asitler bazlar tuzlar Kimyayı soru çözen anlar Evet dostum bugünkü konumuz asitler bazlar tuzlar konusu Buraya giriş yapıyoruz bugün asitlerin bazların özelliklerinden bahsedeceğiz pH kavramından bahsedeceğiz kuvvetli asitler zayıf asitler kuvvetli bazlar zayıf bazlar bunların hepsinden bahsedeceğiz ufak tefek ezbercikler var Bunları da artık mazur görürsünüz yapmanız gerekiyor çünkü başka çaremiz yok o zaman Ne yapalım vakit kaybetmeyelim hazırsak başlayalım asitler bazlar tuzlar konusunun ilk alt başlığı asitlerin özel bakalım neymiş asitlerin tadı ekşidir etrafındaki ekşileri Bir düşün bakalım erik değil mi yeşil erik of olsa da yesek çok da kütür kütür Vallahi başka ne var mesela Sirke var şöyle bir tane örnek getirdim ben yanımda Sirke var Mesela bu sirke nedir bayağı bir ekşidir değil mi Şöyle bir parça tadına bakacağım bak sizin için suratına ekşiteceğim Evet aynen böyle oluyor işte birazcık böyle suratım buruşuyor asitlerde böyle bir durum var ama tabii ki gidip de Sülfirik asitin tadına bakmıyoruz veya hidroklorik asitin tadına bak su meydana getirirler genel olarak eğer bazımız enha 3 olursa sadece tuz oluşuyordu onu zaten detaylı merak etme bak burada ne var Şenol sodyum hidroksit vermiş süt kostik tepkimeye girmiş sodyum nitrat tuzu ve su meydana gelmiş Buna örnek olarak verebiliriz mesela başka örnekler de verebiliriz mesela hidroklorik asit Taşçı ele ile sodyum hidroksit tepkimeye girerse ne oluşur sofra tuzu naceli oluşur değil mi asitler aşındırıcı özelliğe sahiptir cilde temas ettiğinde yakıcı etkisi vardır yani ciltte böyle yaralanmalara sebep olur asit yanı çok kötü bir yanıktır şöyle söyleyeyim böyle kabartır kızartır böyle bayağı bir kötü görünür yani asitten uzak durmak lazım asitler tehlikelidir eldivenle çalışmak gerekiyor gözlükle çalışmak gerekiyor Yani dikkat etmek gerekiyor dostum asitler karbonatlı bileşiklerle tepkimeye girdiğinde karbondioksit gazı meydana getirir bunu mesela deneyebilirsin şöyle tebeşir al toz haline getir üzerine sirke diyor kabarcıklar görmeye başlayacaksın orada asit baz tepkimesi gerçekleşir Çünkü karbonatlı bileşikler karbonatlı tuzlar baziktir asitle tepkimeye girdiğinde tuz oluşur su oluşur Bir de karbondioksit gazı çıkar Burada örnek vermiş İşte hidroklorik asitte Kalsiyum karbonat tepkimeye girmiş tepkime sonu fırında tuz su ve karbondioksit gazı meydana gelmiş dostum asitler bazı metallerle tepkimeye girerek Hidrojen gazı çıkışına sebep olur aslında çoğu metalle tepkimeye girerek Hidrojen gazı çıkışına sebep olur çok az bir Grup Metal var onlarla tepkimeye girmezler genellikle girenler ve Hidrojen gazı çıkarmaz onları söyleyeceğim Zaten şöyle bir şey var Bak hidroklorik asit sodyumuna tepkimeye girdi tuz ve Hidrojen gazı meydana geldi hidroklorik asit kalsiyumla tepkimeye girdi tuz ve Hidrojen gazı meydana geldi hidroklorik asit alüminyumla tepkimeye girdi tuz ve Hidrojen gazı meydana geldi bir genelleme vardır dostum o da şudur bir metalin asitle tepkimesinden H2 gazı oluşuyorsa açığa çıkan h2'nin katsayısı metalin aldığı değerliğin yarısı kadardır Bak sana şöyle açıklayayım dostum burada sodyum bileşiklerinde +1 değerli kalmaktadır kalsiyum +2 değerlik almaktadır alüminyumda +3 değerli kalmaktadır yarısı kadar dedik değil mi Bak 1/2 ikiydi bir üçtü 3/2 gördün mü dostum böyle bir kural vardır Aklında bulunsun hatta yıllar önce ÖSYM'nin sorduğu bir soruda mol Sorusu vardı metallerin Asitlerle tepkimesini söylüyordu kaç mol Hidrojen gazı çıkar dediğinde bunu bilmen gerekiyordu işte böyle bir detay sorulmuştu Mesela bak Burada bazı asitlerden bahsetmiş Daha doğrusu günlük hayatta kullandığımız bazı maddelerdeki asitlerden bahsetmiş Limonda sitrik asit var sirkede ise asetik asit bulunmakta başka örnekleri yok mu var tabii Mesela elmadan ne var malik asit var hatta Onu şöyle kodlayabilirsin el malik asit elma da elmalik asit böyle bir kodlama yapabilirsin mesela üzümde tartarik asit vardır üzümü tartarak alırsın değil mi buradan kodlayabilirsin üzüm tartarik asit sorulmayabilir ama bazı yerlerde görmüşlüğüm var o yüzden ben söylemiş olayım Çilek folik asit