Hristiyanlık ve Yahudiliğin Tarihi

May 12, 2024

Hristiyanlık ve Yahudiliğin Tarihi

Yahudilik

  • İlahi dinlerin içerisinde en eski geçmişe sahip olanıdır: Yahudilik
    • Temel kaynaklar: Kutsal Kitap (Tanak/Torah/Tevrat), Talmut, Midraş
  • Tarihçe:
    • İlk dönem Yahudilik tarihi İbranilerle ilişkilidir - Göçebe bir yaşam
    • İsrailoğullarını kuran atalar: Hz İbrahim, Yakup, Yusuf, İshak, İsmail
    • İsrail kavramı, İbrani kabilelerin yerleşik hayata geçtiği döneme denir
      1. Diaspora (Milattan önce 586) ve 2. Diaspora (Milattan sonra 70) olarak ikiye ayrılır
      • Diaspora: Yahudilerin coğrafyalar arası dağılımı ve kültürel kimlik gelişimi
    • Yahudiliğin etnik, sosyolojik ve teolojik zemindeki çeşitlenmesi
  • Mezhepler ve Ortaya Çıkış Nedenleri:
    • Yahudilikteki mezheplerin çoğunlukla etnik ve sosyolojik farklılıklardan kaynaklandığı belirtilir

Hristiyanlık

  • Hz İsa ile başlar ancak daha organize bir din Roma döneminde ve havariler döneminde oluşmaya başlar
  • Patrik Konstantin, Milattan sonra 313 yılında Milan Edicti ile Hristiyanlığı serbest bıraktı ve Roma'nın dini olarak kabul etti
  • Mezheplerin Oluşumu:
    • Hristiyanlıkta erken dönemde Yahudilikten ayrılan mezhepler (gnotik Hristiyanlık vb.) ve daha sonra 4. yüzyılda oluşan büyük mezhepsel farklılıklar (monofizitizm, diofizitizm) mevcuttur
    • Kuzeyde Protestanlık, güneyde Katoliklik ayrımı 1648 Westfalya'dan sonra keskinleşir
  • Protestanlık:
    • 15. yüzyılda, özellikle Almanya ve İsviçre'de Martin Luther ve John Calvin önderliğinde ortaya çıkar
    • "Sola scriptura" (Sadece kutsal kitap), "Sola fide" (Sadece iman), ve "Solus Christus" (Yalnızca İsa Mesih) prensiplerine dayanır
  • Hristiyanlık ve Modern Dünya:
    • Sekülerizmin yükselişi ve günümüzde Hristiyanlık içinde yaşanan değişimler
    • Protestanlık ve kelimenin tam anlamıyla Amerika'nın oluşumundayken misyonerlik ve yayılma arzularının önemi