ben size bu konuyu insan iskeletiyle kuru kafayla kemikle anlattım ben size bu konuyu ben size bu konuyu akciğerlerle Ondan sonra dalakla mideyle bağırsakla anlattım ben size bu konuyu insan vücuduyla anlattım deyip derse giriş yapmak istiyorum değerli hocam bu dersimde seninle beraber canlıların temel bileşenleri konusunda proteinler bölümünü işleyeceğiz önceki dersimizde lipitleri güzelce öğrendik lipitlerle ilgili soru çözümü de yaptık Bu ders de protein ne yapı taşı olan Aminoasit ne anlama geliyor denatürasyon renatürasyon ifadeleri ne anlama gelir Bunları güzelce öğreneceğiz derse başlamadan önce videoyu beğenmene Senden rica ediyorum abone olmadan izleyen bir kenafir isen Sana da zahmet abone olursan çok mutlu olurum hazırsak ne yapalım proteinler konusuna geçi geçi verelim kıymetli Dostum şimdi proteinlere baktığımız zaman Organik mi organik Hangi atomlar var içerisinde bak Dikkat et karbon hidrojen oksijen Bir de şöyle küçük yapayım Azot atomu bulunuyor proteinlerin içerisinde bak proteinin içerisindeki n harfine dikkat etmeni istiyorum proteinler azotlu bileşiklerdir değerli hocam başka ne var dersek proteinlerde Bunun dışında kükürt ya da fosfor oladabilir olmayadabilir soru proteinler organik midir Yes of course proteinler Organik yapılı bileşiklerdir Peki proteinlere baktığımız zaman enerji verebilirler mi Yes of course proteinler enerji eldesinde solunum tepkimeleriyle parçalanarak enerji eldesinde kullanılabilen bileşiklerdir Peki protein Ç indirin yapı taşı nedir monomeri nedir diye sana soracaklar cevabın amino asit de bakayım Amino asitler Amino asitler birleşerek kimleri meydana getiriyor proteinleri meydana getiriyor ve canlı hücrelerde protein sentezini yapan bir organel var nedir dersek hocam Canlarda protein sentezini biz ribozomda yapıyoruz bu ribozom amino asitleri birbirine peptit bağlarıyla ne bağımız söyler misin peptit Bağları yardımıyla birleştirip protein molekülüne dönüştürüyor bu dersimde Sevgili Hocam proteinlerin özellik lerinden görevlerinden yapı taşlarından bahsedeceğim her canlının vücudunda protein sentezi oluyor peki bu proteinin e hangi aminoasitlerin kullanılacağını neye bağlı olarak bakıyoruz dersek dna'dan Almış olduğumuz genetik şifreye bağlı olarak protein sentezi gerçekleştiriyoruz her canlıların da DNA şifresi farklı olduğu için farklı farklı proteinler sentezlenir kardeşinle birebir aynı olmamanın sebebi bu dna'daki genetik şifre Hocam şimdi proteinlerin Yapı taşının ne olduğunu öğrendik söyler misin amino asit bakayım aminoasit aminoasit bu aminoasitler proteinlerin Yapı taşlarıdır nasıl ki nişasta deyince yapı taşı nedir dersem glikoz diyorsun ondan sonra polisakkaritlerin yapı taşı glikoz diyoruz Glikoz glikoz mal tuzu oluşturuyor diye ifade ediyorduk ya hocam biz proteinlerin Yapı taşının da ne olduğunu bilmem gerekiyor amino asit olduğunu bilmem gerekiyor neymiş amino asit hocam Peki amino asitin yapısına baktığımız zaman karbon atomuna bağlı olan bir hidrojen var bir amino grubu var karboksil grubu ve Radikal Grup dediğimiz bir değişken en grup var Bunlar aminoasitlerin yapısını meydana getiriyor Peki aminoasitlerin çeşitlerinin 20 çeşit olduğunu biliyoruz bu 20 çeşit aminoasitin çeşitlerinin farklı olmasını sağlayan şey Radikal Grup dediğimiz Grup Hocam hocam Hiçbir şey anlamadım Semi hocan sana birazdan güzelce çizerek gösterecek Bak bu görmüş olduğun şu yapının tamamı aminoasitin yapısı hocam s Hocam sana daha basit şekilde web kitabında da var bu bilgiyi göstermek istiyor Hazır mısın hocam aminoasitin yapısında ortada bir tane karpuz gibi karbon var Ne varmış karpuz gibi karbon atomu var üstte bir tane hidrojen var bak H yazdım hemen altta bir tane radikalin r'si var radikalin kelime anlamı değişken demek hocam Hemen sağ tarafında bulunan grubumuz karboksil grubu neymiş söyler misin karboksil bu gördüğümüz Grup aminoasitin asidik özellik göstermesine de yardımcı oluyor sol tarafında kim var dersek nh2 diye ifade ettiğimiz amino grubu var bu amino grubu sayesinde ismi de zaten Ne olmuş amino asit ismi Buradan da gelmiş hocam baktığımız zaman tekrar edelim ortada bir karbon var üstte bir hidrojen var altta Radikal grup var burada görmüş olduğun gruba karboksil grubu diyorlar yan tarafta sol tarafta görmüş olduğun gruba da biz ne diyoruz dersek ona da amino grubu