Çilek bak benziyorlar değil mi böyle kodlayabilirsin dostum Tabii bu metallerin Asitlerle tepkimesinde bazı metaller var tepkimeye girmeyen metaller var daha sonra bunu metallerle asitlerin tepkimelerinde diyeceğim ama burada önden bilgi vermek istiyorum bakır cıva Gümüş platin ve altın Bunlar asitlerin çoğu ile tepkimeye girmez Sadece 2 tane asitle tepkimeye giriyorlar haşene [ __ ] ve H2SO4 de tepkimeye giriyorlar Onun dışındaki Asitlerle tepkimeye girmiyorlar ha tepkime girse bile Hidrojen gazı çıkmıyor çıkan gaz ya eno2 gazı ya eno gazı ya da so2 gazı oluyor Yani yine Hidrojen gazı çıkmıyor şunları gördüğünde şu metalleri gördüğünde bunlara soy metal denilir ilk üçüne yarı soy sonrakilere tam soy metal deniliyor Bunlar asit de tepkimeye girse bile Hidrojen gazı çıkmaz yani gördün ki bakır artı bir tane asit yazmış karşı tarafa hidrojen yazmış gitti kafadan yanlışmıştır Bunu asla unutma Dostum geldik bazılara bazlardaysa tatlıları acıdır hocam günlük hayattan örnek verir misin Hiç bilmiyorum yıkanırken ağzına kaçtığımız sabunun tadı böyle acıdır korkunç bir şeydir gerçekten rahatsız eder neyden örnek verebilirim brokoliden örnek verebilirim çok hafif böyle bir acımsılığı vardır hocam Öyle zehir gibi değil tabii ki ama böyle bir hafif bir acımsılığı vardır yani bazlar acıdır diyoruz genellikle suda iyonlarına ayrışarak çözündükleri için sulu çözeltileri elektrik akımını iletir Burada da aynı şey söz konusu kuvvetli olanları iyi iletir zayıf olanları az iletir diyoruz sulu çözeltileri kırmızı turnu sollu maviye çevirir mavi turunu sonun renginin ne yapar değiştirmez diyoruz tamam mı dostum bazılar Asitlerle tepkimeye girerek tuz ve su oluştururlar genellikle ama burada su oluşmaması için amonyak olması gerekiyordu Bak burada hidroklorik asit potasyum hidroksitle tepkimeye girmiş potasyum klorür ve su meydana gelmiş İşte bu bir nötrleşme tepkimesi bazlar aşındırıcı özelliğe sahiptir yani cilde temas ettiğinde yakıcı etkisi vardır o zaman asitlerin ve bazların ortak özelliklerinden bir taneymiş genellikle Elektrik akımını iyi iletiyorlar sulu çözeltileri başka ne var işte yakıcı ve aşındırıcı etkileri var tahriş edici aşındırıcı bu etkileri ve yakıcı etkileri var diyebiliriz bazıların bir özelliği vardır ki ciltte kayganlık hissi oluştururlar mesela bunu en iyi örnek sabundur Mesela şöyle söyleyeyim evde vardır Çamaşır suyuna şöyle dokunduğunda o kayganlık uzun süre gitmez işte o da baziktir başka mesela lavabo aç vardır Mümkünse kesinlikle Dokunmayın Çünkü çok tehlikeli bir maddedir cildinize bayağı bir zarar verir öyle çıplak elle dokunulmaz Ancak ve ancak sulandırarak Belki bakılabilir o da şöyle Dokunursan hemen yıkaman gerekiyor tehlikeli bir madde Çünkü kuvvetli bazlar amfoter metallerle tepkimeye girer Onun dışındaki metallerle tepkimeye girmez amfoter metaller şunlardır işte bunu ben şöyle kodluyorum dostum sana aldığım pabuçları çarık zannetme be diye söyleyebiliriz mesela Bunlar kim amfoter metaller amfoter metal adı üstünde münafık metaldir asidin yanında baz gibi davranır bazın yanında asit gibi davranır ikisiyle de tepkimeye girer böyle metaldir ama bazlarla tepkimeye girerken Önemli bir detay var kuvvetli bazlarla tepkimeye girer zayıflarla değil kuvvetli bazlarla amfoter metaller tepkimeye girer yine tuz ve Hidrojen gazı meydana getirir Bak burada da bir tane örneğini vermişiz çinko metali bazla tepkimeye girmiş burada değişik bir tuz meydana gelmiş şurası yok ve Hidrojen gazı açığa çıkmış aynı Kural Burada da geçerli buradaki çinkonun yükü Artı 2'dir o zaman hidrojenin katsayısı burada kaç 1'dir yarısı kadar bu kuralı unutma dostum şimdi bura önemli Bak bu kısım çok önemli şöyle söyleyeyim sana kuvvetli bazlar kuvvetli asitler zayıf bazlar zayıf asitler Bunlar bilinmeli Arkadaşlar bunu kodlayacaksın kafana bunun kaçış yok bunlar lazım tuzların formülünü bulurken kullanacaksın daha sonra AYT kısmında asit baz dengesine geldiğinde yine kullanacaksın burayı O yüzden bu lazım Ne yapıyoruz burayı biliyoruz dostum bu ne heno 3 Kuvvetli asit H2SO4 Kuvvetli asit H CL Bunlar kuvvetli lastikler yani 7A