z [Muzyka] części zdania logiczne całość części zdania określają funkcję jaką dany wyraz pełni w zdaniu tak jak w firmie szef pełni najważniejszą rolę tak orzeczenie w zdaniu jest niezbędne ale przedsiębiorca potrzebuje współpracowników gdyż samemu wiele nie osiągnie tak samo nam potrzeba zdanie rozbudowanych które poinformują nas nie tylko o tym co zostało wykonane ale także przez kogo kiedy i w jakich okolicznościach w języku polskim jest pięć części zdania słuchu główne podmiot i orzeczenie oraz drugorzędne przydawka dopełnienie i okolicznik użyczenie to część zdania która Nazywa czynność wykonywaną przez spodnie lub stan w jakim się znajduje Najczęściej jest wyrażone czasownikiem w formie osobowej jest najważniejszą częścią zdania a w każdym zdaniu musi być przynajmniej jedno orzeczenie odpowiada na pytania co robi co się z nim dzieje jakim stanie się znajduje Radosław rozbił butelkę co zrobił Radosław rozbił jest to czynność czyli orzeczenie oni ugotowali obiad to zrobili ugotowali orzeczenie liść unosi się na wietrze Co się dzieje z liściem unosi się Michał choruję od tygodnia w jakim stanie znajduje się Michał choruję orzeczenie hu rozróżniamy orzeczenie czasownikowe gdy w zdaniu występuje czasownik w formie osobowej tylko na przykład pisze Rysuję będę robił lub gdy Czasownik jest w formie bezosobowej z końcówką no lub to na przykład wybudowano wykonalność orzeczenia imienne składa się z dwóch części łącznika czyli osobowej formy czasownika być stać się zostać oraz orzecznika wyrazu informującego o tym kim lub Czym jest podmiot jakie ma cechy lub w jakim stanie się znajduje się na przykład Maciek jest piłkarzem w tym zdaniu Maciek to podmiot jest piłkarzem to orzeczenie imienne jest łącznik osobowa forma czasownika być natomiast słowo piłkarzem jest orzecznikiem tutaj informuje nas kim jest podmiot Kim jest Maciek Maciek jest piłkarzem ale został malarzem wszystko stało się jasne podmiot informuje o tym kto lub co wykonuje czynność lub ulega stanowisko wyrażone mu przez orzeczenie zwykle jest to rzeczownik lub zastępujący go zaimek w mianowniku rzadziej w dopełniaczu podmiot odpowiada na pytania Kto co lub kogo czego Radosław rozbił butelkę kto rozbił butelkę Radosław jest wykonawcą czynności czyli podmiotem wyrażonym rzeczownikiem oni ugotowali obiad kto Ugotował obiad oni podmiot wyrażony zaimkiem rodzaje podmiotów podmiot gramatyczny najczęściej spotykanych wyrażone rzeczownikiem w mianowniku pytania to kto na przykład Mikołaj gra na gitarze kto Mikołaj rower stoi w garażu co rower podmiot logiczny wyrażony jest rzeczownikiem w dopełniaczu pytanie to kogo czego występuje gdy kogoś lub czegoś nie ma zabrakło ubyło lub też występuje w nadmiarze na przykład nauczyciela nie ma w szkole kogo jest brak nauczyciela pochwali zabrakło krzeseł czego krzesełko podmiot domyślny nie jest wyrażony bezpośrednio ale dzięki formie czasownika wiemy kto jest wykonawcą czynności na przykład zjadłem sernik kto zjadł sernik Yahoo wpadł z wizytą kto on Who podmiot szeregowy składa się z kilku wyrazów o takim samym znaczeniu New czyli będących w stosunku współrzędnym oddzielonych od siebie przecinkiem lub spójnikiem i lub lecz oraz a roku babcia i dziadziuś u pijących herbatę kto babcia i dziadziuś u od pies i świnka morska śpią na posłaniu słuch podmiot towarzyszący składa się z dwóch rzeczowników połączonych przyimkiem z na przykład mama z synem pojechali do dentysty kanapka z serem była na śniadanie podmiot zbiorowy wyrażony jest rzeczownikiem w liczbie pojedynczej ale określa grupę na przykład Nasza armia jest silna cała klasa pojechała na wycieczkę warto zauważyć że nie w każdym zdaniu występuje podmiot zwykle zdania bezpodmiotowe mamy gdy słownik będący orzeczeniem jest w formie bezosobowej zakończonej na no lub to na przykład zrobiono wybudowano Nie można tutaj ustalić kto wykonał czynność O której mówi orzeczenie więc nie ma podmiotu wybudowano most zbudowano to czynność czyli orzeczenie a nie wiadomo kto to wykonał most jest rzeczownikiem ale nie wykonawcą czynności więc nie jest podmiotem przydawka jest określeniem podmiotu lub innej części zdania wyrażonej rzeczownikiem wskazuje na cechy kogoś lub czegoś występuje w grupie podmiotu a także w grupie orzeczenia odpowiada na pytania jaki jaka jakie na przykład piękny brzydki wesoły który która które drugi