🌍

Unang Digmaang Pandaigdig at mga Epekto

Mar 2, 2025

Unang Digmaang Pandaigdig (World War I)

Mga Naglalabanang Koalisyon

  • Allies:
    • France
    • United Kingdom
    • Russia
    • Italy
    • Japan
    • USA
  • Central Powers:
    • Germany
    • Austria-Hungary
    • Ottoman Empire

Background ng Digmaan

  • 19th Century: Kasunduan para sa balance of power post-Napoleonic War
  • Concert of Europe: Kapayapaan sa Europe
  • Pag-usbong ng Germany: Pagtatag ng German Empire ni Otto von Bismarck
    • Triple Alliance: Germany, Austria-Hungary, Italy
    • Triple Entente: United Kingdom, France, Russia

Sanhi ng Digmaan

  • Nasyonalismo: Pag-ambisyon ng German Empire
  • Militarismo: Paglago ng militar at armas
  • Pagpaslang kay Archduke Franz Ferdinand: Nagbunsod ng digmaan
    • Gavrilo Princip (Serbian, Black Hand)

Pag-usbong ng Digmaan

  • Ultimatum ng Austria-Hungary sa Serbia
  • Deklarasyon ng Digmaan
    • Austria-Hungary vs. Serbia
    • Germany vs. Russia
    • Germany vs. France (Schlieffen Plan)
  • Pag-atake sa Belgium: Nag-react ang United Kingdom

Trench Warfare

  • First Battle of Marne: Kabiguan ng Schlieffen Plan
  • Trench Warfare: Mula North Sea hanggang Switzerland
  • Major Battles:
    • Battle of Verdun
    • Battle of Somme

Paglawak ng Digmaan

  • Europe:
    • Italy kumampi sa Allies
    • Labanan sa Italian Front
  • Asia Pacific: Paglusob ng New Zealand at Japan sa German colonies
  • Africa: Labanan sa Togoland, Cameroon, Southwest Africa

Paglahok ng Ottoman Empire

  • Gallipoli Campaign: Talo ng Allies
  • Armenian Genocide

Paglahok ng USA

  • U-Boat Attacks: RMS Lusitania
  • Zimmermann Telegram
  • Pagdeklara ng USA ng digmaan noong 1917

Pagbabago ng Estratehiya

  • German Spring Offensive of 1918
  • Hundred Days Offensive: Pagbawi ng Allies

Pagwawakas ng Digmaan

  • Armistice: November 11, 1918
  • Treaty of Versailles: June 28, 1919
    • Parusang pang-ekonomiya sa Germany

Epekto ng Digmaan

  • Pagbagsak ng Mga Imperyo: German, Austria-Hungarian, Russian, Ottoman
  • League of Nations: Pagtatag ng pandaigdigang samahan
  • Pag-unlad ng Teknolohiya at Karapatan ng Kababaihan

Legacy ng Digmaan

  • Pagwawakas ng Digmaan: Peace without victory
  • Simula ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig: Pag-aalsa ni Adolf Hitler laban sa Treaty of Versailles

Konklusyon

  • Ang pag-aaral ng kasaysayan ay mahalaga para maintindihan ang mga pinagmulan ng kasalukuyang sitwasyon sa daigdig. Ang pag-asa ng mga tao sa kapayapaan ay sinira ng mga kaganapan na nagdala muli sa digmaan.