grubunun hidrojenli bileşikleri kim hariç hacff hariç Bu zayıf asittir ama diğerleri kuvvetli asittir onu söyleyebiliriz şu aklına gelebilir ya hocam niye böyle bir durum var Yani Aynı gruptaki Aşağıdakiler kuvvetli asitken niye Haçlı Feyza çünkü haşhrede elektronegatifi o kadar büyük ki ne yapıyor hidrojeni bırakmıyor hidrojen kolay uzaklaşmayınca da asitlik azalıyor asitlik neydi suya kolay hidrojen vermekti Ama bu suya hidrojen veremiyor hidrojen veremeyince ne oluyor Tabii ki asit olamıyor bundan kaynak Daha doğrusu zayıf asit oluyor öyle söylemek daha doğru olur burada tabii ki şöyle bir şey var hani bu bir genelleme yıllardır söylendiği için söylemedim ama asitler suya ne veriyor haşartı yönü veriyor bazlar suya ne veriyor Oha veriyor Bu bir genelleme ifadedir Değerli dostum Bak burada zayıf asitler dediğimizde Kimler var C Oo H yani sirke h2s h2co3kmonik asit karınca asidi ve fosforik asit bunları örnek olarak verebiliriz şuraya gelelim kuvvetli bazlar dediğimizde bira ve 2A grubunun o Haçlı bileşikleri kuvvetli bazıları kim o haşhi o haş caoh2 yani 1A ve 2A grubunun Şöyle yaz bira ve iki a grubunun o Haçlı bileşikleri kuvvetli baz gibi davranmaktadır Bunu unutma dost zayıf baz dediğimizde ise aklımıza genel olarak şu gelse yeterli oluyor aslında En H3 çok önemli bir zayıf bazdır ama bunun dışında diğer metallerin hidroksitli bileşiklerini de zayıf baz olarak kabul etmekteyiz mesela Gümüş hidroksit ve demir 3 hidroksiti burada örnek olarak verebiliriz Dostum şimdi geldik indikatörler diye bir şeye indikatör ne biliyor musun asidik ve bazik ortamda farklı renk alarak oradaki maddenin ne olduğunu anlamamızı sağlayan maddelerdir Mesela örnek vereyim turunu sol diyoruz değil mi turnusol şöyle bir şeydir asidik ortamda kırmızı renk almaktadır bazik ortamdaysa mavi renk almaktadır ne yapıyoruz bir ortama damlattığımızda ağır renk kırmızı oldu o zaman ne diyoruz ha bu madde asit diyoruz işte damlattık mavi oda bu madde bazı diyoruz mesela işte maddenin ne olduğunu anlamamızı sağlayan bir şeydir bu günlük hayatta karşımıza çıkan indikatörler yok mu var çay mesela indikatördür başka kırmızı lahana suyu ki Bir sürü renge ayrışmaktadır mesela aslında kırmızı lahana diyoruz ya bu mor renktedir mor lahananın suyuna birazcık limon sıktığında diziye döner bir de tam tersi birazcık şey dök çamaşır suyu dök Bu sefer de yeşile doğru kayar maviden yeşile doğru kayar mesela başka günlük hayattan çay örnek verebiliriz dedik ya çayı şöyle Bak iki tane bardağı ayırıyorum bir parçayı buraya bir parçayı buraya şöyle koydum şurada sülfürik asit çözeltim var Merak etmeyin seyreltik bunu mesela bak çayın içine döktüğümde çayın rengi ne oldu görüyor musun açıldı çayın rengi açıldı işte asidik ortamda sarı renk almakta bazik ortamdaysa çayın rengi koyulaşmaktadır bak birazcık daha gördün mü rengi birden koyulaştı işte bazik ortamda da çayın rengi daha koyu olmaktadır Bu da mesela amonyak çözeltisiydi Şu an ortam [ __ ] gibi kokuyor yani Bu maddelerin kokuları bayağı kötüdür özellikle amonyak şöyle Öf Yani şöyle söyleyeyim bak amonyağın kokusunu sana anlatayım saç Boyatan Arkadaşlar bunu biliyordur da böyle bir Keskin kokusu vardır Onu bilir ama bilmeyenler için amonyağın kokusunu şöyle tarif edeyim diyelim okulda bir tane tuvalet var herkes idrarına aynı tuvalet yapıyor ve hiç kimse sifon çekmiyor nasıl kokar Orası bir düşünün işte ondan daha ağır bir kokuyu düşünün o kadar keskin Bir kokusu vardır temizlenmeyen tuvaletlerdeki o Keskin koku az çok yakındır diyebilirim o amonyağın kokusunu şimdi dostum başka ne var Üzüm Suyu Bu da bir doğal indikatördür renk değiştirir alizerin turnusol Bunlara örnek verebiliriz yapayındikatörler ise mesela Metil Orange dediğimiz madde vardır Fenol kırmızısı Metil turuncusu timol mavisi brom timol mavisi fenolftalein dediğimiz bir madde var mesela fenolftalein asidik ortamda renksiz bazik ortamda pembe renk almakta birden böyle pembeye dönmekte Hatta şöyle söyleyeyim bazı sihirbazlar şunlar bunlar şey yapıyor böyle gösteri yaparken suyu alıyor Mesela bir parça içiyor örnek veriyorum o suda belki işte ne