Podział polityczny świata

Mapa polityczna a fizyczna

• Mapa polityczna: pokazuje kraje i ich granice.
• Mapa fizyczna: pokazuje elementy geograficzne, zmienia się powoli (np. linia brzegowa, góry).
• Zmiany na mapie politycznej mogą być szybkie, np. zjednoczenie Niemiec, rozpad Czechosłowacji.

Państwo jako jednostka podziału

• Państwo: suwerenna jednostka z rządem i wyznaczonym terytorium.
• Kryteria państwowości:
  • Ogłoszona lub uzyskana niepodległość.
  • Uznanie międzynarodowe.
  • Sprawowanie władzy na terytorium.

Przykłady konfliktów

• Kosowo: ogłosiło niepodległość w 2008, nieuznawane przez Serbię.
• Tajwan: Chiny nie uznają jego suwerenności.
• Sahara Zachodnia: brak pełnej władzy rządu na terytorium.

Ilość krajów na świecie

• Trudno określić dokładną liczbę krajów (ok. 200).
• Członkowie ONZ: 195 państw, w tym Watykan i Palestyna (obserwatorzy).
• Kraje nieuznawane: Tajwan, Kosowo, Sahara Zachodnia, Osetia Południowa, Północny Cypr, Abchazja.

Granice państwowe

• Unia Europejska: symboliczne granice, np. Polska-Niemcy.
• Inne regiony: granice strzeżone, np. mury.

Stolice państw

• Kraje z jedną stolicą, np. Warszawa w Polsce.
• Kraje z kilkoma stolicami, np. RPA (Pretoria, Kapsztad).

Morza i oceany

• Wody terytorialne: 12 mil morskich od brzegu.
• Zatoki: wąskie wejście staje się wodami wewnętrznymi.
• Morska strefa ekonomiczna: 200 mil morskich, wyłączność gospodarcza.

Enklawy i eksklawy

• Enklawa: kraj otoczony całkowicie przez inny kraj, np. Lesotho.
• Semi-enklawa: kraj ma dostęp do morza, np. Gambia.
• Eksklawa: część kraju oddzielona przez inne państwa, np. Kaliningrad.

Terytoria zależne

• Dawne kolonie z dużą autonomią, np. Gibraltar (brytyjski), Falklandy.
• Antarktyda: brak państw, układ antarktyczny zakazuje wydobycia surowców.

Kolonializm

• Wpływ kolonializmu na obecny podział świata, np. Afryka.
• Przykład: Sudan Południowy (powstał w 2011 po podziale Sudanu).

Podsumowanie

• Zmiany w podziale politycznym świata są dynamiczne i zależą od wielu czynników.
• Problemy wynikające z granic, uznania międzynarodowego oraz wpływów historycznych.