Witam cię w cyklu lektury w 5 minut zasubskrybuj łapka w górę ten film może zawierać informacje o treści lektury jeśli nie chcesz odbierać sobie przyjemności czytania wyłącz go teraz zostajesz No to lecimy Lament świętokrzyski jest tekstem który nie posiada tytułu nadanego przez autora wymieniane Natomiast są dwa jego tytuły nadane ze względu na treść żale Matki Boskiej pod krzyżem oraz Posłuchajcie bracia miła ta druga wersja jest zaczerpnięta z pierwszej linii tekstu dzieło to powstało w drugiej połowie X wieku a jego rękopis stanowił własność benedyktyńskiego opactwa Świętego Krzyża na Łysej Górze w Górach Świętokrzyskich dlatego często stosowana jest również nazwa Lament świętokrzyski Lament jest gatunkiem znanym od wieków tego typu utwory wyrażały żal ból skargę żałobę a ich tematyka zazwyczaj związana była ze śmiercią lamenty inaczej nazywane planki nawoływał słuchaczy do wspólnego przeżywania cierpienia po tych którzy odeszli treść tego anonimowego dzieła anonimowość tekstów była normą w czasie średniowiecza inspirowana jest apokryfami i sam utwór do apokryfów możemy zaliczyć apokryfy są między innymi tekstami odwołującym się do motywów i wydarzeń biblijnych których szczegółów nie podają nam autorzy ksiąg Pisma Świętego a o których czytelnicy słuchacze chcieli dowiedzieć się jak najwięcej utwory te jak na przykład w lamencie Świętokrzyskim przedstawiają bardziej szczegółowo życie niektórych biblijnych bohaterów stają się w ten sposób jeszcze bardziej niezwykli jak na przykład postać Jezusa ukazywana w okresie dzieciństwa kiedy to już wtedy dokonywał cudów lub stają się bardziej ludzcy bliscy odbiorcom Czego przykładem może być właśnie Maryja wypowiadająca się w omawianym lamencie uczynienie Bożej Rodzicielki główną postacią wiersza jest również związane z narastającym pod koniec x wieku kultem maryjnym podkreślającym rangę Maryi i znaczącą rolę w Bożym planie zbawienia utwór zbudowany jest z ośmiu strof jest monologiem lirycznym Maryi Matki Jezusa która stoi pod krzyżem i przeżywa swoje cierpienie widząc umęczonego syna przejmujący dramat ból cierpienie ułożone w skargach wypowiadająca się w tekście główna postać kieruje do różnych adresatów w początkowej części tekstu w apostrofie bracia miła widzimy że odbiorcami słów mają być znajdujący się wokół ludzie cierpiąca matka skarży się na przeszywający ją ból związany z ukrzyżowaniem jej syna i błaga słuchacze o współczucie o Męce swojego syna do którego zwraca się bez średnio opowiada w kolejnych strofach następnie wypowiada swój żal do Archanioła Gabriela a kończy matczyny monolog zwracają się do wszystkich matek w swoim cierpieniu Maryja jest bardzo ludzka przeżywa matczyną tragedię nie tylko dlatego że jej syn doświadcza męki ale też z powodu swojej bezsilności nie może w żaden sposób pomóc umierającemu na jej oczach dziecku opisuje go zakrwawione ciało i podkreśla tragiczny los syna okrucieństwo którego doświadczał Jezus akcentowany jest przez wielokrotnie pojawiający się motyw krwi krwawa głowa krwawe God krwawa godzina rozkroczna przyjąć część jego bólu aby pomóc okazuje mu matczyną czułość używając wypowiedzi zdrobnień synku mówi o jego główce którą chciałaby podeprzeć otrzeć z krwi Ale nie potrafi dosięgnąć zawieszonego na krzyżu ciała przywołany w rozmowie Archanioł Gabriel staje się adresatem matczynej Skargi związanej z poczuciem pewnego zawiedzenie Maryja ma żal do Boskiego posłańca że zwiastował jej radość wielką a nie powiedział o ogromie cierpienia którego doświadczy jako matka Jezusa pełna rozdzierający jej serce emocji Maryja zwraca się na koniec do matek by prosiły Boga byy nie musiały doświadczać tragedii niezawinionej śmierci własnego dziecka całość monologu bohaterka kończy ponownie zwrotem do Jezusa w którym podkreśla przytłaczające ją poczucie osamotnienia w momencie śmierci jej jedynego dziecka na krzyżu odbiorców tekstu bardzo widoczne są emocje Maryi otrzymują przejmujący obraz wewnętrznych przeżyć bohaterki to matka cierpiąca Mater dolor Roza która uosabia jednocześnie symbolizuje ludzkie cierpienie taki obraz matki Bożego syna przybliża ją do ludzi Maryja przestaje być postacią daleką od realnego życia ale kimś na równi z każdym innym człowiekiem doświadcza tego co chyba najtrudniejsze w ludzkim życiu cierpienia związanego z utratą bliskiej osoby Lament świętokrzyski stanowić może dobry przykład podczas opracowania zagadnienia cierpienia i żałoby zwłaszcza wyraziście ukazuje cierpiącą matkę patrząc na śmierć jedynego dziecka Co podkreśla osamotnienie kobiety Jej macierzyńska miłość przynagla ją do bycia blisko syna któremu chciałaby ulżyć w trudnym do wysłowienia bólu Utwór ten ukazuje nam również obecność motywów fantastycznych w literaturze mamy przecież przywołano postać Archanioła z którym wchodzi w kontakt żalą się Maryja to sygnalizuje nam również temat wiary i buntu wobec wyroków dramatyczna sytuacja matki jej cierpienie i rozpacz prowadzą ją niemal do kwestionowania woli Stwórcy więcej informacji o lekturach oraz istotnych maturalnych zagadnieniach znajdziesz na naszym kanale i na naszej platformie kursowej matura.pl To co widzimy się h