Cześć dzień dobry zaczynamy sobie kolejny temat czyli społeczeństwo i gospodarka II RP a w nim o mniejszościach narodowych i etnicznych o problemach i o możliwościach rozwiązania tych problemów oglądamy [Muzyka] na początek musimy sobie powiedzieć jasno że Druga Rzeczpospolita była krajem wielowyznaniowy oraz wielonarodowym Generalnie od momentu kiedy Polacy odzyskali niepodległość aż do wybuchu drugiej wojny tak naprawdę te stosunki Polaków do mniejszości one nie ulegną jakiejś większym zmianom można powiedzieć że pomimo tego że liczba ludności się zwiększyła bo 27 stało się później 35 milionów ludzi to problemy tak naprawdę były ciągle te same to wychodziło między innymi ziem które odzyskaliśmy już po Powiedzmy że zaworach generalnie część ludzi była bardzo mocno podzielona na tych którzy byli mocno uprzemysłowienie czyli to będą zawory głównie pruski czyli Wielkopolska oraz Górny Śląsk oraz te takie no i co zacofane typu zaborem austriackim i rosyjski tutaj te różnice będą bardzo duże i do tego jeszcze później będziemy sobie dochodzili jak będzie będą właściwie nasi rządzący starali się nieco te problemy zniwelować ale to będzie dosyć późno więc można powiedzieć że będzie wyrównanie po prostu bardzo bardzo ciężko musimy powiedzieć sobie też jeszcze Kolejną kwestię tego że nasi jakby rodowici Polacy to było około 70 procent społeczeństwa w skali drugiej Rzeczypospolitej w różnych etapach tak naprawdę 20-lecia międzywojennego i te mniejszości które stanowią t30 pozostałe procent będą miały swobodę działania będą miały Wolności wigilijne Wolności kulturowe będą mogły tworzyć własne organizacje będą mogły używać własnego języka i to wszystko gwarantowała konstytucja marcowa i tym mniejszościami zajmiemy się na sam początek pójdziemy sobie od powiedzmy wschodniej granicy jeśli zaczniemy sobie od Ukraińców ci Ukraińcy będą stanowili dosyć duży odsetek bo będzie to około 14 procent polskiego społeczeństwa to będzie największa mniejszość która występuje na ziemiach polskich i oni zamieszkiwali południowo wschodnie tereny Rzeczpospolitej II Rzeczpospolitej oczywiście ale też charakterystyczne Ukraińcy od początku wyróżniało poczucie odrębności Narodowej powstawały różne organizacje a jedną z takich organizacji jak organizacji ukraińskich nacjonalistów to organizacja która dokonywała właściwie członkowie dokonywali zamachów na polskich polityków oni od początku chcieli mieć niepodległość więc umówmy się tutaj kwestia tego Lwowa też jakby przejścia tego słowa na nasze ziemie nasze granice wcale niczego nie uformowała tylko nieco popsuła te stosunki później idziemy sobie do tej mniejszości drugi co do wielkości czyli do Żydów Żydzi stanowili mniej więcej około 8 procent polskiego społeczeństwa i Szacuje się że mogło ich żyć około 3 milionów na ziemiach polskich Brittany Głównie to byłego zaboru rosyjskiego oraz austriackiego na codzień posługiwali się językiem jidysz Czyli generalnie takim z dużą dawką niemieckiego może tak ale w obrzędach religijnych używano języka hebrajskiego część żydów była mocno zasymilowana z Polską ludnością i tutaj należy to też powiedzmy podkreślić Ponieważ ci którzy byli najbardziej tacyn radykalnie daty ortodoksyjni czyli chasydzi aniżeli w tych swoich Powiedzmy że szczeblach czy też gettach ale większość ludności jest jednak żydowskich była zasymilowana czyli normalnie wyglądała tak Polak tylko tyle że miała zupełnie innym wyznaniem Cechą charakterystyczną dla ludności żydowskiej był niemal całkowity brak osób nie piśmiennych co Generalnie budowało i silną pozycję na rynku A to dawało im konkretne zarobki dlatego też no umówmy się w Europie tym Żydów za