📚

Główne nurty filozoficzne w historii

May 4, 2025

Główne nurty filozoficzne

Antyk

  • Stoicyzm

    • Życie zgodne z naturą i przekonaniami jako najwyższe dobro.
    • Snota jako moralna doskonałość.
    • Znani stoicy: Zenon, Skition, Marek Aureliusz.
    • Powrót w renesansie, krytyka w "Trenach" Kochanowskiego.
  • Epikureizm

    • Ocena życia na podstawie skutków działań.
    • Szczęście jako brak frustracji i bólu.
  • Cynizm

    • Krytyka możliwości obiektywnego mierzenia dobra.
    • Kwestionowanie sensu rzeczywistości.
  • Hedonizm

    • Przyjemność jako cel życia.
    • Realizacja pragnień, często kosztem innych.

Średniowiecze

  • Augustynizm, tomizm, franciszkanizm
    • Teocentryzm: świat stworzony przez Boga.
    • Scholastyka: argumenty na istnienie Boga.
    • Hierarchia bytów: klasyfikacja świata przyrody.
    • Franciszek: chwała Boga, piękno natury, zwierzęta jako bracia mniejsi.

Renesans

  • Makiawelizm
    • Polityka oparta na respektcie i strachu.

Oświecenie

  • Deizm

    • Bóg jako wielki zegarmistrz, brak cudów.
    • Nauka jako sposób poznawania świata.
  • Racjonalizm versus Empiryzm

    • Racjonalizm: Rozum jako źródło wiedzy, logika.
    • Empiryzm: Doświadczenie jako źródło wiedzy, John Locke, David Hume.

XIX wiek

  • Idealizm niemiecki (Heglizm)

    • Dialektyka: teza, antyteza, synteza.
  • Pozytywizm

    • Nauka o prawach rządzących zjawiskami, ewolucjonizm, organicyzm, determinizm.
  • Fryderyk Nietzsche

    • Krytyka tradycyjnych wartości, nadczłowiek.
  • Schopenhaueryzm

    • Pesymizm metafizyczny, świat jako wynik ślepej woli.
  • Psychoanaliza Freuda

    • Podział osobowości na ID, Ego, Super-Ego.
    • Instynkty i popędy jako ukryte siły motywujące.

XX wiek

  • Egzystencjalizm

    • Egzystencja poprzedza esencję, wolność, odpowiedzialność.
    • Bunt przeciwko masowym normom.
  • Personalizm

    • Godność ludzkiej osoby jako najwyższa wartość.
  • Postmodernizm

    • Krytyka wielkich narracji, brak prawdy objawionej.

Podsumowanie

  • Filozofia jako narzędzie do poznawania siebie i kultury.
  • Nauka filozofii jako sposób na zrozumienie kultury i własnych przekonań.
  • Zachęta do nauki z użyciem interaktywnych narzędzi.