Tkanki i Rozwój Zarodkowy

Wstęp

• Tkanka: zespół komórek o podobnej budowie, funkcjach i pochodzeniu.
• Tkanki mogą tworzyć narządy, ale nie muszą.
• Nie wszystkie zwierzęta mają budowę tkankową (np. gąbki).

Rozwój Zarodkowy (Embriogeneza)

Etapy Rozwoju

1. Zygota: początek rozwoju zarodkowego.
2. Bruzdkowanie: seria podziałów mitotycznych zygoty, bez zmiany kształtu i rozmiaru zarodka.
   • Powstają blastomery, które tworzą morulę.
3. Blastocel: pierwotna jama ciała, tworząca się w blastuli.
4. Gastrulacja: tworzenie listków zarodkowych (ektoderma, endoderma, mezoderma).
   • Dwuwarstwowce i trójwarstwowce na podstawie liczby listków zarodkowych.
5. Histogeneza: przekształcanie listków zarodkowych w tkanki.
6. Organogeneza: powstawanie narządów.

Typy Bruzdkowania

• Całkowite (nierównomierne i równomierne) i częściowe.
  • Całkowite nierównomierne: jaja mezolecytalne, różne rozmiary blastomerów (np. płazy).
  • Całkowite równomierne: jaja oligolecytalne, blastomery tej samej wielkości (np. ssaki łożyskowe).
  • Częściowe: jaja z dużą ilością żółtka (np. ptaki, ryby).

Typy Rozwoju Zarodkowego

• Jajorodne: rozwój zarodka w jaju poza organizmem matki (np. ryby, gady).
• Jajożyworodne: rozwój zarodka w drogach rodnych matki, w osłaniach jajowych (np. salamandra).
• Żyworodne: rozwój zarodka w drogach rodnych matki, odżywianie przez łożysko (np. ssaki).

Jama Ciała

• Pierwotna (blastocel): jedyna u dwuwarstwowców.
• Wtórna (celoma): powstaje w mezodermie, występuje u trójwarstwowców.

Tkanki Zwierzęce

Tkanka Nabłonkowa

• Funkcje: ochronna, wydzielnicza, zmysłowa, rozrodcza, wymiana gazowa.
• Podział: ze względu na kształt komórek i liczbę warstw.
  • Nabłonek jednowarstwowy: płaski, sześcienny, walcowaty, wielorzędowy.
  • Nabłonek wielowarstwowy: głównie płaski.

Tkanka Mięśniowa

• Rodzaje: gładka, poprzecznie prążkowana szkieletowa, poprzecznie prążkowana serca.
• Funkcje: ruch, termoregulacja.

Tkanka Nerwowa

• Skład: neurony, komórki glejowe.
• Funkcje: odbiór, przetwarzanie, transmisja informacji.

Tkanka Łączna

• Podział: właściwa, podporowa, płynna.
• Właściwa: siateczkowata, włóknista (luźna i zbita), tłuszczowa (żółta i brunatna).
• Podporowa: chrzęstna (szklista, sprężysta, włóknista), kostna (zbita, gąbczasta).
• Płynna: krew, limfa, hemolimfa.

Podsumowanie

Tkanki zwierzęce pełnią różnorodne funkcje w organizmach i mają związek z rozwojem zarodkowym, co jest kluczowe dla zrozumienia biologii zwierząt.