Wykład: Władza Ojcowska, Adopcja, Małżeństwo i Rodzina w Prawie Rzymskim
Władza Ojcowska i Uznanie Dziecka
- Warunki uznania dziecka za dziecko małżeńskie:
- Urodzenie w małżeństwie lub nie później niż 300 dni od jego ustania.
Adopcja
- Podział adopcji:
- Adrogacja: fuzja dwóch rodzin, gdzie jeden pater familias wchodzi pod władzę innego.
- Adopcja sensu stricto: przejęcie konkretnej osoby.
- Cel adrogacji: uniknięcie monopolizacji przez kontrolę nad majątkiem i rodziną.
Legitymacja
- Co to jest?
- Uznanie dziecka z konkubinatu jako dziecka małżeńskiego.
- Metody legitymacji:
- Przez następcze małżeństwo rodziców.
- Na mocy cesarza (rescriptum principis).
- Decyzja zgromadzenia curialnego.
Emancypacja
- Czym jest?
- Wyłączenie z rodziny, odwrotność adopcji.
- Może być dobrowolna, karna, przez adopcję.
Rodzina Agnacyjna a Kognacyjna
- Rodzina Agnacyjna: oparta na więzach prawnych, władza ojcowska.
- Rodzina Kognacyjna: oparta na więzach krwi.
- Współczesne prawo rodzinne w Polsce: opiera się na więzach krwi.
Liczenie Stopni Pokrewieństwa
- Linia prosta: wstępni i zstępni.
- Linia boczna: np. bracia, kuzyni.
- Zastosowanie: prawo spadkowe, małżeństwa, wyłączenie sędziego.
Małżeństwo w Prawie Rzymskim
- Trzy rodzaje małżeństw:
- Justum matrimonium: między obywatelami rzymskimi.
- Matrimonium juris gentium: między nierzymianami.
- Contuberium: między niewolnikami.
- Przesłanki małżeństwa:
- Wiek, konubium (zdolność prawna), affectio maritalis (chęć pozostawania w małżeństwie).
- Model kanoniczny małżeństwa: wynikający z połączenia prawa rzymskiego i germańskiego.
Władza nad Żoną (Manus)
- Skutki wejścia pod manus męża:
- Zerwanie więzi z dotychczasową rodziną.
- Przejęcie majątku przez męża.
- Ograniczenie inicjatywy rozwodowej.
- Divorcium i Repudium: rozwód obopólny i jednostronny.
Opieka i Kuratela
- Kuratela: nad majątkiem (np. kurator dla szaleńca, marnotrawcy).
- Opieka: nad osobami (np. tutela mulierum).
Uwaga: Wykład kończy się zapowiedzią przerwy i kontynuacji w formie kazusów po powrocie.