gençler Merhaba hepiniz hoş geldiniz solunum sisteminde 3+ 1 video şeklinde olacak ilk videoda Solunum organlarının temel yapısı 2 videoda soluk alışverişi 3 videoda solunum gazlarının taşınması ve son videoda Elbette ki checkpoint yapacağız Hadi gelin birlikte öğrenelim Solunum sisteminin temel amacı nedir Elbette ki vücudun oksijen eks inimini karşılamak ve metabolik atık olan karbondioksiti dışarı atmak Biz bu işi nasıl yapıyoruz dış Solunum ve iç solunum olaylarını arka arkaya gerçekleştirerek yapıyoruz bakın Alveoller ve bunları saran kılcallar arasındaki gaz değişimine dış solunum denir ancak doku kılcalları ile doku hücreleri arasındaki gaz değişimine iç solunum denir Bunu zaten oksijen ve karbondioksitin taşınması sırasında tam olarak anlatacağım size Merak etmeyin kan ph'ın ayarlanması için karbon oksitin vücuttan uzaklaştırılması şarttır Bu da solunumun düzenlenmesiyle ilişkili başlığın altında incelenecek hemoglobinin yapısına baktığımız zaman hemoglobin çok ama çok kıymetli bir protein bir quat Turner protein hocam quat Turner protein ne demek birden fazla alt Birimden oluşan ve metal iyonu içeren protein bakın burada ne var hem grubu ve içerisinde + 2 yüklü Demir taşır her bir demir bir oksijen taşır bakın 4 adet Demir 2 grubu içerdiğine göre aslında bir tane Hemoglobin 8 tane oksijen taşımış oluyor bu Demir kana kırmızı rengini veriyor ve oksijen karbondioksit ile zayıf bağlanıyor Bu ne demek hocam yani bırakması gerektiğinde bırakıyor Bakın şimdi hemoglobinin isimlendirilmesi bakalım hemoglobin Eğer oksijenle birleşiyorsa biz buna oksihemoglobin deriz Eğer hemoglobin karbondioksitle birleşiyorsa Buna dikkat karbaminohemoglobin deriz karboksi değil işte eğer karbon monoksit ile birleşirse buna karboksi hemoglobin denir Neden biliyor musunuz Çünkü bunun çok güzel bir mantığı var burada oksijen ve karbonmonoksit demire bağlanarak taşınır ancak karbondioksit hemoglobinin üzerindeki bir amino aside bağlanarak taşınır karbondioksit bir asittir oradaki amino asit de bazik bir amino asittir Hatta ismini de vereyim adı histidin buna bağlanarak taşındığı için karb [ __ ] amino hemoglobin adını alır bakın karp karbondioksit amino amino grubu kimin hemoglobinin O yüzden karboksi hemoglobin dediğimde sakın karbondioksit demeyin Arkadaşlar bu hemoglobine karbon monoksitin bağlanmış halidir Çünkü oksijenle karbonmonoksit aynı yere bağlanıyor bu şekilde isimlendiriliyor oksi karboksi ama karbondioksiti sorarsam karbaminohemoglobin olacak güzel hemoglobine baktığınız zaman bana göre en en en kıymetli cümle nedir biliyor musunuz hemoglobin kesinlikle ama kesinlikle bir plazma proteini değildir bakın insan için konuşuyoruz Elbette insan özelinde fizyoloji soruları sorulacak insanda hemoglobin plazmada olmaz ve dikkat edin lütfen hemoglobin kırmızı renk veriyor Demir içeriyor al yuvar içerisinde memeliler Elbette ki hocam buraya insanı yazarsın başka canlılar bizi ilgilendirmiyor Ben sadece bir kıyas yapın diye bu tabloyu gösterdim bakın dikkat edin lütfen omurgalıların Hiçbirinde alyuvarın dışında değil hemoglobin alyuvarın içerisinde bulunmak zorunda Lütfen dikkat