Wszystko o romantyzmie i jego motywach

ROMANTYZM POJĘCIA 1. Gotycyzm — kierunek artystyczny odwołujący się do średniowiecza. Do nurtu można zaliczyć poezje ruin (opis zniszczonych budowli, cmentarzy, stanowiące tło dla refleksji historycznych i filozoficznych) oraz powieść gotycką. Nazwa kierunku wywodzi się stąd, że scenerię wydarzeń stanowiły przeważnie stare gotyckie Zamczyska 2. Ludowość — zainteresowanie kulturą i obyczajami ludowymi wykorzystywanie motywów ludowych w literaturze i sztuce 3. Orientalizm — zainteresowanie kulturą wschodu indyjskimi arabskimi baśniami artyści dzielili się wrażeniami z podróży na wschód w swoich zapiskach poematach czy obrazach 4. Historyzm — jest zainteresowanie historią zwłaszcza średniowiecze oraz czerpanie z literatury tego okresu 5. Mesjanizm — oczekiwanie na Zbawiciela które poprzez cierpienie odkupi winy i ocalić cały świat 6. Winkelriedyzm — wybór postawy aktywnej, gotowość do podjęcia walki o niepodległość narodu. Polska, według Słowackiego, powinna stanąć do boju, nawet mając świadomość czekającej ją klęski. Winkelriedyzm był odpowiedzią autora Kordiana na teorię mesjanizmu, głoszoną przez A. Mickiewicza w III cz. Dziadów. 7. Irracjonalizm — wiara w możliwość poznawania świata sposób nie rozumowe ale uczuciowe poszukiwanie prawdy sensu drogą wiary intuicji 8. Mistycyzm — wiara w możliwość kontaktu z jakimś bóstwem poprzez widzenie lub san skłonność do popadania w takie stany 9. Metafizyka — dziedzina wiedzy zajmująca się rozważania mi o kwestiach poza zmysłowych pora poza rozumowych niedostępnych racjonalnemu poznaniu (przeciwieństwo fizyki lol bo to na logike) 10. Indywidualizm — osoba wyróżniające się, posiadająca własną osobowość, nie przystosowujących się do środowiska 11. Romantyzm — termin na określenie epoki literackiej także postawa filozoficzna która charakteryzuje się odrzuceniem realizmu na rzecz uczuć i intuicji 12. Romantyk — artysta który tworzył w okresie romantyzmu ale także osoba wierząca w ideały skłonna do marzeń 13. Natura — romantycy uważali naturę za organiczną całość była to wizja Panteistyczne czy jutro samające świat widzialny z bogiem kontakt z przyrodą pozwala na ucieczkę od znienawidzonej przez romantyków cywilizacji przemysłowej był lekarstwem na smutki ludzkiej egzystencji 14. Panteizm — przekonanie że wszechświat ma wymiar Boski który przejawia się w naturze 15. Młodość — przypisywaną jej wyjątkową rolę łącząc z bezkompromisowością postawa buntu młodzi romantycy pragnęli pełnej wolności 16. Miłość — uznawana za najważniejsze doświadczenie człowieka zawartość uznawano samo doświadczenie miłości choć przejawiało się do nieszczęścia rozstania szaleństwa lub śmierci 17. Sentymentalizm — skupienie się na wewnętrznym życiu człowieka i podkreślenie jego wartości oraz ukazanie indywidualnych przeżyć, skupienie się na emocjach 18. Teoria dusz bliźniaczych — w każdym życiu dwojga zakochanych ludzi na stałe są połączeni, ich duszę. Na zawsze oni będą razem, cos takiego, i że śmierć tego nawet nie rozłączy, że to Bóg stworzył sratata (zrodlo, aleksander wielki huj) 19. Magnetyzm serc (mesmeryzm) — połączenie dwojga ludzi za pomocą duchowego zrozumienia i przeciąganie do siebie przeznaczonych sobie kochanków nawet tych którzy pozornie do siebie nie pasują. 20. Spirytualizm — pogląd zakładający że najważniejsze jest podmiot Duchowe przeciwstawia się wszelkim kierunkom materializmu. GATUNKI LITERACKIE * Powieść poetycka — łączy cechy powieści z elementami lirycznymi oraz dramatu będąc formą poezji narracyjnej. Charakteryzuje się fragmentaryczną konstrukcją, niedopowiedzeniami i nastrojowością. Jest bardziej skomplikowana niż Ballada, zawiera pogłębioną psychologie postaci i wielowątkowość. * Ballada — również łączy elementy epiki, liryki i dramatu. Opowiadaja historię o nadnaturalnych zdarzeniach, konflikcie z naturą lub moralnych wyborach, charakteryzując się tajemniczością i ludowością. Jest krótsza i zwięzła w przeciwieństwie do poezji poetyckiej. Opowiada o jednym zdarzeniu i ma często formę pieśni. Jest bardziej Ludowa i mniej Psychologiczna * sonet — utwór liryczny składający się z 14 wersów po dzielonych na dwie czterowersowe strofy (opisowe) i dwie trzywersowe (refleksyjne). Charakteryzuje się harmonicznym układem rymów i służy wyrażaniu głębokich przeżyć emocjonalnych i refleksji. Jest ściśle liryczny, nie narracyjny. Nie opowiada historii, skupia się na emocjach. * epopeja — długi utwór epicki opisujące losy bohaterów na tle ważnych wydarzeń historycznych lub Mitologiczny. Charakteryzuje się podniosłem stylem, rozbudowaną fabułą i pokazaniem idei wspólnoty. Jest najbardziej epicka (XD) spośród wymienionych form, opisuje wielkie wydarzenia i ma charakter zbiorowy, podczas gdy pozostałe gatunki koncentrują się na indywidualnych przeżyciach. (oprócz dramatu romantycznego) * dramat romantyczny — zawiera synkretyzm, Luźną i otwartą kompozycję, zerwanie z klasyczną zasadą 3-jedności, dynamicznego Bohatera oraz niesceniczność. UTWÓR SYNKRETYCZNY: * Synkretyzm rodzajowy to inaczej utwór mieszany (Dziady cz. 3 posiada elementy dramatu oraz epicki wstęp) * Posiada luźną kompozycje, ma wiele miejsc akcji (Klasztor Bazylianów w Wilnie na ul. Ostrobramskiej, Warszawa, cmentarz, wieś niedaleko Lwowa) i różne wątki (podział społeczeństwa, przemiana głównego bohatera, walka dobra ze złem) * Kompozycja otwarta — brak rozstrzygnięcia akcji * Odrzucenie klasycznych reguł takich jak decorum (zasada stosowności), mimesis (sztuka naśladuje rzeczywistość) i trójjedność (miejsce, czas, wątek) * Dwupłaszczyznowość (występuje świat realistyczny i fantastyczny) * Bohater romantyczny — dynamiczny indywidualista (widmo — pustelnik — gustaw — wiezien — konrad — pielgrzym) * Niesceniczność (zmieniający się czas i miejsce akcji, świat realistyczny i fantastyczny, duża ilość bohaterów) MOTYWY 1. Sen (oniryzm) 2. ojczyzna 3. artysta 4. wieszcz 5. cierpienie 6. samotność 7. Bunt 8. rewolucja 9. wolność 10. miłość 11. podróż 12. młodość 13. Prometeizm 14. Akwatyczny (wody) 15. Vanitas 16. Theatrum mundi (świat to teatr, ludzie to aktorzy, życie to spektakl, Bóg to reżyser) 17. Mater dolorosa (matka cierpiąca) Przy omawianiu każdej lektury dopisze jaki to jest gatunek i jaki zawiera motyw. Oprócz tego będzie streszczenie, plan wydarzeń i jakie nurty (wcześniejsze pojęcia) wystepują (np. Metafizyka). WAŻNE DATY!!! * Okres romantyzmu w Polsce 1822 - 1864 - Romantyzm zapoczątkowało dzieło Adama Mickiewicza pt. „ballady i romanse” * Wielka rewolucja francuska 1789-1799 * Powstanie listopadowe 1830-1831 * powstanie styczniowe 1863-1864 * królestwo polskie 1815- 1832 CHARAKTERYSTYKA BOHATERA ROMANTYCZNEGO (w skrucie) 1. Indywidualista 2. nieszczęśliwie zakochany 3. Bohater walczący o wolność 4. poeta, wieszcz, artysta 5. Buntownik 6. szaleniec Czyli chyba idealnym bohaterem romantycznym jest Konrad lmao TWÓRCZOŚĆ ADAMA MICKIEWICZA „Dziady” Cz. II Lektura uzupełniająca Nie przyda ci sie, nie marnuj czasu. Cz. IV Lektura uzupełniająca Część IV Dziadów Adama Mickiewicza powstała w 1821 – 1822 roku w Konwie. Jest to wielki monolog nieszczęśliwego i zrozpaczonego po utracie ukochanej Gustawa, wygłaszany w Dzień Zaduszny, w domu greckokatolickiego Księdza, dawnego nauczyciela Gustawa. Monolog jest podzielony na godziny. Pierwsza godzina to godzina miłości, druga godzina to godzina rozpaczy, trzecia godzina, to godzina przestrogi. 1. Pojawienie się tajemniczego gościa Pustelnika w mieszkaniu Księdza w wieczór Zaduszek. 2. Wybija pierwsza godzina (22:00) – MIŁOŚCI. 3. Wspomnienie przez Pustelnika książek zbójeckich, które wówczas czytał. 4. Wspomnienie swojej ukochanej, niespełnionej miłości. 5. Przywołanie tematu śmierci. Rozróżnienie różnych rodzajów śmierci. 6. Opowiedzenie historii o skąpym lichwiarzu. 7. Wybija druga godzina (23:00) — ROZPACZY. 8. Rozpoznanie w Pustelniku ucznia Księdza — Gustawa. 9. Wspomnienie Pustelnika-Gustawa o odwiedzinach swojego rodzinnego domu. 10. Wspomnienie rozstania ze swoją miłością życia. 11. Symboliczne i metaforyczne samobójstwo, w którym ostatecznie nie umiera. 12. Widzenie Księdza — rozpoznanie, że Pustelnik-Gustaw to Upiór. 13. Wybija trzecia godzina – (00:00) PRZESTROGI. 14. Zagorzała obrona obrzędu Dziadów przez Gustawa-Upiora. 15. Zniknięcie Gustawa-Upiora. Kontrast między światopoglądem Pustelnika (romantyka) i Księdza (racjonalisty) Racje Romantyka (Gustawa) Przekonania racjonalisty (księdza grekokatolickiego) Jest panteistą (widzi przyjaciela w gałęzi jedliny/c yprysu) kościół jest jego priorytetem wierzy w magnetyzm serc i teorie dusz bliźniaczych oraz mesmeryzm Kierował się doświadczeniem (empirysta) Zwolennik ludowości — obrzędów dziadów przeciwnik ludowości (nazywa dziady zabobonem Niezrównoważony, nerwowy stoicki spokój, dystans, sigma Jest sentymentalistą (świadczy o tym opis jego ukochanej) Miłość to założenie rodziny Jest Indywidualistą (odmienny ubiór, nie wiemy o nim wiele) osoba kierująca się religją, dogmatami religijnymi metempsychoza, wędrówka dusz (wskazuja na ćmę sugerując że była kiedyś człowiekiem) Sądzi że małżeństwo to nie miłość Cechy bohatera romantycznego napodstawiegustasia(znowu) * Nieszczęśliwy z powodu niespełnionej miłości (Gustaw wierzył w teorię dusz bliźniaczych i idealizował swoją ukochaną. Odrzucenie doprowadziło go do duchowego cierpienia i w końcu do samobójstwa) * Indywidualista (Jest samotny, czuje się nie zrozumiany przez świat, ma nietypowy ubiór, nie znamy o nim wiele np o jego pochodzeniu) * Buntownik (Oskarża świat o to, że jest pełen fałszywych wartości, a instytucje, takie jak małżeństwo, są powierzchowne i niezgodne z głęboką duchowością prawdziwej miłości. Bohater romantyczny często kwestionuje obowiązujące zasady i normy społeczne, uważając je za ograniczające i sprzeczne z jego indywidualną wizją świata.) * Postać mistyczna (Bohaterowie romantyczni często mają kontakt z zaświatami, duchami lub innymi nadprzyrodzonymi siłami, co odzwierciedla jego pogłębiony świat wewnętrzny i duchową wrażliwość. * Skłonność do autodestrukcji (Gustaw popełnił samobójstwo z powodu nieszczęśliwej miłości. Bohaterowie romantyczni często doszukują się ukojenia w śmierci jako forma ucieczki od cierpienia Rodzaje śmierci według Gustasia * Pospolita nwm z choroby raka nwm * samobójstwo * odrzucenie przez miłość NURTY: 1. Romantyzm * Przykład: Gustaw jako typowy bohater romantyczny – nieszczęśliwy kochanek, pełen uczuć i skrajnych emocji. Monologi bohatera łączą elementy świata duchowego i realnego. * Uzasadnienie: Charakterystyczne dla romantyzmu są wyrażone uczucia, irracjonalność, mistycyzm i fascynacja ludowością. 2. Ludowość * Przykład: Obrzędy dziadów i wierzenia ludowe, które przewijają się w tle opowieści. * Uzasadnienie: Fascynacja tradycjami ludu i jego spojrzeniem na świat duchowy jest jednym z kluczowych elementów w IV części. 3. Irracjonalizm * Przykład: Dialogi Gustawa z Księdzem, w których mówi o duchach, miłości jako sile metafizycznej i życiu po śmierci. * Uzasadnienie: Przewaga uczuć i duchowości nad rozumem, charakterystyczna dla epoki romantyzmu. 4. Mistycyzm * Przykład: Sam Gustaw jako duch nawiedzający plebanię. * Uzasadnienie: Bohater funkcjonuje na pograniczu świata żywych i umarłych, co wprowadza elementy mistycyzmu. 5. Indywidualizm * Przykład: Gustaw jako samotny bohater, skoncentrowany na własnych uczuciach i cierpieniu. * Uzasadnienie: W romantyzmie indywidualne doświadczenie bohatera jest nadrzędne wobec zbiorowości. 6. Metafizyka * Przykład: Rozważania Gustawa o miłości jako sile nieśmiertelnej, która łączy świat ziemski i duchowy. * Uzasadnienie: Utwór dotyka kwestii istnienia duszy, życia po śmierci i sensu ludzkich emocji. 7. Miłość romantyczna * Przykład: Cała opowieść Gustawa jest zdominowana przez temat jego nieszczęśliwej miłości do ukochanej. * Uzasadnienie: Miłość romantyczna jako siła niszcząca i jednocześnie wynosząca człowieka ponad codzienność jest centralnym motywem utworu. 8. Samotność * Przykład: Gustaw opowiada o samotności po odrzuceniu przez ukochaną. * Uzasadnienie: Samotność to jeden z kluczowych aspektów życia bohatera romantycznego. MOTYWY: 2. Cierpienie * Przykład: Gustaw opowiada o bólu związanym z nieszczęśliwą miłością. * Uzasadnienie: Cierpienie jest centralnym tematem tej części, ukazane jako nieodłączny element miłości. 3. Samotność * Przykład: Gustaw jest samotny zarówno w swoim życiu, jak i po śmierci. * Uzasadnienie: Samotność jest jedną z kluczowych cech bohatera romantycznego. 4. Bunt * Przykład: Gustaw buntuje się przeciwko losowi, który odebrał mu ukochaną, a także przeciwko rozumowi i racjonalnemu porządkowi. * Uzasadnienie: Bunt metafizyczny i emocjonalny jest istotnym elementem w IV części. 5. Miłość * Przykład: Cała historia Gustawa opiera się na jego nieszczęśliwej miłości do ukochanej. * Uzasadnienie: Miłość jest siłą napędową działań bohatera i jednocześnie przyczyną jego upadku. 6. Młodość * Przykład: Gustaw wspomina swoją młodość i miłość, która była jej centralnym elementem. * Uzasadnienie: Młodość jest idealizowana jako czas namiętności i pierwszych przeżyć. 