diyoruz amino asitleri çizerken şu şekilde çizecekler böyle yuvarlak yapacaklar içerisine kısaca Aa yazacaklar ne yazacaklar mı Söyler misin Aa nedir Aa amino asit demek hocam Peki doğada kaç çeşit aminoasit var diye merak ediyorsan söyleyeyim doğada hocam 20 çeşit aminoasit var Bunlardan birazdan bahsedeceğim Peki aminoasitlere baktığımız zaman nasıl moleküller olduğunu öğrendik amfoter ne demek amfoter hem asit gibi hem de baz gibi davranabilen bileşikler hocam Peki aminoasitlere baktığımız zaman bu amfo özelliği sağlayan moleküller miz kim dermiş söyler misin amino ve karboksil grupları Bu sayede bizim Amino asitler imiz kuvvetli bazlar karşısında asit gibi kuvvetli asitler karşısında baz gibi davranabilen bileşikler imiz Peki aminoasitlere baktığımız zaman anatör özellik gösterdiğinden bahsettik şöyle üst tarafa gelelim hocam protein dediğimiz bileşikler aminoasitlerin Birleş mesiyle oluşuyor doğada kaç çeşit aminoasit var diye sordukları zaman cevabın hocam doğada ne var dersek 20 çeşit amino asidim var bu 20 çeşit aminoasitleri renkler gibi düşünmeni istiyorum kırmızı turuncu sarı yeşil mavi mor gibi düşünmeni istiyorum Bu aminoasitlerin sayıları çeşitleri dizilişleri proteinleri meydana getiriyor ve bu sayede farklılık çeşitlilik meydana geliyor hocam Peki baktığımız zaman bu 20 çeşit aminas temiz var demiştim doğru mudur şimdi bitkiler ve hayvanlar diye Sem hocanız sana şöyle basitçe yazsın Hocam hocam hayvan anlar aminoasit sentezleyebilir mi sen Ben aminoasit üretebiliyor muyum Evet hocam biz 12 çeşit Aminoasit ne yapabiliyoruz üretebiliyoruz Peki bitkilere baktığımız zaman bu 20 çeşit aminoasitin 20'sini sentezleyebilir mı Evet hocam bitkiler de bizim gibi 12 çeşit aminoasitin dışında 8 çeşit aminoasit daha ne yapabiliyorlar üretebiliyor bizim üretemediği yoluyla aldığımız bu aminoasitlere verdiğimiz isim nedir dersek Biz bunlara temel ya da esansiyel aminoasit ismini veriyoruz ya asitlerinde de öğrenmiştik dışarıdan beslenme yoluyla bitkilerden aldığımız asitlere yağ asitlerine Biz esansiyel yağ asiti demiştik Burada da aynı durum var proteinlerin Yapı taşları olan aminoasitlerden de üretemediği Kaç çeşit 8 çeşit aminoasit var biz bu aminoasitlere verdiğimiz isim temel aminoasit esansiyel aminoasit diyoruz bunları beslenme yoluyla ne yapmalıyız almalıyız sekiz çeşit aminoasiti ne yapamıyoruz üretemiyoruz besin yoluyla dışarıdan almak durumunda kalıyoruz bitkiye bakıyorsun maşallah 20'de 20 yapabiliyor 100 puanlık soru sorayım cevap ver hem bitkiler hem de hayvanlar aminoasit sentezleyebilir mi cevap Evet hem bitkiler hem hayvanlar aminoasit üretebiliyor hem bitkiler hem de hayvanlar temel aminoasit sentezler mi derse cevabın hocam temel aminoasitleri bitkiler sentez diyorlar hayvanlar temel aminoasit sentezleme üretmiyor onları bitkilerden onları yiyerek ne yapıyoruz alıyoruz değerli hocam bu şekilde ihtiyacımızı gideriyoruz İnsan vücudunda üretilemeyen ÖSYM bu bilgiyi sordu hocam besinlerle alınmak zorunda olan aminoasitlere temel essential amino asit ismini veriyoruz Hadi bakalım soruyu çözelim İnsan vücudunda üretilemeyen bir amino asitle ilgili yani temel aminoasitten bahsediyoruz aminoasit ilgili hangileri yapılabilir okuyalım bir bitkisel besinlerle vücudumuza alınabilir gidersin bitkisel besinleri yersin O sayede temel amino asitleri vücuduna alırsın ve protein sentezinde bu amino asitleri kullanabilirsin yapısında kim var diyor amino grubu karboksil grubu hidrojen ve Radikal gruplar kesn olarak bulunur Evet hocam eğer bir amino asit senen hemen basitçe çizmek istiyorum daha kolay olay anlayasın diye karbon üstte hidrojen altta değişken Grup dediğimiz Radikal grup var Bu tarafta karboksil Grup vardı Ben de bu kadar hocam kimya biliyorum çok iyi bilmiyorum bilgin olsun bu tarafta da nh2 dediğimiz neyimiz var amino grubumuz var hocam bir şey amino asit bunları bulundurmak durumda bütün aminoasitlerde Şu üstte görmüş olduğun kısımlar aynı farklılığa sebep olan çeşitliliğe sebep olan kim dersek buradaki Radikal Grup bura değiştikçe aminoasit de çeşitli ne oluyor değişiklik gösteriyor Peki hayvansal bir besinlerle vücudumuza alınabilir mi diye sorarsan cevabımız eğer hocam bir inek ne yapacak ot yiyecek otu yediği zaman oradaki ottaki temel amino asitleri bitkilerdeki temel amino asitleri vücuduna katmış olabilir