oluyor asidik bir su oluyor belki sirkeli su onun yanındaki bardağa döküyor renk değişiyor şöyle bakıyor yandaki bardağı bakıyor bir daha renk değişiyor Aaa böyle şaşırıyor gibi yapıyor Oysa ki indikatörler var orada oradaki zaten maddeye göre renk değiştiriyorlar Şimdi şöyle göstereyim Mesela şu an benim elimde bir tane indikatör var Daha doğrusu Kağıt özel bir kağıt bu asidik bazik ortamda farklı renkler almakta şöyle bir parça çıkarıyorum şöyle kesiyorum bak ikiye böldüm şöyle asidik ortamda ki bu Sülfirik asitti biliyorsun şöyle döktüm bak renk Ne oldu şöyle yakından göstereyim sana kırmızıya döndü değil mi Bak kırmızıya döndü hatta bunun üzerinden de skaladan şöyle göstereyim bak şöyle rengini göstereyim biraz parlıyor Tabii Heh şurada göstereyim He şunu bile belirleyebiliyoruz şu anda Benim baktığım yerde her şey 1-1,5 arası bir şey gibi gözüküyor Burada mesela bunu bir de bazik ortamda deneyelim değil mi amonyak çözeltisi bak daldırdım renk maviye döndü şöyle bir şey işte bak Şuradaki görüntüye döndü bak işte her şey 12 gibi bir şey bunu da buradan belirledik Bunun içerisinde indikatörler var işte bu indikatörler asidik ve bazik ortamda farklı renk almakta ve İşte bu şekilde görüyor musun Bir pH kağıdı yapıyorlar Bu kağıda özel maddeleri emdiriyorlar bunu kurutuyorlar yapıyorlar işte böyle sonra hangi pH damlatırsan renk ona göre değişiyor bak şu skala İşte bu şekilde bunlardan alabilirsiniz mesela çok güzeldir Evde olabilir phten ölçersin keyiflidir yani Çok da öyle aşırı pahalı bir şey değil alınabilir bir seviyede bunu Mesela şöyle söyleyeyim birazdan ph'da farklı bir şeyle de göstereceğim çok güzel bir cici aldım onu da Göstereceğim şöyle bir şey anlatayım Mesela bu 70'lerde şurada burada bir ambargo olmuştu Türkiye'ye ambargo uygulanmıştı Türkiye'de birçok şey bulunmuyordu çay bulamıyorlardı onu bulamıyorlardı falan filan Çaycılar şunu yapmaya başlamıştı şimdi çay demleyecek Ama çay demlemek için demliğe baya bir çay dökmesi gerekiyor Çay az var nasıl yapacak şunu yapmaya başlamışlar mesela Normalde 3 bardak atıyorsa Bir Büyük demliğe Bir bardak atıyormuş bir kaşık da karbonat atıyormuş şimdi karbonat bazik karbonat bazik olduğu için çayın rengini ne yapıyor şöyle koyulaştırıyor koyulaştırdığı için ona ne yapıyor istediği gibi demini açarak insanlara dolduruyor Tabii ki sonradan anlaşılıyor ediyor Hatta bazı şeyler de vardır o getir şu karbonatlı çayından da bir içelim diye böyle bir dalga geçme de vardır ama tabii ki bu da bir hileydi Belki o zaman Mecburiyetten yaptılar ama şu an yapılıyorsa yanlışta zaten en çok bilinen indikatör neydi Tabii ki turnusoldu turnusol asidik ortamda kırmızı bazik ortamda mavi renk almakta nötr ortamda ise rengini değiştirmemek Burada kırmızı ve mavi turunu sol kağıtlarını getirmiş karşımıza süper bunu buraya soktuğunda bak kırmızı turnu soluğu buraya soktuğunda maviye dönmüş o zaman buradaki madde nedir buradaki madde bazik bir maddedir sonra bak mavi turnusola götürmüş başka maddenin içine koymuş ne olmuş Bak görüyor musun kırmızıya dönmüş o zaman buradaki madde nedir asit çözeltisidir şöyle bir şey var ne tür çözeltiye mavi türünün soru batır renk değişmez kırmızı turnusola batır yine renk değişmez nötr'de de renk değiştirmiyor O zaman şöyle bir şey var mavi turunu götürdüğüm bir çözeltiye daldırdım çıkarttım Yine mavi olarak kaldı Aa burası baziktir bilemeyiz nötr de olabilir bazik de olabilir kesin bilgimiz yok veya bir tane kırmızı tonun var daldırdım çıkarttım Yine kırmızı olarak kaldı Ne diyebilirim He evet bu asidik olabilir ama nötr'de olabilir bu ihtimal düşünerek soru çözeceksin ama şöyle oldu kırmızıyı soktun maviye döndü Tamam gitti nedir baziktir Tamam mıdır bak Burada bazı indikatörlerin renk değiştirme aralıklarını göstermiş neymiş crossol kırmızısı pH'ı sıfırla bir buçuk arasındayken kırmızı sonra ne oluyor sarıya dönüyor böyle 8'e doğru ne olmuş Bak Mora doğru geçmiş burada belki işte Galatasaraylılar şu Metil kırmızısını çok sevecektir fenerbahçe'lilerde bu Roma chrisol Yeşilini çok sevecektir veya şu altta bir tane var buramatimol mavisi bunu