bardzo nie lubiano w tym okresie czasu starano się na nich zrzucić winę o wszystko i to było powodem tego że oni generalnie byli bardzo dobrze Imielin głowę na karku przede wszystkim głowę do interesów więc jeżeli czegoś nie dało zrobić w sposób Powiedzmy że inteligentny to robią to siłą i tutaj żyć będą bardzo mocno w tym wypadku z tego powodu cierpieć oczywiście kolejną mniejszością to jest około czterech procent będą białorusini Oni zamieszkiwali województwa wschodnie różnicą między Białorusi nami a Ukraińcami było to że oni nie czuli takiej silnej tożsamości narodowej i poczucia tej odrębności jak na przykład Ukraińcy czyli Twingo których też za chwilkę sobie przejdziemy generalnie Białorusi należeli głównie do kościoła prawosławnego ich to stanowiło ich jakąś taką odrębność kolejną co dom mniejszości też około czterech procent jednak tam jedną dziesiątą jedną setną mniej niż powiedzeniem sami białorusini stanowili Niemcy oni zamieszkiwali tereny zaboru pruskiego i rosyjskiego i większość oczywiście Wielkopolsce i na Pomorzu i duża część tej mniejszości to byli protestanci i u nich można było zobaczyć taką gwiazdą wrogość w stosunku do Polaków to będzie widoczne i latach 20 i później w latach trzydziestych jeżeli chodzi o kolejną taką mniejszość którą możemy sobie tutaj jakby wybrać jako kolejną to będą Litwini dzieci Litwini to są generalnie ludzie którzy byli najbardziej wspierany przez swoje państwo Nowolipkach też była nowym państwem więc generalnie oni byli bardzo dobrze zorganizowaną mniejszością ale stanowiącą naprawdę niewielki odsetek mieć miejsce Czechów oraz Słowaków oczywiście były też mniejszości etniczne czyli takie jak tutaj pamięta to etniczne to są te które nie posiadały albo wówczas nie posiadają przez aktualnie i posiadają jakbyśmy brali pod uwagę Nasze Czasy współczesne w swojej własnej ojczyzny ale są odrębnie kulturowo i religijnie językową i tak dalej I tu będziemy mieli karaimów Tatarów łemków to są te trzy które znamy do dzisiaj dodatkową bolkowi huculi i tych dwóch mniejszości zabraknie nam po Akcji Wisła która będzie po drugiej wojnie światowej działań Powiedzmy że polskich komunistów także generalnie tak to jeżeli chodzi o mniejszości to wyglądało Idziemy sobie do problemów gospodarczych po 123 latach niewoli Zresztą wspomniałem wcześniej nasze tereny były bardzo mocno zróżnicowane obowiązywały na nich zupełnie inne przepisy prawne Powiedzmy że systemu miar wag czy też po prostu były inne waluty nawet ruch Przecież odbywał się w innym kierunku jak na przykład zaborze pruskim czy rosyjskim bo w zaborze austriackim jeździło się lewą stroną więc generalnie te różnice były dosyć duże następnie sama wojna ta pierwsza wojna światowa oczywiście oraz później w późniejsze walki o granice spowodowały też ogromne zniszczenia dodatkowe zniszczeniami utrudniały rozwój gospodarczy generalnie zniszczoną mostem różnego rodzaju linie kolejowe zakłady przemysłowe oraz tak naprawdę takie pola rolne chociaż tak z drugiej strony Jeżeli chodzi o te linie kolejowe to nam też troszeczkę pomogą bo wtedy mogliśmy ujednolicić Bo przecież tych zawodach były różne szerokości tych torów więc umówmy się tutaj tutaj jakoś to zadziałało na naszą Powiedzmy że korzyść mówiłem że wrócimy do podziału Polski i tak też się będzie Zwróć uwagę na matkę na matce widzimy wprost Polska i polskie ponieważ rozwój naszych ziem był po prostu nierównomierny i To powodowało że trzeba było w jakiś sposób te ziemie No powiedzmy że te różnice tych ziem jak najmocniej zniwelować było to trudne bo jak popatrzymy na matkę to zobaczcie ile mamy wytworzenia energii elektrycznej w Polsce albo 93 procenta