Transcript for:
Historia Polski po 1945 roku

w 1947 roku w Szklarskiej Porębie doszło do tajnego spotkania przywódców PPR w jego trakcie Władysław Gomułka wyszedł z propozycją podążania do komunizmu inną drogą niż w związku sowieckim nade wszystko w zakresie większej niezależności od decyzji z Moskwy taka postawa doprowadziła go do odsunięcia od kręgów władzy na tym spotkaniu podjęto również decyzję o likwidacji w Polsce systemu wielopartyjnego sprzyjało temu właściwie rozbicie zbrojnego oporu oraz stopniowe spychanie na margines życia politycznego opozycyjnego PSL po wyjeździe Mikołajczyka część działaczy PSL przeszła na stronę władzy wstępując do stronnictwa ludowego i przeprowadzając połączenie psl-u SSL powstało w ten sposób Zjednoczone Stronnictwo Ludowe równocześnie komuniści przejmowali kontrolę nad strukturami PPS efektem tego było zjednoczenie 15 grudnia 1948 roku obu partii i powstanie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Na jej czele stanął Bolesław bieru przemiany te doprowadziły do powstania systemu hegemonicznego w którym funkcjonowały inne partie ale faktyczną władzę miała tylko jedna z nich a mianowicie Polska Zjednoczona Partia Robotnicza PZPR w procesie podejmowania decyzji była całkowicie zależna od woli Stalina Na jej czele oprócz Bieruta stał Jakub berman odpowiadający za ideologię oraz aparat bezpieczeństwa a także Hillary Mintz odpowiedzialne za gospodarkę konferencja w Szklarskiej Porębie rozpoczęła proces dostosowywania Polski do wzorców sowieckich wprowadzono system centralnego planowania czyli ustalania przez urzędników państwowych wysokości produkcji w określonych gałęziach przemysłu oraz rozprowadzania wytworzonych dóbr sukces tak zwanego planu trzyletniego spowodował że podjęto realizację tak zwanego planu 6-letniego przewidzianego na lata 1950-195 tymi jednak razem pod wpływem sowieckim zdecydowano się większość inwestycji umieścić w przemyśle ciężkim i zbrojeniowym sztandarową inwestycją tego okresu stała się Huta imienia Lenina zbudowana pod Krakowem wraz z wielkim wzorcowym komunistycznym osiedlem które nazywano nową hutą miało ono być konkurencją i równowagą dla Centrum Kultury i inteligencji jaką był Kraków plan sześcioletni mimo tego że nie udało się go w całości zrealizować doprowadził do zwiększenia produkcji przemysłowej w Polsce o 250% czyniąc z niej państwo z industrializowane czyli uprzemysłowione nastąpiła gwałtowna migracja ze wsi do miast gdyż nowe zakłady potrzebowały rąk do pracy za przyrostem ludności w miastach nie poszedł w parze przewidziany wzrost produkcji rolnej a inwestycje w przemysłu ciężki spowodowały że odczuwalne stały się braki w dobrach konsumpcyjnych plan sześcioletni ostatecznie nie przełożył się na poprawę życia ludności jednak umożliwił rozbudowę armii co poskutkowało podniesieniem jej liczebności o ponad 200% względem lat 40 po umocnieniu swojej władzy od 1948 roku idąc za wzorcem sowieckim rozpoczęto proces kolektywizacji rolnictwa czyli przejścia z produkcji indywidualnej w ramach prywatnych gospodarstw rolnych na produkcję zbiorową w oparciu o spółdzielnie i państwowe gospodarstwa rolne mimo intensywnej akcji propagandowej i mimo restrykcji względem prywatnych rolników i podniesienia im podatków ostatecznie proces kolektywizacji spotkał się z silnym oporem wśród chłopów i objął jedynie 10% gruntów rolnych wraz z kolektywizacją rozpoczęto proces stalinizacji społeczeństwa obywateli poddano pełne i kontroli we wszystkich dziedzinach życia i utrzymywano ogólną atmosferę ciągłego zagrożenia Polaków otaczała wszechobecna propaganda i konsekwentnie wprowadzono kult jednostki koncentrując się na osobie Stalina I kreując go na nieomylnego geniusza odbity od stali na blask propaganda skupiała również na lokalnym przywódcy czyli Bolesławie bierucie jednak z ograniczonym skutkiem jeden z polskich historyków Robert Kupiecki w swojej pracy dotyczącej kultu Stalina w Polsce po przeglądzie polskiej klasy tamtych lat zebrał w sumie 336 określeń jakimi nazywano Stalina w polskiej prasie zestaw który macie przed oczyma to mój własny wybór przedstawiający najbardziej absurdalne z nich jeżeli w trakcie ich czytania zaśmiejecie się to Pamiętajcie jednak że w tamtych czasach ludzie gdy nawet się z tych określeń śmiali to robili to przez łzy w okresie stalinowskim starano się wykreować ideologicznie nowe pokolenie w szkole opartej osowieckie wzorce wpajano dzieciom że komunizm jest najwyższą wartością dzieci zachęcano do wstępowania w Szeregi komunistycznych organizacji młodzieżowych takich jak Służba Polsce czy Związek Młodzieży Polskiej miały one dawać alternatywę dla tradycyjnych wartości i państwo kontrolowało również kulturę jedynym uznawanym nurtem był realizm socjalistyczny czyli socrealizm w ramach którego można było tworzyć dzieła tylko chwalące komunizm dzieła w których nie było miejsca na interpretację inną niż dosłownie wynikającą z określonego przedstawienia czyli utworu literackiego rzeźby czy obrazu symbolem Zwycięstwa komunizmu była uchwalona 22 Lipca 1952 roku konstytucja której tekst osobiście był korygowany przez Stalina w niej zmieniono nazwę państwa które od tego momentu nazywało się Polska Rzeczpospolita Ludowa Orzeł został pozbawiony korony odrzucono też trójpodział władzy a parlament ograniczono do jednej izby czyli Sejmu zlikwidowano urząd prezydenta a jego miejsce zajęła 15-osobowa rada państwa faktyczną władzę sprawował pierwszy sekretarz PZPR formalnie konstytucja dawała obywatelom duże i demokratyczne prawa z zastrzeżeniem jednak że nie mogą one godzić w ustrój i porządek prawny PRL dawało to możliwość formalnego zwalczania siłowo jakiejkolwiek opozycji po umocnieniu się u władzy oraz likwidacji opozycji parlamentarnej i zbrojnego podziemia komuniści zdecydowali się podjąć próbę rozprawy z kościołem ostatnio ogólną Polską Organizacją której do tej pory sobie nie podporządkowali mimo podpisania w 1950 roku porozumienia między władzami a episkopatem w ramach którego rozgra swoje strefy działania represje władzy względem kościoła nie ustały zlikwidowano niższe seminaria cenzurowano katolicką prasę narzucano własnych kandydatów na biskupów w 1951 roku aresztowano biskupa Kieleckiego Czesława Kaczmarka oskarżając go o szpiegostwo i kolaborację z Niemcami po torturach biskup przyznał się do winy i został skazany na 12 lat więzienia we wrześniu 1953 roku aresztowano Kardynała Stefana Wyszyńskiego w grudniu 1953 roku wymuszono na episkopacie by księża składali przysięgę na wierność PRL pod groźbą zakazu pełnienia obowiązków duszpasterskich