7. Podróż * Przykład: Podróż duchowa Gustawa między światem żywych a umarłych. * Uzasadnienie: Podróż w sensie metafizycznym, a nie dosłownym, symbolizuje przejście między życiem a śmiercią. Cz. III LEKTURA OBOWIOMZKOWA streszczenie (bardzo BARDZO krótkie) Prolog: samotny więzień śpi w celi, a nad nim stoi Anioł Stróż przepowiadający mu wolność. Kiedy więzień się budzi, mówi, że w kraju zniewolonym nikt nie może czuć się wolny. Symbolicznie zmienia imię z Gustawa na Konrada. Scena I: w celi Konrada w noc wigilijną zbierają się pozostali więźniowie, rozmawiają o aresztowaniach, wywózkach na Sybir, losie najbliższych oskarżonych o spisek przeciwko carowi właściwie niemających możliwości obrony. Scena II: Konrad wygłasza Wielką Improwizację, którą poprzedza pieśń zemsty i wezwanie do walki z oprawcą. Sam zaś mierzy się z Bogiem, próbuje zmusić go, aby ten przemówił i wytłumaczył cierpienie ojczyzny. Konrad chce od Boga władzy nad narodem, który chce uczynić wielkim. Prawie bluźni, ale zanim nazwie Boga carem, mdleje, a słowo dopowiada za niego szatan. Scena III: do celi Konrada wchodzi ksiądz Piotr, który rozpoznaje opętanie przez demona; ksiądz Piotr każe wyjść pozostałym; pokonuje diabła, którego wygania z duszy Konrada. Scena IV: młodziutka Ewa składa kwiaty pod obrazem Matki Bożej, zasypia i ma widzenie, w którym róża skarży się na wyrwanie z rodzimej trawy, ale jest to niezbędne, by Najświętszej Pannie oddać hołd. Scena V: Bóg zsyła księdzu Piotrowi widzenie, w którym to Polska staje się Chrystusem narodów, który przez swoje cierpienie odkupuje grzechy całej Europy. Scena VI: Senator Nowosilcow jest przez szatany dręczony koszmarem, w którym zyskuje i traci sympatię cara, od której zależy cały jego los. Scena VII: w salonie warszawskim polska arystokracja bawi się z Rosjanami, czemu przygląda się siedząca przy drzwiach antycarsko nastawiona młodzież; Adolf opowiada historię Cichowskiego – narodowego męczennika, któremu Rosjanie zniszczyły życiorys. przy drzwiach stali nie siedzieli wez to jakos ladnie napisz ja n umiem lmaooo i stojoncy byli przeciw carowi bo siedzenie oznaczalo nwm slabosc etc idk ale gadali po francusku ogl tyle pmaietam chujki Scena VIII: scena z Nowosilcowem i panią Rollison, która błaga o uwolnienie syna. Senator udaje, że nie wie, o kogo chodzi, obiecuje w końcu zająć się sprawą. Po wyjściu kobiety każe jednak upozorować samobójstwo chłopaka, którego historia może zaszkodzić Nowosilcowowi w oczach cara. Po przesłuchaniu księdza Piotra senator udaje się na bal. Od pioruna ginie Doktor, któremu przewidział to ksiądz. Przybiega Rollisonowa z informacją, że syna wypchnięto z celi. Oskarża o wszystko Nowosilcowa. Wszyscy goście się rozchodzą. Senator rozmawia z księdzem Piotrem, uwalnia go w końcu. Ten mija się na schodach z Konradem. ta cipa od synka byla n widoma i przyszla z pania kmitowa nwm czy potem to mowisz ale pamietam ze miala na tym obsejsje lmaoaoaao Scena IX: Guślarz zostaje z kobietą, która w noc Dziadów czeka na dawnego kochanka. Ten się jednak nie pojawia. Dwójka bohaterów widzi jadące na północy kobitki. Na jednej z nich kobieta widzi ducha, którego chciała zobaczyć. Ustęp: Mickiewicz opisuje drogę do Petersburga, następnie samo miasto i pomnik Piotra I. Pielgrzym w Petersburgu spotyka mieszkańca, w którym nie rozpoznaje jednak postaci z mowy księdza Piotra NURTY: 1. Mesjanizm – Koncepcja Polski jako “Chrystusa narodów”, cierpiącej za inne narody Europy, jest jednym z centralnych wątków utworu, szczególnie w Widzeniu księdza Piotra. 2. Romantyzm – Utwór należy do epoki romantyzmu, a jego cechy, takie jak uwielbienie dla wolności, bunt przeciwko tyranii, indywidualizm, mistycyzm czy połączenie świata realnego z duchowym, są wyraźnie obecne. 3. Indywidualizm – Główny bohater, Konrad, to samotny buntownik, który uważa, że sam jest w stanie zbawić swój naród. 4. Mistycyzm – Widzenia, duchy i postaci nadprzyrodzone, takie jak Aniołowie czy Duchy, nadają utworowi mistyczny charakter. 5. Irracjonalizm – Przewaga uczuć i duchowości nad rozumem, widoczna w rozważaniach Konrada i księdza Piotra. 6. Metafizyka – Utwór porusza kwestie istnienia Boga, losu człowieka i sensu cierpienia. 7. Historyzm – Odniesienia do historii Polski (rozbiory, prześladowania), a także przedstawienie ważnych wydarzeń historycznych (POWSTANIE LISTOPADOWE), takich jak procesy polityczne młodzieży. 8. Ludowość – W utworze pojawiają się elementy wierzeń ludowych, obrzędy i duchy, co odzwierciedla romantyczną fascynację kulturą ludową. 9. Gotycyzm – Obecny w atmosferze mrocznej, tajemniczej i pełnej grozy, na przykład w scenach więziennych czy wizjach nadprzyrodzonych. MOTYWY: 1. Sen * Przykład: Sen Nowosilcowa w scenie VI. * Uzasadnienie: Motyw snu pojawia się jako przestrzeń kontaktu z siłami nadprzyrodzonymi. Sen Nowosilcowa, w którym widzi swoją zgubę, to element mistyczny i zapowiedź sprawiedliwości za jego zbrodnie. 2. Ojczyzna * Przykład: W monologu Konrada (Wielka Improwizacja) i Widzeniu księdza Piotra. * Uzasadnienie: Utwór jest wyrazem miłości do ojczyzny i bólu z powodu jej zniewolenia. Konrad chce poświęcić swoje życie, aby wyzwolić Polskę, a ksiądz Piotr w proroczej wizji widzi Polskę jako “Chrystusa narodów”. 3. Artysta * Przykład: Konrad w Wielkiej Improwizacji. * Uzasadnienie: Konrad, jako poeta i twórca, widzi siebie jako artystę mogącego zmieniać świat za pomocą słowa. Jest to romantyczna wizja artysty jako proroka i duchowego przewodnika. 4. Wieszcz * Przykład: Postać Konrada. * Uzasadnienie: Konrad utożsamia się z wizją wieszcza – proroka, który ma misję wyzwolenia narodu. Jego monologi wskazują na poczucie wyższości artysty i wybrańca. 5. Cierpienie * Przykład: Cierpienie więźniów, szczególnie w Prologu i scenie Więziennej. * Uzasadnienie: Utwór pełen jest motywu cierpienia fizycznego i duchowego – więźniowie cierpią z powodu prześladowań, Konrad cierpi przez miłość do ojczyzny, a ksiądz Piotr widzi cierpienie Polski w swojej wizji. 6. Samotność * Przykład: Samotność Konrada w Wielkiej Improwizacji. * Uzasadnienie: Konrad jest samotny w swoim bólu, cierpieniu i wizji zbawienia narodu. Odczuwa brak zrozumienia i wsparcia, co jest charakterystyczne dla romantycznego bohatera. 7. Bunt * Przykład: Wielka Improwizacja Konrada. * Uzasadnienie: Konrad buntuje się przeciwko Bogu, zarzucając Mu brak miłosierdzia i niesprawiedliwość wobec cierpiącego narodu. Jest to bunt metafizyczny, typowy dla romantyzmu. 8. Wolność * Przykład: Dążenie bohaterów do wyzwolenia Polski. * Uzasadnienie: Wolność jest głównym celem Konrada i innych bohaterów. Prześladowania, więzienia i śmierć są ukazane jako cena walki o niepodległość. 9. Miłość * Przykład: Miłość Konrada do ojczyzny. * Uzasadnienie: Chociaż miłość romantyczna pojawia się w tle (wspomnienie Maryli), najważniejsza jest miłość patriotyczna – bezgraniczna i pełna poświęcenia. 10. Prometeizm * Przykład: Wielka Improwizacja Konrada. * Uzasadnienie: Prometeizm Konrada objawia się w jego przekonaniu, że jest gotów poświęcić wszystko (łącznie z potępieniem duszy), aby uratować naród. Jest to bunt jednostki przeciwko boskiemu porządkowi w imię dobra ludzkości. 11. Młodość * Przykład: Proces filomatów i filaretów. * Uzasadnienie: Młodzież w utworze jest symbolem nadziei i przyszłości. Mickiewicz ukazuje młodych ludzi, którzy cierpią za swoją patriotyczną działalność. Kiedy powstała część: II — 1820-1821r. IV — 1821-1823r. III — 1832r. Czas i miejsca akcji scen w cz.3 Prolog — cela więzienna Konrada w klasztorze Bazylianów w Wilnie przy ul. Ostrobramskiej, noc Scena I — dalej cela więzienna, wigilia Scena II — dalej cela więzienna, wigilia (ciąg dalszy poprzedniej nocy) scena III — chyba to samo 😭 scena IV — Dom Ewy we wsi pod Lwowem, ranek scena V — Cela więzienna ks. Piotra scena VI — Pałac senatora Novosilcowa, noc scena VII — Warszawa w salonie jednego z arystokratów, czas bliżej nie określony scena VIII — Pałac senatora novosilcowa w Wilnie, wieczór scena IX — nwm cmentarz Martyrologia Opis cierpienia dzielący się na: fizyczne, psychiczne, duchowe Scena I (Janczewski) — Chłopak spędził rok w więzieniu i zmienił się nie do poznania, jednak pozostał mu gram empatii i entuzjazmu, który można było usłyszeć gdy krzyknął 3 krotnie „jeszcze polska nie zginęła” Scena VII (Cichowski) — Był wesołym, jasnowłosym i ładnym mężczyzną kochający dzieci (?), zniknął jednak na 6 lat i wszyscy wokół myśleli, że popełnił samobójstwo. Okazało się, że był w areszcie, torturowany. Zmienił się fizycznie (zmarszczki, blady, łysy, otyły ale z głodu) i psychicznie ucierpiał. Mała improwizacja Konrad widzi wizje symbolizujące los Polski i swoją rolę jako poety. Kończy się osłabnięciem Konrada (symbol przestrogi z strony sił wyższych) * Kruk — reprezentuje siły zaborców, ciemności, grozy * Orzeł — symbolizuje Polskę, dobro, niewinność, królewskość Wielka improwizacja W tym monologu, na początku mamy opis artysty w romantyzmie: * samotnik * niezrozumiany * metafizyk * ekspresyjny * megaloman (osoba uważająca się za najlepszą) * kreator W dalszej części mamy polemikę Konrada w której zwraca się do Boga. Czuje się on nieśmiertelny oraz równy z Bogiem i podważa nawet jego istnienie. Zarzuca mu racjonalizm i chce władzy metafizycznej. Bóg milczy. Konrad jako polski Prometeusz Zarówno Konrad i Prometeusz doznali podobnych doświadczeń, można określić Konrada postawę jako prometeizm: * chce być twórcą spirytualnym (Prometeusz był twórcą człowieka) * czuł bunt wobec sił wyższych * dobro innych było dla nich obydwu istotne * postawa cierpienia różnice są takie że prometeusz cierpial bardzo fizycznie a konrad duchowo Bajka Żegoty Jest to bajka o wytrwałości w cierpieniu i nadzieji na odzyskanie wolności. Według niej Adam (symb. człowieka) został wygnany przez Boga z raju. Bóg (symb. Polski) nie chciał aby człowiek głodował. Anioły rozsypały na drodze grzesznika ziarna zbóż (symb. życia). Adam nie wiedział co z tym zrobić, dlatego diabeł (symb Rosji.) chciał wykorzystać tą sytuację. Zdecydował że zbierze je sam zanim człowiek se sprawę co wokół niego się znajduje. Przysypuje tylko ziemią zamiast je wynieść. aby ich nie zauważył Adam. Kiedy przyszła wiosna z przysypanych ziaren przez szatana wyrasta plon (symb. wolności). „Nasz naród jak lawa” Lawa jest symbolem Polski „Z wierzchu zimna lawa” — arystokraci, kosmopolici Pod skorupą płynie wewnętrznym ogniem — patrioci SONETY BAKCZYSARAJ Część I (opisowa) — opis cywilizacji pałacu (sofa, garnki, trony, okna), opis przyrody (dominującą, ekspansywna, zaborcze) Część II (refleksyjna) — zwrócenie uwagi czytelnikowi na przemijalność rzeczy materialnych oraz trwałości natury. Problematyka: Przemijanie chwały i wielkości ludzkich dokonań; motyw vanitas; melancholia związana z historią i ruchem czasu. Nurty: * Orientalizm – opis pałacu chanów krymskich. * Historyzm – refleksja nad przeszłością chwały. * Romantyzm – melancholia i przemijanie. Motywy: * Vanitas – przemijalność wielkości. * Podróż – odwiedziny ruin. * Natura – otoczenie pałacu wtopione w krajobraz. BURZA Część I (opisowa) — Ukazuje dramatyczny obraz burzy na morzu – żywioł uderza w okręt, powodując chaos i przerażenie załogi. Przyroda jest przedstawiona jako potężna i nieokiełznana siła. Część II (refleksyjna) — Po burzy następuje uspokojenie, a narrator zastanawia się nad kruchością życia ludzkiego i potęgą natury. Rozważa miejsce człowieka wobec wszechświata i nieprzewidywalności losu. Problematyka: Walka człowieka z potęgą natury; bezsilność wobec żywiołów; romantyczny obraz człowieka poddanego emocjom i nieprzewidywalności losu. Nurty: * Romantyzm – ukazanie siły natury i emocji. * Natura – żywioł burzy jako siła niezależna od człowieka. * Panteizm – jedność człowieka z naturą. Motywy: * Cierpienie – lęk załogi wobec burzy. * Wolność – symbolika morskiego żywiołu. * Vanitas – bezsilność człowieka wobec potęgi natury. * No i ten akwatyczny NO TYTUL TO BURZA MOWI SAMO ZA SIEBIE JAKAS GROZA CZY COS MIRZA I PIELGRZYM Część I (opisowa) — Przedstawia dramatyczny obraz drogi wąskim szlakiem nad przepaścią. Opisana jest niebezpieczna sytuacja, w której przewodnik (Mirza) prowadzi pielgrzyma przez stromy, skalisty teren. Krajobraz pełen jest grozy i majestatu natury. Część II (refleksyjna) — Narrator zastanawia się nad ludzkim losem i odwagą. Refleksja dotyczy kruchości życia, nieuchronności śmierci oraz siły wiary i zaufania (w przewodnika lub siłę wyższą), które pozwalają człowiekowi zmierzyć się z lękiem i pokonać niebezpieczeństwo. Problematyka: Granice ludzkiej odwagi, kruchość życia w obliczu potęgi natury, romantyczna fascynacja grozą. Nurty: * Romantyzm – emocje bohatera wobec majestatu przyrody. * Orientalizm – egzotyczny krajobraz Krymu i postać Mirzy. * Indywidualizm – refleksje pielgrzyma. * Natura – przepaść jako symbol potęgi świata. Motywy: * Cierpienie – lęk bohatera wobec przepaści. * Samotność – indywidualne zmagania pielgrzyma. * Bunt – walka z własnymi słabościami. * Natura – przepaść i skalisty krajobraz. * Vanitas – kruchość ludzkiego życia. * Podróż – fizyczna i duchowa wędrówka. * Prometeizm – przekraczanie własnych ograniczeń. WIERSZE GDY TU MÓJ TRUP Wiersz wyraża dwoistość postrzegania śmierci i życia. Z jednej strony podmiot liryczny opisuje swoją śmierć jako fizyczne pozostawienie ciała na ziemi („trup”), z drugiej – podkreśla duchowe trwanie w pamięci innych, szczególnie w ojczyźnie, której los jest mu bliski. To zestawienie ciała i duszy uwydatnia kontrast między przemijalnością a nieśmiertelnością idei. Nurty: * Romantyzm – dominacja emocji, idea nieśmiertelności ducha i pamięci. * Indywidualizm – osobiste przeżycie śmierci i losu ojczyzny. * Mesjanizm – duchowa ofiara jednostki dla dobra narodu. Motywy: * Śmierć – fizyczny koniec życia. * Vanitas – kruchość ludzkiego ciała. * Ojczyzna – duchowa więź z narodem. * Nieśmiertelność – trwanie idei mimo śmierci jednostki. * Cierpienie – poświęcenie dla narodu. NAD WODĄ WIELKĄ I CZYSTĄ Opis przyrody: Wiersz przedstawia spokojny, harmonijny obraz natury – czystą, wielką wodę oraz odbijające się w niej drzewa i gwiazdy. Natura jest trwała, majestatyczna i doskonała. Świat człowieka: W kontraście do przyrody człowiek jawi się jako istota przemijająca, pełna niepokoju i niedoskonałości. Podmiot liryczny rozważa ludzką kruchość wobec wieczności natury, podkreślając samotność i tęsknotę człowieka. Nurty: * Romantyzm – kontemplacja natury i egzystencjalne refleksje. * Panteizm – jedność człowieka z przyrodą. * Indywidualizm – skupienie na osobistych uczuciach. Motywy: * Natura – harmonia i wieczność przyrody. * Samotność – człowiek jako odrębna, nietrwała istota. * Vanitas – przemijalność ludzkiego życia. * Cierpienie – egzystencjalne rozważania podmiotu. POLAŁY SIĘ ŁZY Wiersz jest wyrazem głębokiej melancholii i tęsknoty za młodością oraz minionymi chwilami. Podmiot liryczny odczuwa żal za przeszłością, której nie da się odzyskać, i wyraża smutek wobec nieuchronności przemijania. Nurty: * Romantyzm – emocjonalność, refleksje nad przemijaniem. * Sentymentalizm – uczuciowość, żal za utraconą młodością. * Indywidualizm – skupienie na osobistych emocjach. Motywy: * Cierpienie – emocjonalny ból wynikający z przemijania. * Vanitas – ulotność życia i młodości. * Młodość – tęsknota za minionym czasem. * Motyw akwatyczny – łzy jako symbol emocji, smutku i żalu. Motyw akwatyczny: Łzy w wierszu symbolizują nie tylko smutek, ale także oczyszczenie i ulotność uczuć. Woda staje się metaforą przemijalności i nieuchwytności przeszłości, a jej płynny charakter podkreśla emocjonalną intensywność podmiotu lirycznego. BALLADY ROMANTYCZNOŚĆ Streszczenie Akcja ballady Romantyczność toczy się na rynku małego miasteczka. Młoda dziewczyna zachowuje się jak szalona. Karusia wyciąga do kogoś ręce, rozmawia z duchem zmarłego chłopaka. Prosty lud na początku jej nie ufa. Dopiero później ludzie stwierdzają, że widzi Jaśka, bo w jej sercu nadal obecna jest miłość. Wśród tłumu pojawia się starzec