w Polsce B7 procent generalnie te możemy sobie to wszystko po odczytywać ale chodzi o to że Polska A to były tereny które rozwijało się dynamicznie o wiele szybciej niż te w Polsce b ale tylko dlatego że to były tereny byłego zaboru pruskiego Niemcy o te tereny po prostu odwali rozwijali inwestowali w nie i my mogliśmy później z tego po prostu korzystać Polska bez Galicja są Kresy Wschodnie czyli tereny słabo rozwinięte i nisko uprzemysłowione uznało się taką granicą pomiędzy Polską a a Polską b Będzie znacznie odcinek wzdłuż po prostu Wisły ale to będzie kwestia też tego że powstanie później co to którym też będę mówił który miałby te różnice nieco zniwelować ponieważ B tak Polsce a i Polsce b ulokowany ale o tym za chwileczkę Idziemy sobie do tego co mówię też wcześniej czyli generalnie Jakie były problemy A jeżeli chodzi o polski parlamentaryzm częste zmiany rządów powodowały że nie można było się żaden sposób dogadać związku z tym częste zmiany nie szły w parze za bardzo zwalczaniem ze zwalczaniem właściwie biedy bezrobocia czy po prostu strzelającą hiperinflacją która No bardzo mocno skopała po tyłku Polaków pod koniec 1923 roku Prezydent Wojciechowski Czyli ten gość pamiętamy go powołał bezpartyjny rząd ekspertów i to jest ten rząd o którym też mówiłem wcześniej czyli rząd Władysława Grabskiego gabinet ten tak po wspomniałem przed chwileczką dużą z ekspertów Czyli on był tak naprawdę takim rządem mocno technicznym który miał tak naprawdę konkretne cele które trzeba było zrealizować Dlatego też ten gabinet otrzymał specjalne uprawnienia i przez pół roku mógł podejmować decyzje które były zupełnie niezależnie od Parlamentu i to się sprawdziło 1924 roku Władysław Grabski nie przeprowadził reformę walutową polska marka została zastąpiona złotym polskim dzięki temu została zachowana hiperinflacja Czyli pierwszy krok został wykonany Ale dodatkowo żeby była jasność bo nie tylko waluta zmiana waluty tutaj może pomóc wprowadzono podatek od najbogatszych osób ograniczoną wydatki państwowe między innymi administrację czyli wszelkie koszty na ludzi którzy zajmowali konkretne stanowiska i mieli mnóstwo doradców podobnie jak dzisiaj zupełnie niepotrzebnych po prostu doradców nie będzie i te pieniądze nie będą ten sposób przedstawiane to pozwalało że ta waluta się z czasem oczywiście będzie umacniać umacniała podnoszono też część opłat państwowych więc społeczeństwo na początku tego za bardzo nie odczuło ale z czasem będzie te zmiany po prostu widać tu widzimy markę polską właściwie to 10 Marek a pod spodem widzimy 2 złote które są dosyć charakterystyczne kolejną formą była reforma rolna cały czas jesteśmy przede wszystkim żeby była jasność postanowiono że będą parcelowanie majątki powyżej powierzchni 180 hektarów a na Kresach Wschodnich czarnoziemy to dzisiaj zresztą są powyżej 300 hektarów wykup Ziemi od tych właścicieli ziemskich odbywał się po cenach rynkowych czyli tak żeby oni byli jakoś mocno ostatniej a następnie były te ziemie sprzedawane Często też w kredycie dla chłopów generalnie chodzi o to że przeprowadzeniu tej reformy było całkiem fajnym pomysłem ale jak się okazuje realizacja była już nieco trudniejsza dlatego że szło bardzo opornie to 1939 roku czyli do momentu wybuchu II wojny światowej reformy objęła tylko 58 procent polskich ziem więc no nie było zbyt łatwo Dlaczego nie było łatwo dlatego że ziemiaństwo które miało bardzo duży wpływ państwie stanowiło też grupę polityczną nie było zbyt zainteresowany tym żeby pozwalać po prostu swoich ziem więc generalnie Pomysł fajny ale realizacja nieco trudna działania Grabskiego też tak naprawdę doprowadziły do upadku jego rządu