馃嚨馃嚤

Przyczyny i skutki Powstania Styczniowego

Feb 12, 2025

Powstanie Styczniowe

Praca organiczna przed powstaniem

  • Idea: Postrzeganie narodu jako jednego organizmu, wsp贸lna praca obywateli dla dobra og贸艂u.
  • Zab贸r pruski:
    • Dezydery - propagator nowoczesnych metod rolniczych.
    • Karol Marcinkowski - tw贸rca Pozna艅skiego Bazaru.
    • Hipolit Cegielski - za艂o偶yciel fabryki maszyn rolniczych.
  • Zab贸r austriacki:
    • Germanizacja po Wio艣nie Lud贸w, p贸藕niej polonizacja urz臋d贸w przez Agenora Go艂uchowskiego.
  • Zab贸r rosyjski:
    • Odwil偶 po Sewastopolu, reformy Aleksandra II (zniesienie stanu wojennego, cenzury, amnestia).
    • Towarzystwo Rolnicze z Andrzejem Zamoyskim.

Przyczyny wybuchu powstania

  • Dwie frakcje polskie:
    • Biali: D膮偶enie do kompromisu z Rosj膮 (Andrzej Zamoyski).
    • Czerwoni: Zwolennicy powstania zbrojnego (Jaros艂aw D膮browski).
  • Dzia艂ania Aleksandra Wielopolskiego:
    • Zlikwidowanie Towarzystwa Rolniczego, represje wobec demonstrant贸w.
    • Og艂oszenie branki (nadzwyczajny pob贸r do Wojska Rosyjskiego).

Wybuch powstania styczniowego

  • Data: 22 stycznia 1863 roku.
  • Dyktatorzy powstania:
    • Ludwik Mieros艂awski.
    • Marian Langiewicz.
    • Romuald Traugutt.

Charakterystyka powstania

  • Skala: Najwi臋ksze powstanie w historii Polski, brak regularnej armii.
  • Ubi贸r powsta艅c贸w: Mieszane mundury, charakterystyczne rogatywki lub kokardy.
  • Styl walki: Walka partyzancka z licznymi potyczkami.
  • Dzia艂alno艣膰 podziemna: Poczta, zaopatrzenie, dyplomacja, trybuna艂y rewolucyjne.

Upadek powstania

  • Zwi臋kszenie si艂 rosyjskich: Car wysy艂a 300 tys. 偶o艂nierzy.
  • Ukaz o uw艂aszczeniu: 2 marca 1864 - ch艂opi otrzymuj膮 ziemi臋 na w艂asno艣膰.
  • Brak wsparcia mi臋dzynarodowego: Nieliczni zagraniczni ochotnicy, brak realnej pomocy wojskowej.

Konsekwencje

  • Powstanie upada: Brak zmian na korzy艣膰 Polski, pogorszenie sytuacji politycznej.

Full transcript