sevecektir sanırım pH kavram ve pH kağıdı dediğimiz demin gösterdim işte pH kağıdı şu pH kağıdı böyle asidik ve bazik ortamda farklı renkler olan farklı ph'larda farklı renkler olan bir özel bir kağıttır indikatörler koyuluyor Buraya tabii ki ne oluyor renkler değişiyor bu mesela Özel bir phki adı Bunu daldırıp çıkarıyorsun Şuradaki renkleri alıyor işte şu renklerin hepsini aldığında diyorsun ki bu madde şu ph'ta İşte şu renkleri aldığında pH'ı şudur falan gibi yorum yapıyorsun dostum bu Tabii ki daha etkili Buradaki her bir parçada her bir parçasında farklı bir indikatör var o renk değişimine göre pH tam olarak belirleniyor böyle bir sistem yapılmış Biz ne diyoruz 25 santigrat derece ya da diğer ifadeyle oda sıcaklığında pH 7 ise nedir ortam nötrdür yani çözelti nötrdür pH 7'den küçükse ortam asidiktir pH 7'den büyükse ortam nedir baziktir diyoruz bak işte burada da gösteriyor tam ph7 nedir nötrdür pH 14'e doğru gittikçe bazlık artmaktadır pH 0'a doğru gittikçe de asitlik artmaktadır mesela mide asidi diye bir ifade vardır mide asidi şöyle yaklaştırarak göstereyim midemizin pH'ı yemek yediğimiz sırada bir bir buçuk civarındadır baya asidik yani akü asidi diyor bu sülfürik asittir en derinliklerden bir tanesidir mesela limon neymiş pH'ı ikiymiş sirke aşağı yukarı pH'ı 3'müş şöyle geldik yan tarafa domates 4'müş kahve 5'miş hocam kahve acı hayır aslında orada hafif bir ekşimsiliği vardır kahve asidiktir mesela süt laktik asit içerir Bak o yüzden asidik olabilir Saf su nötr kan çok az baziktir yani 7 küsür 8 gibi düşün yumurta akı 9 civarı ne bu anti asit bak çok önemli Burası antiasit mide yanması oluyor mesela midem yanıyor diyor ya midesi yanmıyor Aslında Ne oluyor orada asitlik arttığı için midesi rahatsız oluyor Ne yapıyorsun bazik bir şey gönderiyorsun böyle tabletler var çiğneme tablet atıyorsun bir tane onlar mesela magnezyum hidroksit falan içeriyor bazik bir madde midede ne oluyor Bir nötrleşme tepkimesi gerçekleşiyor onun sonucunda da pH yükseliyor pH yükselince de mide rahatlıyor mesela onların sebebi odur mesela Bunlar işte anti ilaç ne antialsit ilaçları amonyak çözeltisi bak pH'ı neymiş 11'miş sabun pH'ı 12 çamaşır suyu pH 13 lavabo açıcı ya da diğer ismiyle sut kostik'te pH'ı nedir Dostum 14'tür Ama tabii ki bunların farklı derişimdeki çözeltilerini hazırlayamaz mıyım Tabii ki hazırlarım bak demiştim ya Ben bir tane cici aldım diye şöyle yakından göstereyim sana bu da pH metre dediğimiz bir cihaz bu pH metre cihazı Şöyle yapıyorsun açıyorsun şöyle getiriyorsun bu neydi bazik bir çözeltiydi yani phin Ne çıkması lazım 7'den büyük çıkması lazım şöyle sokalım şöyle ekranı göstereyim bak 11 küsür gördün mü 11. küsür geldi yani bu nedir bazik bir çözeltidir yaklaşık da bak zaten 11'di değil mi 11,2 küsür bak Gördüğün gibi çıktı bu şimdi bunu Normalde silmem lazımdı şu an şeyi silmek için şey getirmemişim birazcık hatalı verebilir ama şimdi de asit çözeltisine sokuyorum bu sefer phin 7'den küçük çıkması lazım Bak şöyle yaptım 0.2 küsür 0.58 gibi bir şey çıktı 058 Çünkü burada ne var akü asidi vardı onu Mesela ph'ını bu şekilde göstermiş oldum tamam mı dostum Evet onu daha sonra temizleyeceğim Ben şimdi geldik moleküler düzeyde asitlik ve bazlık diye bir ifade var Bu ne demek Eğer henüz asit baz tanımı vardır arhenus asit bas tanımı şunu der suya haşhartiyerini veren maddeler Asit ya da diğer ismiyle h3o iyonu hidrone derler veren maddeler asit Oha şunu yani hidroksityonu veren maddeler ise bazdır diye bir ifade kullanır şöyle söyleyelim haşhno3 Bu nedir kezzap kuvvetli bir asit suya atıldığında ne oluyor biliyor musun Şuradaki hidrojen hidrosuyla birleşiyor h3o'ya dönüşüyor yani Bizim haşartı dediğimiz şey aslında nedir h3o iyonudur bu şekilde gösterilir mesela H2SO4 H2SO4 suya 2 tane hidrojen verir o zaman 2 tane suyla birleşip 2 tane h3o meydana getirir ve bir de kalır Tabii ki anyon olan so2 kalır mesela üstteki tepkimeyi şöyle gösterebilir sorular heno3 suya atıldı H + eno3 eksi böyle yazmakla şöyle yazmak arasında fark yoktur dostum Tamam mı Aynı şeyi ifade eder h3o h harfi bunlar aynı şeydir Tamam