lieve mensen welkom bij de samenvattensklippen arme rijk en stel je hebt de volgende keuze of je gaat je huiswerkmiddels maken of je gaat je ouders helpen om geld verdienen nou Welke zouden kiezen Ik hoop dat jij een keuze hebt maar een arme landen hebben ze niet altijd een keuze en Waarom is Nederland eigenlijk zo'n rijk land Nou dit en meer ga ik je vertellen in deze samenvatting scrip Mocht je nou meer willen weten blijf dan vooral kijken Ik zou zeggen laat hem niet langer wachten Let's Go Oké er zijn rijkere en armerige bieden in de wereld en vaak hoor je in het nieuws over gebieden waar armoede oorlog of hollandsnood heerst Het lijkt allemaal niet echt goed te gaan met de wereld maar toch is dit niet allemaal waar nee je kijkt naar de feiten leeft het grootste deel van de wereldbevolking in steeds beter omstandigheden jongens en meisjes gaan naar school er is gewoon drinkwater beschikbaar en kinderen worden gevaccineerd maar er zijn natuurlijk alsnog hele armen en hele rijke gebieden op de wereld maar hoe bepaal je nou of een land arm is ofrijk is of ergens dat er zin zit in de eerste plaats kun je kijken naar de hoogte van de welvaart de welvaart de rijkdom van een land op basis van wat de verdiend wordt onder bepalen Hoeveel in een land verdiend neem je het bruto binnenlands product per hoofd ook wel het bwp per hoofd om de hoogte van het bbp per hoofd te bepalen de alles wat er in een jaar in een land verdient wordt door het aantal inwoners in het land op deze wijze krijg je een gemiddeld getal zodat je alle landen met elkaar kunt vergelijken Zo is het bbp per hoofd van de VS bijvoorbeeld 60.000 en 200 dollar en dat van India 6000 en honderdollar de tweede manier om de welvaart van een land vast te stellen is door te kijken naar de verdeling van de beroepsvervolking de beroepsvervolking van een land bestaat uit alle mensen die tegen betaling werken plus de werklozen dit werk kun je indelen in sectoren zoals te zien is in deze tabel dat welvaart en de verdeling van een beroepsvervolking met de kaart te maken hebben zie je in deze kaart Je ziet hier bijvoorbeeld in Nederland dat er veel mensen in de tutiaire sector werken maar ook dat er welvaart dus hoog is je zou kunnen zeggen hoe meer mensen in het te chère sector werken Hoe hoger de wel Als je nog eens goed kijkt naar de kaart zie je ook als het ware verschillende categorie ontstaan Dat zijn de volgende lagen inkomens landen ook wel de pillen vliegenoemd dit zijn de armste landen waar wij veel mensen in de primaire sector werken en onder de armoedegrensleven Lage middeninkomens Landen ook wel de semiperen van die genoemd en werken hier veel mensen in de secundaire sector en de rol van deze landen in de wereld economie neemt toe hoge midden inkomens landen Ook deze worden semi piriforie genoemd maar hier werken niet alleen veel mensen in de secundaire sector maar ook in de tetsje receptor een land als China is een voorbeeld en als laatste de hoge inkomens landen die ook wel centrum landen worden genoemd bijvoorbeeld een land als Nederland waar vrijwel de meeste mensen in de tele sector werken in dit plaatje zie je hoe de verdeling is van deze categorieën als we kijken naar de wereld ieder poppetje staat voor ongeveer 1 miljard mensen zo zie je dat de grootste groep mensen in een land in de zeeme piriforie leeft maar of mensen goed leven kunnen Leidens niet alleen afhankelijk van welvaart het gaat namelijk ook om levensomstandig bijvoorbeeld over een arts is als je ziek bent of dat kinderen naar school toe kunnen je spreekt dan overwelzijn Kijk maar eens naar deze kaart Hier zie je het welzijn gemetenoverdelen wereld en kun je ze