Teorii rozwoju człowieka, proszę Państwa, już na przestrzeni czasu, jak rozwija się psychologia rozwoju człowieka, jest bardzo duża. Jedna ze starszych, klasycznych, to jest teoria Roberta Heving-Hardsta, teoria zadań rozwojowych. My ją bardzo lubimy, tę teorię zadań rozwojowych, ponieważ jakby pokazuje nam różne obszary, w których człowiek się rozwija. Dlatego nie zapominamy o niej i potrafimy wtedy odnieść właśnie...
indywidualną ścieżkę rozwoju człowieka do właśnie owych etapów rozwojowych definiowanych przez Havinghursta. Tym bardziej, że Havinghurst powiedział o tym, że te zadania rozwojowe mają zupełnie odmienny jakościowy charakter na przestrzeni całego życia człowieka. To jest dla nas również niesłychanie ważne, że myślimy o rozwoju człowieka. Nie do okresu dojrzewania, czy do okresu wczesnej dorosłości, kiedy powiedzmy te biologiczne osiągnięcia ulegają zamknięciu, no bo kości rozwijają się, szwy zarastają, masa ciała osiąga wysokość, ciała osiąga określone normy rozwojowe i tak dalej. Having Heart mówi nie, nie zatrzymujemy się w swoim rozwoju na etapie dojrzewania, czy wczesnej dorosłości.
Zmieniamy się i przed każdym etapem naszego życia istnieją konkretne zadania do spełnienia. Te zadania dotyczą zarówno sprawności motorycznej, poznawczej, emocjonalnej, społecznej. Bardzo ważne, że jakby Havinghurst opisuje, definiuje rozwój człowieka w tych różnych bardzo przestrzeniach. Tutaj ten zakres zadań rozwojowych, przed jakimi staje jednostka w kolejnych etapach rozwoju, tak jak mówi Having Hearts, związany jest z tym, jakim przemianą podlega jej wewnętrzne środowisko rozwoju, czyli organizm.
Jest to powiązane także z przemianami, jakim podlega środowisko wewnętrzne. Wreszcie z tym, z jakimi kompetencjami jednostka opuściła poprzednie etapy i jakie są jej zasoby. Jak Having Heart stworzył swoją koncepcję, jeszcze nie było i nie wiedzieliśmy wiele o teoriach epigenezy, prawda? Natomiast tutaj już jakby widzimy, że te początki myślenia o interakcji czynników, o wzajemnych zależnościach już zostały przepięknie zdefiniowane. Bliska nam jest również teoria rozwoju psychospołecznego Erika Eriksona.
Erika Erikson w swojej koncepcji... Troszkę czerpał z koncepcji psychoanalitycznych, społecznych, dawniejszych, rozwojowych, ale również potwierdził to, co dla nas w tej chwili już wydaje się pewną oczywistością, czyli to, że człowiek rozwija się przez całe swoje życie. Że również pojawiają się określone etapy rozwoju, które on tak pięknie, dość oględnie napisał, opisał słowami późnej dorosłości.
przed nami stoją określone zadania. Nas oczywiście bardziej interesuje etap dojrzewania człowieka, który to etap również okres adolescencji. Erickson wyróżnił jako element kluczowy dla rozwoju osoby dorosłej, dla rozwoju ego, ale też podkreślił to, co już jest dla nas w tym momencie bardzo jednoznaczne, oczywiste, to to, że... To jak rozwijamy kryzysy, jak rozwiązujemy kryzysy rozwojowe na wcześniejszych etapach rozwoju wpływa również na to, jak rozwiązujemy kryzys rozwojowy okresu adolescencji. To jest bardzo ważne do zapamiętania.
Czyli z jednej strony pokazanie bardzo dużej wagi, znaczenia etapu adolescencji, ale również tego, że to co się dzieje na wcześniejszych etapach życia determinuje to, jak rozwija się. tożsamość człowieka, która potem pomaga człowiekowi i wspiera go w rozwiązywaniu kolejnych zadań, kryzysów rozwojowych również już w okresie wczesnej, średniej czy też późnej dorosłości. Erickson mówi tak, oczywiście te kolejne etapy rozwojowe są jakościowo odmienne. Każdy okres ma charakterystyczny dla siebie konflikt wewnętrzny. Pewien etap dużego napięcia, który jest pewnego rodzaju kryzysem, który też jest związany z oddziaływaniem społecznym, właśnie z polis.
I to jak rozwiążemy ów kryzys rozwojowy, będzie dla nas pewną korzyścią, cnotą, jak on się wyrażał, ważną dla rozwoju ego, czy też będzie pewną stratą, trudnością, która potem przeszkadza w rozwoju. rozwoju ego, siły jednostki. Eric Erickson wyróżnił w owych stadiach rozwoju człowieka, jak i kryzysów, które przechodzimy, osiem owych ważnych stadiów rozwoju.
Te etapy rozwojowe, jakościowo odmienne, nie wydzielił w odniesieniu do wieku. To jest też pewne nowum, jeśli myślimy o rozwoju człowieka, ponieważ mówił o tym, że te etapy rozwoju osobowości, struktury ego nie następują dokładnie w określonych ramach czasowych. Raczej te ramki czasowe przyjmuje się jako bardziej orientacyjne niż rzeczywiste, konieczne.
Przykładem może być właśnie etap dojrzewania, który jak się okazuje, że pewne kryzysy można rozwiązywać daleko poza 18 czy nawet 25 rok życia. Każde... poprzednie stadium według Erika Erikssona stanowi podstawę tworzenia następnego i ma na nie znaczący wpływ.
