नेपालको इतिहासको संक्षिप्त चर्चा

तीन कालखंड

• प्राचीन काल: नेपाल सम्बत शुरू हुनु मन्दा अगाडिको समय।
• मध्यकाल: नेपाल सम्बत सुरू भइ एकीकरण नभएको समय।
• आधुनिक काल: पृथ्वीनारायण शाहले नेपाललाई एकीकरण गरे पश्चात।

प्राचीन इतिहास

• नेपाल प्राचीन कालदेखि चलिरहेको विश्वास। राम पिथेकसको अफसेस आधार।
• बिभिन्न पौराणिक ग्रन्थमा नेपालका उल्लेख।
  • सत्य युगमा सत्यवती,
  • त्रेता युगमा तपोवन,
  • द्वापर युगमा मुक्ति सोपान भनिएको विश्वास।
• नेपाल राज्यको उत्पत्ति गंगा, पहाड, र भौगोलिक तत्वहरूको आधारमा।

ऐतिहासिक प्रमाण

• महाभारत, पशुपति पुराण, बोध्यागंता लगायतका धार्मिक ग्रन्थहरू।
• लिच्छवि कालीन अभिलेखहरू र मूर्तिहरू।
• सिलालेखहरूमा नेपाल शब्दको उल्लेख।

नेपालको नामकरण

• पौराणिक विश्वास: ने पा (मध्य देश) देखि नेपाल।
• भाषिक आधार:
  • तिब्बती भाषामा 'ने' अर्थ घर, 'पाल' अर्थ घर।
  • लिम्बू भाषामा 'नेपाल' को अर्थ समतल भूमि।
  • संस्कृत भाषामा 'निप' अर्थ पहाडको फेदी।

प्राचीन वंश र शासन

• गोपाल वंश: गाईपालक समुदाय।
• महिषपाल वंश: भैंसीपालक समुदाय।
• किरात वंश: 29 पुस्ताका 32 राजा।

लिच्छवि काल (सोनायुग)

• लिच्छवि राजाओं द्वारा विभिन्न प्रगतिशील कार्यहरू।
• शिक्षाको स्तर बढाउने प्रयास।
• आकर्षक कलाकृति निर्माण।

लिच्छवि राजाहरू

1. सुपुष्प देव: पशुपति मन्दिरमा सुनको छाना।
2. हरिदत्त वर्मा: चार नारायण मन्दिरहरू।
3. वृषदेव: चाबहिलको चैत्य निर्माण।
4. मानदेव: विष्णु बिक्रमको मूर्ति, मानगृह निर्माण।

आर्थिक अवस्था

• कृषि प्रमुख आधार।
• घरेलु उद्योगहरूको विकास।
• व्यापारिक केन्द्रलाई द्रंग भन्ने।

सामाजिक अवस्था

• गुठी प्रथा: सामाजिक र आर्थिक कार्यका लागि गुठी प्रणाली।

निष्कर्ष

• नेपाली इतिहासको प्राचीन कालमा गोपाल, महिषपाल र किरात वंशले शासन गरे।
• लिच्छवि काललाई नेपालको सोनायुग मानिन्छ।
• आधुनिक नेपालको विकास लिच्छवि कालदेखि शुरु भयो।

नोट: यो सामग्री विद्यार्थीहरूका लागि तयार पारिएको हो र नेपालको इतिहासलाई बुझ्नमा सहयोगी हुनेछ।