reprezentujący pojęcia klasyczne: wiedze, naukę rozum. On nie wierzy w istnienie ducha, wyśmiewa młodą dziewczynę. Pojawia się poeta- narrator ballady, który stwierdza: ,,czucie i wiara silniej mówi do mnie niż mędrca szkiełko i oko". O tym w jaki sposób dziewczyna widzi byt sygnalizuje motto zaczerpnięte z Hamleta. W balladzie tej poeta przeprowadził wyraźne rozgraniczenie dwóch stref: polemikę między światem racjonalnym i sferę intuicyjną. Mickiewicz ukazał wewnętrzną wiarę nadbudowaną rozumem. Chodziło w niej o rzeczywistość, której materializacja nie była możliwa, którą można by odrzucić intuicyjnie. W wypowiedzi programowo- politycznej narratora najważniejsza była siła przekonania, moc przeświadczenia. NURTY Ludowość * Przykład: Ballada opiera się na wierzeniach ludu i przedstawia rzeczywistość widzianą przez pryzmat ludowej wrażliwości. * Uzasadnienie: Karusia widzi ducha zmarłego kochanka, co odzwierciedla wiarę ludową w obecność zjaw i duchów w świecie żywych. Irracjonalizm * Przykład: Wizja Karusi i jej kontakt z duchem kochanka. * Uzasadnienie: Mickiewicz podkreśla, że rzeczywistość nie zawsze jest racjonalna, a prawda może tkwić w emocjach i duchowych doświadczeniach, a nie w naukowej analizie. Mistycyzm * Przykład: Relacja Karusi z duchem i jej zdolność do komunikacji z zaświatami. * Uzasadnienie: Obecność ducha zmarłego kochanka wskazuje na mistyczny wymiar świata, który jest dostępny tylko dla wrażliwych i duchowo otwartych. Romantyzm * Przykład: Zderzenie racjonalnego podejścia starca z romantyczną wizją Karusi. * Uzasadnienie: Utwór manifestuje romantyczne przekonanie, że emocje i duchowość są równie ważne (lub ważniejsze) niż rozum i nauka. Natura * Przykład: Sceneria opisana w balladzie – wieś, noc, przyroda współgrająca z emocjami bohaterki. * Uzasadnienie: Natura w balladzie odzwierciedla nastrój i podkreśla romantyczną atmosferę utworu. Panteizm * Przykład: Przenikanie się świata duchowego i materialnego. * Uzasadnienie: Mickiewicz sugeruje jedność człowieka, przyrody i zaświatów, co jest typowe dla romantycznego panteizmu. Miłość * Przykład: Miłość Karusi do zmarłego kochanka, która trwa nawet po jego śmierci. * Uzasadnienie: Miłość ukazana jest jako uczucie silniejsze niż śmierć, łączące dwa światy. MOTYWY Cierpienie * Przykład: Karusia cierpi po stracie ukochanego i nie potrafi poradzić sobie z bólem. * Uzasadnienie: Jej cierpienie jest kluczowym elementem fabuły i wynika z głębokiego uczucia miłości. Samotność * Przykład: Karusia, mimo otaczającego ją tłumu, jest osamotniona w swoim bólu i wizjach. * Uzasadnienie: Jej samotność wynika z braku zrozumienia przez innych ludzi. Miłość * Przykład: Uczucie Karusi do zmarłego kochanka. * Uzasadnienie: Miłość jest centralnym motywem ballady i wykracza poza granice życia i śmierci. Bunt * Przykład: Mickiewicz buntuje się przeciwko racjonalnemu podejściu starca i nauki, stając po stronie emocji i ludowych wierzeń. * Uzasadnienie: Ballada wyraża romantyczny bunt wobec oświeceniowego racjonalizmu. Vanitas * Przykład: Śmierć ukochanego Karusi i jej rozpacz wskazują na przemijalność życia i ulotność szczęścia. * Uzasadnienie: Motyw przemijania podkreśla, że nawet najpiękniejsze uczucia mogą być przerwane przez śmierć. Theatrum mundi * Przykład: Ludzie wokół Karusi zachowują się jak widzowie w teatrze, obserwując jej cierpienie, ale nie rozumiejąc jej doświadczenia. * Uzasadnienie: Ballada pokazuje, że życie to spektakl, w którym każdy gra swoją rolę, ale nie zawsze rozumie innych. RYBKA Główną bohaterką utworu jest Krysia – wieśniaczka zakochana w bogatym panu, który był ojcem jej dziecka. Wybranek obiecał poślubić Krysie, jednak nie dotrzymał słowa. Porzucił ją i ożenił się z księżną, pozostawiając Krysię w rozpaczy. Zrozpaczona Krysia została sama z dzieckiem. Nie wiedziała, co począć, i w przypływie żalu rzuciła się do wód jeziora. Gdy sługa poszukujący Krysi nad brzegiem jeziora próbował nakarmić dziecko, Krysia wyskoczyła z wody w postaci rybki. Po chwili przemieniła się z powrotem w kobietę i nakarmiła swoje dziecko. Od tego czasu sługa codziennie przyprowadzał dziecko nad jezioro, aby matka mogła je karmić. Pewnego dnia niedoszły mąż Krysi wraz z żoną wybrali się na spacer nad jezioro. Sługa nie mógł zanieść dziecka do karmienia, gdyż musiał czekać na ich powrót. Gdy mąż z żoną długo nie wracali, postanowił sprawdzić, co się stało. Ku jego ogromnemu zdziwieniu, w miejscu, gdzie znajdowało się jezioro, pojawiły się dwa głazy w kształcie przypominającym ludzkie postacie. NURTY Ludowość * Przykład: Ballada oparta jest na ludowych wierzeniach, w tym o duchach, zaklęciach i klątwach. * Uzasadnienie: Ludowy folklor przejawia się w postaci zaklętej w rybkę dziewczyny oraz w motywie kary za złamanie obietnicy. Irracjonalizm * Przykład: Historia przemiany dziewczyny w rybkę i jej powrót do ludzkiej postaci nie znajduje wytłumaczenia w logice. * Uzasadnienie: Mickiewicz pokazuje, że świat rządzi się nie tylko racjonalnymi prawami, ale także magią i duchowością. Mistycyzm * Przykład: Magiczna aura otaczająca bohaterkę i jej klątwa. * Uzasadnienie: Ballada ukazuje tajemnicze siły działające w życiu bohaterów, co podkreśla mistyczny wymiar świata. Romantyzm * Przykład: Motyw tragicznej miłości oraz związek człowieka z naturą. * Uzasadnienie: Ballada eksponuje romantyczne wartości, takie jak uczuciowość, więź z przyrodą i odwołanie do ludowych wierzeń. Natura * Przykład: Jezioro, w którym żyje zaklęta rybka, odgrywa kluczową rolę w fabule. * Uzasadnienie: Przyroda w balladzie współtworzy nastrój i pełni funkcję symbolu tajemniczości i duchowości. Panteizm * Przykład: Związek natury i bohaterki; jej los jest nierozerwalnie związany z wodą i przyrodą. * Uzasadnienie: Ballada ukazuje jedność człowieka z naturą, charakterystyczną dla panteistycznego spojrzenia. Miłość * Przykład: Historia zaklęcia wynika z tragicznej miłości bohaterki i jej relacji z narzeczonym. * Uzasadnienie: Miłość jest siłą napędową fabuły i prowadzi do dramatycznych wydarzeń. MOTYWY Cierpienie * Przykład: Zaklęta dziewczyna cierpi z powodu odrzucenia i kary, jaka na nią spadła. * Uzasadnienie: Ballada podkreśla, jak ból i cierpienie mogą wynikać z ludzkich błędów i nielojalności. Samotność * Przykład: Dziewczyna skazana na życie w samotności jako rybka w jeziorze. * Uzasadnienie: Jej osamotnienie jest symbolicznym wyrazem konsekwencji złamanego słowa. Miłość * Przykład: Historia dziewczyny, która zostaje zdradzona przez ukochanego. * Uzasadnienie: Miłość ukazana jest jako siła tragiczna, prowadząca do cierpienia i klątwy. Vanitas * Przykład: Przemiana dziewczyny w rybkę i jej tragiczny los pokazują marność ludzkich dążeń. * Uzasadnienie: Motyw vanitas przypomina o kruchości szczęścia i przemijalności życia. Motyw akwatyczny * Przykład: Jezioro, w którym żyje zaklęta rybka. * Uzasadnienie: Woda jest symbolem tajemnicy, oczyszczenia, ale także kary i wyobcowania. Bunt * Przykład: Dziewczyna w swej przemianie buntuje się wobec losu i zdrady ukochanego. * Uzasadnienie: Ballada wskazuje na sprzeciw wobec niesprawiedliwości i krzywdy. JOHANN WOLFGANG GOETHE CIERPIENIE MŁODEGO WERTERA MOTYWY: Cierpienie * Przykład: Werter cierpi z powodu swojej niespełnionej miłości do Lotty, co prowadzi go do samobójstwa. * Uzasadnienie: Cierpienie jest jednym z głównych tematów utworu – zarówno emocjonalne, jak i egzystencjalne. Samotność * Przykład: Werter czuje się osamotniony, zarówno w relacjach międzyludzkich, jak i w swoich uczuciach. (Czuje sie osamotniony w mieście, nie zrozumiany) * Uzasadnienie: Samotność wynika z jego niemożności znalezienia zrozumienia i akceptacji w świecie. Bunt * Przykład: Werter buntuje się przeciwko społecznym normom, które uniemożliwiają mu bycie z Lottą. * Uzasadnienie: Wyraża sprzeciw wobec ograniczeń, jakie nakłada na niego społeczeństwo, co prowadzi do jego tragicznego końca. Miłość * Przykład: Centralny motyw – nieszczęśliwa, platoniczna miłość Wertera do Lotty. * Uzasadnienie: Miłość ukazana jest jako siła destrukcyjna, która determinuje życie bohatera i staje się jego największym przekleństwem. Podróż * Przykład: Werter przemieszcza się do różnych miejsc, próbując odnaleźć spokój ducha. (Chyba z miasta na wieś) * Uzasadnienie: Motyw podróży symbolizuje nie tylko fizyczne przemieszczanie się, ale również duchowe poszukiwanie sensu życia. Młodość * Przykład: Werter to młody człowiek, przeżywający pierwsze wielkie uczucia i dramaty egzystencjalne. * Uzasadnienie: Młodość jest ukazana jako czas intensywnych emocji, ideałów i tragicznych wyborów. Vanitas * Przykład: Werter uświadamia sobie przemijalność swoich uczuć i kruchość życia, co prowadzi do jego samobójstwa. * Uzasadnienie: Marność ludzkich dążeń i nieuchronność śmierci są istotnymi elementami utworu. Cechy bohatera romantycznego na podstawie cierpień młodego Wertera * Nadmierna uczuciowość i wrażliwość (Werter idealizuje Lotte mimo że wie iż ich miłość jest nieosiągalna. Jego rozczulanie się nad własnym losem czyni go postacią sentymentalną * Bliski związek z naturą - Panteizm (Sceny w ktorych werter podziwia nature symbolizuja jego wewnetrzne przezycia) * Tendencja do idealizacji milosci (Werter nieustannie wychwala zalety lotty widzac w niej jedynie ideal) * Indywidualizm (Werter opisuje swoje samotne chwile pograzajac sie w melancholii, jego izolacja prowadzi do narastajacego uczucia wyobcowania) * Sklonnosc do melancholii (Z biegem czasu werter coraz bardziej sie pograza. jego listy staja sie coraz bardziej pesymistyczne az w koncu odbiera sobie zycie.) JULIUSZ SŁOWACKI TESTAMENT MÓJ Gatunek literacki: Utwór jest testamentem poetyckiego. To rodzaj autobiograficznego manifestu, w którym podmiot liryczny zwraca się do przyszłych pokoleń, wyrażając swoje idee i pragnienia. Nurty: * Romantyzm – uwypuklenie emocji, duchowej misji poety oraz roli poezji jako przewodnika narodu. * Indywidualizm – podkreślenie jednostkowego doświadczenia i znaczenia poety jako jednostki wyjątkowej. * Mesjanizm – poświęcenie poety dla narodu, wiara w odrodzenie Polski poprzez ofiarę. * Prometeizm – postawa poświęcenia się jednostki dla dobra wspólnoty. Motywy: * Śmierć – zbliżające się odejście poety, które nie oznacza końca jego idei. * Nieśmiertelność – trwałość poezji i pamięci o poecie w narodzie. * Ojczyzna – troska o los Polski, wezwanie do walki i jedności. * Cierpienie – poświęcenie życia dla wyższych wartości. * Wieszcz – poeta jako duchowy przewodnik i strażnik pamięci narodu. * Vanitas – przemijalność życia ludzkiego w kontraście do trwałości dzieła. „Testament mój” to utwór, w którym Słowacki oddaje swój duchowy spadek przyszłym pokoleniom, ukazując romantyczną wizję poety jako przewodnika, który poprzez cierpienie i poświęcenie staje się symbolem nadziei i walki o wolność narodu. GRÓB AGAMEMNONA Problematyka: Utwór łączy refleksje nad losami narodu polskiego z uniwersalnymi nawiązaniami do historii starożytnej Grecji. Słowacki zestawia bohaterstwo Greków, szczególnie Agamemnona i jego pokolenia, z klęską i upadkiem moralnym polskiej szlachty, która według poety zawiodła w walce o wolność ojczyzny. Jest to gorzka krytyka współczesnych poecie elit i ich egoizmu. Nurty: * Romantyzm – głębokie emocje, odwołania do historii i symbolika starożytnych mitów. * Klasycyzm – inspiracja antykiem i nawiązanie do wzorców kultury greckiej. * Mesjanizm – przekonanie o konieczności odrodzenia narodu przez poświęcenie i ofiarę. Motywy: * Ojczyzna – troska o Polskę i krytyka jej współczesnych elit. * Bunt – sprzeciw wobec egoizmu polskiej szlachty. * Samotność – poeta jako jednostka niezrozumiana, która widzi klęskę narodu. * Historia – odwołanie do czasów starożytnych Greków jako wzoru odwagi i walki. * Vanitas – przemijalność ludzkich czynów, klęska i zniszczenie. * Cierpienie – rozpacz nad losem ojczyzny. * Prometeizm – samotna walka poety o wyższe ideały mimo cierpienia. NIE BOSKA KOMEDIA Dramat romantyczny Dramat ma dwa wątki. Pierwszy wątek (cz. 1 i 2) dotyczy dramatu poety męża hrabiego Henryka i jego rodziny. Drugi wątek (cz 3 i 4) to rewolucja społeczna, którzy zainicjowali rewolucjoniści — Żydzi na których czele był Pankracy, niezadowolonych z rządów arystokracji na których czele był główny bohater — hrabia Henryk. MOTYWY * Poezja — jest ukazana jako piękno które mami rozum hrabiego, ale także prowadzącą do zguby rodziny * Artysta — przeklęty, czyli Henryk, niszczący życie swojej rodziny w imię sztuki. Błogosławiony, Orcio obdarzony darem poetyckim cierpiący bez winy * Bunt — bunt niższych warstw społecznych przeciwko arystokracji, rządanie równości * Śmierć — z powodu obłąkania (Żona Maria), przypadkowa śmierć z kuli (Orcio), Samobójstwo — samobójstwo hr Henryka PLAN WYDARZEŃ Cz. 1 1. Obdarowanie przez anioła Stróża żoną dla męża — hrabiego Henryka 2. Kuszenie hr Henryka przez siły zła, dziewicą 3. ślub 4. rozterki męża dotyczące jego życia 5. uwiedzenie męża przez dziewice 6. chrzest Orcia (bez męża), przekleństwo Orcia na bycie poetą przez matkę i szaleństwo żony 7. przebudzenie hr Henryka na wzgórzu 8. śmierć żony w domu dla obłąkanych Cz. 2 1. wizja natchnionego Orcia 2. walka o duszę hr między aniołem a złymi siłami (motyw psychomachi) 3. Ślepota Olcia Cz. 3 1. przemówienie Pankracego do tłumu rewolucjonistów 2. wędrówka hr po obozie rewolucjonistów 3. dyskusja ideii Pankracego i hrabiego Cz. 4 1. hr Henryk nominowany na przywódca arystokracji 2. śmierć Orcia 3. samobójstwo hrabiego 4. okrucieństwo rewolucjonistów wobec reszty arystokratów aa 5. wizja Pankracego Chrystusa 6. śmierć Pankracego Hrabia Henryk jako Bohater romantyczny * silnie zindywidualizowany * samotny wśród otaczających go ludzi w swoim działaniu * Bunt przeciwko porządkowi świata * zdolny do wystąpienia przeciw Bogu * wewnętrznie rozdarty * zdolny do poświęcenia się za ludzi (samobójstwo) * przywiązanie do honoru i miłości do ojczyzny Różnica między poetą prawdziwym, a fałszywym — charakterystyka Orcia Między hrabią Henrykiem, a jego synem — Orciem jest zasadniczy Kontrast. Mąż jest poetą fałszywym, złym. Jego natchnienie jest udawane, fałszywe i sztuczne, bo jego poezja to dar szatański. Natomiast Orcio jest obdarzonym talentem, jest prawdziwym poetą i ma dar jasnowidzenia. Widzi świat jedynie oczyma duszy, jest niewidomy. Dowiaduje się o własnej śmierci i potrafi rozmawiać ze zmarłą matką. Jego młodość była bardzo nie szczęśliwa, ojciec był dość nieobecna, a matkę stracił bardzo wcześnie. Ostatecznie umiera z strzału na oczach hrabiego Henryka. a Pankracy to dupek CYPRIAN NORWID XD.

