Siroz ve Komplikasyonları

Ders Hakkında

• Ders iki bölümden oluşacak: İlk bir saat teorik bilgi, sonraki kısımda ise komplikasyonlar ve hasta takibi.
• Siroz genel tıp pratiğinde önemli bir konu, her branşta karşılaşılabilir.

Siroz Nedir?

• Siroz, yaygın fibrozis ile karakterize edilen bir tablodur.
• Karaciğerde rejenerasyon nodülleri ve fibrozis görülür.
• Sirozun yaygın nedenleri: Kronik hepatit B ve C, alkol kullanımı, karaciğer yağlanması.
• Primer biliyer siroz, primer sklerozan kolanjit gibi diğer akut ve kronik karaciğer hastalıkları da neden olabilir.

Sirozun Nedenleri

• Kronik hastalıklar ve karaciğerin uzun süreli zarar görmesi siroza yol açabilir.
• Herhangi bir karaciğer hastalığı zamanla siroza ilerleyebilir.
• Etkileyen faktörler: Demir ve bakır birikimi, metabolik hastalıklar, vasküler sistem bozuklukları, ilaçlar, toksinler, obezite ameliyatları.

Mikroskobik ve Makroskobik Bulgular

• Sirozda karaciğer makroskobik olarak nodüler ve düzensiz bir yapı alır.
• Mikroskobik olarak yaygın nodüller ve fibrozisin biriktiği alanlar görülür.

Klinik Bulgular ve Komplikasyonlar

Sirozun Erken Dönemi

• Hastalar genellikle asemptomatiktir, geç dönemde semptomlar belirginleşir.
• Tanı genellikle tesadüfen konur.

Portal Hipertansiyon

• Sirozda çok yaygın görülen bir komplikasyondur.
• Portal basınç artar, bu da varis kanamaları, asit birikimi gibi sorunlara yol açar.

Karaciğer Yetmezliği

• Sarılık
• Hepatik ensefalopati
• Hepatorenal sendrom

Sirozda Gelişen Komplikasyonlar

Varisler

• Sirozda en sık karşılaşılanlardan biri varislerdir; özellikle özofagus varisleri önemlidir.
• Varis mortalitesi yüksektir.

Asit

• Portal hipertansiyon ve vazodilatasyona bağlı olarak gelişir.
• Tedavisi tuz kısıtlaması ve diüretiklerle yapılır.

Hepatorenal Sendrom

• Siroz hastalarında görülebilir, vasokonstriksiyon ve renal hipoperfüzyon ile karakterizedir.
• Tedavi: Terlipressin ve albümin kombinasyonu önerilir.

Spontan Bakteriyel Peritonit

• Karın içi enfeksiyonlar; perforasyon olmaksızın gelişir.
• Tedavide antibiyotik kullanımı önemli, 3. jenerasyon sefalosporinler genellikle tercih edilir.

Hepatik Ensefalopati

• Hastalar genellikle algılamada güçlük, uyku bozukluğu gibi belirtiler gösterir.
• Tedavide amonyak seviyesinin düşürülmesi amaçlanır.

Diğer Komplikasyonlar

• Hepatosellüler karsinom gelişme ihtimali önemlidir; düzenli takip gerektirir.
• Hepatopulmoner sendrom ve portopulmoner hipertansiyon diğer komplikasyonlardandır.
• Akciğerlerde vasküler anormallikler görülür.

Sirozda Tanı ve Değerlendirme

Fizik Muayene ve Laboratuvar Değerleri

• Spider anjiyom, palmar eritem, jinekomasti gibi fizik muayene bulguları değerlidir.
• Kan testlerinde Bilirubin artışı, Albümin düşüklüğü ve INR uzaması önemli.

Görüntüleme Yöntemleri

• USG, BT, MRI gibi yöntemlerle karaciğer büyüklüğü, nodüler yapı ve asit varlığı değerlendirilir.

Biyopsi

• Tanıda altın standart ancak her durumda gerekli değil.

Tedavi Yöntemleri

Fibrozisi Geri Döndürme

• Erken dönemde yakalanan siroz vakalarında fibrozisin geri döndürülebileceği düşünülmektedir.
• Alkol kesilmesi, viral hepatit tedavisi, yağlı karaciğer hastalığının yönetimi gibi etkenlerin kontrolü önemlidir.

Komplikasyon Yönetimi

Varis Kanaması

• Non-selektif beta blokerler, endoskopik band ligasyonu
• Kanama durumunda terlipressin, somatostatin kullanım ve TIPSS/cerrahi müdahale.

Asit Tedavisi

• Tuz kısıtlaması ve diüretik tedavi.
• Parasentez ve albümin replasmanı gerekebilir.

Hepatorenal Sendrom

• Terlipressin ve albümin.
• Böbrek yetmezliği riski olan ilaçlardan kaçınma.

Spontan Bakteriyel Peritonit

• 3. jenerasyon sefalosporinler ve enfeksiyon riskine karşı profilaksi.

Hepatik Ensefalopati

• Amacımız toksinlerin bağırsakta %100 elimine edilmesi.
• Laktuloz kullanımı, bağırsak florasını değiştirici antibiyotik tedavisi.

Karaciğer Nakli

• Siroz ve komplikasyonlarının ileri seviyesinde nakil gerekmektedir.
• Çeşitli skorlama sistemleri (Child-Pugh, MELD) kullanılarak nakil ihtiyacı belirlenir.