Dlatego też to jest kolejny jakby dowód na to, że analizując człowieka, diagnozując osobę, jego kamienie milowe osiągnięte, świat, w którym żyje, również musimy się odnieść do przeszłości, jak rozwiązywał poszczególne zadania rozwojowe, jak rozwiązywał poszczególne kryzysy. Dziękuję. Jakie czynniki oddziaływały na rozwój człowieka, ponieważ stanowią bardzo ważną determinantę w znaczeniu budowania rozwoju ego u danej jednostki.
Oczywiście, znowu indywidualne ścieżki rozwoju, indywidualna konstelacja czynników, różne rozwiązywania poszczególnych kryzysów rozwojowych według koncepcji Erika Erikssona powoduje to, że istnieją bardzo duże różnice indywidualne. Może całe szczęście, tak sobie myślę. Może całe szczęście, że człowiek jest tak bardzo mocno skomplikowany i tak bardzo różnimy się od siebie, że nie jesteśmy pewną armią klonów, tak jak w Gwiezdnych Wojnach możemy.
Nawet zebry w stadzie chcą. Każda z nich chce być jedyna w swoim rodzaju, tym bardziej myślę człowiek. Aczkolwiek pewne podobieństwa widzimy, widzimy niezmienność stadiów, etapów rozwojowych i tak dalej.
Wiemy o tym, że niezmienniki mamy w odniesieniu do rozwoju biologicznego, ale pamiętamy, że różnice w tym zakresie indywidualne będą raczej dotyczyły właśnie tego, kiedy pojawiają się kolejne osiągnięcia czy etapy dojrzałości. Na przykład dwaj koledzy z klasy mogą rozpocząć proces dojrzewania płciowego w odstępie nawet pięciu lat. Ale ci chłopcy, którzy dojrzewają wcześniej, czują się silniejsi, mocniejsi. To jest ciekawe w przeciwieństwie do dziewcząt.
Tutaj również równolatki, tu myślę o dziewczętach, w różnym czasie zaczynają też miesiączkować. Ale też już wiemy, że granica wieku, kiedy mówimy o wczesnej miesiączce, znacznie... znacząco się obniżyła. W różnym czasie również rozwijają się potrzeby kontaktów intymnych. Tu przerwa, bo mi się telewizor wygasił.
Za długo mu. W różnym czasie również rozwijają się potrzeby kontaktów intymnych. Myślę, że warto też spojrzeć na taki niezbędnik dobrego nauczyciela, że każdy nauczyciel prowadząc zajęcia, nie uciekniecie Państwo również przed tym, żeby myśleć, że Wasze zadanie to nie tylko takie zadanie, żeby opanowały dzieci wiedzę określone w danym zakresie, ale również, że poprzez swój wzorzec, poprzez swoją charakterystykę oddziaływania wpływacie na to, jak kształtują, jak rozwijają się określone kompetencje. u dzieci. Dlatego uważam, że warto budować dla siebie, dla własnej satysfakcji również w pracy taki niezbędnik dobrego nauczyciela.
Czyli budować sobie również taką wiedzę na temat tego, z kim mamy do czynienia, jakie mamy dzieci również i jakie czynniki również wpływają na rozwój dzieci, które pozostają pod Państwa opieką. Do najważniejszych zmian oczywiście zachodzących w okresie szkolnym zależą. należy zaliczyć takie zjawiska jak transformacja charakteru działań w kierunku współdziałania, praca w kierunku większej samodzielności, pojawienie się nowych form aktywności, takich jakich jest nauka i pracowitość. Tę pracowitość chcielibyśmy zawsze, żeby rozwijała się już na wczesnych etapach edukacji. Jeszcze w nauczaniu początkowym nie zawsze się to udaje niestety.
I jest to prawdopodobnie albo związane z wysokim potencjałem poznawczym dziecka, który bardzo szybko się uczy, ale tuż jakby rozpoznanie czynnika podpowiada nam, co w związku z tym możemy robić, żeby zająć i wypełnić dziecku czas i je zainteresować i budować ową jego pracowitość. Bądź też obserwujemy pewne deficyty natury środowiskowej, które właśnie niestety nie wspierają pracowicości u dziecka na wczesnych etapach edukacji. Również na etapach szkolnych następuje zwiększenie stopnia kontroli poznawczej, zwiększenie refleksyjności, krytycyzmu, wzrost kompetencji interpersonalnych związanych z rozszerzaniem się świata społecznego dziecka, również opanowywanie mowy pisanej, czytaniej, uzyskanie zdolności myślenia pojęciowego. Oczywiście już wiemy, że zmiany te są efektem i treningu. czyli oddziaływania o charakterze specyficznym, ale również oddziaływania o charakterze niespecyficznym, mianowicie interakcji dziecka z otoczeniem, w którym wzrasta, ale również dzięki aktywności własnej, a także stanowią naturalną konsekwencję dojrzewania ośrodkowego układu nerwowego, bo też wiemy, że czasem jeśli dziecko jest jeszcze niedojrzałe, niegotowe do opanowywania określonych umiejętności, to stymulacja po prostu jest przedwczesna.
Właśnie dlatego, że etap rozwoju biologicznego jeszcze nie osiągnął tego etapu gotowości do przyjmowania określonego typu stymulacji. Warto też o tym pamiętać i to w niezbędniku dobrego nauczyciela też powinno się pojawić tego typu diagnoza, czy dziecko jest na to gotowe, żeby na tym etapie już zacząć uczyć się języka obcego w formule. takiej, jak uczy się swojego języka natywnego. Do zastanowienia i do pamiętania.