edin tamam mı hemoglobin nefrotoksik arkadaşlar yani böbrekleri tahrip eder O yüzden Eğer bir insanın kanında aşırı hemoglobin varsa demek ki al yuvarları Hemoliz olmuş parçalanmış içerisindeki hemoglobin plazmaya çıkmış Bu normal bir durum değildir Tamam Israrla söylüyorum birkaç defa daha hatırlatacağım 1 mm K kanda kaç tane hemoglobin var Hocam şöyle yapabilir miyiz 1 mm K kanda 4,5 5 milyon tane alyuvar var ve bir tane al yuvar içinde 200 milyon tane hemoglobin bulunur bu sayıya bakar mısınız şimdi o zaman 1 mm küp kan içerisinde 5 x 10 üzer 6 x 250 x 10 üzer 6 tane hemoglobin bulunur işte Şimdi daha anlamlı oldu hemoglobin neden alyuvarın içerisinde bulunmak zorunda yani toksik olmamış olsa bile alyuvarın dışında olması plazmada olması inanılmaz derecede problem yaratırdı Çünkü bu kadar hemoglobin plazmada olsaydı kanın viskozitesi aşırı artardı bakın viskozite nedir akışkanlığa karşı direnç göstermedi hocam yani kanın akıcılığı azalırdı inanılmaz derecede yoğunlaşır dı böyle bir kanı pompalamak için şu andaki Kalbimizin gücü ve büyüklüğü yetmezdi yani bundan en az 75 Kat daha güçlü bir kalp ya da daha büyük bir kalbe ihtiyacımız olurdu Ne gerek var Tamam peki hocam tekrar edelim mi hiçbir şekilde insanda plazmada olmaz hocam yeter anladık olsun Ben defalarca söyleyeyim içim rahat etsin şimdi geldim Solunum organlarının yapısına bakıyorum burunla başlaması gereken bir yapı var neden ağızlı olmamalı Çünkü burun ki buu biz duyu organlarında da söylemiştik havayı ısıtır nemlendirir ve temizler yani havanın niteliğini artırır hocam sen ağızdan Nefes aldığın zaman şurada bir serinlik hissedersin Bu benim hoşuma gitmez neden gitmez hocam Çünkü bu havanın ısıtılarak akciğerlere gönderilmesi lazım Ne olacak ki hocam sen çık bakalım Dağlara kar yağarken bir nefes al Ağzından birkaç defa bak ne oluyor Eğer böyle bir durumda soğuk bir ortamda o şekilde nefes almaya devam ederseniz yani burun yerine ağzınızdan nefes alırsanız akciğerlerin Deek arkadaşlar kılcal damarlar harap olur ve bildiğiniz akciğerlerinin içi kan dolar Dolayısıyla bu ölümcül bir durum yaratabilir o yüzden burundan nefes almak önemlidir ama Hocam ben istesem de burnumdan nefes alamıyorum O zaman burada bir Patoloji vardır Lütfen bir KBB hekimine görün şimdi bizim burada yapmamız gereken şey nedir biliyor musunuz havanın izleyeceği yolu çizebilmek bakın dikkat edin burun boşluklarından şu şekilde burundan aldım Burada bir Türbülans Yarattım Ne var orada bakın konkalar var konka Nazal superior medius ve inferior şeklinde inferior başlı başına bir kemik Ama diğerleri etmoit kemiğe bağlı Bu da anatomi de tatlı bir soru olur İleride hocam havayı nemlendirin türbülansa uğrattın ısıttın birazcık ge getirdin hop içeri doğru alacaksın ama nereden gidecek Tabii ki bir yutaktan geçecek aşağı doğru hareket edecek bakın burada bir gırtlak kapağı epiglottis var şuradan bu şekilde soluk borusunun içerisine girecek bakın gırtlak aracılığıyla nereye geldi soluk borusuna devam edelim hocam Soluk borusunda yani Traka ilerledi ve aşağıya doğru bronşlara geldi ikiye ayrılacak sol akciğer ve sağ akciğer şeklinde içeri