Kasaysayan ng Pilipinas: Taong 20,000 BCE Hanggang 1992

Jun 13, 2024

Kasaysayan ng Pilipinas: Taong 20,000 BCE Hanggang 1992

Ang Sinaunang Pilipino

  • Humigit-kumulang 20,000 taon na ang nakaraan nang magkaroon ng modernong tao sa Pilipinas.
  • Hindi nagmula ang mga Pilipino sa Malay o China, bagkus, sila ay nag-evolve mula sa rehiyon.
  • Base culture ni F. Landa Jocano: likas na katulad ng kultura ng mga Malay at Indonesia dahil sa parehas na klima.

Pagdating ng Islam

  • 14th century: Islam ang unang narating sa bansa mula Malaysia.
  • Raja Baginda ang nagpalaganap sa Sulu, Serif Kabunsuan ang nagpaabot sa Mindanao.
  • Islam naging malaganap hanggang Luzon.

Pre-Kolonyal na Pilipinas

  • Sibilisado na ang mga isla, may balangay, pinuno, batas, relihiyon, kultura, at ekonomiya.

Pagdating ng mga Espanyol

  • 1521: Narating ni Magellan ang Pilipinas; napatay sa Mactan.
  • 1542: Ruy Lopez de Villalobos, ipinangalan ang Leyte bilang "Las Filipinas".
  • Miguel Lopez de Legazpi, Adelantado de Filipinas, nagsimula ng Espanyol na kolonya.
  • Paggamit ng Cruz sa halip na dahas sa pagsakop (Reducción del Pueblos).
  • Animistik ang orihinal na relihiyon ng mga sinaunang Pilipino.

Tentatibong Kalayaan at Revolusyon

  • 333 years na pananakop ng Espanya; pag-usbong ng mga paaralan, ngunit eksklusibo sa mayayamang angkan.
  • Iba't ibang pag-aalsa simula 1565 dahil sa kawalan ng pagkakaisa.

Pag-usbong ng Nasyonalismo

  • Pagtulak ng mga Pilipinong pari (Gomburza) ng nasyonalismo; pagbitay sa kanila dahil sa Cavite Mutiny.
  • Pagbuo ng middle class (ilustrado) na nagkaroon ng liberal na pag-iisip.
  • 1889: La Solidaridad; hindi naging matagumpay ang reform movement.
  • 1892: La Liga Filipina ni Rizal, naging member si Andres Bonifacio.
  • Pagtatag ng Katipunan ni Andres Bonifacio pagkat itinuturing niyang solusyon ang revolusyon.

Himagsikan at Treason ni Bonifacio

  • 1896: Sigaw sa Pugadlawin, senyales ng revolusyon.
  • Tejeros Convention: pagkakaroon ng bagong gobyerno sa ilalim ni Emilio Aguinaldo, pagkakapatay kay Bonifacio.

Reform & Pact of Biak-na-Bato

  • Pagbalik ni Aguinaldo sa reforma sa pamamagitan ng Pact of Biak-na-Bato (1897).

Digmaang Pilipino-Amerikano

  • 1898: Battle of Manila Bay, matagumpay ang Amerika laban sa Espanya.
  • Pagbalik ni Aguinaldo sa Pilipinas, pagtatatag ng gobyerno militar.

Pagpapahayag ng Kalayaan

  • June 12, 1898: pagdeklara ni Aguinaldo ng kalayaan ng Pilipinas.
  • Pagkakatalo ni Aguinaldo at pakikipag-patuloy ng mga Pilipino sa pakikibaka laban sa mga Amerikano.
  • Pag-aalsa nina General Miguel Malvar at Vicente Lucban kahit natalo si Aguinaldo.

Pananakit ng Amerika

  • Pagtayo ng paaralan, relays ng tren, pagpapalago ng ekonomiya, at pangako ng kalayaan.
  • 1992: pag-alis ng base militar ng Amerika sa Pilipinas.

Pananakop ng mga Hapon

  • Paghina ng ekonomiya ng Pilipinas sa ilalim ng mga Hapon.

Deklarasyon ng Kalayaan

  • 1946: official na deklarasyon ng kalayaan ng Pilipinas.
  • Pananatili ng impluwensiya ng Amerika sa politika.

Korupsyon at Pagbabago

  • Pag-usbong ng sunod-sunod na presidente ngunit nanatili ang korupsyon.
  • Nagpatuloy ang pagmamahal sa sariling kultura, athletics, at iba pang larangan.
  • Pagiging matatag ng mga Pilipino sa harap ng kalamidad.

Pag-asa ng mga Pilipino

  • Pagbangon sa bawat kalamidad, pagtatanggol sa sarili laban sa mga mananakop at korupsyon.