mıdır dostum Bak burada bir de zayıf asitler vardır kuvvetler Evet tek yönlü okla gösteriliyor görüyor musun tamamen iyi anlaşıyor Aman zayıflar çift yönlü okla gösteriliyor tamamen iyonlaşmıyor ne oluyor biliyor musun haş ve çözünüyor Eyvallah bak çözülmesinde sıkıntı yok suya attık çözüldü Hidrojen bağı var çünkü nasıl çözülmesin Ama bunlar iyonlarına çok az ayrışıyor ne oluyor biliyor musun az bir kısmı böyle kabı çizersem Eğer şöyle göstereyim az bir kısmı H artı F eksi ya da diğer ismiyle h3o artı ve F eksi şeklinde ayrışıyor Ama çoğu H olarak kalıyor Bunlar işte zayıf asitlerde böyledir kuvvetliler de tamamen %100 iyonlaşır ama zayıflarda çok az iyonlaşmaktadır aynı durumlarda var sirkede de var dostum tamam mı bazlarda ise Dikkat ettiysen suya ne veriyor Oha suyunu veriyor işte bu şekilde gösteriyor kuvvetli olanlar Gördüğün gibi Tek yönlü okla gösterildi tamamen iyonlaşıyorlar çünkü ama zayıf olan buradaki enhaş 3 gibi ne oluyor kabın içerisine şöyle çizersem Eğer az bir kısmı enh4+ o h eksi şeklinde ayrışıyor Ama çoğu enerji 3 olarak kalıyor Bu da zayıf bazı ifade etmektedir dostum demin söylediğim şeyi Burada da göstermiş işte eğer Tek yönlü okla gösteriliyorsa Kuvvetli asit kuvvetli bazdan bahsediyordur çift yönlü okla gösteriyorsa zayıf asitten ve zayıf bazdan bahsediyordur dostum Bak demin o çizdiğim şekli burada çok daha güzel göstermiş bak haşey suya attığımızda az bir kısmı F eksi ve h3o olarak ayrışıyor nerede onlar Bak göstereyim F eksiler şunlar h3olarda şunlar ama çoğunluğu HF olarak kalıyor gördün mü işte zayıf asitler bu şekilde ayrışmakta ama çözünme noktasını tekrar söylüyorum çözünme de herhangi bir sıkıntısı yok çünkü ne oluyor suda da Hidrojen bağı var hfede de Hidrojen bağı var çözünme %100 eyvallah Ama iyonlaşma çok az mesela benzer durum enh3'te var enh3 suya atıldığında ne oluyor hidrojen iyonu alıyor nh4 artı ve o Hı ayrışıyor Ama bu az bir kısım Görüyor musun bak az bir kısmı bu şekilde ayrıştı ama çoğunluğu enerji olarak kaldı bu da zayıf fazdaki gösterim dostum bazı asitlerimiz vardı kimdi Bunlar haşenoç kuvvetli asitti nitrik asit diyoruz ya da kezzap diğer ismiyle eski isimlerini de yanına yazayım yaygın adları Bunun ismi kezzap bazen sorularda gelir sülfürik asit H2SO4 ya da Saç yağı diyorduk değil mi buna başka ne yani hidroklorik asit tuz ruhu diyorduk buna değil mi Başka ne var H2 joyce karbonik asit bu kalsın bunun yaygın ismi yok h3po4 Bu da fosforik asit Bunlar mesela kola gazoz Bunlar da bulunmakta buraya bakalım bazlardaysa potasyum hidroksit var kohas kostiktir potas kostik başka ne var burada aşağısında naoh var sodyum hidroksit yani sodyum sud kostikti değil mi Bu da sud kostik şöyle yazdık amonyak amonyak zaten o kalıyor kalsiyum hidroksit Bu da bazdır biliyorsun Buna sönmüş kireç diyorduk sönmüş kireç bari hidroksit onun özel bir adı yoktu yaygın isim yoktu bu şekilde bilmemiz yeterli Dostum şimdi en çok tuzak kurulan yerlerden bir tanesi de şudur ya asitler suya haş verir bazlar suya o haç verir o zaman asit olması için kesin haçla başlaması lazım baz olması için kesin o Haçlı bitmesi lazım gibi bir yanılgı var Bak şimdi bunun iki tane istisnai örneği vardır ki çok sorulur bu C H3 C Oo h a bu Ohh bu baz galiba Hayır bu sirke asidir suya şöyle verir bu ya şu C Oo eksi ve H artı şeklinde gördün mü bu bir asittir Eğer sen ch3cooh baz dersen sana verilecek cevap nedir biliyor musun asittir diye söylerler Aklında bulunsun Dostum en H3 en H3 de Aa hidrojen var bu asit mi Hayır bu bazdır su ile birleşir H2O ne yapar Hatta Bunlar çift yönlü yok şöyle göstereyim enh4+ Oh eksi şeklinde verir Bu da bazdır unutmaman gereken bir şey söylüyorum En aşağı 3 bazdır bilmeyen kazdır ya da diğer ismiyle amonyak bazdır bilmeyen kazdır dostum sakın unutma şimdi bazı oksitler var Bunlar da asidik bazik amfoter gibi ya da nötr gibi özellikler taşımakta Onun da şöyle bir kuralı vardır Dostum şimdi ametal oksitlerde şöyle bir durum söz konusudur Eğer oksijen sayısı ametalden fazlaysa Bu bir asidik oksittir ama oksijen sayısı ametal'e eşit ya da ametal'den daha azsa Bu da nötroksit diye