girecek bronşlardan sonra bronşçukların içerisine girecek ki bronşçuklar için şimdiden şöyle bir şey yazabiliriz çoğunlukla Bunlar Düz kas Tamam çoğunlukla Düz kas içeriyor dedim Peki hemen yan tarafa bak Alveoller var o zaman burundan aldın yutak gırtlak soluk borusu bronş bronşiol ya da bronşçuk daha sonra alveol bu işte havanın izlediği temel yol daha sonra kılcal damar aracılığıyla alveollerin etrafındaki dolaşıma katmış oluyorsun şöyle bir yukarı Tekrar çıkalım şurada özellikle gırtlak kapağı ile alakalı konuşmak gerekirse yazılması gereken en önemli şeyi söylüyorum besinlerin soluk borusuna geçişini önleyen kimdir epiglottis yazalım besinlerin soluk borusuna geçişini Önler Siz yutkundu sırada soluk borusunu epig lotis kapatır ve yutağa doğru besinlerin yönlendirilmesini sağlar bakın şurada yutağın da girişini görüyorsunuz Tamam peki güzel burada bir iki şey daha söyleyelim Hani hastalıkları dağıtarak anlatmayı seviyorum bakın Burada eğer yutakla alakalı bir iltihabını olursa buna Biz farenjit diyoruz farenjit Çünkü farinx yutak demek Eğer gırtlakta herhangi bir alerjik Reaksiyon ya da işte bir iltihap durumu olursa larin ol ol adlandırılan bu Yapı larenjit olur tamam bu şekilde de hastalıklardan ikisini elemiş olduk devam edelim hocam ses telli Aslında epitel katlantıları dır şöyle yazalım epitel katlantısı ve sen nasıl Ses çıkartırsın nasıl konuşursun nefes verirken konuşursun bakın şuraya yazabilirsiniz genel kültür tadında nefes verirken konuşursun tamam Bakın burada çok güzel bir şekil var bu trenin içerisindeki Silli epitel yapısının mikroskobik görüntüsü büyütülmüş görüntüsü ne kadar çok sil var aralardaki makrofajlar da var burada mukus salgılanıyor sizin solukla aldığınız o tozlar kirler partiküller mikroorganizmalar burada tutuluyor ve bu sillerin hareketi yukarı doğru arkadaşlar dışarı atacak şekilde bir hareket yapıyor mukusla beraber siz tozu kiri mikroorganizmaları balgam şeklinde dışarı atıyorsunuz peki burada bir şey daha bakın bronşların iltihabı mesela nedir hocam bronşit işte bunun da altına bronşiti yazabilirsiniz bakın sonu itle bitiyor iltihap larenjit larin iltihabı farenjit farinx iltihabı bronşit bronşların iltihabıdır Bence şurada bakın çok kıymetli bir şey var Yemek borusu ve soluk borusu arasındaki fark aslında yemek borusu özafagus anlatırken bunu söyledim ama bir daha söyleyeyim C şeklinde kıkırdak bakın c de kıkırdak bulunur kimde hocam tabii ki TR'de tr'nin kapanmasını Önler İşte en en en önemli fark trakeler açık kalmak zorunda Neden C şeklinde neden tam kapalı değil Çünkü tr'nin arkasında özafagus yani yemek borusu var Ona zarar gelmesin diye böyle bir adaptasyona sahibiz arkadaşlar Dolayısıyla C şeklinde kıkırdak ne işe yarıyormuş trenin kapanması önlüyor hep açık kalmasını sağlıyor Harika devam hocam akciğerlerde Akciğerin Birazdan diğer videoda soluk alıp verme mantığında şöyle bir özelliği var diyeceğim kesinlikle ama kesinlikle kas içermez etrafındaki kasların kasılıp gevşemesiyle dolar ya da içindeki havayı atar bunu yazacağım bunu buraya yazmayın Sakın şimdi bakın sol akciğere bakıyorum 1 2 lob sağ akciğere bakıyorum 