doenden gemakkelijk landen met elkaar vergelijken Verenigde Naties maken elk jaar een ranglijst waarin ze landen een score geven op basis van levensomstandigheden deze scoren wordt uitgedrukt in een cijfer ook wel de human development index genoemd of wel zijns index ze kijken bij deze index na drie onderdelen nummer één is levensverwachting en je kijkt die bijna hoe oud mensen de gemiddeld worden in het land Nummer twee is de alfabetiseringsgraad is het percentage mensen ouder dan 15 jaar dat kan lezen en schrijven en als derde de koopkracht de koopkracht laat zien hoeveel je kunt kopen van je inkomsten daarom geeft de koopkracht ook een beter beeld van de rijkdom van een land dan het bbp per hoofd maar wat voor baan hebben mensen dan in de wereld nou er zijn natuurlijk veel banen te noemen maar eerst moet duidelijk worden dat de mensen zijn die in de formelen of de informeele sector werken Wanneer weet in de formele sector dan is die baan kent bij de overheid en moet je erover belasting betalen maar wanneer je in de informeele sector werkt is dat de baan niet bekend is bij de overheid en betaalde ze ook geen belasting banen zal straat verkopers zoals hier in Uganda is daar een voorbeeld van mensen die in de hoge inkomens landen werken zitten dus vaak in de formele sector en veel mensen die in de midden of de lage inkomens landen werken zitten voor de groot deel in de informele sector daarom kan het ook zo zijn dat het bvp per hoofd van een land als Uganda bijvoorbeeld laag eruit kan zien terwijl vanwege deze straat verkopen en zijn collega's in de infomele sector toch meer verdiend wordt dan het bwp per hoofd aangeeft gewoon weg omdat deze cijfers van de mensen die werken de informeele sector niet bekend zijn bij de overheid het gevaar is alleen wel dat we in ze ziek zijn zou ook geen geld verdienen dus het is wel Discount maar dat risico moeten ze eigenlijk wil nemen omdat er niet genoeg werk is in de formele sector eigenlijk is het wel oneerlijk Als je kijkt naar hoe groot de kansen zijn van mensen in uw gando for meel werk te vinden en de kans om formeelwerk te vinden Nederland maar wat nog oneerlijk is is dat er ook binnen de landen grote ongelijkheden bestaan Kijk maar eens naar een land als Nigeria waar het bwp per hoofd 5000 is terwijl ook de rijkste man het Afrika in Nigeria woont en doen we zijn gokje Hoeveel vermogen heeft deze man Nou denk je ruimteam miljard euro oftewel de welvaart tussen mensen kan enorm verschillen en dat noem je ook wel sociale Ongelijke is uit de Afrika is het ook een groot verschil daar verdient de rijkste 10% van de bevolking maar liefst de helft van het hele inkomen van het land en waarbij de 10% armste mensen nog ineens een procent van het talen inkomen van een land Verdient dat betekent ook dat veel mensen in zelfbouwwijken wonen dat zijn wijken de illegaal gebouwd worden voor allerlei materialen die de mensen vinden om mee te bouwen en naderhand stukje bij beetje wordt opgeknapt maar ook landen als de Verenigde Staten of bijvoorbeeld Mexico zijn grote regionale verschillen in inkomen en kansen tussen mensen om die Ongelijke uit te leggen gebruiken we het brp ook wel het bruto Regionaal product beh hoofd je had namelijk net al geleerd dat het bbp al het inkomen van het land gedeeld door het aan te bewoners is en het brp is vrijwel hetzelfde maar dan bereken je het peregio en noem het dus het BNP Zo zie je in deze kaart van Mexico dat de grote regionale verschillen zijn in het noorden van Mexico wordt er meer verdiend dan in het zuiden van Mexico dit komt omdat het Noorden aan de Verenigde Staten grens en dus daar meer kansen zijn om meer te verdienen