Samenvatting Polyvagaal Theorie en Toepassingen

Inleiding

• Uitleg gebaseerd op de ladder van Deb Dana, ontwikkeld voor therapie.
• Focus op dysregulatie van het zenuwstelsel.
• Modellen aangepast voor meer balans en toepasbaarheid buiten therapie.

Drie Staten van het Zenuwstelsel

1. Centrale Staat (Sociaal Zenuwstelsel)
   • Meest recente evolutionaire ontwikkeling.
   • Mogelijkheid tot sociale verbinding en veiligheid.
2. Sympathische Laag
   • Betreft beweging, actie en mobilisatie.
   • Bij onveiligheid: vecht- of vluchtreacties.
3. Dorsale Laag
   • Gaat over verstilling en immobilisatie.
   • Bij onveiligheid: shutdown, depressie en dissociatie.

Ontregeld versus Veilig Zenuwstelsel

• Onveilige Kant:
  • Sociale onveiligheid wordt niet altijd erkend.
  • Competitie en sociaal conforme gedrag als ontregeling.
  • Sympathische respons: snel overwerken, burn-out.
  • Dorsale respons: vermoeidheid, energieverlies thuis.
• Veilige Kant:
  • Oefenen en versterken van veilige reacties.
  • Gebruik van Ritual Play en co-regulatie.
  • Belang van aandacht voor gereguleerde kant.

Regulatie en Hulpbronnen

• Neuroceptie:
  • Onbewuste scanning van veiligheid.
  • Scanning in lichaam, tussen mensen en omgevingscontext.
• Hulpmiddelen:
  • Koffie en alcohol als regulatiemiddelen.
  • Noodzaak van bredere toolbox voor zelfregulatie.
  • Individuele strategieën om uit ontregeling te komen (bv. tuinieren, lezen).

Drie Essentiële Elementen voor Veiligheid

1. Keuzevrijheid
2. Contextbegrip
3. Gevoel van Verbinding

Principes van de Polyvagaal Theorie

1. Neuroceptie
   • Onbewuste scanning voor veiligheid in lichaam en omgeving.
2. Hiërarchie
   • Sociaal deel probeert eerst onveiligheid op te lossen.
   • Daarna vecht/vlucht respons, gevolgd door shutdown.
3. Co-regulatie
   • Noodzakelijk voor effectieve regulatie.
   • Belang van co-regulatie in groepsverband en tijdens opgroeien.

Conclusie

• Het belang van zowel zelfregulatie als co-regulatie.
• Inzicht in eigen ontregelingen en persoonlijke hulpbronnen is cruciaal.
• Workshops en oefeningen gericht op het cultiveren van de veilige kant van het zenuwstelsel.