3 lob sol akciğer kal dolayı sağ akciğere göre daha küçüktür şöyle yazalım sol akciğer kalpten dolayı sağ akciğerden küçüktür Bu normal şartlarda bildiğim bir şey Peki hocam her iki Akciğerin üzerinde bir zar vardı neydi o zarın adı Aynen öyle plevra zarı bakın da iki katlı aynı perikart gibi işte periton gibi birden fazla kata sahip ve burada arkadaşlar dış kat kaburgalara iç kat akciğerlere bağlı dış kat kaburgalara yapışık içeriden Tabii iç kat akciğerlere yapışık arada sıvı var yine Bu sıvının da belli bir miktarda kalmasını istiyorum aşırı artmaması lazım ama akciğerlerin nemli kalması ve soluk verme sırasında havanın dışarı atılması için plevra zarı önemli rol alıyor O yüzden Şuraya bir tane Yıldız atmanızı istiyorum özellikle akciğerlerdeki elastik lifler akciğer yapısındaki elastik lifler ve plevra zarı soluk vermede önemlidir ikinci videoda mekanizmasından bahsedeceğim Şimdilik Yapı öğreniyoruz sadece ve tabii hatırlar mısınız Bu şekilde bir damar yapımız var hocam burada Dikkat etmem gereken bir terslik var o da nedir şimdi şöyle geliyor akciğer atar damarı akciğer atar damarı atar damarı olmasına rağmen içerisinde ne var karbondioksitçe zengin kan var nereye geldim hocam alveol kılcallarına alveol kılcallarından karbondioksiti bıraktım yerine kimi alacağım oksijeni alacağım ve akciğer [ __ ] damarla Nereye gideceğim Kalbe gideceğim Burada Dikkat etmem gereken [ __ ] damar olmasına rağmen bunun da yapısındaki kan oksijen bakımından zengin kandır harika şimdi geldim alveolün yapısı ve işlevine Alveoller Bakın arkadaşlar tek katlı yassı epitelden içleri nemlidir ve var olmalarının en önemli nedenlerinden bir tanesi yüzey alanını arttırmış olmalarıdır yaklaşık 100 metrekaredir arkadaşlar akciğerlerimizin Alveoller kadar açılması durumunda kaplayacak yüzey alanı bakın bunun üçü de aslında Difüzyon için önemlidir Çünkü gazların Difüzyon oranını arttırmak için ne yapıyoruz ince bir tabaka nemli bir ortam geniş bir yüzey kullanıyoruz ve bu sayede gazların Difüzyon oranı artmış oluyor alveollerin içerisinde sürfaktan denilen bir madde üretilir alveollerin içinde sürfaktan denilen Aslında arkadaşlar yapısını da yazalım protein ve fosfolipitten oluşmuş apolar bir madde üretilir Tabii sürfaktanın üretimi alakalı belli bir periyot olması lazım belli bir periyottan itibaren sürfaktan üretilir O yüzden Prematüre bebeklerde Biz dışarıdan akciğerlerin içerisine steril sürfaktan veririz Neden Çünkü sürfaktanın çok kıymetli bir görevi var yüzey gerilimini azaltır bakın yüzey gerilimini azaltır bunun mantığını söyleyeceğim önce maddeleri yazalım alveollerin sönmesini engeller ve arkadaşlar soluk ile verilen Havadaki su kaybını azaltır Şimdi siz ne öğrendiniz kohezyon diye bir kuvvet öğrendiniz değil mi Normalde susu moleküllerinin birbirini çekmesi burada mantığını anlatacağım bunu çizmeyin su su moleküllerinin birbirini çekmesi durumunda bakın alveollerin iç iye doğru sönmesi gerekiyor Siz ne yapıyorsunuz suyun arasına ki su polar Bir molekül araya apolar molekül salgılıyor ve su su moleküllerinin birbirini çekmesini engelliyorsunuz İşte bu da yüzey gerilimini azaltan