Biz o hayvansal besini yediğimiz zaman da temel amino asiti vücuda ne yapabiliriz Söyle bakayım bana vücudumuza alabiliriz bak vücudumuza inek yoluyla ne yapabiliriz keçi yoluyla koyun yoluyla alabiliriz Bu ifademiz de doğru olur peki hayvanlarda temel aminoasit üretilir mi cevap diyorsun ki hayır hocam temel aminoasit üretimi yok hangileri yapılabilir diye sorulmuş cevabımız one two 3 4 1 2 3 doğru cevap e seçeneği olu verdi anladık değil mi hocam aminoasit dediğimiz şey proteinlerin yapı taşı bu yapı taşları ne oluyorlar değerli hocam birleşerek proteinleri meydana Getiriyorlar Peki bir aminoasitin yapısında Kim vardı Bir daha söylemeni istiyorum çabucak karbon hidrojen altta Radikal burada karboksil grubu var burada da nh2 amino grubu var doğru mudur nh2 diye gösterdi Sem Hoca Şimdi gelelim ne sentezine protein sentezi kısmına gelelim Hocam biz proteinleri üreti İrken aminoasitleri birbirine bağlamamız gerekiyor aminoasitleri birbirine bağlarken aralarında bir bağ kuruyoruz biz bu bağa verdiğimiz isim peptit bağı neymiş söyler mişsin peptit bağı duyamadım peptit bağı peptit bağının nerede kurulduğunu birazdan göstereceğim bu peptit bağının kurulması olayına peptitleşme diyorlar yağlardaki olay esterleşme eydi proteinlerdeki olaya da peptitleşme ismini veriyorlar Bu peptit bağı kurulduğu zaman Şıp diye ne açığı çıktığını çok iyi biliyorsun Şıp diye su açığı çıkıyor Kıymetli hocam Peki bu çeri sentezlerken birkaç şey daha öğretmek istiyor Semi Hocam sana Bak burada tek başına bir tane kim var dersek Bu bir amino asit bir tane değil mi hocam tek başına amino asitim var peki iki tane aminoasiti birbirine ne yapacağız bağladığımız zaman iki aminoasiti birbirine bağladığımız zaman bir bağ kuruyormuş biz bu bağ verdiğim isim ne bağy mış de bakayım bana peptit bağı ismini veriyoruz bağ kurulduğu zaman peptit bağı kurulduğu zaman Şıp diye de bir şey açığa çıkıyordu Söyle bakayım so açığa çıkıyor değil mi hocam Peki şu görmüş olduğun iki aminoasitten oluşmuş olan yapıya verdiğimiz isim dip peptit ne bakayım bana dipeptit buradaki dipeptit kastımız dipeptit derken iki peptit bağı var demek değil iki aminoasit bir araya geldiği zaman oluşan yapıya dipeptit diyorlar peki aynı mantığı yürütmen istiyorum Burada bir tane amino asitim var Bunu bir Ne yapalım Sevgili Hocam hemen çoğaltalım yanına bir tane daha münas yanına bir tane daha mün hasit ben bunları birbirine bağlamak istiyorum Ne bağıyla peptit bağlarıyla bağlayacağım aralarından şıp şıp şıp ne Aça çıkacak su açığa çıkacak bu bileşiğe verdiğin isim ne olur dersek 3 tane aminoasit olduğu için verdiğimiz isim tripeptit ney mi Söyler misin tripeptit yani içerisinde 3 aminoasit var Kaç peptit bağ var diye sorarsak baktığın zaman da iki tane peptit bağın kurulduğunu görüyorsun Peki bir sürü aminoasit yan yana gelirse 1 2 3 4 bir sürü bir sürü bir sürü geldi Geldi Geldi geldi böyle bir sürü aminoasit yan yana gelirlerse ve peptit bağlarıyla birleşir lers oluşan yapıya verdiğimiz isim kimdir dersek buna verdiğimiz isim polipeptit diyoruz de bakayım polipeptit Aferin Hocam şimdi ne öğrendik seninle beraber aminoasit dediğimiz yapılar aminoasit dediğimiz proteinlerin Yapı taşları olan bileşikler birbirlerine peptit bağlarıyla birleşiyorlar ve daha büyük yapılı bileşikleri oluşturuyorlar iki aminoasit birleştiği zaman dipeptit ü tane aminoasit birleştiği zaman tripeptit diyorlar Çok aminoasit birleştiği zaman polipeptitler oluşuyor Bu polipeptitler de proteinleri meydana getiriyor hocam ve bu Bağlar kurulduğu zaman şıp şıp şıp diye s açığa çıktığını unutma ve bu bağ kurulması tepkimesinin Dehidrasyon tepkimesi olduğunu çok iyi biliyor Peki bunu öğrendikten sonra Hocam bunu öğrendikten sonra söyleyelim 2 aminoasit birleştiği zaman dipeptit 3 aminoasit birleşse tripeptit çok fazla birleştiği zaman da polipeptit dediğimiz molekül meydana geliyor şimdi bu öğrendiğimiz bilginin üzerine bir şey daha öğretmek istiyorum peptit bağının nerede kurulduğunu göstermek istiyorum Hocam şöyle göstereyim bak basitçe yine göstermek istiyorum bir tane karbon üstte bir tane hidrojen altta Radikal Grup vardı kenarda karboksil grubu vardı cooh iyi bak bu tarafa da nh2 amino grubu yazdım bu gördüğün şey aslında Kim bu bir aminoasit böyle gösteriliyor kimyasal formülü bu şekilde bak yana bir tane daha aminoasit