geçer metallerde ise metallerin oksitleri genel olarak basittir buradaki oksi sayısının Hiçbir önemi yoktur Sadece ve sadece amfoter metallerin oksitleri de amfoterdir bir tek o istisnai olarak söylenebilir şimdi Bu söylediklerimizi birazcık da Bakalım burada ne diye açıklamış ametal oksitlerin oksijence zengin olanları su ile tepkimeye girerek asit meydana getirirler oluşan bileşiklerin sulu çözeltisinde haşerti yönü ya da diğer ismiyle hidroniyonu bulunmaktadır Bu nedenle oksijence zengin olan karbondioksit kükürt dioksit n2o5 yani diazot Penti başka örnekler verebiliriz eno2 verebiliriz başka SO3 verebiliriz Bunlar nedir işte asidik oksit olarak ifade edilmektedir bunların sulu çözeltisinde ne vardır hidrojen iyonu vardır hocam Ne alaka Al bak burada gözüküyor işte karbondioks suya atarsan ne oluyor onu oluşturuyor ve karbonat iyonu oluşturuyor veya n2o5'e suya attın Ne oldu kezzaba dönüştü Yani iki tane h3o verdi İki tane de eno 3 iyonu verdi so2 suya attığımızda ise ne oluyor bak 2 tane aşertiyor onu verdi ya da h3o oyunu bir de -2 yönü verdi yani ortam ne oldu asidik oldu çünkü h3ou yanı veriyor Bunlar nedir biliyor musun atmosferdeki işte asit yağmuruna sebep olan maddelerdir Bunlar asidik oksit olduğu için su ile birleşerek aside dönüşmüştür Tamam mıdır Hatta şöyle bir şey var karbondioksit gazının suya fazlasıyla basarsan İşte o gazoz dediğimiz şeyi elde ediyoruz Zaten oradaki durum da bu dedik ya metallerin bir kısmı genellikle de aktif metaller oksijenli bileşikleri suda bazik çözelti oluştururlar yani suya Oha şunu verirler şöyle örnek göstereyim mesela na2 o bu nedir metal oksit değil mi yani bazik oksit suyla birleşerek ne oluşturur baz oluşturur na Ohh bazını oluşturur suya sodyumun ve o haç verir bak Önemli olan bu o haçtır kalsiyum oksit metal oksit suyla birleştiğinde baza dönüşür kalsiyum hidroksite dönüştü Gördüğün gibi magnezyum oksit aynı şekilde basit oksit suya ne verdi O haş yönü verdi O zaman ne diyoruz metallerin oksitleri bazik özellik gösterir sadece ve sadece amfoter metaller hariç onlar AMF özellik gösterir dostum şu var Bak en az 3 baz dedik Değil mi Bir de nha benzeyen yapılar var Ch3 n2ch32 nh Yani en hhhlı yapının yanında C vehh da olabilir Bunlar zayıf baz özelliği gösterir suya ne verir Oha şunu verir Bunu unutma dostum burada da işte demin nötroksitten bahsetmiştim işte bunlarda nötroksit Yani ametalin oksijence fakir olan bileşikleri eşit ya da oksijenin sayısı daha az olacak ki 3 tane örnek var Birisi coisi eno birisi de N2 odur bunlarla ilgili şöyle bir şey söyleyeyim sana mesela Co dediğimiz gaz natüroksit Evet ama zehirli bir maddedir karbonmonoksittir zehirli yani boğucu diğer ismiyle vücuda girerse bir süre sonra öldürebilir Çünkü Kandaki hemoglobinin oksijen tutmasını engelliyor Bundan dolayı ölüme sebebiyet verebiliyor bu ölümcül bir gaz Bir de n2o var n2o da aslında bazı sonra Cennet gazı diyor kimyacıların bazılarına Cennet gazı diyor hocam Ne alaka şimdi bu gülme gazı dostum yani çektikten sonra kahkahalarla gülmeye başlıyorsun ama fazla çekersen bayıltıyor zaten anestezi gazıdır bu Eskiden kullanılıyormuş Yani bu az miktarda çektiğinde kendini tutamazsın altına falan kaçırırsın bayağı güldürür Bu ikisini karıştırmamak lazım gülmekten öldürür deyip böyle iğrenç bir espri de yapabilirim bak şimdi bir de bazı maddeler var hidrojen içerir Ama herhangi bir asit baz özelliği yoktur Ohh içerir herhangi bir asit baz özelliği yoktur şimdi onu söyleyeceğim bak ch4 C H4 yapısında hidrojen olmasına rağmen suda çözünmez ve herhangi bir asit özelliği söz konusu değildir En H3 hidrojen vardır değildir Bu ama neydi enh3 bazdır bilmeyen kazdır önemlidir bu c2h5oh Hayır bu bir baz değildir bundan dolayı suya da ne vermez Oha şunu vermez Ne alaka diyeceksin şöyle kodla kafanda dostum x o h tarzı bileşiklerde şu Ohh eyvallah Ama yanındaki metalse bas ama C h'lı bir yapıysa bu asla baz değil yani ötür ya da belki asit diyebilirsin ama metal olursa evet baz diyebilirsin metal Ohh buna bas yorumunu yapabilirsin genel olarak Ama buradaki gibi bak c2h5 o h diyor bu baz değildir Çünkü suya