🤔

Yugto ng Makataong Kilos at Moral na Pagpapasya

Sep 10, 2025,

Overview

Tinalakay sa leksiyon ang mga yugto ng makataong kilos at mga hakbang sa moral na pagpapasya—mahalaga sa paggawa ng mabuting desisyon sa araw-araw.

Mga Yugto ng Makataong Kilos

  • Ang makataong kilos ay kilos na may kaalaman, malaya at kusa, kaya may pananagutan ang tao dito.
  • Ayon kay Santo Tomas de Aquino, may 12 yugto ng makataong kilos na hinati sa "isip" at "kilos loob."
  • Isip: 1) Pagkaunawa sa layunin, 2) Paghuhusga sa nais makamtan, 3) Masusing pagsusuri ng paraan, 4) Praktikal na paghuhusga.
  • Kilos Loob: 1) Nais ng layunin, 2) Intensyon ng layunin, 3) Paghuhusga ng paraan, 4) Pagpili, 5) Utos, 6) Paggamit, 7) Pagkaisipang kakayahan ng layunin, 8) Bunga/satisfaction.

Halimbawa ng Yugto

  • Halimbawa: Si Alvin ay nagdesisyon kung bibilhin ang bagong cellphone gamit ang 12 yugto—mula sa pagnanais, pagsusuri, pagpili, at sa wakas, pagkakaroon ng satisfaction.

Mabuting at Masamang Kilos

  • Mabuti ang kilos kung parehong mabuti ang layunin at paraan ng paggawa.
  • Kahit maganda ang layunin ngunit masama ang paraan, ito pa rin ay masamang kilos.

Hakbang sa Moral na Pagpapasya

    1. Maghanap ng mga patunay (facts) bago magdesisyon.
    1. Isipin ang mga posibilidad ng magiging resulta ng kilos.
    1. Humingi ng payo o insight mula sa iba, lalo na sa mga may karanasan.
    1. Pakinggan ang sariling konsensya at damdamin.
    1. Magtiwala at umasa sa tulong ng Diyos sa lahat ng desisyon.
    1. Isagawa ang napiling desisyon, siguraduhing ito ay ayon sa moral na pamantayan.

Kahalagahan ng Moral na Pagpapasya

  • Ang moral na pagpapasya ay gumagabay upang piliin ang makabubuti para sa sarili at kapwa.
  • Masusing pagtitimbang ng bawat opsyon ay kailangang gawin upang maiwasan ang pagsisisi.

Key Terms & Definitions

  • Makataong Kilos — Kilos na ginamitan ng isip, malaya at kusa, kaya may pananagutan ang tao.
  • Kilos Loob — Kakayahang pumili at magpasya ayon sa layunin ng tao.
  • Moral na Pagpapasya — Proseso ng pagpili ng tama batay sa konsensya, kaalaman, at moral na pamantayan.

Action Items / Next Steps

  • Balikan at suriin ang 12 yugto ng makataong kilos.
  • Mag-practice sa paggawa ng desisyon gamit ang anim na hakbang sa moral na pagpapasya.
  • Magdasal at humingi ng gabay sa Diyos bago magpasya.