çizeceğim bir tane karbon üste hidrojen sağ Ne yazıyorduk amino mu yazıyorduk hocam Ne diyorsun karboksil Aferin Buraya karboksil bak buraya da amino grubunu yazdım nh2 Süper alta da bir tane radikali yazdım Bak bu da bir amino asit mi Evet hocam bu da bir amino asit Bak burada Aslında iki amino asit var şimdi Amino asitler birbirine peptit bağı kurulurken nasıl hangi gruplar arasında bağ kuruluyor diye karşınıza bir soru gelirse göstereyim Bir bir karboksil grubuyla bir amino grubu arasında peptit bağı kurulacak nasıl olacak hocam bağ nasıl kurulacak iyi bakmanı istiyorum şurada gördüğün Oh ayrılacak Molekülün içerisinden karboksil gruptan Oh ayrılacak burada gördüğün amino grupta iki tane hidrojen varmış ya bir tanesi ayrılacak bu Oh da hidrojen birleşerek şöyle bana neyi oluşturacak Şıp diye söyle bakayım suyu oluşturacak bu moleküllerin ayrılmasıyla bu moleküllerin ayrılmasıyla kalan boşluktan bu moleküllerin ayrılmasıyla oluşan boş Ukta bizim karbon atomumu da kim hocam azot atom atomumu arasında bir bağ kurulacak biz bu bağa verdiğimiz isim n de bağı diyormuş Söyle bakayım bana peptit bağı kimle kim arasında kuruluyormu karbon atomu yla Azot atomu arasında bir bağ kuruluyor buna pet bağ ismini veriyoruz Şıp diye ne açığa çıktığını da unutmuyorsun su açığa çıktığını unutmuyorsun su niye çıkıyor açığa Çünkü ohla hidrojen gruplara ayrılıyor birleşince su meydana geliyor anladık değil mi değerli hocam Peki Bak burada da bunu göstermiş Bak burada da bunu göstermiş Burada iki tane amino asitim var aminoasitler imiz birleşecek Dikkat ettiysen karbon atomu ile Azot atomu arasında kurulan şu bağa peptit bağı ismini veriyoruz Kıymetli hocam bağ kurulduğu zaman da Şıp diye su Aça çıktığını bilmeni Senden rica ediyorum Peki hocam denatürasyon ve renatürasyon ifadelerinden bahsetmek istiyorum Bu ne anlama geliyor gözünü seveyim Bak şöyle bir şey yapıyorsun gidiyorsun yumurta alıyorsun marketten sonra diyorsun ki ben işte Menemen yapacağım ben işte ne yapacağım çırpacağı E normal bildiğin yumurta yiyeceğim ya da işte sucuklu yumurta yapacağım ya da haşlama yumurta yiyeceğim hocam Sporcular sürekli haşlama yumurta yiyorlar şimdi bu yumurtaya baktığın zaman çiğ yumurta çiğ yumurta sen onu haşlayıp haşladıktan sonraki haline baktığın zaman Ya ben bunu bugün yemeyeceğim ben bunu yarayım Yarın dolaba kaldırayım işte yarın ben bunu tavada tekrardan menemende kullanayım ne yapamıyorsun diyemiyorsun hocam Niye Çünkü yapısı bozuluyor biz bu doğallığın bozulması olayına denatürasyon diyoruz natürel demek doğal demek mesela Naturel Yoğurt ne demek doğal yoğurt demek den natürel olumsuz anlamında doğallık bozulmuş Demek denatürasyon dediğimiz olayla Sen proteinin yapısını ne yapıyorsun bozuyorsun hocam ya da başka bir örnek vereyim bu tarafa geleyim tekrardan böyle söyleyeyim gidiyorsun bir ne var dersek hocam köfte var kıyma var Sen bu kıymayı pişirmek istiyorsun kıymayı pişirdiğin zaman köfte yaptın cızbız çevirdin çevirdin artık o pişti piştikten sonra ya Vazgeçtim ben bu kıymadan işte sallıyorum haşlama yemeğinde kullanacaktım gibi bir şey dediğin zaman olmuyor niye bu Molekülün üç boyutlu yapısı bozuluyor hocam okuyalım yüksek veya düşük sıcaklıkla kuvvet Kuvvetli asit ve baz etkisiyle yoğun Tuzla yüksek basınç ya da radyasyon etkisiyle Sen proteinin yapısını bozarsan ağzını burnunu kırarsan Sen proteini ne yapmış olursun denatüre etmiş olursun doğallığını bozmuş olursun Peki denatüre olmuş olan bir proteinin üç boyutlu yapısı ne oluyor kayboluyor üç boyutlu yapısı ne üç boyutlu yapısı proteinler imiz üretildikleri zaman o polipeptitler üretildikten sonra Katlanıyor üzerlerine Katlanıyor ki hangi işi yapacaklarsa ona uygun hale geliyorlar üç boyutlu yapılara denatüre olduğu zaman ne oluyor kaybediliyor ama peptit Bağları ne olmuyor kopmuyor Yani benim bir kolyem var benim bir neyim var hocam bir Telim var teli böyle açıp dümdüz hale getirdiğini düşünmeni istiyorum denote ettiğin zaman Molekülün içerisindeki peptit Bağları ne olmuyormuş kopmuyor muu bu bilgi bizim için kıymetli hocam Peki bu bizim protein imiz denatüre olduğu zaman besin değeri değişiyor mu değişmiyor alıyorsun kıymayı pişiriyorsun köfte olduğu zaman yine enerjiyi Ne yapıyorsun alıyorsun yumurtayı haşlama da yapsan kızartma da yapsan yine aynı şekilde enerjiyi alıyorsun