Sinir Sistemi ve İletişim Mekanizmaları

Oct 31, 2024

Sinir Sistemi Konusunda Notlar

Giriş

  • İlk ünite: Denetleyici ve Düzenleyici Sistemler
  • İlk başlık: Sinir Sistemi
  • İki ana konu: Sinir Sistemi ve Endokrin Sistem

Sinir Sistemi

  • Sinir Sistemi Yapısı:

    • Duyu organlarımız aracılığıyla dışarıdan gelen uyarıları algılamak için özelleşmiş hücreler: reseptör
    • Merkezi Sinir Sistemi: Beyin ve Omurilik
    • Uyarılar beyin ve omurilikten cevap organına (efektör) iletilir.
  • Efektörler: Tepki organları (kaslar, bezler)

Sinir Hücreleri

  • İki hücre tipi:
    • Nöron: Sinir hücresi
    • Glia: Yardımcı hücreler
      • Görevleri: Nöronları korur, besler, destekler.
      • Meşhur glia hücreleri: Şivan, Oligodendrosit, Ependim, Mikroglia, Astrosit

Nöron Yapısı

  • Nöronda bulunan 3 ana kısım:
    • Dendrit: Uyarıyı alan kısım
    • Hücre Gövdesi: Çekirdek ve organeller bulunur
    • Akson: Tepkileri ileten uzantı
    • Mielin Kılıf: İletimi hızlandırır (yağ ve protein yapılı)
    • Ranvier Boğumu: Mielin kılıfın olmadığı boşluklar

Nöron İletişimi

  • Nöronlar arasındaki iletişim: Nörotransmitter ile sağlanır.
  • Nörotransmitterler: Asetilkolin, Serotonin, Dopamin, Noradrenalin, Histamin
  • İletim süreci:
    1. Uyarı akson ucuna gelir.
    2. Kalsiyum girişi: Sinaptik kesecikler açılır.
    3. Nörotransmitterler salgılanır.
    4. Reseptörlere tutunarak bir sonraki nöronu depolarize eder.

İmpuls Oluşumu ve İletimi

  • İmpuls: Uyaranın nöronda oluşturduğu elektriksel ve kimyasal değişim.
  • Polarizasyon: Dinlenme hali
  • Depolarizasyon: Uyarının geldiği an
  • Repolarizasyon: Hücrenin eski haline dönmesi
  • Hiperpolarizasyon: Dinlenme halinin altına inmesi.

İletim Hızı Etkileyen Faktörler

  1. Mielin Kılıf: Varsa iletimi 10 kat hızlandırır.
  2. Akson Çapı: Çap arttıkça direnç düşer.
  3. Sıcaklık: Optimum değere kadar iletimi hızlandırır.

Sonuç

  • Nöronlar, gelen uyarı ile tepki vererek, sinir sisteminin çalışma prensiplerini oluşturur.
  • Sinir sistemi yapısını, işleyişini ve iletişim mekanizmalarını öğrenmiş olduk.