[Müzik] [Alkış] [Müzik] Evet gençtik Herkese merhabalar yepyeni bir serüven yepyeni bir ünite çok tatlış Bir ünite Çünkü çok kebap soruları geliyor ösm tarafından sorulan en sevdiğimiz ve her sene mutlaka en az bir tane bazen de ikiye çıkarttıkları bir soru kalıbı karışımlar ün tesinde bahsedeceğiz bu karışımlar aynı zamanda ayt'de denk geliyor bazen hani hoc H ben ikisini bir götürüyorum nasıl götürüyorum diyenler var işte karışımlar ve sıvı çözeltileri birleştirerek de onlar devam edebiliyor Peki neleri göreceğiz burada biz burada çözeltileri karıştıracağız karıştırdıkları ayıracağız belli çözüme metotlarını göreceğiz Onun dışında Derişim hesaplarına gireceğiz çok tatlı ve keyifli bir serüven bekliyor gönül rahatlığıyla eşit ağırlıkçılar sözelciler ve dilciler de bunu dinleyebilir sayısalcı zaten bahsetmiyorum Siz zaten dinliyorsunuz diye bekliyorum Peki hocam o zaman veti kaybetmeden şu işi bir hallederim dediğinizi duyar gibiyim o zaman hadi gelin videomuza başlıyoruz Şimdi bölümde neler var 1 bölümde karışımları anlatacağız biz homojen heterojen Karışım nedir detaylarını geleceğiz Sonra çözme olgusundan gideceğiz yani bir çözünme nasıl gerçekleşiyor bundan bahsetmeye çalışacağız daha sonra çözelti derişimleri burada kütlece yüzde Derişim hacim C yüzde Derişim ve ppm diye kavramlar göreceğiz ayt'de de molarite ve molariteyi göreceğiz yani bu üçüne ek olarak yeni şeylerde göreceğiz daha sonra çözeltilerin derişimine bağlı özellikler ki hem tyt hem ayt'ye kapsar koligatif dediğimiz özellik türlerini görüp en son ayırma ve saflaştırma teknikleriyle bu mevzuyu kapatmış olacağız Peki hocam karşıları ben bir sınıflandırmak istiyorum da nasıl yapacağım dediğini duyuyorum Diyoruz ki doğada bulunan maddeleri Biz ne diye ayırmıştı saf maddeler ve karışımlar olarak ayırmıştır bundan önce zaten saf madde olan element ve bileşiklerin bütün detaylarını öğrendik Sırada kim var işte burası yani karışımlar var Peki hocam saf madde deyince aklımıza ne geliyordu diyor ki aynı tür tanecikten oluşan hocam aynı tür tanecik ne dediğinde ne demiştik atom veya da molekül gördüysem buna Aynı tür tanecik adını vermiştik ve kendilerine özgü ayırt edici özelliklere sahip fiziksel yollarla bileşenlerini ayırmadığım maddelere Biz saf maddeler dedik yani karşımıza element ve bileşikler şeklinde gelmiş oldu peki mesela oksijen elementini görmek istiyorum hocam bu bir moleküler elementtir de bak hep aynı tür moleküller içeriyor İşte bu yüzden biz buna saf madde diyoruz Peki hocam H2O bileşiğine baktığım zaman Hocam bu bileşik bak Farklı atom içeriyor ama moleküller hep ne gene aynı işte aynı tür molekül içerdiği için gene saf madde konumunda olacak peki geldim karıştırmaya adı üstünde karıştırmak için en az kaç maddeye ihtiyacım var i tane madde maddeye ihtiyacı var O zaman en az iki maddenin Aralarında çok önemli bak herhangi bir kimyasal etkileşim olmadan kimyasal etkileşim oluştursa bileşiğe dönüşüyordu kimyasal etkileşim olmadan kimyasal özelliklerini kaybetmeden bir araya gelmesiyle oluşturdu Bu saf maddeye işte pardon saf madde diyoruz saf olmayan maddeye işte Ne diyeceğiz karışım adını vermiş olacağız kim gibi bak biraz önce demiştik ya bu sefer de azot ve helyum şunlar Aynı tür molekül Ama bu moleküllerin arasına farklı yapılar da girdi işte biz buna karışım adını vermiş oluyoruz ya da süt baktığın zaman homojenize duruyor ama Sütün içinde dağılmış yağ partikülleri vardır İşte biz bu yüzden buna ne diyeceğiz Bir karışım adını vermiş olacağız O halde genel çerçevem de tekrar bakacak olursak Saf ve saf olmayan madde şeklinde iki bölgede inceledim saf maddeler hocam Elementler ve Bileşikler şeklinde karşımıza geldi hocam element deyince kimler metaller ametaller ve Soygazlar şeklinde ya da yarım metaller diye de bahset Biz yarım metaller olarak söyleyeceğiz Peki bileşik deyince aklımıza Kim geldi iyonik bileşik kovalent bileşik olarak isimlendir ve geldik şimdi karışıma karışım Homojen ve heterojen diye ayrıldı homojen Karışımların hepsine çözelti adını veririz Tamam mı bütün homojen karışımlara biriz çözelti diyeceğiz heterojen karışımlara gelince de diyecek ki emisyon süspansiyon ayrı ve K şeklinde karşımıza gelmiş olacak bu türdeki karışımlar olacak karışım dedikçe de şu an klimadan bir ses geliyor sanki patlayacak gibi gençler Başımıza bir iş gelirse haberiniz olsun klimadan kaynaklı burada derecesini Bir tık yükselt istiyorsan Ya şu anda bak kış ayında klima kullanıyoruz Biz de hani böyle bir çılgınız geldik neredeyiz örneğimizde örneğimiz içine bakarsak Neyle karşılaşacağım x y ve z element Bileşik ve karışım olduğu bilinmektedir Buna göre x y z nedir hatırlıyorsan tyt'de şöyle bir durumdan bahsetmiştim ben sana dedim ki bak element birleşik karışım atom molekül aldık demiştik ki aynı tür element pardon Aynı tür atom Aynı tür molekülden oluşan saf maddeler element