besin değeri ne olmuyor değişmiyor ama proteinin üç boyutlu yapısı bozulduğu için üç boyutlu yapısı bozulduğu için Ne yapamıyor normal işlevini artık gerçekleştiremiyor hocam yumurtanın pişirilmesi sonucunda yumurtanın ısı etkisiyle katılaşması ve beyaza olayı neye örnek verebilirsin denatürasyona örnek olarak verebilirsin Peki denatürasyonda sonra bazı proteinler eski haline gelebiliyorlar biz buna verdiğimiz isim renaturation İngilizce Replay var maçlarda tekrar dediği zaman böyle ağ alt altta böyle bazen yazıyordu Replay tekrarını gösteriyordu pozisyonun buradaki re tekrar anlamında kullanıyoruz renatürasyon tekrar doğal hale gelmesi demek bazı proteinlerde değerli hocam Ne yapabiliyor tekrar eski haline gelebiliyor örnek süt soğuk bir sütü biraz ısıtıyorsun ısıttığın zaman bazı proteinler denatüre oluyor yani bu Molekülün üç boyut yapısı bozuluyor biraz soğuttuğunuz Taman beklettiğin zaman süt tekrardan eski hale ne yapabiliyor gelebiliyor Bununla ilgili inanılmaz güzel bir örneğim kıvırcık saçlı kızlar hemen kızmayın yorumlara yazıyorlar Hocam biz de Kıvıra cağız bize niye böyle zorb alıyorsunuz falan oğlum sevdiğinden takılıyorum ya hemen dal Alıngan olmuş Yeni nesil Z kuşağı tam böyle crazy girl olmuşsunuz vallahi billahi hocam düğüne gitmeden önce o crazy girl ablamız ne yapıyor diyor ki ben bir saçımı böyle bir düzleştirebiliriz sonra buluşalım diyorlar bir bakıyor bizim düz saçlı kızımız saçları tekrardan ne oluyor kıvırcık hale geliyor çocuk bir bakıyor lan diyor Sen başkası olmuşsun O kız ne diyor hemen açıklama dur diyor Aşk Litte Ne oldu diyor benim saçım renature oldu diyor yani tekrardan eski Anne geldi diyor Biz bu olaya renaturation ismi veriyor Ne diyormuş Söyle bakayım denatürasyon ismini veriyoruz bazı proteinler denature olduktan sonra şartlar eski hale dönerse eski haline dönebiliyor bu olaya renaturation ismini veriyoruz kıvırcık saçlı kızlar aklına gelsin değerli hocam sen de öylee kızma bana gebertirim diyor ki denatüre olmuş olan proteinle ilgili hangisi kesin Doğrudur okuyalım amino aşlar arasındaki peptit Bağları kopmuştur Hayır peptit Bağları kırılmamış mıştır kopmamış tır ortam koşulları düzelince eski yapısına kesin Döner mi diyorsun ki hocam Belki bu örnek yumurta örneğinde olduğu gibi sen yumurtayı ne yaptın haşladım bir daha ne olmayabilir eski hane gelmeyebilir ya da kıvırcık saçlı kızların saçlarında olduğu gibi gele debir O yüzden kesinlikle eski yapısına gelir diyemiyorsun işlev yapamaz hale gelmiştir Bak bu olur hocam yapısı bozulduğu için artık ne işlevi yapacaksa onu yapamaz hale geliyor proteinin üç boyutlu yapısını olmasını üç boyutlu olmasını sağlayan Bağlar yıkılmış mıdır yıkılmıştır bak hocam gö göstereyim Bak burada üç boyutlu proteine bakmanı istiyorum proteinler ilk üretildikleri zaman böyle düz zincir halindeler ardından hangi işlevi yapacaksak Katlanıyor Mesela bir adam Tıp Fakültesi kazanıyor bir adam diş hekimliği kazanıyor kazandığı zaman ilk daha gelir gelmez Hadi gel ameliyata deyip de böyle adamı ameliyata sokmuyor gel bir kanal tedavisi yap diş ekibine demiyorlar niye daha o adamın bir yontulması lazım adam bir sürü ders öğrenecek orada staj yapacak oraya gidecek Anladın mı demek istediğim şeyi bizim protein imiz de ilk üretildiği zaman düz zincir halinde ardından katlanıp üç boyutlu yapısını oluşturuyor imiz denatüre olduğu zaman bu üç boyutlu yapısının korumasını sağlayan Bağlar ne olmuş oluyor denatüre olduğunda yıkılmış oluyor Dolayısıyla denatüre olmuş olan proteinle ilgili hangisi kesin Doğrudur protein üç boyut yapısının olmasını sağlayan Bağlar yıkılmıştır işlev yapamaz hale gelmiştir Doğru besin değeri korunmuştur gibi 5 Öncül olsa besin değeri korunmuştur doğru mudur yanlış mıdır dersem Evet besin değeri söyle bana besin değeri korunmuştur yani o proteini o köfteyi yediğinde yine enerjini ne yaparsın alırsın Buna da evet derdim hangileri kesin Doğrudur diye sorulmuş cevabımız 2 3 3 4 5 varmı 3 4 5 diye şık yok ama cevabımız 3 ve 4 Yani b seçeneği olu verdi anladın değil mi değerli hocam ne olduğunu den natür olmuş olan gelelim hocam sorularda karşınıza çıkabilecek olan proteinlerin görevlerinden bahsedeceğim şimdi bak Hocam ben liseye gittiğim zaman ne olacağıma dair ilk başta fikrim yoktu hocam annem diyordu ki cumhurbaşkanı ol ama Metin Hocam diye kulakları