Overview
Tinalakay sa leksiyon ang limang tema ng heograpiya, mga anyong lupa at tubig, at kung paano ito nakaapekto sa pamumuhay, kabuhayan, at kultura ng tao.
Mga Anyong Lupa at Tubig
- Ang anyong lupa at tubig ay pinagkukunan ng pagkain, tirahan, kabuhayan, at transportasyon.
- Malaki ang impluwensya ng anyong lupa at tubig sa hanapbuhay at pamumuhay ng tao.
- Ang Mt. Everest ay pinakamataas na bundok sa daigdig, matatagpuan sa Nepal at China.
- Ang mga bulkan ay pinaglalabasan ng magma, abo, at gas mula sa ilalim ng lupa.
- Karamihan sa aktibong bulkan ay nasa Pacific Ring of Fire, sa paligid ng Pacific Ocean.
Heograpiya at Topograpiya
- Topograpiya ay pag-aaral ng anyong lupa at tubig ng isang lugar.
- Geograpiya ay siyentipikong pag-aaral ng pisikal na katangian at ugnayan ng tao sa kapaligiran.
- Ang salitang “geograpiya” ay mula sa Greek: geo (daigdig) at grafia (paglalarawan).
Sangay at Tema ng Heograpiya
- Dalawang sangay ng heograpiya: Pisikal (pag-aaral ng estruktura, bato, at natural na proseso) at Kultural (pag-aaral ng tao, kultura, at ugnayan sa kapaligiran).
- Limang Tema ng Heograpiya: Lokasyon, Lugar, Rehiyon, Interaksyon ng Tao at Kapaligiran, Paggalaw.
Limang Tema ng Heograpiya
- Lokasyon: Saan matatagpuan? Gamit ang absolut (latitude, longitude) at relatibong (karatig lugar o anyong tubig) pagtukoy.
- Lugar: Ano ang mayroon dyan? Katangiang pisikal (klima, lupa, tubig) at pantao (wika, relihiyon, kultura).
- Rehiyon: Ano ang pagkakatulad ng lugar? Pag-uuri batay sa pagkakapareho ng katangian (hal. ASEAN).
- Interaksyon ng Tao at Kapaligiran: Paano ginagamit at inaangkop ng tao ang kapaligiran?
- Paggalaw: Paano nagkakaugnay ang mga lugar? Paglipat ng tao, produkto, ideya; linear, time, at psychological distance.
Halimbawa ng Aplikasyon ng Tema
- Lokasyon: Singapore—1°20'00 latitude, 103°50'00 longitude; Pilipinas—kanluran ng Pacific Ocean.
- Lugar: Malamig sa Baguio; Hinduismo sa India; Portuguese sa Brazil.
- Rehiyon: Pilipinas ay kasapi ng ASEAN.
- Interaksyon: Pangingisda dahil napalilibutan ng dagat; pagdami ng NCR population nagpapaunlad sa transportasyon.
- Paggalaw: OFW sa ibang bansa; teknolohiya nagpapabilis ng pagbiyahe, migrasyon ng mga NARS patungong Germany.
Key Terms & Definitions
- Anyong Lupa — natural na porma ng ibabaw ng lupa (bundok, kapatagan, lambak, etc.).
- Anyong Tubig — likas na tubig sa ibabaw ng lupa (ilog, lawa, dagat, etc.).
- Heograpiya — pag-aaral ng pisikal na katangian at ugnayan ng tao sa daigdig.
- Topograpiya — pag-aaral ng anyong lupa at tubig ng isang lugar.
- Pisikal na Heograpiya — sangay na tumatalakay sa likas na katangian ng daigdig.
- Kultural na Heograpiya — sangay na sumusuri sa ugnayan ng tao at kapaligiran.
Action Items / Next Steps
- Suriin ang sariling lugar gamit ang limang tema ng heograpiya.
- Sagutan ang mga halimbawa ng sitwasyon at tukuyin ang tema ng heograpiya na kinabibilangan.