hocam farklı tür atom Aynı tür molekülden oluşan saf maddeler bileşik farklı tür atom farklı tür molekülden oluşan olmayan maddeler ise karışım demiştik şimdi bir soru sana gelip de x farklı tür atom içerir diye bir cümle kurarsa hocam atom nerede Burada kimler farklı içeriyor hocam bileşik ya da karışım O zaman diyeceksin ki x dediğin adam ya bileşik ya da karışım olacak karışım başka ihtimalim yok devam ediyorum y Aynı tür molekül içerir hocam molekül buydu kimler Aynı tür içeriyor elementler ya da bileşikler içerebilir O zaman bu da diyorsun ki hocam bu adam ya element ya da bileşik olacak bileşik başka seçenek yok dedin Z Aynı tür atom içerir hocam Z Aynı tür atomu kim içermiş olacak baktım atom Aynı tür bak Tek seçenek element başka kimse yapamıyor bunu Hocam bu adam element oldu bu adam element bu element olamaz bu adam bileşik olda bu adamda bileşik olamaz oldu karışım Demek ki x dediğim adam karışım y dediğim adam bileşik Z dediğim adam da element şeklinde karşımıza gelmiş oldu Peki hocam karışımdan bahsediyoruz da özellikler neler ki bunlar dediğimi duyar gibiyim Olay şu karışımlar saf olmayan maddelerdir zaten saf madde olarak biz element ve bileşikleri kullanmıştık başka homojen ya da heterojen olabilirler zaten karışımın özelliği Biraz sonra bahsedeceğim homojen her noktasında aynı özelliğe sahip olacak heterojen birden fazla farklı özellik içerdik Yani iki adını vereceğiz buna Peki hocam bileşenleri arasında karışım sabitli bir oran var mı Yok aklına tuzlu suyu getir hocam suyun içine tuz ekledim ne kadar fark etmez tuz eklediğin andama tuzlu su ne kadar ekledim bir önemi var mı Hayır işte belli bir oran olmam sebebi bu peki belli bir sembol ya da formülü gösterdin mi yok dedin ya sen tuzlu su adını sen söyledin o zaman belli bir sembol ya da formüle ihtiyacın yok Peki farklı tür atom ve molekül içeriği Biraz önce söyledim zaten atomları da molekülleri de farklı olmak durumunda Karışımı oluşturan maddeler kendi kimyasal özelliğini kaybetmezler bak Tuzla suyu karıştırdım damıtma işlemi yaptım tuz ve suya geri ayırdım İşte bu karışımı ayırma şeklinde gelmiş oluyor peki hocam tuz oluşturmak için sodyum ve Klor gazını birleştirdim düşün sodyum gazı eline alsan gazı diyorum Sodyum metali eline alsan elindeki nemden bile patlar Klor gazı boğucu bir gaz ikisini bir araya getirdiğin zaman hocam sodyum klorit sofra tuzu eğmeye serpiyor özelliğini yitirdi işte özelliğini kaybederse bir adam bu bileşik oluşturdu anlamına gbi Ama tuz ve su karıştırdın karıştırdığın gibi geri ayır alabilirsin işte özelliğini kaybetmiyor ola bu yapıya Biz karışım adını vereceğiz Peki hocam fiziksel ayırma yöntemleriyle bileşenlerin ayrılır e dedim ya bak damıtma buharlaştırma ayırma yöntemlerle ayırabilecek nasıl karıştırıyorsa o şekilde ayırmış olacaksın erime kaynama noktaları veya da yoğunlukları sabit değildir şeklinde karşımıza getirmiş olacak neden tuzlu su dedim ya mesela saf Su 100 derecede kaynar Bu saf bir madde saf suun içine bir miktar tuz ekledim kaçta Kaynar 100'ün üstü ne kadar üstü ne kadar ekledin ona bağlı Mesela diyelim ki 5 gram ekledim 103 oldu 8 gram ekledim 105 oldu 20 gram ekledim 110 oldu Ee hocam o zaman sürekli bir değişkenlik var sebebi ne bileşenlerin miktarına göre değişiklik gösteriyor O yüzden belli bir erime noktası kaynama noktası ya da yoğunluğa sahip olmayacak diyeceğiz Peki hocam karışımda basınç fiziksel hal yoğunluk gibi özelliklerin aynı olduğu bölgelere Biz Faz adını vereceğiz Faz E peki hocam karışımlar kendisine oluşturan maddelerin birbiri içerisinde dağılma şekline göre homojen ya da heterojen olarak isimlendir yani tek Fazlı ya da birden fazla Fazlı şeklinde nitelendirmeye çalışacağız ilk karşımıza çıkacak yer homojen karışım yani diğer adıyla çözelti bak adın üstüne Çöz çöz Yani bunu çöz diyor kim gibi suyun içinde şeker çözündüğü O zaman bu bir çözelti Peki tanım olarak ne yapacaksın iki tanım var bir ya sana diyecek ki her noktasına aynı özelliği gösteren karışımdır yani suyun içine şekeri attın çözüldü ilk yudumda da son yudumda da aynı tadı alırsın bir şey fark eder mi Hayır Niye Çünkü bu bir çözeltidir Peki ya da diyecek ki birbiri içerisinde gözle görünmeyecek şekilde her yerine eşit olarak dağılmış olan karışım diyeceğiz bak ne yaptım suyun içine şekeri attım şeker ne oldu çözündüğü de göremiyorum artık işte Ne yapıyorum bu bir çözelti oluşturdu ifadesini kullanmış oluyorum Peki hocam çözeltilerde iki tane fazdan bahsedeceğim Bunlardan biri çözücü ya da diğer adıyla dağıtıcı Faz kimdir mesela orada su dağıtıcı fazla çekil çekil diyor ayrıl diyor İşte buna Biz ne diyoruz çözücü bir diğeri de çözünen Buna da dağılan Faz diyoruz biz çözeltiye baktığımız zaman genellikle miktarca fazla olana çözücü miktarca az olana da çözünen ifadesini kullanmaya çalışacağım Peki çözeltinin ana unsuru şu iki tane yapıdan oluşacak çözücü