Okay po, sir. 101 to 105 So dapat sana ito yung unang kalapag Pero kung dun ka magbibilang sa taas Pangatlong kalapag na to So ito yung kwarto Pakita ko lang Meron siyang dalawang higaan twin bed at taga-kahalaga yung ganitong kwarto ng 1,000 pesos walang aircon kasi nga malamig itong lugar, may saksakan at may magandang view sa likuran so mapapansin nyo dito walang CR, dahil nga sa yung CR, common, andito siya sa bungad ng hagdan. Pang lalaki at pang babae. So merong heater sa loob. Dahil nga sa malamig itong lugar, malamig din yung tubig na umaagos o lumalabas sa gripo at saka sa shower.

First, second, third, fourth. Pero yung makikita natin sa taas ay yung pinakataas o yung pinakadulong palapag lang dahil yun na yung nasa level ng kalsada. Yung mga ganitong gusali ay eto na po yung karaniwang setup.

gusali na nandito sa side na ito ng kalsada. Dahil nga sa pababa itong bahaging ito ng bundok, kaya yung mga kabahayan ay ginawa na pababa na rin para mas ma-maximize yung space na itong lupa na kinatitirikan ng gusali. Ngayon nga pala, ay pupuntahan po natin yung mga liblib na bayan na sakop na itong Bingget.

Ito yung mga bayan na wala sa ruta. Kung alimbawang pupuntahan ng Sagada, sa Buscalan o sa iba pang bayan na popular na dito sa Cordillera. Kailangan talagang sa...

ito, itong mga lugar na ito para marating mo. Kaya ngayong araw naglaan po tayo ng oras para puntahan itong mga lugar at may pakita sa inyo kung gaano nga ba paganda yung mga tanawin na makikita natin habang papunta dito sa mga bayan na plano natin puntahan ngayong araw. Intro Music Grabe, nangangatob yung tuhod ko.

Tindi ng kalsada dito kasi. Makikita nyo naman, one way lang, o one lane lang, pero two way. So kinakabala ko, baka may makasalubong ako na pababa, tapos sobrang sikit ng kalsada. Minsan. kung grabing paahon na talaga, eh dumudulas yung gulong.

Alos lahat yata ng sasakyan dito, dumudulas. Tingnan nyo. Yung mga ganitong parte, na putik na, at saka may konting bato. Dito, medyo delikado.

Tingnan nyo naman kung gano'ng kalalim yung bangin dito. Kanina nakita natin sa drone shot na merong parang landslide dun sa unahan. Plano ko sana puntahan yun lapitan at alamin kung bakit ganun nakalaki yung landslide. Pero dahil nga sa sobrang hirap na ng kalsada, kaya ipapakita ko na lang etong lugar kung saan tayo ngayon. Tingnan nyo naman yung repolyo mula dun dito sa kabila, sa baba, hanggang dun sa unahan.

So yung nakita nating landslide na medyo malawak na ay bahagi po yun ng taniman ng repolyo. Mayigit 5 minutes na po ako nakababad dito sa Primera kasi nga sobrang tarik na itong kalsada Ririnig nyo yung ugong ng makina dahil nga sa kanina pang nababanat yung makina netong sasakyan Sa tarik pa naman na itong kalsada at sa palikulikong bahagi nito ayaw ko nang gitawan yung Primera para hindi maputol yung buwelo Grabe, ganun ka tarik itong kalsada Pakyat ng Bakun Itong mga bundok na ito, anong tawag niyo diyan? Banggilit. May daanan po ba paakyat doon o wala?

Dito kung dadan ko dito, shortcut hanggang doon. Pero kung yung sasakyan niyo, mayroong papunta doon sa boyong. Pero mas ano dito, shortcut.

Malayo yung paakyat? Baka 30 minutes lang. May mga naakyat din doon na turista?

Wala. Wala. So first time palang may aakyat doon? Oo. Sobrang ganda niya?

Oo. Marabi. Matapos ang ilang minutong pakikipagbuno sa matinding ahon o matarik na kalsada, eh natanaw na natin itong malaparaisong tanawin na nandito sa bakon. So nandito po pala tayo ngayon sa boundary ng bakon. at kibungan, yan dito banda yung kibungan at dito naman yung bakon, di pa po ito yung ating destinasyon kasi ilang minuto pa nasa may 20 minutes pa yung layo natin, papunta doon sa sentro ng barangay na bibisitahin natin So napaintupo tayo dahil nasa ganda ng tanawing natatanaw natin dito.

Doon pa lang sa bungad, pag-ahon natin sa matarik na kalsada, e bumungad na sa atin itong napakagandang mga taniman. Mula sa mga vegetable terraces na punong-punong ng gulay, hanggang dito sa taniman ng mga bulaklak. Talaga namang napakagandang tingnan.

Isama pa natin itong magandang kalsada. Palikuliko siya na binabaybay itong ulayan. So hindi lang po ito yung dahilan kung bakit tayo dito napahinto. Dahil nga sa dito banda, sa gilid, matatanong po natin yung mala wallpaper na tanawin. Tingnan nyo naman na itong formation ng kabundukan.

Grabe, sobrang ganda. Pansin ko dito, walang gaanong tao etong lugar. Tingnan nyo, etong mga kabahayan, sobrang tahimik, sarado.

Naka-padlock at walang katao-tao dito sa kanilang kalsada. Kaya nahihirapan ako magtanong-tanong dito dahil nga sa kailangan natin puntahan yung mga liblib na park para lang makakita ng mga residenteng nandito ngayon sa barangay. Parang nasa ghost town tayo dahil nga sa walang gaanong tao itong lugar.