çınlasın çok değerli bir öğretmenim vardı dershanem de o adam bana biyolojiyi sevdirmiş dedim ki ben biyoloji öğretmeni olacağım dedim böyle bir gaza geldim Metin Hocam sayesinde şimdi lisedeki lise 1'deki haline baktığın zaman ne olacaksın tam bir şey diyemiyorsun değil mi hocam ama baktığın zaman 5 sene sonra 10 sene sonra 20 sene sonra bir yere geldiğin zaman Vay söyleyim Ben şu mesleğim Ben doktorum Ben mühendisim ben işte hemşireyim Ben diş hekimiyim Ben üniversitede akademisyenim diyorsun yakın zamanda Kıymetli arkadaşım üniversite arkadaşım Ekrem evlendi Onun düğününe git gittiğim zaman üniversitedeki arkadaşlarımı da gördüm bir baktım s üniversitedeki sınıf arkadaşlarımdan biri olan Kamil Candan 9 Eylül Üniversitesi'nde Doçent Doktor olmuş yani orada akademisyen olmuş öğrencilere Ders veriyormuş şimdi baktığın zaman biz üniversitede hepimiz biyoloji bölümü okuyan öğrencilerdir ama yıllar içerisinde ne oldu Herkes bir mesleğe uzmanlaştı Buradan da şunu öğretmek istiyorum Sana Aslında bizim proteinler mize baktığımız zaman kasların kasılmasında görevi olan proteinlerin isimleri ne aktin miyozin Söyler misin bana aktin miyozin iki tane protein Bunlar bizim kaslarımızın kasılıp gevşemesinde etkili olan proteinler işte haşlama et yaptığın zaman böyle lif lif oluyor ya etler oradaki proteinler aktiv miyozin gibi düşünmeni istiyor diyorum hocam kanımızın pıt taşması sağlayan bir tane protein kim fibrinojen hocam o da bir çeşit ne protein Yani fibrinojen aslında bir protein ama kanın pıt aşmasında görev aldığı için adını ne demişler fibrinojen demişler başka vücudumuzun savunmada görevli olan polis gibi görev yapan vücudumuzun korunmasında mikroplarla savaşılması görev yapan proteinlere verdikleri isim nedir diye sorsak onlara da antikor diyorlar Ne diyorlarmış antikor koruyucu proteinler Anladın mı hocam oradan hakkında Aslında bu da bir protein yani kanımıza kırmızı rengini veren fişne fişne fişne suyu Ne diyorsun hocam oksijen ve karbondioksit taşınmasında etkili olan protein imiz kimdir dersek hemoglobin bu hemoglobin kan proteini fark ettiysen gazların taşınması da etkili Peki proteinlere baktığımızda Başka neyin yapısına Katılıyor Enzimlerin yapısına Katılıyor hormonların yapısına katılabiliyor düzenleyici görev de yapabiliyorlar proteinlere bakıyorsun yapımızda var onarım sağlıyorlar düzenleyici etkiye sahipler inanılmaz moleküller başka hücre zarının yapısında bulunan bak Dikkat et glikoprotein Yani karbonhidratlardan glikozla bir protein birleşmiş hücrelerin birbirini tanımasında görevli bak Dikkat et Hücre zarının yapısında bile proteinleri görebiliyorsun Peki zarda bulunan proteinler maddelerin seçilmesi ve neyde taşınması da görev oluyor hücre zarında bulunan Taşcı proteinler var kanal proteinleri var madde alışverişi konusunda öğreneceksin Bunlar da protein yapılı başka hocam söyleyelim saç tırnak kıl ve derinin yapısında bulunan bir şey var Ne var hocam keratin reklamlarda çıkıyor ya şampuanlarda diyor ki işte saçınızdaki keratin değeri artar keratin bakımından onarır deyip üzerinde yazıyorlar O da aslında ne dersek Bir protein in saçımız da proteinden meydana geliyor hocam Peki kolajen var bildiğimiz üzere kolajen proteini kemiklerin yapısına Katılıyor kıkırdak ve eklemlerin yapısına Katılıyor Hocam işte reklamlarda çıkıyor bilmem ne kolajen için bunu işte kolajen miktarınız artsın diye bu eksikliğinizi giderin diye reklamlar yapıyorlar görüyorsun dur hocam Peki sana şunu soracaklar bak sorularda karşıda gelecek hücreye enerji ihtiyacı gerekli olduğu durumda kaçıncı sırada kullanılıyorlar proteinler diye soracaklar hocam Önce Karbonhidratları kullanıyorduk hatırla hocam kısır tabağı hazır mis gibi ardından kimleri hocam yağları kullanıyor vücudumuz en son bak Enzimlerin yapısına Katılıyor vücudumuzda 5.000 tane göreve göreve görev yaptığını görüyoruz proteinler imizin Dolayısıyla bizim vücudumuzdaki proteinler enerji eldesinde 3üncü sırada son sırada enerji kayna olarak kullanılıyorlar önce kim Karbonhidratlar sonra kimler lipitler Yağlar en son proteinleri vücudumuz ne yapıyor tercih ediyor Peki çok önemli bir bilgi daha vereceğim proteinleri solunda kullandığın zaman karbondioksit ve Suyun dışında ekstradan karbonhidratlara ve lipitlere farklı olarak ne açığı çıkıyor amonyak çıkıyor bak şöyle biraz daha