Overview
Tinalakay sa lektura ang mga yugto ng pag-unlad ng kultura at teknolohiya ng sinaunang tao mula panahong prehistoriko hanggang panahong metal.
Ebolusyon ng Tao
- Unang anyo ng buhay ay single-celled organisms na nagbago upang makaangkop sa kapaligiran.
- Namuhay ang itinuturing na ninuno ng tao mga 2.5 milyong taon na ang nakalipas.
- Homo habilis: unang gumawa at gumamit ng magagaspang na kasangkapang bato, tinawag na "handyman".
- Homo erectus: tuwid maglakad, gumamit ng apoy, nangaso at nangisda; sa kanila kabilang ang Java at Peking man.
- Homo sapiens: malaking utak, maliit na ngipin, tuwid na tindig; kabilang dito ang Cro-Magnon at Neanderthal.
Yugto ng Kultura ng Sinaunang Tao
- Hinati sa Panahong Paleolitiko, Panahong Neolitiko, at Panahong Metal.
- Paleolitiko: "Lumang Bato", nahahati sa Lower, Middle, Upper Paleolithic Period.
- Lower Paleolithic: Homo habilis at Homo erectus, paggawa ng kagamitang bato at paggamit ng apoy.
- Middle Paleolithic: Neanderthal man, simula ng sining sa katawan at kuweba.
- Upper Paleolithic: unang pamayanan/campsite sa lambak, pagkawala ng Neanderthal, pag-usbong ng Cro-Magnon.
Panahong Neolitiko
- "Bagong Bato"—paggamit ng makinis na kasangkapang bato, permanenteng pamayanan, pagtatanim, pagawa ng palayok at paghabi.
- Halimbawa: Chattel Huyok sa Anatolia; magkakadikit ang mga bahay, libingan sa loob ng bahay.
Panahong Metal
- Hinati sa Panahon ng Tanso, Bronze, at Bakal.
- Tanso: unang ginamit 4000 BCE sa Asia, 2000 BCE sa Europe, 1500 BCE sa Egypt.
- Bronze: pinaghalong tanso at lata, pinahusay ang paggawa ng armas at kagamitan.
- Natuto ang tao ng kalakalan sa panahong ito.
- Bakal: natuklasan ng mga Hittite (1500 BCE), mas matibay kaysa tanso at bronze.
Key Terms & Definitions
- Homo habilis — unang gumamit ng kagamitang bato, tinaguriang handyman.
- Homo erectus — unang gumamit ng apoy at tuwid maglakad.
- Homo sapiens — "Thinking Man", may pinakamataas na antas ng pag-iisip.
- Paleolitiko — Panahon ng Lumang Bato, paggawa ng kagamitang bato.
- Neolitiko — Panahon ng Bagong Bato, pagsisimula ng agrikultura at pamayanan.
- Panahong Metal — yugto ng paggamit ng tanso, bronze, at bakal sa paggawa ng kagamitang metal.
Action Items / Next Steps
- Balikan at aralin ang mga yugto ng pag-unlad ng tao at ang kanilang mga natatanging ambag.
- Ilista at isalin ang mahahalagang termino para sa mas madaling pagmememorya.
- Maghanda para sa pagsusulit tungkol sa pagkakaiba ng bawat panahon.