Początki Cesarstwa Rzymskiego

Kryzys Republiki Rzymskiej po wojnach punickich

• Po 146 roku p.n.e. Republika przeżywa kryzys trwający niemal 100 lat
• Problemy z równouprawnieniem sprzymierzeńców
• Bunt i powstania niewolnicze
• Problemy legionarzy po powrocie z wojen (utrata ziemi)
• Niegodny ustrój polityczny, nie dla wszystkich równy

Latyfundia

• Rozległe ziemie najbogatszych Rzymian
• Wykorzystywanie niewolników do pracy
• Upadek małych gospodarstw

Reformy Braci Grakchów

• Tyberiusz Grak (133 p.n.e.) zaproponował reformę rolną ograniczającą ziemię najbogatszych
• Zabicie Tyberiusza osłabiło wdrażanie reform
• Gajusz Grak starał się kontynuować reformy brata, lecz również zginął

Pierwsza wojna domowa (88-82 p.n.e.)

• Główni uczestnicy: Gajusz Mariusz i Lucjusz Korneliusz Sulla
• Sulla uzyskał tytuł dyktatora na czas nieograniczony, co było niezgodne z prawem
• Wprowadzenie list proskrypcyjnych
• Wzmocnienie roli Senatu kosztem zgromadzeń

Powstanie Spartakusa (73-71 p.n.e.)

• Największe powstanie niewolnicze
• Spartakus jako przywódca
• Brutalne stłumienie powstania przez Rzymian

Druga wojna domowa

• Gnejusz Pompejusz i Marek Krasus przeciwko reformom Sulli
• Utworzenie pierwszego triumwiratu w 60 p.n.e. (Cezar, Pompejusz, Krasus)

Cezar i przekroczenie Rubikonu

• Cezar zdobywa Galie, staje się bogaty
• Konflikt z Pompejuszem
• Przekroczenie Rubikonu w 49 p.n.e. i rozpoczęcie wojny
• Bitwa pod Farsalos (48 p.n.e.), śmierć Pompejusza

Rządy Cezara

• Ogłoszenie dyktatury dożywotniej w 44 p.n.e.
• Zasztyletowanie Cezara podczas id marcowych

Trzecia wojna domowa i drugi triumwirat

• Oktawian, Marek Antoniusz i Marek Lepidus
• Bitwa pod Filippi
• Konflikt Oktawiana z Antoniuszem
• Bitwa pod Akcjum (31 p.n.e.), klęska Antoniusza i Kleopatry

Powstanie Cesarstwa Rzymskiego (27 p.n.e.)

• Oktawian ogłasza się Augstusem, początek pryncypatu
• Reformy Oktawiana, ustanowienie prefekta pretorianów
• Republika jako komedia republik

Ważne pojęcia

• Latifundia
• Listy proskrypcyjne
• Triumvirat
• Kości zostały rzucone
• Idy marcowe
• Princeps Senatus
• Prefekt Pretorianów
• Komedia Republiki

Ważne postacie

• Tyberiusz Grak
• Gajusz Grak
• Lucjusz Korneliusz Sulla
• Marek Krasus
• Marek Antoniusz
• Gajusz Oktawian
• Marek Lepidus

Ważne daty

• 146 p.n.e. – koniec wojen punickich
• 133 p.n.e. – reformy Tyberiusza Grakcha
• 88-82 p.n.e. – pierwsza wojna domowa
• 73-71 p.n.e. – powstanie Spartakusa
• 60 p.n.e. – pierwszy triumwirat
• 49 p.n.e. – przekroczenie Rubikonu przez Cezara
• 44 p.n.e. – zasztyletowanie Cezara
• 43 p.n.e. – drugi triumwirat
• 31 p.n.e. – bitwa pod Akcjum
• 27 p.n.e. – początek Cesarstwa Rzymskiego