MOTYWY
1. Sen (oniryzm)
2. ojczyzna 
3. artysta 
4. wieszcz 
5. cierpienie 
6. samotność 
7. Bunt 
8. rewolucja 
9. wolność 
10. miłość 
11. podróż 
12. młodość 
13. Prometeizm 
14. Akwatyczny (wody)
15. Vanitas
16. Theatrum mundi (świat to teatr, ludzie to aktorzy, życie to spektakl, Bóg to reżyser)
17. Mater dolorosa (matka cierpiąca)
Przy omawianiu każdej lektury dopisze jaki to jest gatunek i jaki zawiera motyw. Oprócz tego będzie streszczenie, plan wydarzeń i jakie nurty (wcześniejsze pojęcia) wystepują (np. Metafizyka).
WAŻNE DATY!!!
* Okres romantyzmu w Polsce 1822 - 1864
- Romantyzm zapoczątkowało dzieło Adama Mickiewicza pt. „ballady i romanse”
* Wielka rewolucja francuska 1789-1799 
* Powstanie listopadowe 1830-1831 
* powstanie styczniowe 1863-1864 
* królestwo polskie 1815- 1832
CHARAKTERYSTYKA BOHATERA ROMANTYCZNEGO (w skrucie)
   1. Indywidualista 
   2. nieszczęśliwie zakochany 
   3. Bohater walczący o wolność 
   4. poeta, wieszcz, artysta
   5. Buntownik 
   6. szaleniec
Czyli chyba idealnym bohaterem romantycznym jest Konrad lmao
TWÓRCZOŚĆ ADAMA MICKIEWICZA
„Dziady”
Cz. II 
Lektura uzupełniająca
Nie przyda ci sie, nie marnuj czasu.
Cz. IV
Lektura uzupełniająca
Część IV Dziadów Adama Mickiewicza powstała w 1821 – 1822 roku w Konwie. Jest to wielki monolog nieszczęśliwego i zrozpaczonego po utracie ukochanej Gustawa, wygłaszany w Dzień Zaduszny, w domu greckokatolickiego Księdza, dawnego nauczyciela Gustawa.
Monolog jest podzielony na godziny. Pierwsza godzina to godzina miłości, druga godzina to godzina rozpaczy, trzecia godzina, to godzina przestrogi. 
   1. Pojawienie się tajemniczego gościa Pustelnika w mieszkaniu Księdza w wieczór Zaduszek.
   2. Wybija pierwsza godzina (22:00) – MIŁOŚCI.
   3. Wspomnienie przez Pustelnika książek zbójeckich, które wówczas czytał.
   4. Wspomnienie swojej ukochanej, niespełnionej miłości.
   5. Przywołanie tematu śmierci. Rozróżnienie różnych rodzajów śmierci.
   6. Opowiedzenie historii o skąpym lichwiarzu.
   7. Wybija druga godzina (23:00) — ROZPACZY.
   8. Rozpoznanie w Pustelniku ucznia Księdza — Gustawa.
   9. Wspomnienie Pustelnika-Gustawa o odwiedzinach swojego rodzinnego domu.
   10. Wspomnienie rozstania ze swoją miłością życia.
   11. Symboliczne i metaforyczne samobójstwo, w którym ostatecznie nie umiera.
   12. Widzenie Księdza — rozpoznanie, że Pustelnik-Gustaw to Upiór.
   13. Wybija trzecia godzina – (00:00) PRZESTROGI.
   14. Zagorzała obrona obrzędu Dziadów przez Gustawa-Upiora.
   15. Zniknięcie Gustawa-Upiora. 
Kontrast między światopoglądem Pustelnika (romantyka) i Księdza (racjonalisty)
Racje Romantyka (Gustawa)
	Przekonania racjonalisty (księdza grekokatolickiego)
	Jest panteistą (widzi przyjaciela w gałęzi jedliny/c yprysu)
	kościół jest jego priorytetem
	wierzy w magnetyzm serc i teorie dusz bliźniaczych oraz mesmeryzm
	Kierował się doświadczeniem (empirysta)
	Zwolennik ludowości — obrzędów dziadów
	przeciwnik ludowości (nazywa dziady zabobonem
	Niezrównoważony, nerwowy
	stoicki spokój, dystans, sigma
	Jest sentymentalistą (świadczy o tym opis jego ukochanej)
	Miłość to założenie rodziny
	Jest Indywidualistą (odmienny ubiór, nie wiemy o nim wiele)
	osoba kierująca się religją, dogmatami religijnymi
	metempsychoza, wędrówka dusz (wskazuja na ćmę sugerując że była kiedyś człowiekiem)

