Καθηγητής: Ιμμάνουελ Καντ και Ηθική Φιλοσοφία

Βασικές Ιδέες

• Καντ: Θεμελιώδης στην ηθική φιλοσοφία μαζί με Αριστοτελική ηθική και οφελημισμό (Bentham, Mill).
• Κατηγορική προσταγή: Πράξε πάντα έτσι ώστε η υποκειμενική σου αρχή να μπορεί να γίνει καθολικός νόμος.

Η Κατηγορική Προσταγή

• Αυτόνομία και Ελευθερία:
  • Κάθε άνθρωπος είναι έλογο όν.
  • Ελευθερία βούλησης, καθορισμός από λογική.
• Χαρακτηριστικά:
  • Καθαρά φορμαλιστική, κενή ηθικού περιεχομένου.
  • Ισχύει ανεξαρτήτως προϋποθέσεων και συνθηκών.
• Σχέση με Υποθετικές Προσταγές:
  • "Πρέπει": συχνά δεν είναι ηθικό.

Ηθικός Νόμος και Καθήκον

• Ηθικός Νόμος:
  • Δεν πηγάζει από εμπειρία αλλά από τον ίδιο το λόγο.
  • Υποχρεώνει επιτακτικά τη βούληση.
• Πρακτική Προσταγή:
  • Να αντιμετωπίζεις τον άνθρωπο πάντα ως σκοπό, όχι μέσο.

Ελευθερία και Ηθικότητα

• Ελευθερία:
  • Δεν αποδεικνύεται εμπειρικά.
  • Πρέπει να προϋποτίθεται.
• Σχέση με Ηθικό Νόμο:
  • Ελευθερία συνδέεται με αυτονομία και ηθικότητα.
  • Ηθικός νόμος ισχύει για όντα που ανήκουν σε νοητό και αισθητό κόσμο.

Κακό και Ανθρώπινη Φύση

• Ροπή προς το Κακό:
  • Δεν είναι φυσική αλλά σχετίζεται με τη βούληση.
  • Κακό είναι αποτέλεσμα κακής υποκειμενικής αρχής.
• Ηθική Βούληση:
  • Υπακούει σε απριόρι νόμο.
  • Κακές πράξεις από ελεύθερη βούληση είναι κακό.

Προσωπικότητα και Κίνητρα

• Καταβολές του Ανθρώπου:
  • Ζωώδης φύση, ανθρωπινότητα, προσωπικότητα.
• Επιλογή Κακών Αρχών:
  • Συνειδητή επιλογή κακών αρχών θεωρείται κακοήθεια.

Συμπεράσματα

• Ηθική Καταβολή:
  • Προκύπτει από την ελευθερία της βούλησης.
  • Ροπή προς το ριζικό κακό οφείλεται στην άνθρωπινη φύση και τη χρήση της ελευθερίας.
• Ηθική Πράξη:
  • Ηθικός νόμος πάνω από προσωπικές επιθυμίες.
  • Κακό: διαστρέβλωση του ηθικού νόμου από την βούληση.
• Κριτική Κακών Υποκειμενικών Αρχών:
  • Ροπή προς ικανοποίηση φιλαυτίας αντί ηθικού νόμου.
  • Ηθικός νόμος πρέπει να είναι πρώτος στον γνώμονα της πράξης.