Şeriat, Tarikat ve Hakikat Eğitimi

Giriş

• Bugün işlenecek üç temel kelime: Şeriat, Tarikat, Hakikat
• Bu kavramların incelikleri pek bilinmiyor, genellikle birbirinden ayrılmıyor.
• Merhum Turgut Özal’ın anlattığı hikaye üzerinden kavramların açıklaması:
  • Bir camide üç kişi var ve bir adam birine tokat atıyor.
  • İlk kişi mukabelede bulunuyor (Şeriat)
  • İkinci kişi gülümsüyor ve konuşuyor (Tarikat)
  • Üçüncü kişi hiç tepki vermiyor (Hakikat)

Şeriat

• Şeriatın temelinde karşılık var.
• Hukukun temel kurallarına dayanıyor.
• Harici ve somut kurallar bütünü, yani fiziksel dünyadaki adalet.

Tarikat

• İçsel yolculuk ve manevi eğitim.
• Öznel dünyada daha derin anlamlar ve öğretiler.
• Hikayedeki adam, tokat atan kişinin haberci olduğunu kabul ediyor.

Hakikat

• En derin ve soyut seviye.
• Hikayedeki adam ne tokatı atanı ne de tokatı yiyeni umursuyor, her şeyin Allah'tan geldiğini görüyor.
• Allah’ın isim ve sıfatlarının tecellisi olarak Esma okuyuculuğu.

Esma (İsimler)

• Esma kelimesinin kökeni
  • Vesm: Mühür ve nişan anlamı.
  • Sumu: Yücelmek.
• El Esmaül Hüsna: Allah’ın en güzel ve kutsal isimleri.
• Türkçede “El” takısı pek kullanılmaz ancak büyük bir tamamlanmışlık ifade eder.

Hüsna’nın Anlamı

• Hüsna: Sanatta güzellik, eşsiz güzellik.
• Türkçede güzel, “göz el”: Ruhun gözüyle bakmak.
• Esmaül Hüsna: Allah'ın isimlerinin güzelliği ve mükemmelliği.

Kendini Tanımanın Önemi

• Esmalar ile insan kendini ve kainatın anlamını tanır.
• Adem’e öğretilen esmalar melekleri secde ettirdi.
• Esmaları kapsamında içselleştirme.
• İçsel fıtratın keşfi ve kendi galip Esmasını bulma.
• Allah, İsmi Azam’ı gizlemiştir ki insanlar o ismi arayıp bulsun.

Örnekler ve Tekneler

• Peygamberler ve Galip Esmaları:
  • Hz. İsa: Kadir ismi tecellisi.
  • Hz. İbrahim: Rahman ismi tecellisi.
  • Hz. Yakup: Rauf ismi tecellisi.
  • Hz. Musa: Mütekellim ismi tecellisi.

Mevcut ve Materyalistlerin Durumu

• Beş duyuyla maddi dünyaya bakanların Esmaları görememesi.
• Semi (işitme) ve Basar (görme) isimlerinin örnekleri.

İsmi Azam’nın Gizlenmesi

• Allah’ın bazı şeyleri gizlemiş olması, insanların arayıp bulması için bir teşvik.
• Kadir gecesi ve ölüm günü gibi bilinmeyenler.
• İsmi Azam da diğer isimlerin arasında gizlenmiştir.
• Bu gizlilik, kulun samimiyetini ve arayışını ortaya çıkarır.

Kendindeki Esmaları Keşfetmek

• İnsanın kendi fıtratını bulması.
• Bir insanda baskın olan Esma: Galip Esma.
• Peygamberler ve şahıslar üzerinden örneklemeler (İmam Azam, Hazreti Ali vb.).
• Kişisel örneklerle ve pratiklerle kendi Esmalarını tanıma.

Sonuç

• Şeriat, tarikat ve hakikat arasındaki farklar anlatıldı.
• Esmaların önemi ve anlamları ele alındı.
• Kendini tanımanın yolu olarak Esmalar ve İsmi Azam konuları işlendi.