Sądzi że małżeństwo to nie miłość

Cechy bohatera romantycznego napodstawiegustasia(znowu)
   * Nieszczęśliwy z powodu niespełnionej miłości (Gustaw wierzył w teorię dusz bliźniaczych i idealizował swoją ukochaną. Odrzucenie doprowadziło go do duchowego cierpienia i w końcu do samobójstwa)
   * Indywidualista (Jest samotny, czuje się nie zrozumiany przez świat, ma nietypowy ubiór, nie znamy o nim wiele np o jego pochodzeniu)
   * Buntownik (Oskarża świat o to, że jest pełen fałszywych wartości, a instytucje, takie jak małżeństwo, są powierzchowne i niezgodne z głęboką duchowością prawdziwej miłości. Bohater romantyczny często kwestionuje obowiązujące zasady i normy społeczne, uważając je za ograniczające i sprzeczne z jego indywidualną wizją świata.)
   * Postać mistyczna (Bohaterowie romantyczni często mają kontakt z zaświatami, duchami lub innymi nadprzyrodzonymi siłami, co odzwierciedla jego pogłębiony świat wewnętrzny i duchową wrażliwość.
   * Skłonność do autodestrukcji (Gustaw popełnił samobójstwo z powodu nieszczęśliwej miłości. Bohaterowie romantyczni często doszukują się ukojenia w śmierci jako forma ucieczki od cierpienia
Rodzaje śmierci według Gustasia
   * Pospolita nwm z choroby raka nwm
   * samobójstwo
   * odrzucenie przez miłość

NURTY: 
 1.  Romantyzm
   * Przykład: Gustaw jako typowy bohater romantyczny – nieszczęśliwy                 kochanek, pełen uczuć i skrajnych emocji. Monologi bohatera łączą                 elementy świata duchowego i realnego.
   * Uzasadnienie: Charakterystyczne dla romantyzmu są wyrażone                         uczucia, irracjonalność, mistycyzm i fascynacja ludowością.
2.        Ludowość
   * Przykład: Obrzędy dziadów i wierzenia ludowe, które przewijają się w                 tle opowieści.
   * Uzasadnienie: Fascynacja tradycjami ludu i jego spojrzeniem na świat                 duchowy jest jednym z kluczowych elementów w IV części.
3.        Irracjonalizm
   * Przykład: Dialogi Gustawa z Księdzem, w których mówi o duchach,                 miłości jako sile metafizycznej i życiu po śmierci.
   * Uzasadnienie: Przewaga uczuć i duchowości nad rozumem,                         charakterystyczna dla epoki romantyzmu.
4.        Mistycyzm
   * Przykład: Sam Gustaw jako duch nawiedzający plebanię.
   * Uzasadnienie: Bohater funkcjonuje na pograniczu świata żywych i                 umarłych, co wprowadza elementy mistycyzmu.
5.        Indywidualizm
   * Przykład: Gustaw jako samotny bohater, skoncentrowany na własnych                 uczuciach i cierpieniu.
   * Uzasadnienie: W romantyzmie indywidualne doświadczenie bohatera                 jest nadrzędne wobec zbiorowości.
6.        Metafizyka
   * Przykład: Rozważania Gustawa o miłości jako sile nieśmiertelnej,                         która łączy świat ziemski i duchowy.
   * Uzasadnienie: Utwór dotyka kwestii istnienia duszy, życia po śmierci i                 sensu ludzkich emocji.
7.        Miłość romantyczna
   * Przykład: Cała opowieść Gustawa jest zdominowana przez temat jego                 nieszczęśliwej miłości do ukochanej.
   * Uzasadnienie: Miłość romantyczna jako siła niszcząca i jednocześnie                 wynosząca człowieka ponad codzienność jest centralnym motywem                 utworu.
8.        Samotność
   * Przykład: Gustaw opowiada o samotności po odrzuceniu przez                         ukochaną.
   * Uzasadnienie: Samotność to jeden z kluczowych aspektów życia                         bohatera romantycznego.