küçük yazayım ki daha da güzel olsun proteinleri sen sonunda yıktığın zaman açığa ne açığı çıkıyormuş bakım bana amonyak açığa çıkıyor yani şöyle söyleyeyim Karbonhidratları solumda enerji elde etmek için kullanabiliyor muyuz kullanıyoruz E peki bunu Karbonhidratları enerji etmek için kullandığımız zaman ne açığa çıkıyor karbondioksit su ATP çıkıyor yağları kullandığımız zaman karbondioksit su ve ATP çıkıyor ama ama sınav sorusu proteinleri Sen Solunumda kullanırsan enerji kaynı olarak Aça ne de çıkıyormuş Söyle bakayım bana amonyak nh 3'te açığa çıkıyor kıymetli dostum anladık değ mi lan aferin kenafir Crazy Göl Gudubet 9 sınıf Değerli dostum Hadi bakalım şimdi Bak bunda grafiği de ÖSYM de geçmiş zamanlara sorduğu için bu notumuzu aldık Hocam bu arada notları zedu van.com adrese bak aşağı taraftan tüm notlarımızı bulabilirsiniz bilginiz olsun internet sitesinde bir güncellemeden kaynaklı gecikme olabilir bazen bilginiz olsun yani Ulan bakıyorum Bakıyorum Bulamıyorum hocam koydum diyorsun gittim Baktım bulamıyorum deyip serzenişte bulunuyorsunuz ya arada size de güncelleme yapıyoruz yetişmediği oluyor gençler Özür diliyoruz bunun için söylüyorum sana da ama tüm pdf'leri zedu comom adresinden ne yapabilirsin bulabilirsin sevgili Gudubet bu dersin pdf'i de oraya koyacağız haberin olsun bak uzun süreli açlıkta karbonhidrat lipit protein ekstrada biteni bak görü bak kim bak Karbonhidratlar anında tüketiyoruz ardından kimler lipitleri kullanıyorsun sonra bak kimi kullanıyorsun proteinleri kullanıyorsun hocam uzun süre aç kaldığın zaman zaten vücudunda artık bayağı bir hasar bayağı bir problem ortaya çıkmaya başlıyor neymiş söyleyelim sıralamamızı önce Karbonhidratlar sonra lipitler en son proteinleri kullanıyoruz Değerli dostum Aferin sana şimdi şurada bir genel bir tekrar yapalım seninle beraber ardından bir örnek sorum var şurada kenarda sonra bir tane etkinliğim var dersimizi bitireceğim yarım saat sürmüş Helal olsun iyi gidiyorsun tebrik ediyorum sevgili dostum Bak Hocam şimdi sana sorayım karbohidrat dediğimiz şey şekerler biliyorsun lipit dediğin şey aslında yağlar trigliseritler Bir de kimler var proteinler var Yapı taşlarını iyi bilmelisin bu dersimizde öğrendiğimizi söyleyelim protein yapı taşı Kim aminoasitler peki karbonhidratların yapı taşı kim monosakkaritler ne demek tek şekerli bileşikler hatırla Glikoz glikoz Glikoz glikoz polisakkaritleri oluşturuyordu Peki trigliserite baktığın zaman nötral yağ Söyle bakayım bir gliserol 3 yağ asidi birleşiyordu dester bağıyla trigliseriti oluşturuyordu Peki hocam bağların ismini soruyorlar glikozit bağı duyuyorsan aklına karbonhidrat gelsin Ester bağı duyuyorsan aklına trigliserit gelsin Bu arada DNA rna'da bu bağlardan tekrar bahsedeceğim haberin olsun peptit bağı duyuyorsan da aklına protein gelsin Peki polimer hali var mı karbonhidratların var hocam nişasta glikojen selüloz kitin bunlar polak ller biliyorsun peki proteinin polimer hali var mı polipeptitler proteinler proteinlerin büyük halleri Peki hocam trigliseritlerin polimer hali var mı Yok büyük hali var mı var büyük hali nötral ya ama polimer hali bulunmuyor ne demiştim 3 ya As bir gliserol Bunlar farklı bileşikler olduğu için birleştiğinde oluşan nötral yağ polimer bileşik değildir büyük yapılı bileşiktir ÖSYM sordu hocam msüde sordu sınavda sorduğu bu bilgiyi haberin olsun uzun süreli açtıkça önce karbohidrat sonra lipitler en son proteinler kullanıyor demiştik en çok enerjiyi verenler bol hidrojen atomu içerdikleri için kimler lipitler sonra proteinler sonra yen az kim verir derse Karbonhidratlar yani şekerler enerji veriyorlar hocam Peki depo şekillerine baktığımız zaman ne diyelim söyler misin hocam hayvanlarda glikojen hayvanlarda glikojen glikozun fazlasını bitkilerde nişasta olarak ne yapıyoruz depoluyor hayvanlar şekerin fazlasını da ne yapıyor trigliserit yağa dönüştürüp depoluyor hocam trigliseritte hayvanlarda yağ dokuda ne oluyor depolanıyor hocam göbüşüm depolanıyor anıyor Jennifer Lopez'in kalçasında depolanıyor fazlası ne oluyor proteinlerinde yine trigliserit olarak ne oluyor depo ediliyor yediğimiz bestenin fazlasını vücudumuz yağa dönüştürüp depolar Peki hocam yapısal görevini söyleyelim hücre zanın yapısında glikoprotein olarak Karbonhidratlar bulunuyor bitkide selüloz çeperde yine karbohidrat rast