a tym upadkiem można powiedzieć że była wojna Celna to była wojna która rozpoczęła się 1900 wojna wojna nie coś takiego się strzelane zabijano tylko chodziło o to że jest to konflikt polsko niemiecki który będzie bardzo mocno wpłynął na polską gospodarkę dlatego też że ona będzie mocno skopana Douglasa to wojną ceną mamy rok 1925 i Niemcy przestali kupować od Polaków węgiel aż kupowali prawie 80 procent Więc to naprawdę był duży cios polską gospodarkę wszystko szło z Górnego Śląska więc niestety ale import został wstrzymany związku z tym Polacy nie mogli sobie za bardzo z tym poradzić Tym bardziej że port w Gdyni dopiero powolutku był otwierany więc jeszcze nie można było tak tych różnic powiedzmy strat zniwelować Ponadto Niemcy wprowadziły bardzo wysokie cła na towary sprowadzane dla Polski z Polski a Polacy Żeby nie było że my jesteśmy tylko i wyłącznie pionkiem w tej grze postanowili że z bojkotują i oclon towar niemieckie co dla Polaków też było niezbyt korzystne ale to już jest inna kwestia jak się okazuje to chwilowy czas zastosowania inflacji No był niestety chwilowy Dlaczego Dlatego że ten spór doprowadził do kolejnego wzrostu inflacji i bezrobocia i to najczęściej odczuwany wosku i tutaj ten Bunt na Śląsku doprowadziły finalnie do upadku tego rządu greckiego i można powiedzieć że Polacy No nie mieli nawet chwili takiego oddechu na to żeby tą Polskę jakiś sposób podciągnąć do góry oficjalnie ta wojna Celna zakończyła się W 1934 roku kiedy podpisała Polska z trzecią rzeczą jest wtedy tak o nieagresji także troszeczkę na to musieliśmy sobie poczekać dotarła chwilami wspomniałem o tym że mieliśmy No port w Gdyni który był budowany ale zacznijmy może od samego początku odrodzona Rzeczpospolita miała dostęp do Bałtyku co prawda w niewielkim pasie wybrzeżem ale jednak był jednak nie było tam portu ponieważ Gdańsk stał się wolnym miastem co Zresztą wiemy ale o co chodzi o to chodzi że mogliśmy wysyłać Gdańskiem tak naprawdę towary tyle że Gdańsk właściwie władze Gdańska były niezbyt przychylne i wręcz niechętni wobec Polaków w związku z tym narzucał na wysokie podatki i utrudniały dostęp do tego portu dlatego też trzeba było wziąć sprawy w swoje własne ręce i tak powstał urodził się pomysł budowy Nowego Portu szukasz odpowiedniego miejsca i wybór padł na Gdynię Gdynia która była wioską zabita dechami z niewielką liczbą mieszkańców ale to właśnie tam postanowiono że wybuduje się port pracę TVN dosyć długo bo przez kilka kolejnych lat przyśpieszyły momencie kiedy ministrem przemysłu i handlu został Eugeniusz Kwiatkowski on doprowadził do tego że w 1926 roku Gdynia otrzymuje prawa miejskie A sama inwestycja była dobrze rozreklamować a w gazetach w radiu A to przyciągało rzesze pracowników niemal z całego kraju i na dodatek gdy nie została połączona magistralą Kolejową taką węglową magistralą ze Śląskim Gdzie można było transportować ze śląska do góry tak naprawdę Węgier też gotowe produkty przemysłowe i tam eksportować je poza polskie granice gdy nie generalnie była nazywana polskim oknem na świat ponieważ ten port stał się największym pod względem przeładunku portem na Bałtyku wyprzedzając między innymi Gdańsk a drugą kwestią jest to że tak naprawdę prawie 80 procent Expo No i 65 procent importu odbywało się drogą morską czyli było po prostu wykorzystane do tego to co zostało zbudowane w Gdyni czyli cały port po prostu tętnił życie to można też tutaj sobie gdzieś w głowie ułożyć Idziemy sobie do inwestycji przemysłowych czyli do momentu w którym będziemy sobie wchodzili wcop cofnijmy się do roku 1929 wtedy butach na giełdzie w Nowym Jorku i rozpoczął się wielki kryzys który