MOTYWY:
2.        Cierpienie
   * Przykład: Gustaw opowiada o bólu związanym z nieszczęśliwą                         miłością.
   * Uzasadnienie: Cierpienie jest centralnym tematem tej części, ukazane                 jako nieodłączny element miłości.
3.        Samotność
   * Przykład: Gustaw jest samotny zarówno w swoim życiu, jak i po                         śmierci.
   * Uzasadnienie: Samotność jest jedną z kluczowych cech bohatera                         romantycznego.
4.        Bunt
   * Przykład: Gustaw buntuje się przeciwko losowi, który odebrał mu                         ukochaną, a także przeciwko rozumowi i racjonalnemu porządkowi.
   * Uzasadnienie: Bunt metafizyczny i emocjonalny jest istotnym                         elementem w IV części.
5.        Miłość
   * Przykład: Cała historia Gustawa opiera się na jego nieszczęśliwej                         miłości do ukochanej.
   * Uzasadnienie: Miłość jest siłą napędową działań bohatera i                         jednocześnie przyczyną jego upadku.
6.        Młodość
   * Przykład: Gustaw wspomina swoją młodość i miłość, która była jej                 centralnym elementem.
   * Uzasadnienie: Młodość jest idealizowana jako czas namiętności i                         pierwszych przeżyć.
7.        Podróż
   * Przykład: Podróż duchowa Gustawa między światem żywych a                         umarłych.
   * Uzasadnienie: Podróż w sensie metafizycznym, a nie dosłownym,                         symbolizuje przejście między życiem a śmiercią.
Cz. III
LEKTURA OBOWIOMZKOWA
streszczenie (bardzo BARDZO krótkie)
Prolog: samotny więzień śpi w celi, a nad nim stoi Anioł Stróż przepowiadający mu wolność. Kiedy więzień się budzi, mówi, że w kraju zniewolonym nikt nie może czuć się wolny. Symbolicznie zmienia imię z Gustawa na Konrada. 
Scena I: w celi Konrada w noc wigilijną zbierają się pozostali więźniowie, rozmawiają o aresztowaniach, wywózkach na Sybir, losie najbliższych oskarżonych o spisek przeciwko carowi  właściwie niemających możliwości obrony.
Scena II: Konrad wygłasza Wielką Improwizację, którą poprzedza pieśń zemsty i wezwanie do walki z oprawcą. Sam zaś mierzy się z Bogiem, próbuje zmusić go, aby ten przemówił i wytłumaczył cierpienie ojczyzny. Konrad chce od Boga władzy nad narodem, który chce uczynić wielkim. Prawie bluźni, ale zanim nazwie Boga carem, mdleje, a słowo dopowiada za niego szatan. 
Scena III: do celi Konrada wchodzi ksiądz Piotr, który rozpoznaje opętanie przez demona; ksiądz Piotr każe wyjść pozostałym; pokonuje diabła, którego wygania z duszy Konrada.
Scena IV: młodziutka Ewa składa kwiaty pod obrazem Matki Bożej, zasypia i ma widzenie, w którym róża skarży się na wyrwanie z rodzimej trawy, ale jest to niezbędne, by Najświętszej Pannie oddać hołd. 
Scena V: Bóg zsyła księdzu Piotrowi widzenie, w którym to Polska staje się Chrystusem narodów, który przez swoje cierpienie odkupuje grzechy całej Europy. 
Scena VI: Senator Nowosilcow jest przez szatany dręczony koszmarem, w którym zyskuje i  traci sympatię cara, od której zależy cały jego los. 
Scena VII: w salonie warszawskim polska arystokracja bawi się z Rosjanami, czemu przygląda się siedząca przy drzwiach antycarsko nastawiona młodzież; Adolf opowiada historię Cichowskiego – narodowego męczennika, któremu Rosjanie zniszczyły życiorys. przy drzwiach stali nie siedzieli wez to jakos ladnie napisz ja n umiem lmaooo i stojoncy byli przeciw carowi bo siedzenie oznaczalo nwm slabosc etc idk ale gadali po francusku ogl tyle pmaietam chujki
Scena VIII: scena z Nowosilcowem i panią Rollison, która błaga o uwolnienie syna. Senator udaje, że nie wie, o kogo chodzi, obiecuje w końcu zająć się sprawą. Po wyjściu kobiety każe jednak upozorować samobójstwo chłopaka, którego historia może zaszkodzić Nowosilcowowi w oczach cara. Po przesłuchaniu księdza Piotra senator udaje się na bal. Od pioruna ginie Doktor, któremu przewidział to ksiądz. Przybiega Rollisonowa z informacją, że syna wypchnięto z celi. Oskarża o wszystko Nowosilcowa. Wszyscy goście się rozchodzą. Senator rozmawia z księdzem Piotrem, uwalnia go w końcu. Ten mija się na schodach z Konradem. ta cipa od synka byla n widoma i przyszla z pania kmitowa nwm czy potem to mowisz ale pamietam ze miala na tym obsejsje lmaoaoaao

Scena IX: Guślarz zostaje z kobietą, która w noc Dziadów czeka na dawnego kochanka. Ten się jednak nie pojawia. Dwójka bohaterów widzi jadące na północy kobitki. Na jednej z nich kobieta widzi ducha, którego chciała zobaczyć. 
Ustęp: Mickiewicz opisuje drogę do Petersburga, następnie samo miasto i pomnik Piotra I. Pielgrzym w Petersburgu spotyka mieszkańca, w którym nie rozpoznaje jednak postaci z mowy księdza Piotra
NURTY: 
   1. Mesjanizm – Koncepcja Polski jako “Chrystusa narodów”, cierpiącej za inne narody Europy, jest jednym z centralnych wątków utworu, szczególnie w Widzeniu księdza Piotra.
   2. Romantyzm – Utwór należy do epoki romantyzmu, a jego cechy, takie jak uwielbienie dla wolności, bunt przeciwko tyranii, indywidualizm, mistycyzm czy połączenie świata realnego z duchowym, są wyraźnie obecne.
   3. Indywidualizm – Główny bohater, Konrad, to samotny buntownik, który uważa, że sam jest w stanie zbawić swój naród.
   4. Mistycyzm – Widzenia, duchy i postaci nadprzyrodzone, takie jak Aniołowie czy Duchy, nadają utworowi mistyczny charakter.
   5. Irracjonalizm – Przewaga uczuć i duchowości nad rozumem, widoczna w rozważaniach Konrada i księdza Piotra.
   6. Metafizyka – Utwór porusza kwestie istnienia Boga, losu człowieka i sensu cierpienia.
   7. Historyzm – Odniesienia do historii Polski (rozbiory, prześladowania), a także przedstawienie ważnych wydarzeń historycznych (POWSTANIE LISTOPADOWE), takich jak procesy polityczne młodzieży.
   8. Ludowość – W utworze pojawiają się elementy wierzeń ludowych, obrzędy i duchy, co odzwierciedla romantyczną fascynację kulturą ludową.
   9. Gotycyzm – Obecny w atmosferze mrocznej, tajemniczej i pełnej grozy, na przykład w scenach więziennych czy wizjach nadprzyrodzonych.
MOTYWY:
1. Sen
   * Przykład: Sen Nowosilcowa w scenie VI.
   * Uzasadnienie: Motyw snu pojawia się jako przestrzeń kontaktu z                 siłami nadprzyrodzonymi. Sen Nowosilcowa, w którym widzi swoją         zgubę, to element mistyczny i zapowiedź sprawiedliwości za jego         zbrodnie.
2. Ojczyzna
   * Przykład: W monologu Konrada (Wielka Improwizacja) i Widzeniu                         księdza Piotra.
   * Uzasadnienie: Utwór jest wyrazem miłości do ojczyzny i bólu z                         powodu jej zniewolenia. Konrad chce poświęcić swoje życie, aby         wyzwolić Polskę, a ksiądz Piotr w proroczej wizji widzi Polskę jako “Chrystusa narodów”.
3. Artysta
   * Przykład: Konrad w Wielkiej Improwizacji.
   * Uzasadnienie: Konrad, jako poeta i twórca, widzi siebie jako artystę         mogącego zmieniać świat za pomocą słowa. Jest to romantyczna         wizja artysty jako proroka i duchowego przewodnika.
4. Wieszcz
   * Przykład: Postać Konrada.
   * Uzasadnienie: Konrad utożsamia się z wizją wieszcza – proroka, który                 ma misję wyzwolenia narodu. Jego monologi wskazują na poczucie                 wyższości artysty i wybrańca.
5. Cierpienie
   * Przykład: Cierpienie więźniów, szczególnie w Prologu i scenie                         Więziennej.
   * Uzasadnienie: Utwór pełen jest motywu cierpienia fizycznego i                 duchowego – więźniowie cierpią z powodu prześladowań, Konrad         cierpi przez miłość do ojczyzny, a ksiądz Piotr widzi cierpienie Polski w swojej wizji.
6. Samotność
   * Przykład: Samotność Konrada w Wielkiej Improwizacji.
   * Uzasadnienie: Konrad jest samotny w swoim bólu, cierpieniu i wizji zbawienia narodu. Odczuwa brak zrozumienia i wsparcia, co jest charakterystyczne dla romantycznego bohatera.
7. Bunt
   * Przykład: Wielka Improwizacja Konrada.
   * Uzasadnienie: Konrad buntuje się przeciwko Bogu, zarzucając Mu         brak miłosierdzia i niesprawiedliwość wobec cierpiącego narodu. Jest to bunt metafizyczny, typowy dla romantyzmu.
8. Wolność
   * Przykład: Dążenie bohaterów do wyzwolenia Polski.
   * Uzasadnienie: Wolność jest głównym celem Konrada i innych bohaterów. Prześladowania, więzienia i śmierć są ukazane jako cena walki o niepodległość.
9. Miłość
   * Przykład: Miłość Konrada do ojczyzny.
   * Uzasadnienie: Chociaż miłość romantyczna pojawia się w tle                 (wspomnienie Maryli), najważniejsza jest miłość patriotyczna –         bezgraniczna i pełna poświęcenia.
10. Prometeizm
   * Przykład: Wielka Improwizacja Konrada.
   * Uzasadnienie: Prometeizm Konrada objawia się w jego przekonaniu, że jest gotów poświęcić wszystko (łącznie z potępieniem duszy), aby uratować naród. Jest to bunt jednostki przeciwko boskiemu porządkowi w imię dobra ludzkości.
11. Młodość
   * Przykład: Proces filomatów i filaretów.
   * Uzasadnienie: Młodzież w utworze jest symbolem nadziei i         przyszłości. Mickiewicz ukazuje młodych ludzi, którzy cierpią za swoją patriotyczną działalność.
Kiedy powstała część:
II — 1820-1821r.
IV — 1821-1823r.
III — 1832r.
Czas i miejsca akcji scen w cz.3
Prolog — cela więzienna Konrada w klasztorze Bazylianów w Wilnie przy ul. Ostrobramskiej, noc
Scena I — dalej cela więzienna, wigilia
Scena II — dalej cela więzienna, wigilia (ciąg dalszy poprzedniej nocy)
scena III — chyba to samo 😭
scena IV — Dom Ewy we wsi pod Lwowem, ranek
scena V — Cela więzienna ks. Piotra
scena VI — Pałac senatora Novosilcowa, noc
scena VII — Warszawa w salonie jednego z arystokratów, czas bliżej nie określony
scena VIII — Pałac senatora novosilcowa w Wilnie, wieczór
scena IX — nwm cmentarz
Martyrologia 
Opis cierpienia dzielący się na: fizyczne, psychiczne, duchowe
Scena I (Janczewski) — Chłopak spędził rok w więzieniu i zmienił się nie do poznania, jednak pozostał mu gram empatii i entuzjazmu, który można było usłyszeć gdy krzyknął 3 krotnie „jeszcze polska nie zginęła”
Scena VII (Cichowski) — Był wesołym, jasnowłosym i ładnym mężczyzną kochający dzieci (?), zniknął jednak na 6 lat i wszyscy wokół myśleli, że popełnił samobójstwo. Okazało się, że był w areszcie, torturowany. Zmienił się fizycznie (zmarszczki, blady, łysy, otyły ale z głodu) i psychicznie ucierpiał.
Mała improwizacja
Konrad widzi wizje symbolizujące los Polski i swoją rolę jako poety. Kończy się osłabnięciem Konrada (symbol przestrogi z strony sił wyższych)
   * Kruk — reprezentuje siły zaborców, ciemności, grozy
   * Orzeł — symbolizuje Polskę, dobro, niewinność, królewskość
Wielka improwizacja
W tym monologu, na początku mamy opis artysty w romantyzmie:
   * samotnik
   * niezrozumiany
   * metafizyk
   * ekspresyjny
   * megaloman (osoba uważająca się za najlepszą)
   * kreator
W dalszej części mamy polemikę Konrada w której zwraca się do Boga. Czuje się on nieśmiertelny oraz równy z Bogiem i podważa nawet jego istnienie. Zarzuca mu racjonalizm i chce władzy metafizycznej. Bóg milczy.
Konrad jako polski Prometeusz
Zarówno Konrad i Prometeusz doznali podobnych doświadczeń, można określić Konrada postawę jako prometeizm:
   * chce być twórcą spirytualnym (Prometeusz był twórcą człowieka)
   * czuł bunt wobec sił wyższych
   * dobro innych było dla nich obydwu istotne
   * postawa cierpienia
różnice są takie że prometeusz cierpial bardzo fizycznie a konrad duchowo
Bajka Żegoty
Jest to bajka o wytrwałości w cierpieniu i nadzieji na odzyskanie wolności. Według niej Adam (symb. człowieka) został wygnany przez Boga z raju. Bóg (symb. Polski) nie chciał aby człowiek głodował. Anioły rozsypały na drodze grzesznika ziarna zbóż (symb. życia). Adam nie wiedział co z tym zrobić, dlatego diabeł (symb Rosji.) chciał wykorzystać tą sytuację. Zdecydował że zbierze je sam zanim człowiek se sprawę co wokół niego się znajduje. Przysypuje tylko ziemią zamiast je wynieść. aby ich nie zauważył Adam. Kiedy przyszła wiosna z przysypanych ziaren przez szatana wyrasta plon (symb. wolności).
„Nasz naród jak lawa”
Lawa jest symbolem Polski
„Z wierzchu zimna lawa” — arystokraci, kosmopolici
Pod skorupą płynie wewnętrznym ogniem — patrioci
SONETY
BAKCZYSARAJ
Część I (opisowa) — opis cywilizacji pałacu (sofa, garnki, trony, okna), opis przyrody (dominującą, ekspansywna, zaborcze) 
Część II (refleksyjna) — zwrócenie uwagi czytelnikowi na przemijalność rzeczy materialnych oraz trwałości natury.