diyorsun hocam proteinlere baktığımız zaman hücre zarında organel yapısında kemik kıkırdak dokuda deri gibi organlarda yapı maddesi olarak neyi kullanıyorsun proteinleri kullanıyorsun yağı yapı maddesi olarak Nerede kullanıyorsun trigliseriti değil fosfor lipitleri hücre zanın yapısına katıyor kullanıyorsun ama trigliseritler Yapı amaçlı ne yapmıyoruz kullanmıyoruz değerli hocam güzel Şimdi bunu söyledikten sonra gela ş örneği çözelim diyor ki bir insana ait hücrelerde hangisinin gerçekleşmesi beklenmez karbohidrat olmayan bileşiklerden hücre gerekli glikozların sentezlenmesi gerçekleşebilir mi Evet başka bileşiklerden amino asitlerden başka hocam yağ asiti gliserolden hücrelerimiz karaciğer hücrelerimiz glikoz sentezi yapabilir aminoasitlerin solunumu ile yıkılmasıyla karbondioksit su ve ne diyor amonyak açığa çıkması Yes of course amino yıkarsan açı amonyak çıkıyor glikojen molekülüne ait Yapı taşlarının yani yapı taşı kim glikojenin yapı taşı glikoz moleküllerinin hücre zarın yapısına katılması Bu da nedir dersek Hocam bu da dediğim gibi Eee İnsan vücudunda canlılarda gerçek insana ait hücrelerde gerçekleşebilen bir olay polipeptidin biçim değiştirerek üç boyutlu proteinleri oluşturması Evet hocam polipeptitler aminoasitler birleşti polipeptitler meydana getirdi Bunlar da neyi protein molekülünü meydana getirdiler esansiyel olmayan bir amino asitten essential bir aminoasit sentezi Biz de Temel münas sentezi olmaz alıp kullanabilirsin ama bunu ne yapmıyorsun üretemiyor musun yurt dışından testa alıyoruz yurt dışından işte başka araçlar getiriyoruz Alman arabaları geliyor Japon arabaları geliyor bunları aldığımız zaman alıp kullanabiliyoruz ama üretim dersek Dediğim gibi Sadece tog üretimi var Şu an için ülkemizde bildiğiniz üzere Yani bunun gibi düşünmelisin ithal bir şey alıyorsun onu Ne yapıyorsun kullanabiliyoruz vücudumuz da ne yapmıyor esansiyel olmayan bir amino asit esansiyel amino asit ne yapmıyor sentezleme yanlış oldu güzel Şimdi bunu da çözelim bitsin Hadi bakalım Diyor ki ki Aşağıdakilerden hangisi dört halkı waren boşluklarına uygun şekilde doldurunuz dört Halkalı karbon yapısına sahip lipit türleri ne steroidler hocam bunlar ne demiştik dört Halkalı karbon yapısına sahip olan bileşikler devam et proteinin yapı taşı olan nokta nokta aminoasitler Merkezi Bir karbon atomuna bağlı amino ve karboksil grupları var demiştik hocam amfoter özellik gösterdiğini unutma hem asitik hem bazik davranabiliyorum aminoasitler polimerleşir Ken iki amino asasa p ile başlayan bir bağ de bakayım peptit Bağları kuruluyor bu peptit Bağları sayesinde ne oluyor aminoasitler birbirine bağı alıyorlar açığa şıp şıp şıp su açığı çıkıyordu aminoasitlerin nokta nokta tarafından ardışık olarak birbirine bağlanmasıyla kısa polipeptit zincirleri yani polipeptitler oluşur nerede sentez oluyor protein sentezi Söyle bakayım ribozomda gerçekleşiyor bu olay ribozom amino asitleri birbirine bağlayıp protein sentezini gerçekleştiriyor nokta nokta hücrede enerji kaynağı olarak 3ün sırada kimler proteinler 3ün sırada kullanılıyorlar Peki nokta nokta Bağları yağ asitleriyle kimdi hocam gliserol asitte kurulan bağımızın ismi Ester bağ demiştik 6ya Ester bağ dedik denatüre olmuş olan proteinin eski haline gelmesine renaturation demiştik hocam kıvırcık saçlardan aklımıza gelecek nokta nokta sentez için gerekli olan şifre dna'dan alınır Hocam biz protein sentezi için gereken şifreyi dna'dan ne yapıyoruz alı veriyoruz Kıymetli hocam bundan sonraki dersimizde kısa bir dersimiz olacak Çok kısa bir dersimiz ayraçlı bahsedeceğim oldukça kısa birkaç örnek vereceğim ardından proteinler ayraçlar bittikten sonra enzimlerle yolumuza devam evceğiz bu dersten sonra ne olacak tahmin ettiğimiz üzere soru çözüm yapacağız inşallah Sizler için faydalı oluyordur Bu arada soru çözümlerini nereden yapıyoruz dersek Paraf Yayınlarının 9 sınıf için özel olarak çıkartmış olduğu IQ serisinden biyoloji soru kütüphanesinden soru çözümü yapıyorum değerli gençler dicek Gım bu kadar chs diyorum abone olmayan kenafir good ve kenafir Crazy görler abone olun öyle izleyin SMM hocanız Ben diyorum chavs diyorum kapatıyorum şuraları buraları kapatıyorum ulan burayı kapattım perde açık azcık hava alsın diye açtım chs kapat ge her Hadi B ben size konuyu insan vücuduyla anlattım ben size bu ah