Khám Phá Cấu Tạo Nguyên Tử

Aug 31, 2024

Ghi chú bài giảng Hóa học - Cấu tạo nguyên tử

Giới thiệu

  • Giảng viên: Lê Kim Huệ
  • Nội dung: Chương 1 - Cấu tạo nguyên tử
  • Cấu trúc chương 1 gồm 4 phần:
    1. Hạt nguyên tử
    2. Nguyên tố hóa học
    3. Cấu trúc lớp vỏ electron nguyên tử
    4. Ôn tập

Mục tiêu bài học

  • Trình bày được thành phần của nguyên tử.
  • So sánh khối lượng của electron với proton và kích thước của hạt nhân với kích thước của nguyên tử.

Nội dung bài học

1. Các loại hạt cấu tạo nguyên tử

  • Nguyên tử được coi là hạt nhỏ nhất không thể chia nhỏ hơn (từ Democrit, 440 TCN).
  • Phát hiện các hạt nhỏ hơn:
    • Proton, neutron, electron.

2. Khám phá các hạt cơ bản

  • Hạt electron:

    • Được tìm ra năm 1897 bởi Thomson thông qua thí nghiệm phóng điện.
    • Khối lượng: 9,109 x 10^-31 kg; điện tích: -1.602 x 10^-19 C.

  • Hạt proton:

    • Được tìm ra năm 1918 bởi Rutherford khi bắn phá hạt nhân nitrogen.
    • Khối lượng: 1,672 x 10^-27 kg; điện tích: +1.602 x 10^-19 C.

  • Hạt neutron:

    • Được tìm ra năm 1932 bởi Chadwick khi bắn phá Berium.
    • Khối lượng: 1,675 x 10^-27 kg; không mang điện.

3. Cấu trúc nguyên tử

  • Cấu tạo:
    • Hạt nhân: chứa proton (điện dương) và neutron (không mang điện).
    • Lớp vỏ nguyên tử: chứa electron (điện âm).
    • Nguyên tử trung hòa điện tích: số proton = số electron.

4. Kích thước và khối lượng nguyên tử

  • Kích thước nguyên tử: khoảng 10^-10 m.
  • Kích thước hạt nhân: khoảng 10^-14 m.
  • Khối lượng nguyên tử: 1 AMU = 1/12 khối lượng nguyên tử carbon-12.
    • Khối lượng proton và neutron xấp xỉ 1 AMU; electron rất nhỏ (0,00055 AMU).

5. Điện tích hạt nhân và số khối

  • Điện tích hạt nhân: Z (số proton).
  • Số khối (A): tổng số proton + neutron.
  • Ví dụ:
    • Sodium: Z = 11, A = 23.
    • Aluminum: Z = 13, A = 27.

6. Câu hỏi củng cố

  1. Các hạt cấu tạo nên hầu hết các hạt nhân nguyên tử là gì?
    • Đáp án: Proton và neutron.
  2. Hạt mang điện trong hạt nhân nguyên tử là gì?
    • Đáp án: Proton.
  3. Nguyên tử P có Z = 15, A = 31 có bao nhiêu proton, neutron và electron?
    • Proton = 15, Electron = 15, Neutron = 16.
  4. Nguyên tử X có 16 proton, có điện tích hạt nhân là 26 và khối lượng nguyên tử khoảng 26 AMU.
    • Đáp án đúng: X có 26 electron ở lớp vỏ.

Kết luận

  • Nguyên tử cấu tạo từ các hạt cơ bản: proton, neutron và electron.
  • Khối lượng nguyên tử chủ yếu tập trung ở hạt nhân.