Problematyka: Przemijanie chwały i wielkości ludzkich dokonań; motyw vanitas; melancholia związana z historią i ruchem czasu.
Nurty:
   * Orientalizm – opis pałacu chanów krymskich.
   * Historyzm – refleksja nad przeszłością chwały.
   * Romantyzm – melancholia i przemijanie.
Motywy:
   * Vanitas – przemijalność wielkości.
   * Podróż – odwiedziny ruin.
   * Natura – otoczenie pałacu wtopione w krajobraz.
BURZA
Część I (opisowa) — Ukazuje dramatyczny obraz burzy na morzu – żywioł uderza w okręt, powodując chaos i przerażenie załogi. Przyroda jest przedstawiona jako potężna i nieokiełznana siła.
Część II (refleksyjna) — Po burzy następuje uspokojenie, a narrator zastanawia się nad kruchością życia ludzkiego i potęgą natury. Rozważa miejsce człowieka wobec wszechświata i nieprzewidywalności losu.

Problematyka: Walka człowieka z potęgą natury; bezsilność wobec żywiołów; romantyczny obraz człowieka poddanego emocjom i nieprzewidywalności losu.
Nurty:
   * Romantyzm – ukazanie siły natury i emocji.
   * Natura – żywioł burzy jako siła niezależna od człowieka.
   * Panteizm – jedność człowieka z naturą.
Motywy:
   * Cierpienie – lęk załogi wobec burzy.
   * Wolność – symbolika morskiego żywiołu.
   * Vanitas – bezsilność człowieka wobec potęgi natury.
   * No i ten akwatyczny NO TYTUL TO BURZA MOWI SAMO ZA SIEBIE JAKAS GROZA CZY COS
MIRZA I PIELGRZYM
Część I (opisowa) — Przedstawia dramatyczny obraz drogi wąskim szlakiem nad przepaścią. Opisana jest niebezpieczna sytuacja, w której przewodnik (Mirza) prowadzi pielgrzyma przez stromy, skalisty teren. Krajobraz pełen jest grozy i majestatu natury.
Część II (refleksyjna) — Narrator zastanawia się nad ludzkim losem i odwagą. Refleksja dotyczy kruchości życia, nieuchronności śmierci oraz siły wiary i zaufania (w przewodnika lub siłę wyższą), które pozwalają człowiekowi zmierzyć się z lękiem i pokonać niebezpieczeństwo.

Problematyka: Granice ludzkiej odwagi, kruchość życia w obliczu potęgi natury, romantyczna fascynacja grozą.
Nurty:
   * Romantyzm – emocje bohatera wobec majestatu przyrody.
   * Orientalizm – egzotyczny krajobraz Krymu i postać Mirzy.
   * Indywidualizm – refleksje pielgrzyma.
   * Natura – przepaść jako symbol potęgi świata.
Motywy:
   * Cierpienie – lęk bohatera wobec przepaści.
   * Samotność – indywidualne zmagania pielgrzyma.
   * Bunt – walka z własnymi słabościami.
   * Natura – przepaść i skalisty krajobraz.
   * Vanitas – kruchość ludzkiego życia.
   * Podróż – fizyczna i duchowa wędrówka.
   * Prometeizm – przekraczanie własnych ograniczeń.
WIERSZE
GDY TU MÓJ TRUP
Wiersz wyraża dwoistość postrzegania śmierci i życia. Z jednej strony podmiot liryczny opisuje swoją śmierć jako fizyczne pozostawienie ciała na ziemi („trup”), z drugiej – podkreśla duchowe trwanie w pamięci innych, szczególnie w ojczyźnie, której los jest mu bliski. To zestawienie ciała i duszy uwydatnia kontrast między przemijalnością a nieśmiertelnością idei.
Nurty:
   * Romantyzm – dominacja emocji, idea nieśmiertelności ducha i pamięci.
   * Indywidualizm – osobiste przeżycie śmierci i losu ojczyzny.
   * Mesjanizm – duchowa ofiara jednostki dla dobra narodu.
Motywy:
   * Śmierć – fizyczny koniec życia.
   * Vanitas – kruchość ludzkiego ciała.
   * Ojczyzna – duchowa więź z narodem.
   * Nieśmiertelność – trwanie idei mimo śmierci jednostki.
   * Cierpienie – poświęcenie dla narodu.
NAD WODĄ WIELKĄ I CZYSTĄ
Opis przyrody:
Wiersz przedstawia spokojny, harmonijny obraz natury – czystą, wielką wodę oraz odbijające się w niej drzewa i gwiazdy. Natura jest trwała, majestatyczna i doskonała.
Świat człowieka:
W kontraście do przyrody człowiek jawi się jako istota przemijająca, pełna niepokoju i niedoskonałości. Podmiot liryczny rozważa ludzką kruchość wobec wieczności natury, podkreślając samotność i tęsknotę człowieka.
Nurty:
   * Romantyzm – kontemplacja natury i egzystencjalne refleksje.
   * Panteizm – jedność człowieka z przyrodą.
   * Indywidualizm – skupienie na osobistych uczuciach.
Motywy:
   * Natura – harmonia i wieczność przyrody.
   * Samotność – człowiek jako odrębna, nietrwała istota.
   * Vanitas – przemijalność ludzkiego życia.
   * Cierpienie – egzystencjalne rozważania podmiotu.
POLAŁY SIĘ ŁZY
Wiersz jest wyrazem głębokiej melancholii i tęsknoty za młodością oraz minionymi chwilami. Podmiot liryczny odczuwa żal za przeszłością, której nie da się odzyskać, i wyraża smutek wobec nieuchronności przemijania.
Nurty:
   * Romantyzm – emocjonalność, refleksje nad przemijaniem.
   * Sentymentalizm – uczuciowość, żal za utraconą młodością.
   * Indywidualizm – skupienie na osobistych emocjach.
Motywy:
   * Cierpienie – emocjonalny ból wynikający z przemijania.
   * Vanitas – ulotność życia i młodości.
   * Młodość – tęsknota za minionym czasem.
   * Motyw akwatyczny – łzy jako symbol emocji, smutku i żalu.
Motyw akwatyczny:
Łzy w wierszu symbolizują nie tylko smutek, ale także oczyszczenie i ulotność uczuć. Woda staje się metaforą przemijalności i nieuchwytności przeszłości, a jej płynny charakter podkreśla emocjonalną intensywność podmiotu lirycznego.
BALLADY

ROMANTYCZNOŚĆ
Streszczenie
Akcja ballady Romantyczność toczy się na rynku małego miasteczka. Młoda dziewczyna zachowuje się jak szalona. Karusia wyciąga do kogoś ręce, rozmawia z duchem zmarłego chłopaka. Prosty lud na początku jej nie ufa. Dopiero później ludzie stwierdzają, że widzi Jaśka, bo w jej sercu nadal obecna jest miłość. Wśród tłumu pojawia się starzec reprezentujący pojęcia klasyczne: wiedze, naukę rozum. On nie wierzy w istnienie ducha, wyśmiewa młodą dziewczynę. Pojawia się poeta- narrator ballady, który stwierdza: ,,czucie i wiara silniej mówi do mnie niż mędrca szkiełko i oko". O tym w jaki sposób dziewczyna widzi byt sygnalizuje motto zaczerpnięte z Hamleta. W balladzie tej poeta przeprowadził wyraźne rozgraniczenie dwóch stref: polemikę między światem racjonalnym i sferę intuicyjną. 
Mickiewicz ukazał wewnętrzną wiarę nadbudowaną rozumem. Chodziło w niej o rzeczywistość, której materializacja nie była możliwa, którą można by odrzucić intuicyjnie. W wypowiedzi programowo- politycznej narratora najważniejsza była siła przekonania, moc przeświadczenia.
NURTY
Ludowość
   * Przykład: Ballada opiera się na wierzeniach ludu i przedstawia                         rzeczywistość widzianą przez pryzmat ludowej wrażliwości.
   * Uzasadnienie: Karusia widzi ducha zmarłego kochanka, co                         odzwierciedla wiarę ludową w obecność zjaw i duchów w świecie                         żywych.
Irracjonalizm
   * Przykład: Wizja Karusi i jej kontakt z duchem kochanka.
   * Uzasadnienie: Mickiewicz podkreśla, że rzeczywistość nie zawsze jest                 racjonalna, a prawda może tkwić w emocjach i duchowych                                 doświadczeniach, a nie w naukowej analizie.
Mistycyzm
   * Przykład: Relacja Karusi z duchem i jej zdolność do komunikacji z                         zaświatami.
   * Uzasadnienie: Obecność ducha zmarłego kochanka wskazuje na                         mistyczny wymiar świata, który jest dostępny tylko dla wrażliwych i                 duchowo otwartych.
Romantyzm
   * Przykład: Zderzenie racjonalnego podejścia starca z romantyczną                         wizją Karusi.
   * Uzasadnienie: Utwór manifestuje romantyczne przekonanie, że                         emocje i duchowość są równie ważne (lub ważniejsze) niż rozum i                 nauka.
Natura
   * Przykład: Sceneria opisana w balladzie – wieś, noc, przyroda                         współgrająca z emocjami bohaterki.
   * Uzasadnienie: Natura w balladzie odzwierciedla nastrój i podkreśla                 romantyczną atmosferę utworu.
Panteizm
   * Przykład: Przenikanie się świata duchowego i materialnego.
   * Uzasadnienie: Mickiewicz sugeruje jedność człowieka, przyrody i                         zaświatów, co jest typowe dla romantycznego panteizmu.
Miłość
   * Przykład: Miłość Karusi do zmarłego kochanka, która trwa nawet po                 jego śmierci.
   * Uzasadnienie: Miłość ukazana jest jako uczucie silniejsze niż śmierć,                 łączące dwa światy.
MOTYWY
Cierpienie
   * Przykład: Karusia cierpi po stracie ukochanego i nie potrafi poradzić                 sobie z bólem.
   * Uzasadnienie: Jej cierpienie jest kluczowym elementem fabuły i                         wynika z głębokiego uczucia miłości.
Samotność
   * Przykład: Karusia, mimo otaczającego ją tłumu, jest osamotniona w                 swoim bólu i wizjach.
   * Uzasadnienie: Jej samotność wynika z braku zrozumienia przez                         innych ludzi.
Miłość
   * Przykład: Uczucie Karusi do zmarłego kochanka.
   * Uzasadnienie: Miłość jest centralnym motywem ballady i wykracza                 poza granice życia i śmierci.
Bunt
   * Przykład: Mickiewicz buntuje się przeciwko racjonalnemu podejściu                 starca i nauki, stając po stronie emocji i ludowych wierzeń.
   * Uzasadnienie: Ballada wyraża romantyczny bunt wobec                                 oświeceniowego racjonalizmu.
Vanitas
   * Przykład: Śmierć ukochanego Karusi i jej rozpacz wskazują na                         przemijalność życia i ulotność szczęścia.
   * Uzasadnienie: Motyw przemijania podkreśla, że nawet najpiękniejsze                 uczucia mogą być przerwane przez śmierć.
Theatrum mundi
   * Przykład: Ludzie wokół Karusi zachowują się jak widzowie w teatrze,                 obserwując jej cierpienie, ale nie rozumiejąc jej doświadczenia.
   * Uzasadnienie: Ballada pokazuje, że życie to spektakl, w którym każdy                 gra swoją rolę, ale nie zawsze rozumie innych.
RYBKA