önemli bir olaydır Tamam Hatta bu şekli Şöyle kenara alabiliriz isterseniz Hani Görüntü olarak şurada kalsın şimdi buraya başka ne yazabiliriz hocam sen az önce dedin ki nefes aldın içerisinde toz partikül Mikroorganizma vesaire olabilir siller tutulur tutulmazsa ne olur işte alveollerin içerisinde de makrofajlar var arkadaşlar o yüzden mesela alveol içindeki makrofajlar savunmada görev alır mikroorganizmaları bakın mo Mikroorganizma mikroorganizmaları öldürür fagositozla Tamam ve bir hastalıkta Alveoller için yazalım buraya ve burayı bitirelim alveol duvarları tahrip olursa amfizem oluşur arkadaşlar ol duvarları tahrip [Müzik] olursa hastalık Adı neymiş amfizem evet Hadi soru çözelim solunum sistemi ile ilgili ifadelerinden kaç tanesi Doğrudur soluk borusu C şeklinde kıkırdak içerir Bunlar kapanmayı Önler dış solunum alveol ile kan arasında görülür hocam alveollere geldi dış ortamdan ve kılcal damarlara gaz verildi gaz değişim en etkili yapıldığı yer alveollerdeki partikülleri mikroorganizmaları tutmak için ve akciğerler plevra denilen bir zar ile örtülmüştür çift katlıdır bu zarın bir kısmı içeriden kaburgalara bir kısmı da akciğerlere yapışıktır arasında da sıvı bulunur alveol iç kısmını hidrofobik özellikte olan ve alveol hücrelerinin bazıları tarafından salgılanan lipoprotein yapılı madde sürfaktan sürfaktan ne yapıyordu hocam yüzey gerilimini azaltıyor alveollerin sönmesini önlüyor ve hava ile atılan su miktarını azaltıyor Sonuçta bakın su buharı var benim Bunu minimuma indirmem lazım Çünkü ben bir kara canlısıyım suya ulaşmam zor bu çok önemli bir adaptasyondur solunum organları ile ilgili ifadelerinden hangileri doğrudur soluk borusu dallanarak bronşları oluşturur Trakya soluk borusu bronş ve şöyle biraz daha dallanır Ondan sonra da tabii ki çok küçük bronşioller ve onların ucunda da sembolik olarak çizelim Alveoller bulunur ses telleri gırtlak içerisindedir nefes verirken konuşuruz Sol akciğerin lop sayısı sağdakinden azdır sol ik sağ 3 loptur hocam kalp sol lobun büyümesini engellemiştir sağ akciğer kadar cevabımız e seçeneği olur alveollerle ilgili hangisi yanlıştır etrafında kılcal damarlar bulunur gaz difüzyonun gerçekleştiği esas yapıdır tek katlı epitel dokudan oluşur ince olmalı sürfaktan salgılayan hücrelere sahiptir sabit hacimli olmaz nefes aldın nefes verdin şeklinde genişleyip daralacak bir yapıya sahiptir plevra ile ilgili hangisi yanlıştır plevra zarı akciğeri dıştan Sarar iç plevra zarı akciğere temas eder dış plevra zarı kaburgalara içeriden yapışıktır plevra zarları arasında plevra sıvısı bulunur bu sıvı hem nemli kalma hem de Akciğerin hareketi için önemli plevra örtüsünün soluk alışverişinde etkisi yoktur özellikle Soluk verirken çok kıymetli bir görevi var son olarak da şunu çözelim burundan alınan hava yapılarından hangi sıraya göre geçerek kan kılcallarına aktarılır hocam soluk aldım burundan geldi yutağa yutaktan gırtlağa gırtlaktan soluk boru borusuna soluk borusu bronşlara ayrıldı bronşlar daha küçük yapı bronşiol ve uçlarında Alveoller 5 2 1 3 4 5 2 1 3 4 B seçeneği bitirdik bir mola 2 videoda soluk alıp verme mekanizması [Müzik]