ve çözüme ikisi bir araya gelerek oluşturduğu yapıya da biz çözelti adını vermiş olacağız Peki hocam Şimdi bir çözelti oluşturdum Ya bunun özelliği mi edersen nelerle karşılaşacağız diyecek ki birinci olarak sana bak diyecek çözeltiler çözücü ve çözünen olmak üzere iki kısımda incelenmek zorundadır diyecek E peki başka sana dedi ki çözelti kütlesini elde etmek istiyorum 50 gr suyun içine 20 gram şeker ekledim ne kadarlık çözelti olur 50'nin içine 20 ekledim 70 gramlık çözelti elde edersin işte bize diyecek ki çöz kütlesi çözücü ve çözünen kütlesinin toplamına eşittir Altın Bilgi hemen yıldızımızı attık geldik As bombaya hocam Peki çözeltinin hacmi nedir dediğimde çözücü ve çözünen hacminin toplamı eşit çıkmıyor y şimdi dedim ki 100 milim su aldım içerisine 50 milim alkol dökmek istedim dedim ki çözelti oluşturuyor 100 ve 50 olduğu için 150 bekliyorsun ya şimdi sıvıların arasında büyük boşluklar var bu boşluklar Birbir içeris kaydık varı için toplam hacim eşit çıkmıyor 150'nin Bir tık daha altında çıkıyor o yüzden buna çok dikkat et ÖSYM bunu iki defa sordu bir TT de getirdi Bir de MS de getirdi O yüzden buraya dikkat ediyoruz neymiş çözelti kütlesi çözücü ve çözünen kütleleri toplamına eşitken çözeltinin hacmi çözücü ve çözünen hacimleri toplamına eşit değildir ifadesini kullanmış olacak peki hocam sulu bir çözelti gördüm Eğer ki bir yerde sulu çözelti varsa miktara bakma hocam su kesinlikle çözücüdür Ne demek istiyorsunuz hocam yani ben şöyle bir şey söylüyorum diyim ki bir tencere tuz aldım içine bir damla su atıyorum su Gene mi çözüldü Aynen öyle Niye Çünkü suyun damladığı o damlanın çözebildiği kısım senin çözün emindir geriye kalan bana ne Geriye kalanlar çözüldü mü Hayır o zaman bu çözeltide yer almaz çözelti zaten çözücü ve çözünen toplamı değil miydi işte o bir damla ne kadarı çözebilir senin çöz düz elinde o kadarlık olmuş olacak E peki çözünen maddenin tanecikleri Eğer ki su tarafından çevrilen irse Biz Bu olaya ne diyecekmiş hidratlaşma zaten hidrat su demek o zaman ben Bir maddeyi suda çözersem buna hidratlaşma ya da hidratasyon adını vereceğim E peki hocam su dışında başka bir çözücüde çözdüm İşte buna da solvatasyon adını vermiş olacağım Hani bazen haberlerde çıkıyor ya işte çeşitli solventler kullanılarak hazırlanan bir yapıda şimdi diyorsun ki Solvent ne Solvent Suyun dışında bir çözelti bu Eter olur alkol olur benzin olur fark etmez Suyun dışında bir çözücü kullandıysan adı Solvent Ne yapıyorsun tırnaklarını oje sürüyorsun değil mi ojeyi çıkartmak için Aseton kullanıyorsun Aseton ne çözücü ama su mu değil o zaman Aseton bir Solvent konumunda yer almış olacak peki hocam çözeltilerin belli bir erime veya da kaynama noktası var mıdır Hayır niye e dedik ya içerisinde çözdüğün adamın miktarına göre değişkenlik gösterecek O yüzden bunların belli bir erime ya da kaynama noktalarının olmadığından bahsedeceğiz Peki geldik hocam Peki çözeltileri Ben ayırmak istesem fiziksel ayırma yöntemleriyle ayrılır mı Her birisi fiziksel ayırma yöntemiyle ayrılır Bak bütün karışımları fiziksel olarak birbirinden ayırabilirim Peki bileşenler arasında sabit bir kütle oranı yok istediğin kadar karıştır dedik peki çözeltiyi oluşturdukları bu maddeler kendi özelliğini yitirmez yitirirse bileşik olur Karışımların hiçbirisi yitirmeyecek Peki dağılan maddenin tanecik boyu 10 üzeri -9 metre ya da 1 nanometre diyecekler ileride çok daha detaylı bahsedeceğim bundan küçük yani gözle göremeyeceğin kadar küçük tanecikler olarak gelecek çözeltinin fiziksel hali kim tarafından belirlenir dersek miktarca kim fazla çözücü o zaman çözücünün fiziksel hali Neyse çöz tinin fiziksel hali de olmak zorunda çıkar Peki hocam bir baktım moleküler bir çözelti gördüm Bu moleküler çözelti elektrik akımını iletir mi işte moleküler çözel Elektrik akımını iletmezler ama iyonik çözünenler yani iyon oluşturuyorsa elektriği iletir Bu benim için çok önemlidir Eğer ki Elektriği ileten bir çözelti görürsem Buna da elektrolit adını vermiş olacağım yani Elektrik akımını ilti anlamı gelecek Peki hocam metalleri karıştırarak çözelti oluşur mu oluşur zaten biz bu çözeltilere ne diyeceğiz alaşım adını vereceğiz o zaman bütün alaşımlar bir çözelti örne şeklinde de bahsedebilirim geldim Bir diğer yıldızım hocam gazlar e gazlara dedik ya tanecikler arasında boşluklar acayip fazla E bu boşluklar da rahatlıkla karışabilecek mi karışıyor o yüzden bütün gazlar kendi aralarında homojen karışım Yani bir çözelti oluştururlar istisna yok bak bütün gazlar diyorum gazlar hatta her oranda istediğin oranda karıştırabilirsiniz yani çözelti oluşturmuş olacaklar şimdi geldim Dedim ki hocam çözeltileri Ben sınıflandırmak istiyorum İlk kuralım şu fiziksel hallerine göre sınıflandırmak isteyeceğim Nasıl yani çözeltiler katı sıvı ve gaz olmak üzere ü tane sınıfta incelenecek yani bunlarda katı çözelti sıvı çözelti ve