Główną bohaterką utworu jest Krysia – wieśniaczka zakochana w bogatym panu, który był ojcem jej dziecka. Wybranek obiecał poślubić Krysie, jednak nie dotrzymał słowa. Porzucił ją i ożenił się z księżną, pozostawiając Krysię w rozpaczy.
Zrozpaczona Krysia została sama z dzieckiem. Nie wiedziała, co począć, i w przypływie żalu rzuciła się do wód jeziora. Gdy sługa poszukujący Krysi nad brzegiem jeziora próbował nakarmić dziecko, Krysia wyskoczyła z wody w postaci rybki. Po chwili przemieniła się z powrotem w kobietę i nakarmiła swoje dziecko. Od tego czasu sługa codziennie przyprowadzał dziecko nad jezioro, aby matka mogła je karmić.
Pewnego dnia niedoszły mąż Krysi wraz z żoną wybrali się na spacer nad jezioro. Sługa nie mógł zanieść dziecka do karmienia, gdyż musiał czekać na ich powrót. Gdy mąż z żoną długo nie wracali, postanowił sprawdzić, co się stało. Ku jego ogromnemu zdziwieniu, w miejscu, gdzie znajdowało się jezioro, pojawiły się dwa głazy w kształcie przypominającym ludzkie postacie.
NURTY
Ludowość
   * Przykład: Ballada oparta jest na ludowych wierzeniach, w tym o                         duchach, zaklęciach i klątwach.
   * Uzasadnienie: Ludowy folklor przejawia się w postaci zaklętej w rybkę                 dziewczyny oraz w motywie kary za złamanie obietnicy.
Irracjonalizm
   * Przykład: Historia przemiany dziewczyny w rybkę i jej powrót do                         ludzkiej postaci nie znajduje wytłumaczenia w logice.
   * Uzasadnienie: Mickiewicz pokazuje, że świat rządzi się nie tylko                         racjonalnymi prawami, ale także magią i duchowością.
Mistycyzm
   * Przykład: Magiczna aura otaczająca bohaterkę i jej klątwa.
   * Uzasadnienie: Ballada ukazuje tajemnicze siły działające w życiu                         bohaterów, co podkreśla mistyczny wymiar świata.
Romantyzm
   * Przykład: Motyw tragicznej miłości oraz związek człowieka z naturą.
   * Uzasadnienie: Ballada eksponuje romantyczne wartości, takie jak                         uczuciowość, więź z przyrodą i odwołanie do ludowych wierzeń.
Natura
   * Przykład: Jezioro, w którym żyje zaklęta rybka, odgrywa kluczową rolę                 w fabule.
   * Uzasadnienie: Przyroda w balladzie współtworzy nastrój i pełni funkcję                 symbolu tajemniczości i duchowości.
Panteizm
   * Przykład: Związek natury i bohaterki; jej los jest nierozerwalnie                         związany z wodą i przyrodą.
   * Uzasadnienie: Ballada ukazuje jedność człowieka z naturą,                         charakterystyczną dla panteistycznego spojrzenia.
Miłość
   * Przykład: Historia zaklęcia wynika z tragicznej miłości bohaterki i jej                 relacji z narzeczonym.
   * Uzasadnienie: Miłość jest siłą napędową fabuły i prowadzi do                         dramatycznych wydarzeń.
MOTYWY
Cierpienie
   * Przykład: Zaklęta dziewczyna cierpi z powodu odrzucenia i kary, jaka                 na nią spadła.
   * Uzasadnienie: Ballada podkreśla, jak ból i cierpienie mogą wynikać z                 ludzkich błędów i nielojalności.
Samotność
   * Przykład: Dziewczyna skazana na życie w samotności jako rybka w                 jeziorze.
   * Uzasadnienie: Jej osamotnienie jest symbolicznym wyrazem                         konsekwencji złamanego słowa.
Miłość
   * Przykład: Historia dziewczyny, która zostaje zdradzona przez                         ukochanego.
   * Uzasadnienie: Miłość ukazana jest jako siła tragiczna, prowadząca do                 cierpienia i klątwy.
Vanitas
   * Przykład: Przemiana dziewczyny w rybkę i jej tragiczny los pokazują                 marność ludzkich dążeń.
   * Uzasadnienie: Motyw vanitas przypomina o kruchości szczęścia i                         przemijalności życia.
Motyw akwatyczny
   * Przykład: Jezioro, w którym żyje zaklęta rybka.
   * Uzasadnienie: Woda jest symbolem tajemnicy, oczyszczenia, ale                         także kary i wyobcowania.
Bunt
   * Przykład: Dziewczyna w swej przemianie buntuje się wobec losu i                         zdrady ukochanego.
   * Uzasadnienie: Ballada wskazuje na sprzeciw wobec                                 niesprawiedliwości i krzywdy.
JOHANN WOLFGANG GOETHE
CIERPIENIE MŁODEGO WERTERA
MOTYWY:
Cierpienie
   * Przykład: Werter cierpi z powodu swojej niespełnionej miłości do Lotty,                 co prowadzi go do samobójstwa.
   * Uzasadnienie: Cierpienie jest jednym z głównych tematów utworu –                 zarówno emocjonalne, jak i egzystencjalne.
Samotność
   * Przykład: Werter czuje się osamotniony, zarówno w relacjach                         międzyludzkich, jak i w swoich uczuciach. (Czuje sie osamotniony w                 mieście, nie zrozumiany)
   * Uzasadnienie: Samotność wynika z jego niemożności znalezienia                         zrozumienia i akceptacji w świecie.
Bunt
   * Przykład: Werter buntuje się przeciwko społecznym normom, które                 uniemożliwiają mu bycie z Lottą.
   * Uzasadnienie: Wyraża sprzeciw wobec ograniczeń, jakie nakłada na                 niego społeczeństwo, co prowadzi do jego tragicznego końca.
Miłość
   * Przykład: Centralny motyw – nieszczęśliwa, platoniczna miłość                         Wertera do Lotty.
   * Uzasadnienie: Miłość ukazana jest jako siła destrukcyjna, która                         determinuje życie bohatera i staje się jego największym                                 przekleństwem.
Podróż
   * Przykład: Werter przemieszcza się do różnych miejsc, próbując                         odnaleźć spokój ducha. (Chyba z miasta na wieś)
   * Uzasadnienie: Motyw podróży symbolizuje nie tylko fizyczne                         przemieszczanie się, ale również duchowe poszukiwanie sensu życia.
Młodość
   * Przykład: Werter to młody człowiek, przeżywający pierwsze wielkie                 uczucia i dramaty egzystencjalne.
   * Uzasadnienie: Młodość jest ukazana jako czas intensywnych emocji,                 ideałów i tragicznych wyborów.
Vanitas
   * Przykład: Werter uświadamia sobie przemijalność swoich uczuć i                         kruchość życia, co prowadzi do jego samobójstwa.
   * Uzasadnienie: Marność ludzkich dążeń i nieuchronność śmierci są                 istotnymi elementami utworu.
Cechy bohatera romantycznego na podstawie cierpień młodego Wertera
   * Nadmierna uczuciowość i wrażliwość (Werter idealizuje Lotte mimo że wie iż ich miłość jest nieosiągalna. Jego rozczulanie się nad własnym losem czyni go postacią sentymentalną
   * Bliski związek z naturą - Panteizm (Sceny w ktorych werter podziwia nature symbolizuja jego wewnetrzne przezycia)
   * Tendencja do idealizacji milosci (Werter nieustannie wychwala zalety lotty widzac w niej jedynie ideal)
   * Indywidualizm (Werter opisuje swoje samotne chwile pograzajac sie w melancholii, jego izolacja prowadzi do narastajacego uczucia wyobcowania)
   * Sklonnosc do melancholii (Z biegem czasu werter coraz bardziej sie pograza. jego listy staja sie coraz bardziej pesymistyczne az w koncu odbiera sobie zycie.)

JULIUSZ SŁOWACKI
TESTAMENT MÓJ
Gatunek literacki:
Utwór jest testamentem poetyckiego. To rodzaj autobiograficznego manifestu, w którym podmiot liryczny zwraca się do przyszłych pokoleń, wyrażając swoje idee i pragnienia.
Nurty:
   * Romantyzm – uwypuklenie emocji, duchowej misji poety oraz roli poezji jako przewodnika narodu.
   * Indywidualizm – podkreślenie jednostkowego doświadczenia i znaczenia poety jako jednostki wyjątkowej.
   * Mesjanizm – poświęcenie poety dla narodu, wiara w odrodzenie Polski poprzez ofiarę.
   * Prometeizm – postawa poświęcenia się jednostki dla dobra wspólnoty.
Motywy:
   * Śmierć – zbliżające się odejście poety, które nie oznacza końca jego idei.
   * Nieśmiertelność – trwałość poezji i pamięci o poecie w narodzie.
   * Ojczyzna – troska o los Polski, wezwanie do walki i jedności.
   * Cierpienie – poświęcenie życia dla wyższych wartości.
   * Wieszcz – poeta jako duchowy przewodnik i strażnik pamięci narodu.
   * Vanitas – przemijalność życia ludzkiego w kontraście do trwałości dzieła.
„Testament mój” to utwór, w którym Słowacki oddaje swój duchowy spadek przyszłym pokoleniom, ukazując romantyczną wizję poety jako przewodnika, który poprzez cierpienie i poświęcenie staje się symbolem nadziei i walki o wolność narodu.
GRÓB AGAMEMNONA
Problematyka:
Utwór łączy refleksje nad losami narodu polskiego z uniwersalnymi nawiązaniami do historii starożytnej Grecji. Słowacki zestawia bohaterstwo Greków, szczególnie Agamemnona i jego pokolenia, z klęską i upadkiem moralnym polskiej szlachty, która według poety zawiodła w walce o wolność ojczyzny. Jest to gorzka krytyka współczesnych poecie elit i ich egoizmu.
Nurty:
   * Romantyzm – głębokie emocje, odwołania do historii i symbolika starożytnych mitów.
   * Klasycyzm – inspiracja antykiem i nawiązanie do wzorców kultury greckiej.
   * Mesjanizm – przekonanie o konieczności odrodzenia narodu przez poświęcenie i ofiarę.
Motywy:
   * Ojczyzna – troska o Polskę i krytyka jej współczesnych elit.
   * Bunt – sprzeciw wobec egoizmu polskiej szlachty.
   * Samotność – poeta jako jednostka niezrozumiana, która widzi klęskę narodu.
   * Historia – odwołanie do czasów starożytnych Greków jako wzoru odwagi i walki.
   * Vanitas – przemijalność ludzkich czynów, klęska i zniszczenie.
   * Cierpienie – rozpacz nad losem ojczyzny.
   * Prometeizm – samotna walka poety o wyższe ideały mimo cierpienia.
NIE BOSKA KOMEDIA
Dramat romantyczny

Dramat ma dwa wątki. Pierwszy wątek (cz. 1 i 2) dotyczy dramatu poety męża hrabiego Henryka i jego rodziny. Drugi wątek (cz 3 i 4) to rewolucja społeczna, którzy zainicjowali rewolucjoniści — Żydzi na których czele był Pankracy, niezadowolonych z rządów arystokracji na których czele był główny bohater — hrabia Henryk.

MOTYWY 
   * Poezja — jest ukazana jako piękno które mami rozum hrabiego, ale także prowadzącą do zguby rodziny 
   * Artysta — przeklęty, czyli Henryk, niszczący życie swojej rodziny w imię sztuki. Błogosławiony, Orcio obdarzony darem poetyckim cierpiący bez winy 
   * Bunt — bunt niższych warstw społecznych przeciwko arystokracji, rządanie równości 
   * Śmierć — z powodu obłąkania (Żona Maria), przypadkowa śmierć z kuli (Orcio), Samobójstwo — samobójstwo hr Henryka

PLAN WYDARZEŃ
Cz. 1
   1. Obdarowanie przez anioła Stróża żoną dla męża — hrabiego Henryka 
   2. Kuszenie hr Henryka przez siły zła, dziewicą 
   3. ślub 
   4. rozterki męża dotyczące jego życia 
   5. uwiedzenie męża przez dziewice 
   6. chrzest Orcia (bez męża), przekleństwo Orcia na bycie poetą przez matkę i szaleństwo żony 
   7. przebudzenie hr Henryka na wzgórzu 
   8. śmierć żony w domu dla obłąkanych 
Cz. 2
   1. wizja natchnionego Orcia 
   2. walka o duszę hr między aniołem a złymi siłami (motyw psychomachi) 
   3. Ślepota Olcia 
Cz. 3
   1. przemówienie Pankracego do tłumu rewolucjonistów 
   2. wędrówka hr po obozie rewolucjonistów 
   3. dyskusja ideii Pankracego i hrabiego 
Cz. 4
   1. hr Henryk nominowany na przywódca arystokracji 
   2. śmierć Orcia 
   3. samobójstwo hrabiego
   4. okrucieństwo rewolucjonistów wobec reszty arystokratów aa
   5. wizja Pankracego Chrystusa 
   6. śmierć Pankracego

Hrabia Henryk jako Bohater romantyczny 
   * silnie zindywidualizowany
   * samotny wśród otaczających go ludzi w swoim działaniu 
   * Bunt przeciwko porządkowi świata 
   * zdolny do wystąpienia przeciw Bogu 
   * wewnętrznie rozdarty 
   * zdolny do poświęcenia się za ludzi (samobójstwo) 
   * przywiązanie do honoru i miłości do ojczyzny

Różnica między poetą prawdziwym, a fałszywym — charakterystyka Orcia
Między hrabią Henrykiem, a jego synem — Orciem jest zasadniczy Kontrast. Mąż jest poetą fałszywym, złym. Jego natchnienie jest udawane, fałszywe i sztuczne, bo jego poezja to dar szatański. Natomiast Orcio jest obdarzonym talentem, jest prawdziwym poetą i ma dar jasnowidzenia. Widzi świat jedynie oczyma duszy, jest niewidomy. Dowiaduje się o własnej śmierci i potrafi rozmawiać ze zmarłą matką. Jego młodość była bardzo nie szczęśliwa, ojciec był dość nieobecna, a matkę stracił bardzo wcześnie. Ostatecznie umiera z strzału na oczach hrabiego Henryka.

a Pankracy to dupek

CYPRIAN NORWID
XD.

Transcript for:Wszystko o romantyzmie i jego motywach

Transcript for:
Wszystko o romantyzmie i jego motywach