Elektrik Enerjisinin Dönüşümü ve Elektriklenme

Enerji Türleri

• Elektrik enerjisi çeşitli enerji türlerine dönüşebilir:
  • Hareket enerjisi
  • Isı enerjisi
  • Ses enerjisi
  • Işık enerjisi
• Günlük hayatta birçok cihazda elektriği farklı enerji türlerine dönüştürerek kullanıyoruz (saç kurutma makinesi, tost makinesi, vantilatör).

Elektriklenme

• Elektriklenme, cisimlerin çeşitli yollarla (dokunma, sürtünme, etki) yük kazanmasıdır.
• Atom yapısı:
  • Protonlar: Artı yüklü
  • Nötronlar: Yüksüz
  • Elektronlar: Eksi yüklü
• Elektriklenme türleri:
  • Sürtünme ile Elektriklenme: İki cisim birbirine sürtülerek zıt yükle yüklenir.
    • Cam çubuk-ipek: Cam artı, ipek eksi yüklenir.
    • Yün-ebonit çubuk: Yün artı, ebonit eksi yüklenir.
  • Dokunma ile Elektriklenme: Yüklü bir cisim nötr veya başka yüklü bir cisme dokundurulursa yük paylaşımı olur, aynı yükle yüklenirler.
  • Etki ile Elektriklenme: Yüklü bir cisim, nötr bir cisme yaklaşınca, nötr cisimde kısmi yüklenme oluşur.

Yüklerin Etkileşimi

• Zıt yükler birbirini çeker.
• Aynı yükler birbirini iter.
• Yüklü ve nötr cisimler birbirini çeker.
• Nötr cisimler nötr cisimlere etki etmez.

Elektriksel Yük

• Nötr cisim: Artı ve eksi yüklerin sayısı eşittir.
• Artı yüklü cisim: Fazla pozitif yükü vardır (eksi yük kaybı).
• Eksi yüklü cisim: Fazla negatif yükü vardır.

Pratik Uygulamalar ve Deneyler

• Fotokopi makinesi: Kağıt ve mürekkep zıt yüklenerek mürekkep yapışır.
• Parmak izi: Zıt yükler parmak izi çıkarır.
• Boya püskürtme: Zıt yükle yüklenmiş boya parçacıkları düzgün dağılım sağlar.
• Klimanın toz filtresi: Tozları zıt yüklerle çeker.

Elektrik Üretim Santralleri

• Termik santral: Isı enerjisiyle su buharlaştırılır, buhar türbünleri harekete geçirir ve elektrik üretilir.
• Rüzgar santrali: Rüzgar türbinleri döndürerek hareket enerjisini elektrik enerjisine çevirir.
• Jeneratörler kullanılır.

Enerji Dönüşümleri

• Güneş panelleri: Güneş enerjisi elektrik enerjisine dönüşür.
• Elektrikli cihazlarda bu enerji farklı türlere dönüşebilir (radyo: ses, ütü: ısı, vantilatör: hareket).

Ödevler

• Tüm dersler soru bankası test 28.
• Dinamo plus soru bankası fen testi 99.
• Zoru Bankası fen testi 88.

Not: Deneme sezonunda olduğumuz için bol bol deneme çözülmesi tavsiye ediliyor.