Overview
Deze les behandelt de drie belangrijkste typen straling (alfa, beta, gamma), hun eigenschappen en hoe je vervalreacties opschrijft.
Soorten Straling
- Er zijn drie hoofdtypen straling: alfastraling, betastraling en gammastraling.
- Alfastraling bestaat uit grote, positief geladen deeltjes (heliumkernen).
- Betastraling bestaat uit kleine, negatief geladen deeltjes (elektronen).
- Gammastraling bestaat uit elektromagnetische golven, heeft geen lading of massa.
- Alfastraling komt niet ver: wordt tegengehouden door papier of zelfs lucht.
- Betastraling dringt verder door: gaat door papier, maar niet door plexiglas.
- Gammastraling is zeer doordringend: alleen te stoppen door dik beton of lood.
Eigenschappen en Notatie
- Alfastraling wordt genoteerd als ^4_2He of met de Griekse letter α.
- Betastraling wordt genoteerd als ^0_-1e of met de Griekse letter β.
- Gammastraling wordt genoteerd met de Griekse letter γ en als energie (geen massa of lading).
- Bij vervalreacties moet de som van massagetallen en ladingsgetallen aan beide kanten gelijk zijn._
Voorbeelden van Vervalreacties
- Plutonium-236 vervalt: ^236_94Pu → ^4_2He + γ + ^232_92U.
- Krypton-80 vervalt: ^80_36Kr → 2 ^0_-1e + ^80_38Sr (strontium).
- Controleer na verval altijd het overblijvende atoom via het periodiek systeem._
Röntgenstraling
- Röntgenstraling lijkt op gammastraling, maar wordt door mensen gemaakt.
- Röntgenstraling is een neutrale Golf, heeft hoge doordringbaarheid en wordt vaak in ziekenhuizen gebruikt.
Key Terms & Definitions
- Alfastraling — Straling van heliumkernen (2 protonen, 2 neutronen, positief).
- Betastraling — Straling van elektronen (negatief geladen, vrijwel geen massa).
- Gammastraling — Elektromagnetische straling zonder massa of lading.
- Doordringbaarheid — Hoe ver straling materialen kan binnendringen.
- Vervalreactie — Proces waarbij een atoomkern uiteenvalt onder uitzending van straling.
- Röntgenstraling — Door mensen opgewekte straling vergelijkbaar met gammastraling.
Action Items / Next Steps
- Zoek in het periodiek systeem naar atoomnummers bij vervalreacties.
- Oefen met het opstellen van vervalreacties van verschillende atomen.
- Leer de symbolen ^4_2He (α), ^0_-1e (β) en γ uit je hoofd._