gaz çözelti olabilir E peki Şart ne neydi dedik y Hani çözücünün yani miktarca fazla olanın fiziksel hali Neyse çözeltinin de fiziksel hali olmak durumunda kalıyor örnek verelim şimdi çözeltinin fiziksel hali katıysa çözücü katı olmak zorunda bitti çözücü katı çözünen katı örnek kim katı katı çözelti örnek alaşımları verebilirsin kim gibi çelik gibi amalgam gibi verirsin Tunç gibi verirsin tamam bu tür Eee karışımları kime vereceğiz Bir alaşım örneği şeklinde gösterim Peki bir katının içinde bir sıvı çözdüm Şimdi amalgam benim ne demek Hocam bu amalgam amalgamın bir özelliği var civa içeren içinde civa bulunan karışım türlerine Ben ne diyorum genelde amalgam adını vermiş oluyorum civalı olanlara Hatta en yaygın amalgam örneklerinden birisi CIA Gümüş alaşımıdır nerede kullanılıyor diş dolgularında Hani Diş dolguları genelde yuttuğumuz Diş dolguları var ya günümüzde Zaten çok fazla yutulduğu için ağır metal Z geçirmesin insanlar diye bunu tuttular kime döndürdüler bunu günümüzdeki polimerik dolgulara döndürdüler birazcık daha kurtardık ama bak bir katının içinde bir sıvı karıştırarak oluşturduğum Bir karışım diyorsan İşte buna amalgam adını verdik Peki hocam sıvı çözeltilere bakalım bir sıvının içinde bir katı çözdüm kim gibi Şekerli su şerbet diyebilirsin mesela suyun içine şeker attım ya da bir sıvının içinde sıvı çözdüm Hocam mesela kolonya alkol su karışımı örneğine verebilirsin ya da hocam Bir sıvının içinde bir gaz çözdüm Buna örnek Neyi verebilirim gazoz kola bunlar bu karışımlara örnektir bak çözücü ne sıvı o zaman çözelti direkt sıvı oldu peki geldim gazlara zaten bunda istisna Yok hocam bütün gazlar birbirleriyle her oranda nasıl karışacak dedik homojen karışacak Yani bir çözelti oluşacak şeklinde bahsetmiş olacağız geldim çok önemli bir not değil ama bazen alışımı merak ediyorsun Hocam mesela Tunç kimlerin karışmasın ya da bronz diyorlar ya kimlerin karışmasına oluşuyor bakır ve Kalay karışımından elde ediliyor Hatta bu eee madalya şekillerinde olimpiyatlara gidiyorsun altın madalya olarak geliyor ya altın madalya içerisinde % oranında altın var Geriye kalanı bakırdan oluşan bir alaşım yapıyorlar Yani kandırıyorlar Aslında o yüzden boş verin Olimpiyatı birinci olmaya da çok gerek yokmuş da diyebiliyorsun Peki hocam pirinç Neymiş bu bakır ve çinko karışımına pirinç adını veriyoruz bak lehim dedi Yapı Kalay ve kurşunu karıştırınca lehim hocam Demir ve karbonu karıştırsan Çelik hocam civanın alaşımların genel adına da amalgam diyebiliyoruz Peki hocam şimdi çözünen madde miktarına göre çözeltiler Nasıl yani 3 Kısım Doymuş doymamış aşırı Doymuş ne demek istedin hocam dersen Doymuş çözelti sana diyecek bir şart koşuyorum bak belli bir sıcaklık ya da da basıncı aldım ya burada çözebileceği maksimum maddeyi çözdün çözelti Doymuş durur veya diyor ki doydum daha fazla bana ekleme diyor eklersen çözemem diyor bu yüzden dikkat et Eğer ki bir yapı Doymuş diyorsa belli sıcaklık ve basınçta çözebileceği maksimum çözdür anlama gelir E peki doymamış ne ada üstünde Demek ki belli sıcaklık ve basınç altında çözebileceğini daha az çözmüş yani çözünen ekle diyor eklersen daha çözme yeteneği var işte böyle çözeltiler de doymamış çözelti adını vermiş olacağız E peki geldik Bir tane notumu senin karşına bir çözelti çıktı dediler ki bu çözeltiye hocam doymamış bir çözelti bu doymamış çözeltiyi Doygun hale getirmek istiyorum neler yapabilirim Kural bir sabit sıcaklıkta bu çok önemli Detay çöz ilave edebilir mesela tuzlu su çözeltisi doymamış diyor tuz ekle geri doyurma işlemini yapmış olacaksın ama sıcaklığı sabit tutacak başka ne yapabilirim gene dikkat et sıcaklıkta çözücü buharlaştırılır çözüyorsun sana dedi ki 100 gr suyun içine 5 gram kat suyun yarısını buharlaştıran 50'de 5 gram çözse Doymuş çözelti o zaman çözücünün bir kısmını buharlaştırır Doymuş hale getirebilir miyim getirebilirim Başka ne yapabilirim çözeltinin sıcaklığını azaltma ya da arttırma yapacağım biraz sonra detaylı göreceğim bunu Nasıl yani bir çözünme Endo çıktı diyelim ya da ekzotermik çıktı diyelim Buna göre çözeltiyi ısıtacağım ya da soğutacak yani Doygun hale getirme işlemi yapmış olacağım peki hocam Geldi Karşıma aşırı Doygun bir çözelti bak aşırı Doymuş nasıl bir örnek sana diyor ki çözebileceğim daha fazla maddeyi sıcaklığın etkisiyle çözdür bu çözeltileri aşırı Doymuş çözelti adını veriyor yani diyor ki bak benim standart sallıyorum ne dedim 100 gramda 10 gr çözersem Doygun işte 100 gramda Eğer ki 12 çözdüren aşırı Doymuş olursun Niye çözebileceğini üstüne Çıkarttın işte bu çözeltileri gördüğümde ben ne diyorum aşırı Doymuş diyorum ki aşırı doğmuşlardır bir formları vardır bunların sallama vurma titretme aşı kristali ekleme gibi etkinlikler yaparsan fazla çözdüğünü geri sana verir kimdir mesela mesela balı düşünebilirsin bal nasıl bir çözelti örneği hocam aşırı Doymuş bir çözelti örneği