ostatni tamte czyj Czyja czyje mój ich wasz ile czego z czego 10 złotych z malin zdaniu przydawka jest określeniem innych części zdania podmiotu wesoły chłopiec biegnie ulicą chłopiec to podmiot Jaki jest chłopiec wesoły przedawkuj dopełnienia brat tłumaczył kupię trudne zadanie tłumaczył orzeczenie co tłumaczył zadanie dopełnienie będące rzeczownikiem Jakie było zadanie trudne przydawka okolicznik Napiszę list wczesnym rankiem napiszą orzeczenie Kiedy rankiem okolicznik będący rzeczownikiem jakim rankiem wczesnym przydawka hu innej przydawki Mruczka mojej sąsiadki przyjechała na wakacje wnuczka to podmiot która wnuczka sąsiadki przydawka żona rzeczownikiem której sąsiadki mojej przydawka hu dopełnienie najczęściej uzupełnia treść przekazywaną przez orzeczenie informuje o osobach lub rzeczach związanych z wykonywaną czynnością odpowiada na pytania wszystkich przypadków oprócz mianownik kogo czego komu czemu kogo co z kim z czym O kim o czym dopełnienie występuje w grupie orzeczenia Jaś podał mamie szklankę soku podał to orzeczenie co podał szklankę dopełnienie komu podał mamie również dopełnienie szkolny autobus wjechał z dziećmi na parking autobus wjechał w jechał to orzeczenie z kim z dziećmi dopełnienie słuchu okolicznik częściej jest określeniem orzeczenia informuje o miejscu czasie przyczynie skutku lub celu danej czynności a także sposobie w jaki została wykonana zwykle jest określeniem czasownika rzadziej przymiotnika i przysłówka odpowiada na pytania jak gdzie kiedy pocą Dlaczego Wyróżniamy następujące rodzaje okoliczników okolicznik miejsca wskazuje na miejsce przy kierunek czynności odpowiada na pytania gdzie skąd dokąd Którędy na przykład spotkamy się na przystanku Gdzie się spotkamy na przystanku okolicznik miejsca pochówku okolicznik czasu wskazuje na czas w którym odbyła się czynność odpowiada na pytania Kiedy jak długo Jak często dokąd odkąd na przykład jutro odbiorę samochód Kiedy odbiorę samochód jutro okolicznik czasu okolicznik sposobu wskazuje na sposób w jaki odbywa się czynność odpowiada na pytania jak w jaki sposób na przykład przewodnik interesująco opowiadał historię miasta jak przewodnik opowiadał interesująco okolicznik sposobu okolicznik celu wskazuje na cel w jakim wykonywana jest czynność odpowiada na pytania na co Poco w jakim celu na przykład poszedłem do biblioteki bo książkę po co poszedłem do biblioteki po książkę okolicznik celu okolicznik przyczyny wyjaśnia powód wykonywanie czynności odpowiada na pytania dlaczego Z jakiej przyczyny samochód odwiozłem do mechanika tak ponieważ się zepsuł Dlaczego od Jezu samochód do mechanika ponieważ się zepsuł okolicznik przyczyny okolicznik warunku wyjaśnia Od czego zależy Wykonanie czynności odpowiada na pytania pod jakim warunkiem w jakim przypadku pójdę z tobą do kina jeśli mnie zaprosisz pod jakim warunkiem pójdę z tobą do kina Jeśli nie zaprosisz okolicznik warunku okolicznik przyzwolenia Wyjaśnij jakie okoliczności mogłoby przeszkodzić w wykonaniu czynności odpowiada na pytania mimo co pomimo czego wbrew czemu na przekór komu na przykład pomimo tremy piosenkarka zaśpiewała pomimo czego zaśpiewała pomimo tremy okolicznik przyzwolenia teraz zrobimy dwa przykładowe rozkłady logiczne zdania duchu Mój przyjaciel Maciek pojechał do pięknego Gdańska najpierw szukamy związku głównego czyli podmiotu i orzeczenia wykonawcą czynności jest przyjaciel który to zrobił pojechał czyli przyjaciel to podmiot pojechał orzeczenie przyjaciel który Maciek przydawka przyjaciel a mój przydawka teraz grupa orzeczenia pojechał dokąd do Gdańska okolicznik jakiego Gdańska pięknego przydawka q&a mały Krzyś przygotowuję gazetkę klasową Uruchom wykonawcą czynności jest Krzyś podmiot czynność to przygotowuję orzeczenie słuchu Jaki jest Krzyś mały przydatków to przygotowuję gazetkę dopełnienie Jaka jest gazetka klasowa przydawka Zapamiętaj najważniejsze informacje i pytanie do poszczególnych części zdaniach podmiot wykonawca czynności pytania kto co ruchu Orzeczenie to czynność pytania co robi co się z nim dzieje w jakim stanie się znajduje przydawkowe określa rzeczownik pytania jaki który czyj ile Człuchów dopełnienia uzupełnia informacje dotyczące orzeczenia pytania kogo czego komu czemu kogo co z kim z czym O kim o czym okolicznik nazywa sposób wykonywania czynności pytania jak gdzie kiedy po co dlaczego