de overheid kan je iets aan doen door bijvoorbeeld de belasting voor de rijkere te verhogen en juiste steun te geven aan de minder we varende mensen zo kan deze groep bijvoorbeeld onderwijs gezondheidszorg en een woning betalen maar helaas is het nog steeds zo dat de rijkere groep meer profiteert en steeds rijker wordt dan de minder wilf aan de groep mensen in het land maar Hoe kan het nou dat rijkere groep mensen in een land steeds rijker worden en hoe kan het sowieso dat wij als Nederland gemaild steeds rijker worden ter Uganda of Nigeria relatief arm blijft dat heeft alles te maken met globalisering dat is wanneer gebied in een land steeds meer met elkaar verbonden raken en het lijkt alsof de wereld krimpt dus ook de afstand is niet langere belemmering voor de handel idoor kunnen landen intensief met de k handelen dus dan zou je den Nou dan profiteren toch Beide landen ervan maar helaas is dat niet zo de lage inkomens landen leveren vaak de grondstoffen waarbij de centrumlanden de uiteindelijk een producten kunnen verkopen dus nu mag jij raden wie je meer geld verdient in deze handel Juist ja de hoging komen ze landen die de eindproducten verkopen maar hoe globalisering nou eigenlijk ontstaan handel is iets wat al heel vroeger bestond maar Tegenwoordig kunnen multinationale ondernemingen ook wel mno's genoemd zoals Starbucks overal ter wereld vestigingen plaatsen en dus kunnen ze hun eind product in dit geval koffie ook overal ter wereld verkopen en heel veel geld verdienen en ook Zij halen de grondstoffen uit heel de wereld kijk mij eens dat dit plaatje We Doen ze voor een zo laag mogelijke prijs om het eind Zo veel mogelijk winst te maken bij de verkoop van een koffie en je ziet dat de Starbucks vanaf het jaar 1995 alleen maar meer en meer en meer is geworden Zoals je ziet haalt Starbucks en grondstoffen voornamelijk het lage loonlanden Dit zijn landen in de zeeme piriforie of piniforie waar de lonen veel lager zijn en daarom dus aantrekkelijke bestemming voor m&o's zowel om de grondstoffen vandaan te halen als fabrieken er een toe te verplaatsen deze verschuiving van de fabrieken vindt vooral plaats bij arbeidsintensieve producten Dit zijn producten waar een deel van het werk nog niet is overgenomen door machines ook zullen de landen in de zeemeper de free of de pedofree steeds meer halfabricaten en eindprukten exporteren halfabricaten zijn dingen die je al wel bewerkt zijn maar nog niet af zoals de stof voor je broek bijvoorbeeld en dan is het eindprukt natuurlijk de broek zelf daarbij heb je voor de stof natuurlijk katoen nodig in katoen is dan weer Tja de naam zegt het al een grondstof en die grondstoffen zijn dan vaker afkomstig uit de arme landen waarbij de spijkerbroek wordt verkocht in de centenland zoals Nederland maar als Nederland dit dus al een tijdje doet Dus zou je denken dat Nederland toch ook heel rijk is nou laten we eens kijken of dit klopt Dit klopt Nou dan weet je dat ook weer tot ziens eh Hoi Nederland behoort met een bbp per hoofd van 54.200 tot een van de rijkste landen ter wereld maar ook stond Nederland op de 8e plek van de welzijnsindex dus dat doen we eigenlijk best goed toch vanaf de 17e eeuw Heeft Nederland veel geld verdiend aan de handel in Europa Maar ook andere delen van de wereld zoals in de Nederlandse kolonies als Suriname Indonesië en Curaçao in de 20e eeuw vonden we in Nederland een groot gasveld dat zorgt ervoor Veel inkomsten dat geld is bijvoorbeeld geïnvesteerd in de investuur van ons land de goede infrastructuur is één van de reden dat Nederland aantrekkelijk is voor buitenlandse bedrijven andere vestigingsplaats voor toren dat zijn reden voor