Yung mga kabahayan, sarado, naka-padlock, yung mga motor, walang mga tao, yung mga sasakyan. Sa gilid lang na itong kalsada, makikita po natin itong mga violet na bulaklak. So, nagtanong-tanong po kami dito kung ano yung tawag nila.

Pero, karamihan sa mga pinagtatanongan namin ay hindi alam kung ano itong halaman na ito. Anong tawag dyan? Papunta pa lang dito ay wala na akong ibang masabi kundi sobrang ganda. Tingnan nyo naman yung kalsadang dinaanan natin papunta dito sa barangay. Grabe, tanaw natin mula doon ang samot sa ari mga waterfalls na nakapaligid lang.

dito sa barangay na ito. So, nandito po pala tayo ngayon sa poblasyon na itong Bakon, Benguet. Ito po yung kanilang Bakon National High School, dito sa kabila.

At yung mga kabahayan ay nagkumpulan dito sa bahaging ito ng burol, kung saan naman napapalibutan na itong mga nagtataasang kabundukan. Amazing! Sir, dito maraming falls.

Ano po yung mga falls na nakapalibot dito? Ayan, Sakop Falls, Pikao Falls, sa kabila may Tiki Falls doon, Pantan Falls at saka Samangta Falls. Mayroon din to, Tis Maria Falls. Ano yung mga falls na pinakapopular sa mga turista?

Nga. Dapat na lang. Mangta, patan, tigip falls at saka ito. Ikaw falls.

Gano po ba katagal yung lalakarin papunta doon? Depindi naman. May tig isang oras, dalawang oras, atung oras. Oh! So tanan?

Ayun, patan falls. Sa ano yun? Sa kalahati.

ng Montauban Nyan. Yung nakikita nyo mga waterfalls nasa paligid. Claro na pumula dito pero abutin pa daw ng isa, dalawa, hanggang tatlong oras yung kailangan lakarin bago marating yung mga waterfalls na yan.

At bago pumunta doon yung mga turista, kailangan po muna nilang dumaan sa tourism office para maglagay ng mga impormasyon na kinakailangan dito sa opisina. Dito sa sentro ng itong barangay, nandito yung kanilang barangay hall. Meron po silang malawak na court dun sa unahan. At sa dulo ng itong barangay, matatanaw po natin ang napakagandang tanawin. Break-taking, kumbaga.

Tanaw po natin yung magkabilang kabundukan. At sa unahan, overlooking. Tanaw naman yung kabila na itong bingget.

Sa gilid lang din ng kalsada, makikita itong mga bilihan na mga ready-to-wear items. May mga damit, shorts, at kung ano-ano pa. Ayan, napansin ko nga pala dito na medyo tahimik itong lugar.

Tulad sa mga nadaanan nating barangay, walang ganong tao, yung ilang mga bahay ay sarado. At yung ilang mga tindahan ay sarado din. Doon sa may bundok na yun, parang may napansin kami mga puntod. Ayun, yung mga ano, yun ang mga ninunong natin.

Pansin namin na parang... Sinong mga ninunong dito? Hindi pa alam kung sinong mga andun eh. Ah, matagal na yun. Matagal na yun.

Mago pa yung panahon ng hapon. Yung ilang bahay may mga puntod nakatabi. Ano ba yan?

Yun yung kapamilya nila. Yun ang kultura natin. Kung baga, yung tao na namatay na yun, kung siya nabubuhay pa, binibilin din niya na nandito na ako.

Parang kasama sa habilin. Oo, kasama sa habilin. Yung iba naman, nasa cemetery yun.

Kani-kanina lang ay umaaraw dito sa Bakon pero ilang minuto lang yung nakalipas. Eto na, bumubuhos na naman etong ulan. So dahil ngasang nandito tayo sa kabundukan kaya hindi natin matansya kung anong panahon sa susunod na mayroon.

mga oras. Mayat-maya, nagbabago yung temperatura. Mayat-maya, nagbabago yung panahon dito. Dahil nga sa, parang dito, nagtipon-tipon itong mga ulap. Napapalibutan kasi ng kabundukan itong barangay.

Kaya, madalas ma-stack itong mga ganitong ulap. So, akala ko kanina, fog lang. Pero, Ulan pala. Yun tayo, silong. Ito yung ating drone man.

Kumusta yung view? Hindi ko na makita yung drone ko. Huwag muna natin guloyin kasi ulan na sa unahan.

Tingnan mo, malakas na yung ulan doon. Nasaan na? Mababain mo na.

May napansin ka ba dito sa lugar na to? Tahimik. Maliban dyan?

Ano pa ba? Eto. Nakita nyo naman kung gano'ng kakapal etong ulap.

Parang tinatago ng ulap etong lugar na to. Ah, oo. Kaya madalang lang din na magkaroon ng content etong lugar. Oo.

dahil sa madalas yung ulap dito nakita nyo naman yung topografiya, yung lokasyon ng itong barangay na napapalibutan ng itong kabundukan parang yung bundok, gumanyo no? oo kaya yung nasa gitna napakaswerte natin At nagkaroon tayo ng ilang segundo para makapagpalipad ng drone. Sobrang delikado magpalipad.

O, sa hangin, ulan. Interference, isa pa. Isa pa.

Kaya yung ilang mga napagtanungan namin, yung ilang mga nakausap namin bago kami pumunta dito. Chamba. Pa-chamba-chamba. Na makuhanan. Na makuhanan itong lugar.

Grabe. So, sulit yung pagpunta natin dito. Naka-chamba tayo. Naka-chamba tayo ng oras na, claro, itong buong Bakon poblasyon. Thank you for watching!