Schyłek rządów Gomułki i Grudzień 1970

Wprowadzenie

• Omówienie schyłku rządów Władysława Gomułki, pierwszego sekretarza PZPR.
• Kontekst sytuacji społeczno-ekonomicznej w Polsce w tamtym czasie.

Nomenklatura

• Nomenklatura: Rejestr ludzi miernych, ale wiernych, wykonujących polecenia partyjne.
• Ludzie ci zyskiwali wysokie stanowiska i dostęp do dóbr, jak samochody czy produkty luksusowe.
• Sklepy za żółtymi firankami oraz inne przywileje dla ludzi partyjnych.

Początek rządów Gomułki

• Mała stabilizacja i odwilż październikowa: Okres optymizmu i obietnic.
• Zelżenie cenzury, powrót religii do szkół, uwolnienie Wyszyńskiego.
• Nadzieje na lepsze perspektywy, które nie zostały spełnione.

Problemy gospodarcze

• Gospodarka niedoboru: Braki na półkach sklepowych.
• Inwestycje w górnictwo i chłodnictwo przy jednoczesnym oszczędnym budownictwie.

Stosunki z RFN

• Gomułka próbował poprawić relacje z RFN.
• W 1969 r. kanclerzem RFN zostaje Willy Brandt, który prowadzi politykę Ostpolitik.
• W grudniu 1970 roku podpisano układ o granicy polsko-niemieckiej.

Grudzień 1970

• Podwyżki cen żywności: Ogłoszone 12 grudnia, wywołały społeczne niezadowolenie.
• 14 grudnia pracownicy Stoczni Gdańskiej rozpoczęli protesty.
• Pacyfikacja protestów przez ZOMO, milicję i wojsko, doprowadziła do użycia ostrej broni.
• Rozszerzenie protestów na inne miasta wybrzeża, jak Szczecin i Gdynia.

Czarny czwartek

• 17 grudnia: Otworzono ogień do robotników w Gdyni.
• Symbolika Janka Wiśniewskiego (Zbyszka Godlewskiego), tragiczne wydarzenia.

Konsekwencje

• Brutalne tłumienie protestów, wilcze bilety dla uczestników.
• Pogrzeby ofiar w tajemnicy, represje wobec uczestników.
• Odsunięcie Gomułki od władzy, następca Edward Gierek.

Rządy Edwarda Gierka

• Gierek jeździł do robotników uspokajając sytuację, obiecywał poprawę warunków.
• Wycofanie podwyżek cen w marcu 1971 roku.

Podsumowanie

• Schyłek rządów Gomułki zakończył się dramatycznymi wydarzeniami grudnia 1970 roku.
• Wprowadzenie Edwarda Gierka i jego początkowe działania jako pierwszego sekretarza PZPR.