yani içerisinde çok fazla çözülmüş şeker var ya da reçel diyorsun Annen ne yapıyor önce Eee suyu kaynatıyor kaynattıktan sonra içerisine bir miktar şeker atıyor şeker çözündüklerinde Anne ne yapıyorsun dediğinde şekeri eritiyorum diyor şeker erime Zan edeceksin Ne diyorsun Şeker suda çözünür deyip terlikle dayağı yeme ihtimalin de var tabii Buna da dikkat et bak bu çözeltiler çözebileceğim daha fazla çözmüşler e zaman içinde bal ne yapıyor şekerleniyor Aa hocam bal şekerlendi O zaman bu sah bal deme sakın şekerlemesi balın sahte olduğu anlamına gelmez Gerçek bal da şekerlenir sahte bal da şekerlenir E peki ben nasıl anlayacağım imkan yok onu da söyleyeyim yıllarca Hatta biliyorsunuz Çin Amerika'yı kandırıp çok yaşa Çin ne yaptı Amerika'yı kandırdı yıllarca bal sattılar sonra analiz sonuçlarına bir baktılar Aslında içerisinde bal göküş şeker varmış sonra dediler ki Siz bunun içine şeker koymuşsunuz biz artık almayacağız dediler ki Özür duyuyoruz hemen tekrar yenisini yapalım dediler gönderdiler balları analiz sonuçlarına bir baktılar Tamam bu galiba bal dediler sonra da fark etmişler Mısır şurubu eklemişler içerisine sonra bir daha kalır biz artık almayacağız falan diyorlar Ondan sonra tayvan'dan almaya başladılar ilginçtir Çin tayvan'a sattı Tayvan geri Amerika'ya sattı adamlardan kurtulamıyor Hatta Tayvan kelime manası olarak Çin'e bağlı demek Bu arada öyle bir kelime manası var böyle bir özellik Yani benim diyen kişi de balın Hocam ben gurm Esim dadar bakarım diyen kişi de anlayamaz yani balın gerçek mi sahte mi olduğunu buradan anlayamıyorsun Zaten şöyle bir şey sahteyi genelde şöyle düşünüyor Herkes diyor ki hocam sahteyi ne yapıyorlar işte işte şekerli suyu karıştırıyorlar yapıyorlar Hayır arıya yaptırıyoruz o sahteyi de Şekerli su koyuyorlar arı çiçekten alması gereken işte şekeri kimden alıyor dibindeki şekerli sudan alıyor şekerli sudan alarak ürettiği için bak Arıyı da katıyor sahtekar mıza ondan ürettiği için b sahte bal demiş oluyoruz o yüzden yani benim desen de anlayamazsın sadece güvendiğin bildiğin kişiler varsa onlardan al hatta o kişilerde o işin içk adında görüyorlar diyor ki bize özel bir kovan var diyor şimdi diyor ki sen niye sana özel diyor ki bunla Arıyı salıyoruz diyor diğerleri şekerli sudan besliyorlar orada orada üretiyorlar Arıyı ama diğeri normal doğada bulunarak dolaşarak topladığı polenlerle getirdiği Yapı olmuş oluyor peki geldik ne dedik bak sana bir şart koymuş 25 derece özlük bu ifadeleri Bu arada alışkın olmaya başlayacağız ne demek bu Eğer ki 100 gram su alırsan diyor içerisinde maksimum 10 gramlık x maddesi çözersin tamam mı Bu senin çözünürlük faktörün 11 çözemezsin 12 çözemezsin diyor peki 8 çözsem işte ona da doymamış çözelti diyorsun Anlaştık mı bu doymuşluk faktörüdür 100 gramda en fazla 10 gram çözüyorsun nerede 25 derece cel olduğunu söylüyor şimdi karşımıza 3 tane Hatta 4 tane madde ekledim diyor ki bak Birincisinde 100 gram suyun içine 8 gramlık madde ekledim Bu nasıl bir çözelti dersem Hocam bu doymamış çözelti niye 2 gram daha eklesem çözebilirim geldim diğerine hocam 100 gram suyun içine 10 gram ekledim hocam maksimum değil mi Evet o zaman çözebileceğim maksimum maddeyi çözdüğüm için ben buna ne diyeceğim Doymuş bir çözelti Ben artık Doygun diyecek Peki hocam geldim 100 gram suyun içine 12 gramlık madde eklersem sakın aşırı Doymuş deme ekliyorum şu anda e sıcaklık faktörünü değiştirmedi Ben hala 25 derecedeyim 25 derecede isem fazla olan 2 gram ne olur dibe çöker çözelti ne oldu o zaman Doymuş gene Doymuş şu Yıldızı Unutma bir adam sana tutup da katısıyla dengede olan bir çözelti diyorsa bu çözelti Doymuş çözeltidir Anlaştık mı katısıyla dengede olan bir çözelti O zaman sen bir Doymuş çözeltiden bahsediyorsun aşırı da uygun nasıl olacak şimdi geldik şarta bu çözelti ısıttım ısıttıktan sonra Şu anda mesela neredeydi 25 derece caydı ısıttım nereye çıkarttım 50 D celsus çıkarttım 50 derecede bunun çözüm faktörü arttığı için dipte kalan 2 gramı çözdüm dur hala aşırı Doymuş değilim bu çözelti ya Doygun ya doymamış çözeltidir şimdi sıcaklık faktörünü işleme katıyorum 50 dereceden geri 25'e düştüm 25'e düşünce içindeki fazla çözdüğün miktarı geri sana vermedi hala çözeltinin içinde Aa hocam İyi de 25 D celsa şu anda 12 gr çözüldü yani 10 gram çözebiliyor Ken 12 gram çözülmüş şekilde verdi çözeltiyi O zaman bu çözelti nasıl çözelti oldu aşırı da uygun çözelti haline geldi Hani dedik ki annen ne yapıyor suyun içerisine bir miktar şeker atıyor çözünüyor Bir miktar da şerbet hazırlıyor en sonunda ne olu bu şerbet koyulaşmaya başlıyor çözebileceğim fazla çözdürdükten sonra olur da annenin yaptığı tatlıyı yiyemedim olmaz da hani yiyemedim kaldı şekerlendi görürsün Aa tatlı şekerlenmiş neden işte bu Aşırı doğmuş çözelti fazla çözdü miktar zaman içinde sana geri ver miş olur İşte biz bu çözeltilere Aşırı Doygun