een bedrijf om zich in ons land te vestigen zijn Het is goed bereikbaar en het is lid van de Europese Unie 2 nee dat is een betrouwbare stubioland 3 Nederland is niet groot maar daarom wel erggericht op het buitenland 4 de Nederlandse bevolking is hoogopgeleid en vijf Nederland kind nu nog verdedigen belastingen voor bedrijven en dit alles zorg hoorde het aantrekkelijk is voor bedrijven om zich in Nederland te vestigen voor veel bedrijven is het handig om zich dichtbij de haven van Rotterdam te vestigen dan komen namelijk veel goedere met schepen binnen vanuit de hele wereld kijk maar eens naar deze afbeeldingen hierin zie je dat wij de grootste haven van Europa zijn en hoeveel eigenlijk vervoerd wordt zo'n belangrijk punt in de internationale handel noemen we ook wel een Mainport is dat je voor dat je met je boot bij de Rotterdamse haven aankomt kun je zo over onze rivieren door richting de rest van west-europa dit noem je ook wel het Achterland en is afhankelijk van deze handelstroom vergoederen zoals je begrijpt is dit een hele klus om in dit geval al die containers van de boot naar de juiste plek te krijgen Maar gelukkig zijn we daar in Nederland ingespecialiseerd en gaat deze logistieke klus ons goed af dat deze handen ons veel geld oplever dat staat vast maar is dan ook echt iedereen super rijk Nee er is nog steeds veel ongelijkheid in Nederland easieën dat in delen van de Randstad het gemiddelde inkomen hoger is dan in een rest van het land Het heeft onder andere te maken dat er veel meer werk te vinden in de randstad die zoal wil weten bestaat uit het gebied waar Amsterdam Utrecht Rotterdam en Den Haag in liggen maar zelfs in zo'n rijk land als Nederland kunnen bepaalde gezinnen dus niet rondkomen maar liefst één op de vijf gezinde heeft schulden en dat zou kunnen betekenen dat ze bijvoorbeeld geen nieuwe winterjas kunnen kopen of nog erger eten we noemen dit ook wel relatieve armoede dat betekent dat iemand op de rand leeft van het minimale wat hij of zij nodig heeft om te kunnen rondkomen voedselbank is deze kunnen dan een uitkomst bieden als je even geen geld hebt om eten te kopen Er zijn een aantal factoren die bepalen of mensen in een relatieve armoede leven of juist horen tot de rijke groep Nederlanders en dat zijn één inkomen opleidingen beroep mensen met de vaste baan hebben een hogere inkomen door mensen met onzeker werk en werklozen werkloosheid zorgt voor een lagere welvaart ook je opleidingsniveau de scholen die heeft gevolgd zegt iets over je kansen op goed betaald werk en in hebben twee gezondheid welvaartziektes komen steeds vaker voor dat zijn ziektes die ontstaan door onze moderne zitten stijl ook daarin zie je verschillen in de opleidingsniveau Kijk mij eens naar dit plaatje Hier zie je toch best wel veel verschil tussen hoog en laag op geleide nummer 3 sociale netwerken en nummer 4 taal en communicatie dat is eigenlijk of hier goed kunt uitdrukken om te bereiken wat je wilt Nou het is dus belangrijk om gezond te leven en vooral je best doen op school Nou volgens mij ben jij dat aan het doen door het kijken van deze video dus ik ben in ieder geval hartstikke trots op je voor nu hebben we genoeg besproken en gaan we snel terug naar mijn studio dus arm en rijk Als het goed is naar binnen ook begrippen zoals globalisering of bvp per hoofd mocht je dat nou nog niet helemaal begrijpen laat het vooral even hier achter even je vraag gewoon in de comments droppen dan kom ik daar zo snel mogelijk terug en natuurlijk zie ik je graag terug bij een volgende zaal van het clip en wens ik heel veel succes bij de komende toets niet van mensen Ik zeg alleen nog maar bye bye zwaai ZW