Overview
Tinalakay ang kahulugan ng lipunan, pangunahing elemento ng strukturang panlipunan, at ang papel ng bawat institusyon at grupo sa lipunan.
Kahulugan ng Lipunan
- Ang lipunan ay organisadong komunidad ng mga taong may iisang batas, tradisyon, at pagpapahalaga.
- Ayon kay Emile Durkheim, ito ay parang isang organismong patuloy na kumikilos at nagbabago.
- Ayon kay Karl Marx, nabubuo ang lipunan dahil sa tunggalian ng kapangyarihan sa limitado at yaman.
- Para kay Charles Cooley, binubuo ito ng magkakawing na ugnayan at tungkulin ng mga tao.
Elemento ng Strukturang Panlipunan
- Binubuo ng institusyon, social group, status (panlipunang katayuan), at gampanin (roles).
- Institusyon ay organisadong sistema ng ugnayan tulad ng pamilya, paaralan, ekonomiya, pamahalaan, at relihiyon.
- Ang magandang lipunan ay nakasalalay sa maayos na pagtupad ng tungkulin ng bawat institusyon.
Institusyong Panlipunan
- Pamilya ang pangunahing yunit na humuhubog sa pagkatao.
- Paaralan ay nagbibigay ng karunungan at kasanayan.
- Ekonomiya ay tumutugon sa mga pangangailangan ng mamamayan.
- Pamahalaan ang nagpapatupad ng kaayusan at serbisyo.
- Relihiyon ay nagtataguyod ng pananampalataya at pagpapahalaga.
Social Groups at Ugnayan
- Social group ay dalawa o higit pang taong may ugnayan; may primary (malapit, di pormal) at secondary (pormal, sa gawain).
- Primary group: pamilya, kaibigan; Secondary group: kaklase, katrabaho.
- Hindi pagkakaunawaan sa grupo ay nagdudulot ng hamong panlipunan.
Status at Gampanin
- Status ay posisyon ng isang tao sa lipunan; may Ascribed (ipinanganak, di napipili) at Achieved (napagtatagumpayan).
- Ang ating status ay maaaring makaapekto sa mga oportunidad sa buhay.
- Gampanin ay mga inaasahang kilos, karapatan, at obligasyon batay sa status.
- Hindi pagtupad sa gampanin ay nagdudulot ng suliranin sa lipunan.
Key Terms & Definitions
- Lipunan — Organisadong komunidad na may iisang batas at kultura.
- Institusyon — Sistemang panlipunan tulad ng pamilya, paaralan, ekonomiya, pamahalaan, at relihiyon.
- Social Group — Pangkat ng mga indibidwal na may ugnayan.
- Primary Group — Malapit at impormal na grupo (pamilya, kaibigan).
- Secondary Group — Pormal na samahan para sa layunin (kaklase, katrabaho).
- Status — Katayuan ng tao sa lipunan; Ascribed (ipinanganak) at Achieved (pinaghirapan).
- Gampanin (Role) — Inaasahang kilos at tungkulin batay sa status.
Action Items / Next Steps
- Pag-aralan ang susunod na aralin tungkol sa kultura at pagkakaiba ng isyung personal at panlipunan.