trwał w Polsce do 35 roku mimo wszystko uważam że ten kryzys było wiele mniej intensywny niż w innych krajach pomimo tego że Polacy go mocno odczuwali ale mieliśmy zmianą walutę więc strach pomyśleć co była marka polska dalej ale to już kwestia gdybanie do rzeczy Kryzys dotknął najbardziej polską wieś z Chłopów nie było stać w tym momencie na zakup wyrobów przemysłowych a niskie ceny towarów rolnych tak naprawdę ograniczą ich produkcję czyli nie mogli zarabiać to niestety będzie przekładał się na miasta które też będą cierpieć ponieważ jeżeli nie ma zbytu na towary przemysłowe to nie ma sensu ich tak dużo produkować Rozwiąż ludzie musieli stracić pracę pojawiają się bezrobocia układamy fabryki a inwestorzy z Polski się wycofywali co było chyba najgorsza jeżeli chodzi o polskie społeczeństwo polski rząd tak naprawdę nawet próbował organizować to co było między innymi w Stanach czyli te roboty publiczne ale one u nas jakby nie przyniosły żadnego efektu Dlatego tego tak zwanego interwencjonizmu państwowego Po prostu nie kontynuowano po 1935 roku gospodarka ogólnie przyspieszyła na świecie i wszystkie kraje właściwie Można powiedzieć że wyszła z kryzysu i zwiększyły swoje obroty handlowe i to było też widoczne w Polsce i w tym czasie to jest dosyć ważną rzeczą bo to będzie już po śmierci samego Piłsudskiego do rządu powróci Eugeniusz Kwiatkowski on był bardzo mocny zwolennikiem etatyzmu Czyli generalnie aktywnego udziału państwa w życiu gospodarczym zwykłych obywateli i wprowadzaniu tak naprawdę elementów planowania czyli coś co było znane też w komunizmie u nas będzie wyglądało nieco inaczej ponieważ sam Kwiatkowski przygotował tak zwany plan 4-letni plan rzeczy które będzie miał by który miał być realizowany w latach 1936 1940 zakładał on utworzenie i to jest to co powiedziałem wcześniej copu czyli Centralnego Okręgu Przemysłowego który będzie umiejscowiony generalnie widłach Wisły oraz Sanu tutaj będzie on jakby wchodził w tereny można powiedzieć że Polska i polski b i wybór lokalizacji był jak się okazuje Niezwykle istotne dlatego że poza tym że było to z daleka od granicy niemieckiej rosyjskiej to Tereny te były bardzo gęsto zaludnione i mało tego były zamieszkiwane niemalże w 95 procent przez Polaków to oznaczało że to będzie powiedzmy że przemysł typowo Polski budowę co po rozpoczęto w roku 1937 pomimo tego że miała się zakończyć cała rozbudowa 1940 to dobrze się 39 roku zbudowano ponad 100 zakładów produkcyjnych i Generalnie one były związane też z przemysłem takim zbrojeniowym i to będziemy tutaj też widzieli ponieważ będą się rozwijały tak naprawdę róż z zakłady które sobie pokrótce przeanalizujemy będziemy i tak Zakłady Lotnicze w Mielcu będzie miał fabrykę broni w Starachowicach będziemy mieli kombinat metalurgiczny w Stalowej Woli Czy fabrykę samochodów ciężarowych na przykład w Lublinie też tą która będzie też dosyć dobrze funkcjonować już po drugiej wojnie światowej generalnie Centralnego Okręgu Przemysłowym rozwijało się wszystko tak naprawdę było to pozyskiwanie gaz ziemny były to rudy żelaza miedzi czy też pirytu i ten czteroletni tak naprawdę został zrealizowany już na początku 1939 roku Kwiatkowski przygotował kolejny plan 15-letni który miał rozpocząć się w 1939 a skończyć 1954 zakładało przede wszystkim dalszą rozbudowę copu oraz rozwój kresów wschodnich niestety wybuch wojny to wszystko zaprzepaścił i można powiedzieć że ten plan był naprawdę całkiem dobrze przemyślany I prawdopodobnie moglibyśmy się zapisać do jednego z najprężniej rozwijających się państw ale Kiedy wybuchła wojna auto jestem mogli w klasie czwartek na tą chwilę wszystko dziękuję i do widzenia