Hematolojiye Giriş

Kan Yapımı

• İlk kan yapımı neredeydi? Allantois
• Hangi zamanda? 2-3 haftada
• Ne yapılıyordu? Çekirdekli eritrosit yapılması
• 2 aydan itibaren: Hepatositler (karaciğer) dönemi başlar, karaciğer, dalak ve kemik iliği devreye girer

Kemik Yapımı Evreleri

• Primordial Evre
• Siklotimik Evre
• Medüller Lenfatik Evre
• Önemli: İlk 3 haftada Allantois sadece çekirdekli eritrosit yapar
• Yetişkinlikte: Kırmızı kemik iliği yavaş yavaş sarı kemik iliğine dönüşür

Kemik İliği

• Yetişkinde en fazla kemik iliği yapılan yer: Vertebra (omurga)
• Hematopoietik Sistem: İki kök hücreye ayrılır: Lenfoid Kök Hücre ve Miyeloid Kök Hücre
• Lenfoid Kök Hücre: Sadece lenfositler
• Miyeloid Kök Hücre: Diğer seriler
• Not: Sorularda genelde lenfositler ayrı tutulur.

İnterlökinler

• İnterlökin 1: Ateş oluşumundan sorumlu
• İnterlökin 2: T lenfositlerin saldırısını artırır
• İnterlökin 3: Kök hücreleri uyarır
• İnterlökin 4: B lenfositlerin izotip değişimine neden olur (alerjik reaksiyonlarla ilişkili)
• İnterlökin 5: Eozinofilleri yapar
• İnterlökin 6: Akut faz yanıtını artırır
• İnterlökin 7: Önemli lenfoid progenitör hücre uyarıcısı
• İnterlökin 8: Kemotaktik bir faktör
• İnterlökin 12: Granülom oluşumundan sorumlu
• Transforming Growth Factor Beta (TGF-Beta): İmmünosupresyonda görevli

Eritropoez

• Eritropoez Süreci: Eritropoetin, proerythroblast ve öncü serilere etki eder
• Hemoglobin sentezi başlar: Proerytroblast
• Retikulosit: Nükleus atıldıktan sonra oluşur
• Retikulosit Çapı: 7-10 mikron
• Histolojik Cetvel: Çap netliği
• Farklı boyutlar: Anizositoz, farklı şekiller: Poikilositoz
• Spectrin, Ankyrin ve Bant 4.1 Proteini: Bikonkav şekil
• Eksiklikler: Herediter sferositoz
• Hipoksi Durumunda İlk Artan Hormon: Eritropoietin
• HIF-1 Alfa: Hipoksik ortamda yıkımı durdurulur
• Von Hippel-Lindau: HIF-1 Alfa mutasyonları

Hipoksi ve Eritropoez

• EPO: Jak/Stat yoluyla çalışır
• EPO Sentez Yeri: Temelde böbrek, kısmen karaciğer
• EPO Eksikliği: Aplastik anemiye yol açmaz, pür eritroid aplaziye neden olur

Vitamin B12 ve Folik Asit Eksikliği

• Megaloblastik Anemi: B12 ve folik asit eksikliği
• Pernisiyöz Anemi: İntrensek faktör eksikliği
• Hemoglobin Sentezinde Anahtar: Glisin ve sukkinil-CoA

Hemoglobin Alt Tipleri

• Alfa, Beta, Gama, Delta Zincirleri ve diğerleri
• Fetal Hemoglobin (HbF): İki alfa, iki gama zincir
• Yetişkin Hemoglobin (HbA): İki alfa, iki beta zincir

Plazma Proteinleri

• En Fazla Bulunan: Albümin
• Onkotik Basınçtan Sorumlu: Albümin
• Hematokrit: %40 ortalama, %40 üzerinde dehidrasyon göstergesi

Lokositler

• En Fazla Bulunan: Üçüncül lenfosit farkları
• Primer Granüller: Azürofilik; promiyelosit aşamasında ilk kez görülür
• Spesifik Granüller: Miyelosit aşamasında
• Sola Kayma: Bant hücresi > %10 veya metamyelositlerin varlığı

Nötrofiller ve İltihap

• Oxidatif Öldürme: Süperoksit dismutaz, hidrojen peroksit oluşumu
• NADPH Oksidaz: Eksikliğinde kronik granülomatöz hastalık
• İnflamasyon Basamakları: Margination, rolling, adhesion, transmigration; P-selectin ve E-selectin önemli

Eozinofiller ve Bazofiller

• Antiallerjik ve Antihelmintik: Majör bazik protein sorumlu
• Bazofiller: Alerjik reaksiyonlar

Makrofajlar

• Monositler: At nalı çekirdekli
• Mononükleer Fagositik Sistem: Kupffer hücreleri (karaciğerde), osteoklast (kemikte), konusunu oluşturan epifize lokositler (yetmiş sağlam kemik)
• Mezangial Hücreler: Glomerulus'ta immün kompleksleri yiyen hücreler

T Lenfositler ve B Lenfositleri

• T Lenfositler: Sitotoksik, yardımcı, regülatör roller, organ reddi ve tip IV aşırı duyarlılık reaksiyonları (pppd)
• MHC Molekülleri: MHC I, çekirdekli hücreler; MHC II, antijen sunan hücreler (B lenfositleri, dendritik hücreler)

Kan Grupları

• Sıfır Kan Grubu: Temel karbonhidrat ünitesi
• A ve B Karbonhidrat Üniteleri: İlgili antijenlerin belirlenmesi
• En Fazla Görülen Rhesus Antijeni: D antijeni, anti-D antikor

Trombositler

• Megakaryositlerden Üretilir: Kemik iliği kapillerlerinde parçalanması
• Von Willebrand Faktör (vWF): Trombositlerin subendotelyal kolejene tutunması
• Primer ve Sekonder Hemostaz: Fibrinojen (faktör I) hem primerde hem sekonderde görevli
• Trombosit Ajanları: Tromboxan A2, ADP; antiagregan ajan incelenmesi (trambokinlerin kontrolü)
• Fibrin Stabilizasyonu: Faktör XIIIa

Ekstrensek ve İntrensek Yollar

• Ekstrensek: Faktör III ve VII
• İntrensek: Faktör XII, XI, IX
• Ortak Yol: Faktör V ve X, IIa; trombinin zamanını değerlendirmek için

Vitamin K

• Vitamin K: Karboksilasyon işlemiyle faktörlerin aktif hale gelmesini sağlar
• C ve S Proteinleri: En hızlı tüketilen proteinler; varparin tedavisinde dikkat (proteinler giderilirse trombotik olur)

Lenfoid Sistem

• Lenfoid Doku: Primer (kemik iliği, timus) ve sekonder (diğer tüm lenfoid organlar)
• Timus ve Dalak: Afferent lenf kanalları yoktur
• Dalak: Kırmızı ve beyaz pulpa; beyaz pulpa: Periarteriyoler lenfoid kılıf (PALS), T ve B hücre lokasyonları (hassall cisimciği kodlaması, çeşitli hücrelerin görevleri)

Sinir ve Lenf Sistemleri

• Lenf Kapillerleri: Kapiller geçirgenliği artıran maddeler
• Primer Lenfoid Organlar: Kemik iliği ile timus; sekonder: Dalak lenfoid dokular ve akım kontrolü