diyoruz Yani çözebileceğim daha fazlayı çözdüren aşırı Doygun olacak şimdi geldik sana bir grafik verecek Bu arada grafiğin iki türlü olur hem bu şekilde görebilirsin bazen de şu şekilde göreceksin ne grafiği Hocam çözünürlüğe karşı sıcaklık grafiği sıcaklık şimdi Yukarıdaki grafik sıcaklık arttıkça çözünür ne yaptırıyor arttırıyor İşte bu grafiğe Biz ne diyeceğiz endotermik diyeceğiz Endo termik Peki bu Grafik ne sıcaklık arttıkça çözünürlük azalıyor İşte bu grafiği de egzo termik adını vereceğiz egzo termik grafik şekline geldi şimdi şu grafik çizgisi neyi ifade ediyor bu doygunluğu ifade eder grafik çizgisinde hocam şurada bir nokta gördüm Nedir bu atıyorum 15 derece 15 derecedeki madde şuraya Sana x gr 100 gr diyecek 100 gr su ne demektir 15 derecede 100 gram suyun içerisinde en fazla sallıyorum 10 gram madde çözersen Sen nasıl bir çözelti oldun diyorsun Doymuş bir çözelti olduunu diyorsun Oo İlyas abi Arkadaşlar bir misafirimiz var Vay karnı Doymuş yukarıda yemeğini yemiş gelmiş hoş geldin abi Hoş bulduk Doymuş deyince hemen geldim doyurdum Aç mısın diye açmısın gel çok bizi doyurmuyor sen yemeğini ben girim senin konuna daha gelmed Birazdan hesaplamalar gelecek yanlış yerde mi geld çözelti hesapların da geleceksin Tamam o zaman or gel Birazdan rezil edersin beni tamam mı burası değil bu Doymuş muymuş hikaye anlatıyoruz burada abi ne yapıyorsun abi nasıl gidiyor İyidir kardeşim yemeğini ye ben devam edeyim diye geldim ama tam çok çok teşekkür ederim bir sonradan çağırım abi birazdan geldim sana Görüşürüz had Tamam görüşmek üzere heyecanla çıkışını bekliyorum abi kesin çıktı Çok teşekkür ediyorum çok teş işte Kapıyı kitlemiyor az kaldı stüdyodan olacaktık Ben sana demedim mi kapıyı kitle diye arkadaşlar buralarda stüdyo savaşları yaşanıyor yani stüdyo boş giren stüdyo dalar arkasına kapıyı kitler kitlemeyi unuttuk Hatta Nurtaç hocayı biliyorsunuz Nurtaç Hoca bir gün daha Hani bizim yeni transferimiz Nurtaç Hoca çekim günü almış Şimdi benim hocamı tanımıyor çekim günü alınca O gün o stüdyonun ona ait olduğunu zannediyor sabah bir baktım stüdyo boş bir girdim 3 saat İçerideydim mazun bakıyor Ne oldu diyor Hocam sen girmişsin Galiba dedim ki Hocam Burası benim hocam diyor Burası Kurtlar Sofrası öyle stüdyo alınca senin olacağını düşünme diyoruz biz burada ara vermiyoruz stüdyo çalmasına bazen diyorsunuz ya hocam ya videolar geç geliyor Neden Aa bak İlla huzen gidin onun videosunun altına yorum Yazın arkadaşlar stüdyoyu kapatıyor giremiyoruz diyor çekim alamıyoruz O yüzden bu sıkıntılar oluyor Aman diyeyim hemen kisin diyor Garanti almış olalım Burada şimdi başka hocalar da giymesin Ondan sonra bak anahtarı da çantasına vurmuş Kız ne yapıyorsun komple kasaya koysaydın Çelik kasaya koy anahtarı çalmasınlar diye çantasında saklıyor stüdyo anahtarını Vay be öyle olduk demek peki geldim şimdi neyi anlatıyordum Ben de bilmiyorum ki neyi anlattım kafamı çok güzel karıştırdı ilas Hoca şu sıkıntısı var ya ill Hoca böyle geldiğinde bir de bahtsızım hep sayısallarda g Allah'tan gelmedi Biraz sonra sayıs hesaplamalara geli diyor ki Ne anlatıyorsun diyor dedim ki Hocam sayısal işlem anlatıyorum o zaman mol kavramı da girdi olaya dedik ne yapı dedi or falan dedik dedi ben yaparım dedim yapamazsın uğraşma 8 tane 10 tane falan soru yazmışım yapamaz dedim yaptı yani Arkadaşlar matematikçilerle çok fazla uğraşmayın gerçekten yapıyorlar O yüzden tehlikeli olabiliyor Şimdi geldik bak ne diyoruz bir çizgi gördüm ya işte bu Doymuş is geliyor nl yani çizgin üzer seçtiğin herhangi bir nokta fark etmez Doymuş çözeltidir çizginin üstünde bir nokta seçersem Doymuş çizginin üst bölgesini seçersem A da buralarda ya da burada buna aşırı Doymuş çözelti diyorum niye çözebileceğini üstünde çözdürdükten dikkat ediyoruz ve en önemli yıldızımız birisi Bak bu çok çıkacak Bu arada dikkat et herhangi bir çözelti dipte katıyı mı gördün katı varsa Doymuş çözelti Anlaştık mı katısıyla dengede olan bir çözeltiye Doymuş çözelti adını vermiş olacağız Peki geldim Bir diğer çözünme şekline diyor ki çözünen bağıl madde miktarına göre çözelti türleri şimdi bal ne demek biliyor musun kıyas yap benimle diyor Nasıl yani iç çözene göre derişik misin setik misin diye kıyas yaptırıyor ne demek yani setik çözelti şu çözünen oranı küçük olan çözeltilere biz seyreltik adını veriyoruz Yani ktan bir çözelti olduğunu söyleriz ama çözünen oranı fazlaysa hocam derişik çözelti olur hocam derişik ve seyreltik aslında bir çözelti net oturan bir ifade değil bir kıyasa oturan ifade şimdi derişik olan bir çözelti başka bir çözelti y seti dönebilir O yüzden biz kime göre derişik neye göre derişik ifadesi kullanırız Mesela sana bir yorum yaptı Dedi ki bak dedi 3 tane kap ald 3 tane 100 gram su eklemiş 100 gramın birincisine 1 gr x 2 gr x 3 gr x'i çözmüş Peki ben sana soruyorum birinci çözelti ikinciye göre nedir hocam