Oha şunu vermez iyonlaşan bir madde değil C6 dediğimiz bak hidrojen olmasına rağmen bu Herhangi bir asidik yapıda değildir Bu bildiğimiz Şekerdir bunu da bilmekte fayda vardır dostum Gel bakalım şu örneğimiz ne diyor C2 ve 63 gazlarının ayrı kaplarda yeterli miktarda suda çözünmesi sağlanarak çözeltiler hazırlanır kim CO2 ve enh3 Peki diyor ki saf suyun ph değerinin 7 olduğu varsayılacaktır Peki öyle olsun Şimdi sorumuza baktığımızda değerli insan karbondioksit ametal Artı fazla oksijen yani co2a sidik bir maddedir değil mi asidik oksit enh3 neydi amonyak bazdır bilmeyen kazdır onu da bazik diye yazdım Dostum şimdi Buraya bakarsak diyor ki; karbondioksit gazı suda çözündüğünde ortamdaki Ohh şu yönü derişimi artar Oh H yani Olur mu öyle şey olmaz Neden Çünkü bu asidik bir maddeydi suya ne verecek haşartıyor onu verecek birincisi gitti Başka ne diyor enha 3 gazı suda çözündüğünde ortamdaki h3o derişimi artar Hayır en H3 bazdır baz olduğu için suya o haç verecektir Bu da yanlıştır diyor ki karbondioksit çözeltisinin pH değeri 7'den büyüktür Yok artık daha neler asidik bir madde pH değeri neydi 7'nin altındaydı o gitti DD ne diyor nh3 çözeltisi kırmızı turnusol kağıdının maviye çevirir Evet doğru çünkü amonyak bazik bir çözeltiydi kırmızı turnusola maviye çevirecektir doğru en az 3 çözeltisinin pH değeri 7'den küçüktür basit bir çözelti phin olmalı 7'den büyük olmalı gitti Bundan dolayı cevabımız Ne oldu D seçeneği yok oldu bak bir Uyuma gel bir soru daha var Bak ne diyor bir sunu çözeltinin asidik veya bazik özellik gösterdiği bilinmektedir Bu çözeltinin Asit çözeltisi mi yoksa bas çözeltisi mi olduğuna karar vermek için işlemlerinden hangilerinin yapılması uygundur Bir çözeltinin asidik ya da bazik olduğunu bilmiyoruz karar vermek istiyoruz çözeltinin elektrik iletkenliğinin ölçülmesi ortamda iyon var mı var asitte de var bazda da var İkisi de elektriği iletir buradan anlayabilir miyim anlayamam gitti çözeltiye daldırılan turnusol kağıdında renk değişiminin gözlenmesi Aha da ranza bunda yakalarım mesela mavi daldırdım kırmızıya döndü kırmızı daldırdım maviye döndü anlıyorum değil mi ne olduğunu buradan anlarım güzel çözeltinin pH değerinin ölçülmesi E biz zahmet pH 7'nin üzerindeyse bas 7'nin altında ise asit Tam 7 ise nötrdü zaten burada asidik ya da bazik diyor Demek ki ya yukarı ya aşağı gidecek Yani buradan da anlayabilirim hangileriyle anlaşılabilir diyor yapılması Uygundur cevap 2 ve 3D seçeneği olacaktır Mesela bak bu Uygundur ifadesini görünce aklıma şöyle bir soru geldi dedi ki bir kapta asit veya baz olduğu bilinen bir madde vardır Bu maddenin asit veya baz olduğunu anlamak için aşağıdaki işlemlerden hangisinin yapılması en Uygundur diye bir ifade kullandı saymaya başladı dedi ki; işte elektrik iletkenliğine bakmak anlaşılmaz değil mi dedi ki çıplak elle dokunup kaygan olan bazik kaygan olmayan asidiktir buradan anlarım yapılabilir mi bu Hayır yapılamaz çıplak elle aside veya baza dokunulabilir mi bu uygun bir hareket değil tamam anlarsın ama elini kaybedebilirsin değil mi veya işte tadına bakarım eksi ise asit acıy baz derim ya tadına bakılır mı öyle olmaz asitlerin bazılarının Tadına bakmak Öyle kolay değil zayıflarınkine bakılır onun içinde ne olduğunu bilmediğin için bakamazsın zehirli bir şey de olabilir tehlikeli dedik işte pH şuna bakmak E bir zahmet phine bakarak anlarım veya turnusol kağıdı daldırırım turnusol kağıdı daldırdığımda renk değişiyorsa Asit ya da baz olduğunu anlayabilirim ama böyle İçmek Yok işte tadına bakayım elimle bakayım Yok onlar olmaz uygun bir hareket değil anlarsın ama bu sana pahalıya patlayabilir Dostum Evet dostum ne yapmış olduk asitler bazlar tuzların ilk kısmını bitirmiş olduk Yani asitlerin özellikleri bazıların özellikleri pH indikatör bunlardan bahsetmiş olduk genel bilgileri vermiş olduk bundan sonraki derse de asit bazlar konusuna devam edeceğiz Ama şimdi ne yapıyorsun birazcık dinlenip şöyle bir ufak tekrar yapıyorsun Çünkü ezber kısımları vardı Ondan sonra da soruları çözüyorsun soru çözümüne Bekliyorum İki fosfor bir asit kimya Bu kadar basit görüşmek üzere