seyreltik niye çözülen oranı daha az Peki birin çözelti 3ye göre ne seyrelti niye çöz oranı daha az Peki 2 çözelti 1E göre deşik Ama bak şimdi 2 çözelti 3'e göre seyrelti o zaman bak bu adam birinciye göre deişik ifadesi kullanılırken 3ye göre Ne oldu setik oldu ya da 3ün çözelti her ikisine göre Ne oldu hocam daha derişik bir çözelti olmuş oldu O halde Biz ne diyoruz Kime göre neye göre bir kıyas geliyor ve en önemli yıldızlardan birisi mesela bir adam sana sordu Dedi ki bir çözelti oluşturdun dedi ki bu çözelti Doymuş bir çözelti serati iktir dedi Dedim lan dedim Doymuş çözelti nereye serati oluyor deme odur Niye aşırı Doymuş göre sehir atiktir Peki aşırı Doymuş bir çözelti setik dedi E o da çıkar Nasıl yani sana dedi ki 10 gr x nerede 100 gram Suda çözünme faktörü aşırı Doymuş olarak dedin ki bunun içinde 12 gram çözdüm nasıl bir çözelti Doymuş göre derişik ama tuttum 16 gram çözdüm 16 gram çözünen 12'ye göre daha derişik Yani 12 gr seyreltik çıktı bu sefer hocam İkisi de aşırı olmuş Evet çözem miktarına göre inceliyorsunuz olduğunu sakın unutma bazen çözeltilerde şu da olacak Ona da dikkat et Mesela sana 100 gram su demedi şöyle geldim mesela 25 gram suda 1 gram çözdü 100 gram suda 2 gram çözdü dediğinde çözücüleri eşitlemeye çalış Nasıl yani hocam çarpı 4 dersem Burası 100 gram suya döner o zaman çözün de çarp 4 yap onla da 4 gram çözer bak bir anda 100 gramda 4 gram çözdüğü için artık bu en deri çözelti olur tamam mı Yani kıyas yaparken bir şeyi sabitlemeye çalış ya çözücülerin kıyasla ya da çözünenler kıyaslamayı unutma Peki geldim Bir örneğe ösm Hanın buna çok benzer sorduğu bir soru var Bu arada diyor ki aynı sıcaklıkta verilen bu çözeltilerin potasyum bromür açısından derişimlerinin kıyaslanması nasıl olmalıdır şimdi Birincide 100 gramda 15 25 gramda 4 200 gramda 20 çözmüş E şöyle yapayım mı Hepsini nerede eşit deyim 100'de eşit diyeyim birin dokunmadım 2 çözelti 100'le çarptım yani 100 gram suyun içinde 16 gram çözdü 3 çözelti yarıya bölsem dedim ki yarıya bölünce 100 gramın içinde bunu da yarıya bölüyorsun Bu arada 10 gram Birincide Ne dedin Hocam bu da 100 gramda 15 Aa hocam o zaman çözeltinin derişimler baktığın zaman aynı miktar çözücünün içinde en fazla nerede çözüldü İkincide o zaman ikinci Bunlar arasındaki en derişik çıktı peki birinci daha sonra geldi en alti kim çıktı 3 çözelti şeklinde karşımıza geldi yani kıyas yapma dediğimiz olay bu şekilde karşımıza gelecek Peki geldim çözüme şekillerine göre hocam Ne demek yani bu sefer çözdüğüm şekle göre iyonik ya da moleküler diye inceleyeceğim ne demek bu bir madde çözücüde Eğer ki iyonların ayrışarak çözüyorsun bu çözüme iyonik çözüme adını veriyoruz genelde tuzlar asitler bazlar iyonik çözünür mesela nacin katısı gördün ya sonra bunu suyun içine attın suda Klor eksi suda şeklinde ayrıldı suda suda ne demek suda çözündüklerinde olduğu anlamına gelmiyordu E peki bu da H + suda CL - suda değil mi Evet bu da çözümü nasıl iyonların ayrışarak ya da naah bazını aldım Hocam bunlar da aynı miktarda çözüldü o zaman buna da ne diyorsun iyonik çözülme yani elektrolittir diyorsun Sonra bir soru sana diyecek bak dedim elektrik iletkenliklerine kıyasla diye bir cümle kuracak Peki neye dikkat edeceğim dikkat edeceğin Olay şu Bir maddenin suya verdiği iyon sayısı kimde daha fazlaysa çözeltinin elektrik iletkenliği daha fazla olur yani magnezyum klor sodyum hidroksit fazlaymış Peki neden fazla dedim Olay şu magnezyum klor iyonlarını aşırdım sodyum Klor iyonların ayırdım ilk olarak şöyle yapayım hatta bak şu ikileri karıştırayım bir hepsini dedim ki Hocam 1 mol sodyum hidroksitle 1 mol magnezyum kloru çözdüm bunların çözülmesi sonucunda magnezyum + 2 2 tane klor eki Bu ne demektir bire bir ise bire 2ye 2 toplamda ne kadar iyon geldi hocam 3 mol iyon geldi toplamda Eğer ki bu da 1 mol alırsam hocam 1i 1 mol ise 1i 1 mol şekline geldi toplamda ne kadar iyon geldi 2 mol iyon geldi Eğer ki çözüme bu şekilde gerçekleştiyse ya da ekstradan mol şartı atmadı İsa dersin ki magnezyum klorürün bak magnezyum klorürün elektrik iletkenli sodyum hidroksit daha fazladır yorumu Gelir gelir dur Eğer ki Soru sana İşte şu mol detaylarını atarsam sodyum hidroksid 2 mol magnezyum klorür 1 mol verir Bak bu 1E 2'den Toplam 3 mol geldi ama burası 2 mol verdi ya hocam 1E 2 ise 1E 2 1E 2 toplam 4 mol geldi hocam bu sefer çözülmüş maddenin mol sayısı birince de daha çok çıktı o zaman diyorsun ki bu sefer de sodyum hidroksitin mol sayısı magnezyum klorürden daha fazla çıktı Yani elektrik iletkenli daha yüksektir şeklinde karşımıza geldi E peki hocam moleküler çözelti dersem Bu da şu Biz her çözelti iyon görmeyeceğim bazı çözeltiler iyon içermeyecek sadece moleküllerden oluşacak İşte bu sadece moleküllerden oluşan çözeltileri de moleküller ifadesini kullanıyorum bak gözlerimi yaşardı duygulanıyorum Bu dersi her anlatırken böyle Gözlerim şiir şipila moleküler çözüldü be ne kadar duygusal bir olay burada bende göz nezlesi var daha önceden anlattım mı bilmiyorum Bazen anlatıyorum bazen anlatmıyorum hatırlamıyorum ondan sra Işıklar falan çok fazla geldiğinde böyle gözlerimden yaşlar geliyor bazen dershane sıtı oluyor anlatıyorum gözüm böyle yaşarıyor diyorlar ki hocam Ne oldu diyor Diyorum ki adam moleküller çözüldü be yani bundan daha dramatik ya da daha hikayesel bir olay Bir de ciddi Aslında anlam ver bir değişik bak adamın anladığı şeye bak di insan diyor moleküller çözülü diyor üzülür mü diyor üzülmez mi be adam moleküller çözülmüş burada Neyse mevzuya geri dönüyorum şimdi moleküllerdeki mantık şu iki tane Yapı göreceğim karbonhidratlar ve alkoller Nasıl yani ki bir adamı CX HY Oz formatında ya da bir adamı CX HY Oh formatında gördüysen Bu ikisi biri karbonhidrat biri alkoldür moleküler çözülür ne demek istiyoruz C6 h12 o6 verdi ne fazında katı fazında suyun içine attım hocam C6 h12 o6 Hiçbir şey değişmedi değil bak bu ne suda suda çözüldü demektir bu peki Nasıl çözüldü yapısı bozulm İşte biz buna moleküler çözüldü anlamını veriyoruz mesela Bir önceki ne yapıyordu iyonlaştırıcı anlamı gelecek O zaman yıldızda ne diyoruz alkoller ve Karbonhidratlar suyun içine atıldığında moleküller çözülür moleküller akımını iletmez ifadesini kullanmam gerekecek Şimdi geldik Bir Başka soruya diyor ki 25 derecede aşağıdaki gibi 3 farklı doymamış potasyum nitrat çözeltisini hazırladım Tamam bu çözeltilerin potasyum nitrat açısından en derişik en seri doğru sıralanması aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru verilmiştir diyor mantığımız şöyle gelecek 100 gramda 25 gr çözmüş 75 25 gr çözmüş 180 20 gr çözmüş şöyle bir şey düşünsem Normalde eşitleme yapacaktım ya hocam çözücüleri 180 var burada karmaşık bir eşitlik olacak çözücü eşitlemek yer çözünen eşit deyim mi Nasıl yani 25 ve 20 var hocam yüz eşitlenir bir çözeltiyi 4 ile Çarpsam Bu ne demektir hocam birincisi 400 gr suda ne kadar çözdü hocam 100 gr çözdü anlamına gelir inciyi 1004 Çarpsam gene 75 kaç oldu 300 gr suda bu sefer 4'le çarpınca ne oldu hocam 100 gram çözdü bunu kaçla çarpım 5'le Çarpacağım bak burası ne olacak 5 le çarpınca e 1800 yara bölsem 900 oluyor değil mi 900 gram suyun i İçinde 100 gram çözdü E tamam ben buradan kıyasları ki çözünenler bu sefer ne aynı o zaman çözücüsü fazla olan seyreltik çıkacak en fazla çözücü kimde 3te o zaman 3 çözelti en sitik çıkar daha sonra kim gelecek hocam Eee birinci çözelti en derişik bunlar arasında ne olmuş olacak 2ci çözelti şeklinde geldi peki soru benden ne istiyor en derişik en seri eltiye doğru E zaten öyle sıraladık 2 1 3 şeklinde karşımıza gelmesi lazım yani 2 1 3 cevabımız Bolivya olarak karşımıza gelmiş olacak kurallar ve sistem işleyişi Bu kadar basit aslında Peki birkaç tane şunu göreceğim hocam gündelik hayatta peki bunun örneğini vermiyoruz veriyoruz bol bol da örnek veriyoruz şu mesela kolonya Aslında kolonya bir çözelti alkol ve suyun karışmasından oluşuyor hocam sirke sirke asetik asit ve suyu karıştırdığım da elde ettiğin bir çözelti olacak başka şerbet Şekerli su su ve şekeri karıştırıyorsun Deniz suyu hocam tuzlu su zaten Gazlı içecekler karbondioksiti o e sıvıların içinde çözerek oluşturduğumuz bir yapı mesela tent diyot da bir çözeltidir iyot potasyum iyodur alkol karışımından oluşur cam hocam camda bir çözelti silisyum um sodyum oksit gibi yapıların karışmasından oluşuyor madeni paralar Hani madeni paralara baktığımız zaman ne oluyor madeni paralar bir alaşım örneğidir O zaman bu alaşımda ne olacak Gümüş bakır alüminyum gibi yapıları karıştırıyor ya da 18 ayar altın şöyle söyleyeyim Saf altın 24 ayardır 24 ayar altın yumuşak bir şeydir ve el parmağını oynarsan bükülür gider kırılır zaten Hatta bileziklerde falan o yüzden 24 ayar kullanılmaz 18 16 14 ayarlık bilezikler kullanılır neden içerisinde bunların Gümüş Bakır ya da alüminyum eklerler Buna göre sertlik mukavemet kazandırırlar 24 ayarın dışında gördüğün her altın ayarı bir çözelti örneğidir tamam mı Bir tek 24 ayar saf altın bunun dışındakilerin tamamı 18 ayar 22 ayar 16 ayar Hepsi Bir çözelti örneği olacak ya da aklına gelen hocam hava e havada ne var gazlar var değil mi % 78 oranında azot % 21 oranında oksijen ya da % 1 oranında diğer gazların oluşan bir çözelti örneği şeklinde karşımıza gelmiş olacak o halde bütün saf maddeler homojendir Ancak her homojen bir saf maddedir yorumunu ne yazık ki yapamamış olacağız Peki geldik buraya kadar ne yaptık homojen karışım yani çözeltilerden bahsettik detaylarına indik içeriklerin var hepsinden bahsettik o zaman şimdi Kime geçiyoruz heterojen karışımlara Ama tabii ki ben Vallahi yoruldum Muhtemelen Siz de yorulmuşsun az bir ara verelim aradan sonra tekrar kaldığımız yerden devam ediyoruz bir sonraki dersimizde görüşmek üzere Kendine çok iyi bak [Alkış]